«Πράσινο φως» για τη συνέχιση των διαδικασιών σχετικά με την αξιοποίηση της ευρύτερης έκτασης στο Ελληνικό άναψε ουσιαστικά η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, καθώς απέρριψε τον πρώτο κύκλο αιτήσεων ακύρωσης που είχαν υποβάλει δήμοι και κάτοικοι της περιοχής, επιφυλασσόμενη να ελέγξει μελλοντικά ενστάσεις συνταγματικότητας, εφόσον γίνουν νέες προσφυγές.  Οι αιτήσεις αυτές επιδιώκουν να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική η απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων, με την οποία μεταβιβάστηκαν πέρυσι στο ΤΑΙΠΕΔ δικαιώματα που είχε το Δημόσιο στα ακίνητα που συγκροτούν τον Μητροπολιτικό Πόλο Ελληνικού - Αγ. Κοσμά (το πρώην αεροδρόμιο έκτασης 5,25 εκατ. τ.μ., το Εθνικό Αθλητικό Κέντρο Νεότητας Αγ. Κοσμά έκτασης 426.011 τ.μ., το πρώην Ολυμπιακό Κέντρο Ιστιοπλοΐας - μαρίνα Αγ. Κοσμά έκτασης 529.792 τ.μ.). Παράλληλα η Ολομέλεια ΣτΕ απέρριψε αντίστοιχες αιτήσεις της Ι. Μητρόπολης Γλυφάδας, Ελληνικού, Βούλας, Βάρης, Βουλιαγμένης που επεδίωκε να ακυρωθεί η αντίστοιχη μεταβίβαση στο ΤΑΙΠΕΔ έκτασης 11 στρεμμάτων στη χερσονησίδα του Αγ. Κοσμά που συμπεριλαμβάνει το εξοχικό κέντρο «Ακρωτήρι», καθώς εκεί βρίσκονται τα παρεκκλήσια των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού εγείροντας ιδιοκτησιακά δικαιώματα. Με τις προσφυγές τους οι Δήμοι Ελληνικού - Αργυρούπολης και Αλίμου και κάτοικοι της περιοχής υποστήριξαν ότι η διυπουργική απόφαση για τη μεταβίβαση της έκτασης παραβιάζει τις συνταγματικές διατάξεις για την προστασία του φυσικού, πολιτιστικού και οικιστικού περιβάλλοντος.

Στο «πωλητήριο», που έχει αναρτήσει εδώ και καιρό το ΤΑΙΠΕΔ, ξεχωρίζουν στη Θεσσαλονίκη η στοά Μοδιάνο και η Σαλαμίνα, ενώ στη Χαλκιδική οι εκτάσεις σε Καλαμίτσι και Πόρτο Κουφό. Επίσης, περιλαμβάνονται δώδεκα ακίνητα στην Πλάκα, μεταξύ των οποίων το κινηματογραφικό σπίτι του ζεύγους Κοκοβίκου στην οδό Τριπόδων, αλλά και δίπατα σπίτια των αρχών του 19ου αιώνα, όπως αυτό στη Θέσπιδος και Ραγκαβά.

Όσον αφορά την επικράτεια ξεχωρίζουν:

* Μυρτούλα παραλία, περιοχή Κάτω Αχαΐα, Δυτική Αχαΐα

* Κορφοχύλια, περιοχή Μαγούλιανα, Δήμος Γορτυνίας, Αρκαδία

* Άγιοι Ανάργυροι, περιοχή, Δήμος Ερμιόνης, Αργολίδα, Πελοπόννησος

* Κορωνησία, περιοχή, Άρτα

* Καλαμίτσι, Δήμος Σιθωνίας, Χαλκιδική

* Νέα Προποντίδα, Νέα Ηράκλεια, Χαλκιδική

* Νέα Φώκαια, περιοχή, Δήμος Κασσάνδρας, Χαλκιδική

* Περιοχή Πόρτο Κουφό, Τορώνη, Δήμος Σιθωνίας, Χαλκιδική

* Περιοχή Φιλίζι, κοντά στη Νάουσα, Πάρος, Κυκλάδες

* Αποκοφτό ή Αγία Κυριακή, περιοχή Άγιος Ιωάννης, Τήνος, Κυκλάδες

* Ιξιά, Ρόδος, Δωδεκάνησα


Ξεχωριστή περίπτωση αποτελεί το ζήτημα της Ελαφονήσου. Κάτοικοι και φορείς του μικρού παραδεισένιου νησιού της Πελοποννήσου βρίσκονται στα χαρακώματα εξαιτίας του σχεδίου νόμου του υπουργείου Οικονομικών να βγάλει στο σφυρί τις διάσημες παραλίες του Σίμου και του Σαρακίνικου, οι οποίες φέρονται να εντάχθηκαν στο χαρτοφυλάκιο του ΤΑΙΠΕΔ. Το θέμα έχει προκαλέσει σάλο, με τις διεθνείς περιβαλλοντικές οργανώσεις να μιλούν για οικολογική καταστροφή σε μια περιοχή προστατευμένη από το δίκτυο Natura. Η Ελαφόνησος φέρεται να μπήκε στο χαρτοφυλάκιο του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), το οποίο προσφέρει (σε κάθε ενδιαφερόμενο) 175 στρέμματα λευκής αμμουδιάς στο Σαρακίνικο και τον Σίμο (με «Property Code» ΑΒΚ 382). Σε συνδυασμό με το άρθρο 14 του Ν. 3986/2011 (εφαρμοστικός νόμος του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου ΦΕΚ 152 Α), με την πώληση παραλίου ακινήτου μπορεί να αποκτηθεί από ιδιώτη το δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης αιγιαλού και παραλίας για 50 χρόνια!

Βέβαια, με αφορμή τον θόρυβο που προκλήθηκε για την Ελαφόνησο, το Ταμείο Αξιοποίησης υπογραμμίζει με ανακοίνωσή του ότι «η όποια αξιοποίηση παραθαλάσσιων εκτάσεων προβλέπει ρητά την ελεύθερη πρόσβαση των λουόμενων στις παραλίες». Επίσης, τονίζει ότι οι χρήσεις που αναφέρονται στη λίστα προς πώληση είναι «ενδεικτικές» και «σε κάθε περίπτωση αφορούν ιδιαίτερα ήπια και οικολογική ανάπτυξη». Όπως ξεκαθαρίζει, εξάλλου, πριν την όποια αξιοποίηση θα γίνει κατάρτιση Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Μελέτης για την οποία γνωμοδοτεί και το Συμβούλιο της Επικρατείας, καθώς και δημόσια διαβούλευση και ανοικτός διάλογος με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, με γνώμονα τη διασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος. Πάντως, η ουσία είναι πως οι πωλήσεις είναι στον δρόμο...

Σημαντική βελτίωση στην πανευρωπαϊκή κατάταξη των χωρών με βάση το συνολικό κόστος αγοραπωλησιών κατοικιών καταγράφει η Ελλάδα, μετά τη μείωση του φόρου μεταβίβασης σε 3% από τις αρχές του 2014. Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία που επιμελείται η Global Property Guide, η Ελλάδα βρίσκεται πλέον στην 20ή θέση επί συνόλου 40 χωρών, με βάση το κόστος αγοραπωλησιών υφιστάμενων (μεταχειρισμένων) κατοικιών, όταν πριν από ένα χρόνο, καταλάμβανε την 9η θέση της σχετικής λίστας. Ειδικότερα, το συνολικό κόστος διαμορφώνεται σήμερα σε 9,65% κατά μέσο όρο, έναντι 15,47% πριν από ένα χρόνο, όταν ακόμα ο συντελεστής του φόρου μεταβίβασης διαμορφωνόταν σε 8% για τα πρώτα 20.000 ευρώ αξίας και σε 10% για το υπόλοιπο ποσό. Το εν λόγω ποσοστό αφορά τη συνολική επιβάρυνση που προκύπτει επί της συνολικής αξίας του προς μεταβίβαση ακινήτου. Αφορά μεταχειρισμένες κατοικίες και περιλαμβάνει, εκτός από τον φόρο μεταβίβασης, αμοιβές μεσίτη, νομικά/συμβολαιογραφικά έξοδα και τέλη εγγραφής στο κτηματολόγιο/υποθηκοφυλακείο.

Το υψηλότερο κόστος αγοραπωλησιών ακινήτων διαθέτει η Ρωσία με 25% της συνολικής αξίας του ακινήτου, ενώ ακολουθεί η Ιταλία με 22,6%. Η Κύπρος παραμένει στην 8η θέση της κατάταξης με κόστος 16%, ενώ έπονται η Γερμανία, η Πορτογαλία και η Ισπανία που συμπληρώνουν την πρώτη δεκάδα, με κόστη της τάξεως του 14,84%, 14,42% και 13,5% αντίστοιχα. Στον αντίποδα, το χαμηλότερο κόστος διαθέτουν η Ισλανδία και η Δανία με μόλις 2,91% και 3,04% αντίστοιχα.


Ακόμα κι έτσι βέβαια, η φορολογική επιβάρυνση δεν είναι καθόλου χαμηλή στην Ελλάδα, καθώς δεν υπολογίζονται ούτε ο φόρος υπεραξίας 15% (μείον τον συντελεστή απομείωσης) που ενδεχομένως να κληθεί να καταβάλει ο ιδιοκτήτης κατά τη μεταπώληση του ακινήτου (ο φόρος υπολογίζεται στη διαφορά μεταξύ της αξίας κτήσης και της αξίας μεταπώλησης), αλλά ούτε φυσικά και οι φόροι κατοχής του ακινήτου, δηλαδή ο Ενιαίος Φόρος Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) και πιθανώς και ο ΦΑΠ, εφόσον η αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας του φορολογούμενου ξεπερνά τις 300.000 ευρώ. Με την προσθήκη και των συγκεκριμένων επιβαρύνσεων, είναι δεδομένο ότι η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα ακριβότερα φορολογικά συστήματα ακινήτων παγκοσμίως.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της ΠΟΜΙΔΑ, στο πλαίσιο σχετικής μελέτης της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (UIPI), επί συνόλου 22 χωρών, η Ελλάδα είναι η μία από τις μόλις έξι χώρες που φορολογούν την αξία των ακινήτων αθροιστικά και όχι αυτοτελώς για κάθε ακίνητο και μάλιστα με ανώτατο συντελεστή που μπορεί να ξεπεράσει εύκολα το 1% της αξίας της περιουσίας του φορολογούμενου. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Γερμανία ο φόρος περιουσίας δεν ξεπερνά το 0,35% της αξίας των ακινήτων, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεν επιβάλλεται φόρος περιουσίας, αλλά μόνο αυξημένα δημοτικά τέλη.

Αντίστοιχα, στη Γαλλία, ο φόρος περιουσίας υπολογίζεται με βάση ένα κλάσμα του τεκμαρτού μισθώματος, ενώ ο επιπλέον φόρος αλληλεγγύης υπολογίζεται μεν στο σύνολο της περιουσίας του κάθε φορολογούμενου, αλλά έχει αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ και κλιμακώνεται στη συνέχεια με συντελεστές από 0,5% έως 1% (ανώτατος).

Νέο φρένο στις αγοραπωλησίες ακινήτων και «πάγωμα» της κτηματαγοράς με μεγάλες συνέπειες και για τα δημόσια έσοδα, προκαλεί η επαναφορά του «πόθεν έσχες» για αγορά από το πρώτο τετραγωνικό μέτρο. Ενός «πόθεν έσχες» που όμως είναι «τυφλό», καθώς υπολογίζεται πάνω στις εκτός πραγματικότητας αντικειμενικές αξίες. Από το Πάσχα που άρχισε να κινείται ξανά η αγορά, όταν και επιλύθηκαν τα προβλήματα με τον φόρο υπεραξίας, έγινε πιο κατανοητή σε μεσίτες, συμβολαιογράφους και αγοραστές η «βόμβα» του πόθεν έσχες. Εκατοντάδες συμβόλαια που έχουν κλείσει βρίσκονται στον αέρα, καθώς οι αγοραστές δεν είναι σε θέση να δικαιολογήσουν τα χρήματα που αναγράφονται στο συμβόλαιο. Ο λόγος είναι ότι πλέον καμιά αγοραπωλησία δεν γίνεται σε τιμές υψηλότερες από τις αντικειμενικές αξίες. Αντιθέτως οι τιμές στις οποίες κλείνεται μια συμφωνία απέχουν 50% και 60% από τις τιμές που αναγνωρίζει η εφορία, με αποτέλεσμα να αδυνατούν οι επενδυτές να καλύψουν το ποσό που αναγνωρίζει η εφορία ως ελάχιστο. Κτηματομεσίτες και συμβολαιογράφοι έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά, καθώς αδυνατούν να ολοκληρώσουν συμφωνίες που θα μπορούσαν να αλλάξουν το momentum στην αγορά ακινήτων. Μάλιστα κάνουν λόγο για τη δημιουργία μιας αγοράς των «ολίγων», οι οποίοι μπορούν να αποκτούν ακίνητα σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές και ταυτόχρονα να καλύπτουν με τα εισοδήματά τους την αντικειμενική αξία. Μόνο οι έχοντες κάποιο σημαντικό εισόδημα μπορούν να αγοράσουν σήμερα ακίνητα. Όμως, για τις μικρής αξίας αγοραπωλησίες στις οποίες εμπλέκονται κατά κύριο λόγο όσοι έχουν χαμηλά ή μεσαία εισοδήματα, τα συμβόλαια σκοντάφτουν στις υψηλές αντικειμενικές και στο πόθεν έσχες το οποίο δεν μπορεί να δικαιολογηθεί

ΠΗΓΗ: ΗΜΕΡΗΣΙΑ