Τα στοιχεία για την πορεία της αγοράς κατοικίας στην Ιρλανδία που παρουσίασε το realestatnews.gr είναι ενδεικτικά των επιπτώσεων που έχουν τα περίφημα προγράμματα λιτότητας στην αγορά κατοικίας. Η πτώση 27,1% της αξίας του σπιτιού που αγοράζεται σήμερα στο Μπέλφαστ , η κατακόρυφη αύξηση των πλειστηριασμών στην Ισπανία και η καθίζηση των συναλλαγών στην Ελλάδα δεν είναι τίποτε άλλο παρά οι διαφορετικές όψεις του ίδιου προβλήματος :

Της περίφημης δημοσιονομικής πειθαρχίας που προσπαθούν να επιβάλλουν με κάθε τρόπο οι κεντροευρωπαίοι αδιαφορώντας για την επερχόμενη κατάρρευση αγορών που στηρίζουν τις οικονομίες των «προβληματικών» χωρών της ευρωζώνης. Το μόνο σίγουρο είναι ότι σύντομα στο κλαμπ των «προβληματικών» θα βρεθεί και η Πορτογαλία και πιθανώς να έπεται και η Ιταλία –αν οι πολιτικές εξελίξεις ανατρέψουν τα ημερινά δεδομένα.

Για τους περισσότερους ανθρώπους της αγοράς ακινήτων στην Ελλάδα όλα αυτά δεν σημαίνουν τίποτε , αφού το άγχος τους είναι η επιβίωση . Όμως κάνουν λάθος ! Όλα αυτά οδηγούν σε ένα και μοναδικό συμπέρασμα :

Οι εμπνευστές και οι σύμμαχοι στην προσπάθεια που γίνεται να αποκτήσει η Γερμανία καταρχήν και ο ευρωπαϊκός βορράς τον έλεγχο των εθνικών οικονομιών του νότου αδιαφορούν για την ανάκαμψη επιμέρους αγορών όπως για παράδειγμα της αγοράς κατοικίας. Αδιαφορούν αν οι εθνικές οικονομίες βουλιάξουν ακόμα περισσότερο στην ύφεση. Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι ο έλεγχος –πολιτικός και οικονομικός -της Ευρώπης που καθίσταται ευκολότερο αν οι πολίτες των χωρών αυτών χάσουν την φωνή τους μέσα στον βούρκο της οικονομικής ανέχειας. Το σενάριο αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η αγορά κατοικίας έχει μπροστά της πολύ κατηφορικό δρόμο αφού το ζητούμενο πλέον δεν είναι η ανάκαμψη αλλά τα ελλείμματα.

Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά ότι δεν θα υπάρχουν τα χρήματα για την εφαρμογή πολιτικών που θα τόνωναν την ζήτηση είτε με μορφή κινήτρων είτε με μορφή ενίσχυσης του εισοδήματος. Κανείς πολιτικός στην Ιρλανδία, στην Ισπανία , στην Ελλάδα δεν σκέπτεται να δώσει φορολογικά και πιστωτικά μπόνους. Κανείς πολιτικός δεν τολμά να εφαρμόσει προγράμματα ενίσχυσης της πρώτης κατοικίας . Κανείς πολιτικός δεν διανοείται να πιέσει τις τράπεζες να αυξήσουν τις χορηγήσεις στεγαστικών δανείων. Έτσι η αγορά θα παραπαίει μέχρι να …

Για να σταματήσει να είναι "υπερφορτωμένο" από προσωπικό το ελληνικό δημόσιο -όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά- δεν θα ακολουθηθεί η οδός των απολύσεων, ξεκαθάρισε η τρόικα. Τα στελέχη της υποστήριξαν η μείωση θα επέλθει μέσω των συνταξιοδοτήσεων αλλά και των προγραμμάτων εθελουσίας εξόδου που θα προωθήσει η ελληνική κυβέρνηση. Για τις μετατάξεις, δήλωσαν ότι θα ενταχθούν στον κανόνα της "μίας πρόσληψης ανά πέντε απομακρύνσεις από το δημόσιο".

Στο ερώτημα αν υπάρχει περίπτωση να γίνει επιμήκυνση στη χρονική διάρκεια των δανείων που έχουν χορηγηθεί από το ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι εκπρόσωποι της τρόικας απάντησαν ότι είναι ένα από τα ενδεχόμενα που εξετάζονται. Δήλωσαν αισιόδοξοι ότι η Ελλάδα θα κατορθώσει να επιστρέψει στις αγορές και να δανειστεί ενόσω διαρκεί το μνημόνιο. Ωστόσο, υποστήριξαν ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Η μία είναι η επιμήκυνση στη διάρκεια των δανείων και η δεύτερη είναι η χορήγηση συμπληρωματικών δανείων. Σε άλλο ερώτημα αν η τρόικα πιστεύει ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα είναι καταστροφική, οι εκπρόσωποί της δήλωσαν ότι σε αυτό το σημείο συμφωνούν με την ελληνική κυβέρνηση. Πιστεύουν δηλαδή ότι η ζημιά που θα γίνει στην ελληνική οικονομία (κυρίως λόγω της απώλειας αξιοπιστίας) θα είναι πολύ μεγαλύτερη από τα όποια οφέλη θα προκύψουν. Επίσης, επανέλαβαν ότι κύριο μέλημα θα πρέπει να είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας η οποία υποχώρησε πολύ τα τελευταία χρόνια. Η επίσημη ανακοίνωση Σε γραπτή ανακοίνωση που διανεμήθηκε στη συνέντευξη τύπου, η τρόικα αναφέρει ότι «με βάση τη συνολική της αξιολόγηση, το πρόγραμμα παραμένει σε γενικές γραμμές σε καλό δρόμο. Όλα τα κριτήρια που είχαν τεθεί για το τέλος Σεπτεμβρίου πληρούνται. Παρά τις προκλήσεις που παραμένουν, σημαντική πρόοδος έχει συντελεστεί κυρίως όσον αφορά στη δημοσιονομική προσαρμογή». Η διατύπωση αυτή, ουσιαστικά ανοίγει το δρόμο για τη χορήγηση της τρίτης δόσης του δανείου στην Ελλάδα η οποία θα γίνει τον Δεκέμβριο από το ΔΝΤ και τον Ιανουάριο από την ΕΕ.

Τα στελέχη της τρόικας, υποστήριξαν ότι κατά τη διαπραγμάτευση με την ελληνική κυβέρνηση, συμφωνήθηκε να ληφθούν πρόσθετα μέτρα το 2011 προκειμένου το έλλειμμα να περιοριστεί στο 7,5% του ΑΕΠ. Τα νέα μέτρα, «αφορούν στην διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την εξάλειψη της σπατάλης από την πλευρά των δαπανών", ιδιαίτερα στους τομείς: 1. Δαπάνες υγείας που είναι αναποτελεσματικές σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρωζώνης. 2. Δημόσιες επιχειρήσεις πολλές από τις οποίες αποτελούν δυσβάσταχτο βάρος για την οικονομία με πολυετείς ζημιές για τον Έλληνα φορολογούμενο 3. Φορολογική διοίκηση η οποία τώρα θέτει σε εφαρμογή μέσα που ενισχύουν τη φορολογική συμμόρφωση και δικαιοσύνη. Νέο πακέτο Άλλο ένα πακέτο μέτρων που αντιστοιχεί στο 5% του ΑΕΠ ή περίπου σε 12-15 δισεκατομμύρια ευρώ, θα υποχρεωθεί να εφαρμόσει η ελληνική κυβέρνηση για την περίοδο 2012-2014. Το περιεχόμενο του, θα εξειδικευτεί μέσα στο 2011 όπως αναφέρθηκε από τους εκπροσώπους της τρόικας.

Μετά την έγκριση των συμπερασμάτων της δεύτερης αξιολόγησης θα προχωρήσει η εκταμίευση των 9 δισεκατομμυρίων ευρώ (6,5 δις. ευρώ από τις χώρες της ευρωζώνης και 2,5 δις. ευρώ από το ΔΝΤ). Η επόμενη αποστολή έχει προγραμματιστεί για τον Φεβρουάριο του 2011. Κατά την επόμενη επίσκεψη, η τρόικα θα θελήσει να μάθει από την ελληνική κυβέρνηση τις λεπτομέρειες με τις οποίες θα επιτευχθεί η μείωση στις δαπάνες υγείας αλλά και η περιστολή κόστους στις ΔΕΚΟ.

Σήμερα το πρωί, η τρόικα παρουσιάζει, σε συνέντευξη Τύπου, τα συμπεράσματα από τον πρόσφατο έλεγχο της οικονομίας, καθώς χθες το βράδυ, ολοκληρώθηκε η μαραθώνια συνάντηση, στο υπουργείο Οικονομικών, των επικεφαλής της τρόικας με τον υπουργό Οικονομικών Γιώργο Παπακωνσταντίνου, με συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών σχετικά με την επικαιροποίηση του μνημονίου στο σκέλος των διαρθρωτικών αλλαγών. Το κείμενο του επικαιροποιημένου μνημονίου αναμένεται να δημοσιοποιηθεί το επόμενο 15νθήμερο. Με βάση το πόρισμα των ελεγκτών, το ΔΝΤ θα αποφασίσει να εκταμιεύσει τον Δεκέμβριο το τμήμα της τρίτης δόσης του δανείου που του αναλογεί, ενώ από την πλευρά της, η ευρωζώνη θα προχωρήσει στην εκταμίευση του δικού της μεριδίου τον Ιανουάριο. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι μετατάξεις των υπαλλήλων των ΔΕΚΟ θα λογίζονται ως νέες προσλήψεις και θα εντάσσονται στον κανόνα «μια πρόσληψη για κάθε 5 αποχωρήσεις» από το Δημόσιο. «Χρυσή τομή» βρέθηκε, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, και στο θέμα των επιχειρησιακών συμβάσεων και της υπερίσχυσης των κλαδικών. Η τρόικα ζητεί επίσης να επιταχυνθούν οι κινήσεις και όσον αφορά στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, όπως και στο άνοιγμα όλων ανεξαιρέτως των «κλειστών επαγγελμάτων». Στις συζητήσεις με την κυβέρνηση έχει τεθεί, παράλληλα, το ζήτημα να υλοποιηθούν νωρίτερα ορισμένες αλλαγές, οι οποίες, με βάση τις αρχικές δεσμεύσεις του μνημονίου, θα υλοποιούνταν από το β΄ εξάμηνο του επομένου έτους. Το νέο «τεστ» για την ελληνική οικονομία, στο πλαίσιο της εκταμίευσης της τέταρτης δόσης του δανείου, προσδιορίζεται χρονικά για τον προσεχή Μάρτιο.

Η άλλη όψη του νομίσματος της κρίσης φέρει την απεικόνιση της «ευκαιρίας». Όσο και να μη θέλουν να το ομολογήσουν οι περισσότεροι οικονομολόγοι η πραγματικότητα είναι ότι όσο πιο πολύ θα βαθαίνει η κρίση στην οικονομία τόσο πιο βίαιη και έντονη θα είναι η ανακατανομή της περιουσίας εκατομμυρίων ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο.

Σπίτια που χάνονται από τους ιδιοκτήτες τους που βρέθηκαν σε αδυναμία να πληρώσουν τις δόσεις των δανείων τους, πάγια περιουσιακά στοιχεία επιχειρήσεων που χρεοκοπούν, υποθηκευμένα ακίνητα επιχειρηματιών αλλά και απλών καταναλωτών που αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τον δανεισμό τους συνθέτουν το παζλ της κρίσης. Και ενώ όλοι μιλούν για αυτά που χάνονται κανείς δεν μιλά για αυτούς που τα αποκτούν αλλά και τις αξίες στις οποίες τα αποκτούν . Αυτή η ανακατανομή του πλούτου είναι μία αλήθεια την οποία κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει. Το χειρότερο από όλα είναι ότι πολλές φορές εκείνοι που αποκτούν χρεοκοπημένες επιχειρήσεις και άλλα περιουσιακά στοιχεία ,μεταξύ των οποίων και ακίνητα ή υποθήκες ,για ένα κομμάτι ψωμί –πρόσφατη περίπτωση είναι η παρέμβαση του Μπαφετ – αντιμετωπίζονται και ως εθνικοί ευεργέτες . Φυσικά , αυτοί εκμεταλλεύτηκαν το πλέον σπανίζον αγαθό στις περιόδους κρίσης : Το ΡΕΥΣΤΟ.

Θα μπορούσαν να υποστηρίξουν κάποιοι ότι η αξιοποίηση των ευκαιριών αποτελεί την πεμπτουσία της ελεύθερης οικονομίας αφού με τον τρόπο αυτό απορροφάται τον πλεονάζον απόθεμα και διαμορφώνονται συνθήκες ισορροπίας στην αγορά. Αυτό , είναι μία πραγματικότητα όσο αφορά την λογική των αριθμών. Αν όμως η οικονομία ήταν υπόθεση αριθμών τότε σίγουρα δεν θα είχαμε φτάσει στην τωρινή κατάσταση του πανικού. Η οικονομία είναι η κατεξοχήν επιστήμη της ανθρώπινης συμπεριφοράς που καθορίζεται από την μνήμη, την γνώση, την προσδοκία , την απογοήτευση ακόμα και τον φόβο. Κάθε φορά που οι οικονομικές αρχές λησμονούν αυτά τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά οι αγορές χάνουν τα κοινωνικά τους χαρακτηριστικά και μετατρέπονται σε ρουλέτα. Αυτός είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος ο οποίος ελλοχεύει και ο οποίος δεν περιορίζεται μόνο στις καταθέσεις αλλά και σε άλλες αγορές όπως αυτή των ακινήτων.

Ο μοναδικός φορέας που μπορεί να βάλει τους κανόνες του παιγνιδιού της κρίσης είναι η κεντρική εξουσία . Αν επιλέξει το δρόμο της απάθειας τότε μπορεί να βρεθούν μερικές χιλιάδες άνθρωποι με ακίνητη περιουσία δισεκατομμυρίων εκατομμυρίων αλλά το πλήγμα που θα έχει δεχθεί η ίδια η αγορά με την ανασφάλεια και το φόβο εκατομμυρίων μικροϊδιοκτητών θα είναι …ανεπανόρθωτο. Στα πλαίσια αυτά θα πρέπει να αναζητηθεί άμεσα μία φόρμουλα ουσιαστικής προστασίας της αγοράς ακίνητης περιουσίας ώστε να περάσει στην αγορά ένα μήνυμα ασφάλειας και σταθερότητας. Σε διαφορετική περίπτωση η επόμενη μέρα θα ξεκινήσεις με μαθήματα αξιοπιστίας.