Η αλαζονεία της Ευρώπης και τα σημερινά της αδιέξοδα
Παρασκευή, 22 Νοέμβριος 2024 22:56
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται ως κακόγουστη φάρσα. Στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου , στην παγκόσμια οικονομική σκακιέρα πρωταγωνιστές ήταν οι ίδιοι αλλά οι όροι του παιγνιδιού ήταν εντελώς διαφορετικοί σε σχέση με τους σημερινούς.
Πρωταγωνιστές των εξελίξεων , ήταν κυρίως ,οι ευρωπαϊκές δυνάμεις οι οποίες πάλευαν με έπαθλο τις υπερπόντιες κτήσεις όπου δέσποζε η παρουσία της Μεγάλης Βρετανίας. Η Γαλλία και η Βρετανία ανταγωνίζονταν μεταξύ τους στην Αφρική και στο Σιάμ. Η Ρωσία εμφανίστηκε να αμφισβητεί την Βρετανική υπεροχή στην Άπω Ανατολή ενώ η Γερμανία αναζητούσε ένα ρόλο στο αποικιακό πεδίο.
Η Κίνα βρέθηκε και τότε στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος καθώς στα τελευταία στάδια του σινο-ιαπωνικού πολέμου η Γαλλία , η Γερμανία και η Ρωσία συνεργάστηκαν για να επέμβουν από κοινού στο όνομα της διατήρησης της κινέζικης ακεραιότητας. Έτσι το κινεζικό ζήτημα αναδεικνύονταν σε διεθνή υπόθεση και η βρετανική κυριαρχία στην περιοχή έπαιρνε τέλος. Το 1895 , με την ήττα της Κίνας στον σινο-ιαπωνικό πόλεμο η προσπάθεια των ευρωπαίων επικεντρώθηκε στο να εξασφαλίσουν ζώνες επιρροής στην Κίνα με στόχο να κατοχυρώσουν την προνομιακή μεταχείριση του εμπορίου τους. Φυσικά η κυριαρχία της Μ. Βρετανίας στην Ινδία ήταν αδιαφιλονίκητη. Στις αρχές του 20ου αιώνα η Εγκάρδια Συνεννόηση (1904) της Βρετανίας με την Γαλλία βοήθησε στην εγκαθίδρυση της βρετανικής κυριαρχίας στην Αίγυπτο και στην ολοκλήρωση της προσπάθειας για τον γαλλικό έλεγχο της Βόρειας Αφρικής με πρωταρχικό στόχο τον έλεγχο του Μαρόκου. Η ίδια συμφωνία καθόριζε και τις σφαίρες επιρροής των γαλλικών και βρετανικών συμφερόντων στην Ασία.
Στις αρχές του αιώνα οι ανθρωπιστές είχαν σοκαριστεί από την εκμετάλλευση των Αφρικανών στο Βελγικό Κονγκό , με την βιαιότητα την οποία χρησιμοποίησαν οι Γερμανοί για να καταστείλουν την εξέγερση στον νοτιοδυτική Αφρική αλλά και με τις βάρβαρες μεθόδους που χρησιμοποίησαν οι Βρετανοί για να αντιμετωπίσουν τους αντάρτες του νοτιοαφρικανικού πολέμου. Την ίδια περίοδο(1907) η συμφωνία Ρωσίας και Μεγάλης Βρετανίας διευθετούσε θέματα όπως την ουδετεροποίηση του Θιβέτ, την εκχώρηση του Αφγανιστάν στην Βρετανική σφαίρα επιρροής και την διαίρεση της Περσίας σε ρωσικές και βρετανικές ζώνες επιρροής που χωρίζονταν από μία ενδιάμεση ουδέτερη ζώνη.
Ένα μεγάλο ζήτημα , που δημιουργήθηκε στις αρχές του αιώνα και συγκεκριμένα μετά την ήττα των Ρώσων στο ρωσοιαπωνικό πόλεμο (1904-1905) ήταν για το τι θα μπορούσε να συμβεί το μέλλον αν οι ανατολικοί λαοί παρουσιάζονταν τόσο ικανοί στο βιομηχανικό και στρατιωτικό πεδίο όσο ήταν τα δυτικά έθνη. Χρειάζονταν μόλις 110 χρόνια για να πάρουν την απάντηση…