Ακόμα και η κατεδάφιση αυθαιρέτων χρειάζεται "τιτάνια" προσπάθεια καθώς η προσπάθεια για την εκτέλεση τελεσίδικων πρωτοκόλλων κατεδάφισης "σκοντάφτει" σε ένα σύστημα με οργανωτικά κενά και πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων». Τα προβλήματα αναφορικά με την επιχείρηση κατεδάφισης επικεντρώνονται πρωτίστως στην επιχειρησιακή αδυναμία των αποκεντρωμένων διοικήσεων οι οποίες χωρίς δικά τους τεχνικά μέσα εμποδίζονται να επέμβουν αποτελεσματικά. Εδώ και δύο χρόνια που θεσμοθετήθηκε ο νόμος για τον «Καλλικράτη» και έδωσε στις επτά αποκεντρωμένες διοικήσεις τη αρμοδιότητα των κατεδαφισεων , δημιουργήθηκε ένα νομοθετικό κενό για το ποιος κατεδαφίζει, τι και με ποια μέσα. Τελικώς, τον Απρίλιο του 2012 με το νόμο 4067 η αρμοδιότητα δόθηκε οριστικά στις αποκεντρωμένες διοικήσεις.

Ομως οι γκρίζες ζώνες και η πολυδιάσπαση δεν επιλύθηκαν: υπεύθυνες για τη βεβαίωση, σύνταξη και εκτέλεση πρωτοκόλλων κατεδάφισης εντός δασών και δασικών περιοχών είναι οι αποκεντρωμένες διοικήσεις, για τη σύνταξη πρωτοκόλλων σε αιγιαλό και παραλία καθώς και σε δημόσια κτήματα είναι οι Κτηματικές Υπηρεσίες και για τα λοιπά αυθαίρετα οι Πολεοδομίες! Οι Κτηματικές Υπηρεσίες και οι Πολεοδομίες με τη σειρά τους έχουν επιβεβαιωμένη έλλειψη προσωπικού, με αποτέλεσμα πολλά αυθαίρετα να ξεφεύγουν από την τσιμπίδα του νόμου. Ομως και η επιχειρησιακή δυνατότητα των αποκεντρωμένων διοικήσεων είναι περιορισμένη και εξαρτημένη από τη βούληση των αιρετών περιφερειών και των δήμων από τους οποίους ζητούν μηχανήματα και προσωπικό για να γκρεμίσουν, λαμβάνοντας συνήθως αρνητική απάντηση!

Ο γενικός γραμματέας ζητάει από περιφέρειες και δήμους μηχανολογικό εξοπλισμό και τεχνικό προσωπικό για κατεδάφιση αυθαιρέτων. Σε ποσοστό 99% όμως υπάρχουν ε αρνητικές απαντήσεις. Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα έχει υποβληθεί πρόταση νομοθετικής τροποποίησης ώστε η Αποκεντρωμένη Διοίκηση να έχει τη δυνατότητα του εντέλλεσθαι στην εκτέλεση και όχι απλώς της υποβολής του αιτήματος προς τις τεχνικές υπηρεσίες της αιρετής Περιφέρειας. Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ έχει εκφράσει την κατ' αρχήν συμφωνία ώστε με αυτή την νομοθετική παρέμβαση να καταστεί ευχερέστερη η εφαρμογή του νόμου. Παράλληλα οι αποκεντρωμένες διοικήσεις δεν έχουν τμήμα αυθαιρέτων και η σχετική αρμοδιότητα ανήκει στις διευθύνσεις Περιβάλλοντος και Χωροταξίας που δεν έχουν κατάλληλες ειδικότητες και προσωπικό. Εχουμε κάνει τις προτάσεις μας στο υπουργείο και αναμένουμε. Εξαιτίας αυτής της δυσλειτουργίας σε πολλές περιπτώσεις οι αποκεντρωμένες διοικήσεις περιορίζονται στη συλλογή των στοιχείων και στη δημιουργία βάσης δεδομένων για τα αυθαίρετα, την οποία κοινοποιούν στο ΥΠΕΚΑ.

Ενταξη με συνοπτικές διαδικασίες εξπρές, άνω των 400.000 στρεμμάτων στα σχέδια πόλης όλης της χώρας, θα επιχειρήσει, σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Περιβάλλοντος.Πρόκειται ουσιαστικά για εντάξεις των αυθαιρέτων που βρίσκονται στα όρια υφιστάμενων οικισμών, των οποίων οι διαδικασίες ένταξής τους παραμένουν για πολλές δεκαετίες εκκρεμείς. Με τις μαζικές εντάξεις, αναμένονται και έσοδα στα δημόσια ταμεία από τις εισφορές σε χρήμα. Εξετάζονται ακόμα, περιορισμοί στην εκτός σχεδίου δόμηση είτε με την αύξηση των ορίων αρτιότητας είτε ακόμα και με σταδιακή κατάργηση της δυνατότητας δόμησης. Αυτό θα προωθηθεί ειτε με το , να δοθεί στους ιδιοκτήτες εκτός σχεδίου νόμιμων ακινήτων η δυνατότητα εξαγοράς των τετραγωνικών μέτρων που θα μπορούσαν να χτίσουν είτε με τη μεταφοράς τους σε εντός σχεδίου ακίνητα, μέσω των τραπεζών γης που θα δημιουργηθούν. Ειναι χαρακτηριστικό πάντως ότι στη διαδικασία της τακτοποίησης που «τρέχει» εδώ και ενάμιση χρόνο, από τα 500.000 αυθαίρετα που έχουν ενταχθεί, μόλις το 20% βρίσκονται σε εκτός σχεδίου περιοχές κι η πλειονότητα αυτών αποτελεί επαγγελματικά ακίνητα. Επιπλέον, με τις νέες ρυθμίσεις θα κατηγοριοποιούνται οι πολεοδομικές παραβάσεις με στόχο να δοθεί στις αυθαιρεσίες νόμιμη οικοδομική άδεια. Μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, το πολύ στις αρχές Μαρτίου, αναμένεται να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση το τελικό σχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος για την «οριστική λύση» στο θέμα των αυθαιρέτων

Μέσα στην άνοιξη ευελπιστεί η ηγεσία του υπουργείου ΠΕΚΑ πως θα ψηφιστεί στη Βουλή ο νέος νόμος για τα αυθαίρετα. Από το βήμα εκδήλωσης του Τμήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΤΕΕ, ο αναπληρωτής υπουργός, , ανέφερε πως η κυβέρνηση καταβάλλει προσπάθεια για την ολιστική αντιμετώπιση του ζητήματος, το οποίο, όπως είπε, αποτελεί όνειδος για την Ελλάδα. «Δεν γνωρίζουμε ούτε ακριβώς τον αριθμό τους (σ.σ.: των αυθαιρέτων), ούτε τι είδους αυθαιρεσίες αφορούν. Η προσπάθειά μας, λοιπόν, αφορά πρώτον να κάνουμε μια ταξινόμηση και να κατηγοριοποιήσουμε τα αυθαίρετα, ώστε να αντιμετωπίσουμε κάθε κατηγορία με διαφορετικό τρόπο. Και αυτό γίνεται σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές σε όλα τα επίπεδα, προκειμένου να αποφευχθούν, όσο είναι δυνατόν, νομικές επιπλοκές κατά την εφαρμογή του νομοθετήματος, όταν με το καλό έρθει και ψηφιστεί στη Βουλή, κάτι που ελπίζουμε να το κάνουμε μέχρι την άνοιξη», σημείωσε. Ο υπουργός έκανε επίσης γνωστό πως εντός των επόμενων λίγων εβδομάδων αναμένεται να ολοκληρωθεί η πολεοδομική και χωροταξική μεταρρύθμιση, ενώ εντός του ίδιου χρονοδιαγράμματος πρόκειται να λάβει την τελική του μορφή το Ειδικό Χωροταξικό για τον Τουρισμό. Μέχρι τον Οκτώβριο, τέλος, υπολογίζεται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί, σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, οι μελέτες για τα 12 γενικά περιφερειακά σχέδια.

Φρένο στις επεκτάσεις του σχεδίου πόλης , κίνητρα για την μετατροπή περιοχών δευτερευουσας κατοικίας σε κύρια κατοικία και παροχή της δυνατότητας ανέγερσης mall σε περισσότερες περιοχές της Αθήνας , προβλέπει το νέο ρυθμιστικό σχέδιο το οποίο θα δοθεί στην δημοσιότητα σύντομα . Ειδικότερα , το ρυθμιστικό προτείνει μέσω πακέτων επιδοτήσεων και άλλων φορολογικών κινήτρων την ανακύκλωση ήδη πολεοδομημένης γης και με επανάχρηση κτιρίων καθώς και αναπλάσεις στο κέντρο της Αθήνας, που μπορούν δυνητικά να δημιουργήσουν σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες στον χώρο των κατασκευών και του real estate, δίνονται δυνατότητες για αστική ανάπτυξη μέσω της «ενθάρρυνσης της μετατροπής των περιοχών που έχουν πολεοδομηθεί ως δεύτερη κατοικία σε πρώτη με συμπληρωματική κάλυψη υποχρεώσεων σε εισφορά σε χρήμα». Ακόμα, προτείνει :

-τη διεύρυνση των ζωνών υποδοχής μεγάλων εμπορικών κέντρων (mall),

-την χωροθέτηση μεγάλων εμπορευματικών πάρκων στις δύο κύριες οδικές εισόδους της Περιφέρειας, στο λιμάνι και στο αεροδρόμιο,

-τη δημιουργία ζωνών χονδρεμπορίου και αποθηκών στον αστικό ιστό και

-την επέκταση των περιοχών ΒΙΠΑ - ΒΙΟΠΑ.

Το νέο σχέδιο, σύμφωνα με πληροφορίες επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία και διαδικασίες εξπρές στη συνεργασία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), ενώ προβλέπει την «κατ' εξαίρεση επέκταση θεσμοθετημένων επιχειρηματικών υποδοχέων», άλλα και την πολεοδομική και χωροταξική διευκόλυνση επενδύσεων σε δημόσια ακίνητα. Σύμφωνα με το νέο ρυθμιστικό, η Αττική θα αποκτήσει έναν νέο μητροπολιτικό οικονομικό κέντρο. Τον άξονα Φαλήρου-Ελληνικού που χαρακτηρίζεται ως «αναπτυξιακός πόλος» και πριμοδοτείται από μια σειρά νέων χρήσεων, άλλα και μεγάλων συγκοινωνιακών έργων που θα ενώνουν την περιοχή με το αεροδρόμιο, το λιμάνι και τις εξόδους της Αττικής. Το σχέδιο προτείνει την συγκοινωνιακή ένωση του Ελληνικού απευθείας με το νέο αεροδρόμιο, κάτι που ανοίγει το δρόμο για την υλοποίηση νέου αυτοκινητοδρόμου μήκους περίπου 15 χλμ. που θα διαπερνά με σήραγγα τον Υμηττό. Το νέο ρυθμιστικό προτείνει ακόμη την ολοκλήρωση του δακτυλίου αυτοκινητοδρόμων στην Αττική, ανοίγοντας τον δρόμο για κατασκευή οδικού άξονα και κατά μήκος της παραλίας και ένωσης του αεροδρομίου και της περιοχής Φαλήρου - Ελληνικού με το λιμάνι και τη δυτική έξοδο της Αττικής. Με τον τρόπο αυτό, το ρυθμιστικό διαμορφώνει τις αναγκαίες συνθήκες προκειμένου να γίνουν ακόμη πιο ελκυστικές οι επενδύσεις που σχεδιάζει να προωθήσει η κυβέρνηση στο παραλιακό μέτωπο με αιχμή το πάρκο του Ελληνικού και τον Φαληρικό όρμο, προσβλέποντας στην αξιοποίηση των υπεραξιών που θα δημιουργηθούν.

Το νέο ρυθμιστικό πάντως ξαναφέρνει στο προσκήνιο την περιοχή των Μεσογείων που χαρακτηρίζονται ως «υποδοχέας νέων οικονομικών δραστηριοτήτων» και προτείνει να τεθεί σε άμεση προτεραιότητα η πολεοδομική οργάνωση της περιοχής. Το νέο ρυθμιστικό προτείνει επίσης την κατάργηση του ισχύοντος ΠΔ για τον Ελαιώνα και τη θεσμοθέτηση νέων ρυθμίσεων που θα επιτρέπουν τη συγκέντρωση στην περιοχή όλων των βασικών μητροπολιτικών λειτουργιών και υποδομών, όπως το νέο ΚΤΕΛ και το νέο Συγκοινωνιακό Κέντρο, αμαξοστάσια Μετρό, τρόλει και λεωφορείων, την Κεντρική Αγορά Αθηνών, τον Σταθμό Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων κ.λπ. Ακόμη, διατηρείται και ενισχύεται η μεταποιητική δραστηριότητα στην περιοχή.