Αλλάζουν όλα στο σύστημα έκδοσης ενεργειακών πιστοποιητικών για τα ακίνητα με σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής που αναρτήθηκε χθες προς διαβούλευση έως την Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου 2012. Το κόστος έκδοσης των Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) μειώνεται, καθώς θεσμοθετείται πλέον ανώτατη αμοιβή του ενεργειακού επιθεωρητή (και όχι κατώτατη, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα), ομοίως μειώνεται και η αμοιβή για τη διενέργεια ελέγχου των συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού. Επίσης, προβλέπονται τσουχτερά πρόστιμα για όσους δεν εφοδιαστούν το απαραίτητο ενεργειακό πιστοποιητικό και για όσους εμποδίζουν τους ελέγχους των ενεργειακών επιθεωρητών. Η διαδικασία για τη χορήγηση αδειών ενεργειακού επιθεωρητή, όπως την ξέραμε, καταργείται και εφαρμόζεται μία απλούστερη, στο πλαίσιο των προβλέψεων του Νόμου 39192011 για την απελευθέρωση των επαγγελμάτων. Υπενθυμίζεται πως το Πιστοποιητικό Ενεργειακή Απόδοσης είναι υποχρεωτικό για τα νεόδμητα ακίνητα και για τις νέες μισθώσεις ακινήτων, με εξαίρεση αυτά με ωφέλιμη επιφάνεια κάτω των 50 τετραγωνικών μέτρων. Το ΠΕΑ έχει ισχύ δέκα χρόνων. Τα πρόστιμα για όσους δεν διαθέτουν ΠΕΑ κυμαίνονται μεταξύ 1.000 και 10.000 ευρώ. Το ΠΕΑ αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την έκδοση του Πιστοποιητικού Ελέγχου Κατασκευής νέου ή ριζικά ανακαινιζόμενου κτιρίου και τη σύνδεσή του με τα δίκτυα, όπως προβλέπει ο νέος νόμος για τις άδειες δόμησης.

Στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος αφήνουν να εννοηθεί, ανεπίσημα, ότι εξετάζουν όχι μόνο την επιβολή της πέμπτης στη σειρά παράτασης, αυτή τη φορά μάλλον μέχρι το τέλος της χρονιάς, αλλά και αλλαγές στο νόμο, προκειμένου να ενταχθούν στη ρύθμιση και ορισμένες «ειδικές κατηγορίες» αυθαιρέτων και φυσικά να υπάρξει εναρμόνιση με τον νέο οικοδομικό κανονισμό. Αυτό όμως που διαφοροποιεί τη νέα ρύθμιση συγκριτικά με τις προηγούμενες είναι πως στα σκαριά βρίσκεται ταυτόχρονα και η επεξεργασία ευνοϊκότερων ρυθμίσεων που αφορούν κυρίως ειδικές κατηγορίες αυθαιρέτων αλλά και την εναρμόνιση του νόμου 4014 που αφορά τα αυθαίρετα με τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό, κάτι που ενδέχεται να οδηγήσει ακόμη και σε μείωση κάποιων προστίμων.

Το ζήτημα ωστόσο που τίθεται είναι κατά πόσον οι ενδιαφερόμενοι που ήδη είχαν ενταχθεί στις ρυθμίσεις της τακτοποίησης με το προηγούμενο καθεστώς, θα τύχουν και αυτοί των καινούργιων ευνοϊκών ρυθμίσεων ή απλά μπορεί να χαρακτηρίσουν τους εαυτούς τους τουλάχιστον… άτυχους. Στην περίπτωση βεβαίως που επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες από την πλευρά του υπουργείου Περιβάλοντος, καθίσταται προφανές ότι με βάση τις εξελίξεις γύρω από αυτό το ζήτημα είναι προτιμότερο να κωλυσιεργείς παρά να τακτοποιείς εγκαίρως τις υποχρεώσεις σου. Πάντως ,σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, δεν πρόκειται να υπάρξει καμία αλλαγή όσον αφορά «καραμπινάτες» αυθαιρεσίες όπως κτίσματα στον αιγιαλό και σε δασικές εκτάσεις τα οποία παραμένουν κατεδαφιστέα.

Την ίδια στιγμή βέβαια οι υπηρεσίες κατεδάφισης τόσο σε κεντρικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο παραμένουν υποστελεχωμένες και χωρίς τους απαραίτητους οικονομικούς πόρους. Σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία έχει «παγώσει», προφανώς και λόγω της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας. Οι αιτήσεις έχουν ξεπεράσει τις 400.000, όταν τα αυθαίρετα σε όλη τη χώρα υπολογίζονται σε πολύ περισσότερα από 1 εκατομμύριο. Οι εισπράξεις, μέχρι στιγμής, μόλις που ξεπερνούν τα 620 εκατ., ενώ η αρχική εκτίμηση ήταν ότι θα εισπράττονταν πάνω από 1,5 δισ. Οι ιδιοκτήτες φαίνεται ότι προτιμούν να εκμεταλλευτούν την ανυπαρξία ελέγχων αλλά και τις συνεχόμενες παρατάσεις, καθυστερώντας όσο μπορούν να βάλουν το χέρι στην τσέπη. Η τέταρτη παράταση της διαδικασίας τακτοποίησης που ξεκίνησε πριν από 1 χρόνο λήγει στις 14 Σεπτεμβρίου. Ετσι, η κυβέρνηση μέσα στο πρώτο 10ήμερο του Σεπτεμβρίου θα προχωρήσει σε ανακοίνωση των υπό επεξεργασία αλλαγών στο νόμο τους οποίους ζητά και το Τεχνικό Επιμελητήριο. Η πέμπτη στη σειρά παράταση ενδέχεται να λήξει στο τέλος του 2012 αν και το ΤΕΕ επιμένει ότι μαζί με τον «εξορθολογισμό» του νόμου, θα πρέπει να δοθεί και ετήσια παράταση. Υπενθυμίζεται ότι η αντίστοιχη διαδικασία για την τακτοποίηση των ημιυπαιθρίων διήρκεσε είκοσι μήνες.

Προς την πέμπτη παράταση οδεύει η ρύθμιση για τα αυθαίρετα. Μάλιστα, στις προθέσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος είναι να υπάρξουν ταυτόχρονα ορισμένες διορθωτικές κινήσεις στον ν. 4014/11, προκειμένου να ενταχθούν στη ρύθμιση και ορισμένες «ειδικές κατηγορίες» αυθαιρέτων, αλλά και να υπάρξει εναρμόνιση με τον νέο οικοδομικό κανονισμό. Στο μεταξύ, με την καταληκτική ημερομηνία να πλησιάζει, οι ρυθμοί υποβολής νέων δηλώσεων αυξάνονται και συνολικά έχουν ξεπεράσει τις 400.000. Στις 14 Σεπτεμβρίου, λοιπόν, λήγει η 4η παράταση της ρύθμισης για την «τακτοποίηση» αυθαιρέτων, λίγες ημέρες πριν συμπληρώσει ένα έτος «ζωής» (ο ν. 4014 τέθηκε σε ισχύ στις 21 Σεπτεμβρίου 2011 ενώ η υποβολή δηλώσεων ξεκίνησε στις 3 Οκτωβρίου). Στις προθέσεις του υπουργείου φαίνεται να είναι ακόμα μία παράταση, χωρίς ακόμη να έχει ξεκαθαριστεί για πόσο διάστημα. Αρμόδια στελέχη εκτιμούν ότι θα πρέπει να υπάρξει ένα «φρεσκάρισμα» του ν. 4014/11. Αρχικά , υποστηρίζουν , πρέπει να γίνει η νέα κατηγοριοποίηση των αυθαιρεσιών, καθώς δεν μπορεί στον “τίτλο” της αυθαίρετης κατασκευής να συμπεριλαμβάνονται και οι μικρές πολεοδομικές παραβάσεις εντός ενός κτιρίου που έχει χτιστεί με άδεια αλλά και τα εξ ολοκλήρου αυθαίρετα κτίσματα. Οι μικρές παραβάσεις πρέπει να διαφοροποιηθούν, κάτι που άλλωστε ορίζει και ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός. Επιπλέον, το υπουργείο αναζητεί τρόπους να διευρύνει τους πιθανούς «πελάτες» της ρύθμισης για τα αυθαίρετα, προσθέτοντας και άλλες «τακτοποιήσιμες» παρανομίες. Γενικά, στις αρχές Σεπτεμβρίου θα υπάρξει ένας εξορθολογισμός της ρύθμισης ώστε ο πολίτης που εντάσσεται σε αυτή να αισθάνεται ασφαλής, να ξέρει τι τον περιμένει».

Νέα παράταση, την πέμπτη κατά σειρά, προσανατολίζεται να δώσει η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος στη ρύθμιση που ισχύει σήμερα για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων. Η ισχύς της λήγει στις 14 Σεπτεμβρίου και σύμφωνα με πληροφορίες, θα δοθεί νέα παράταση, πιθανότατα ως το τέλος του έτους. Η εκτίμηση ήταν ότι τα έσοδα από τις τακτοποιήσεις των αυθαιρέτων θα υπερέβαιναν τα 1,5 δισ. ευρώ, αλλά τελικά μέχρις στιγμής, παρά τις τέσσερις παρατάσεις, έχουν φτάσει μόλις τα 625.000.000 ευρώ.