Κεντρικός άξονας των αλλαγών που προωθει το υπουργείο Οικονομικών είναι η κατάργηση φοροαπαλλαγών για τα μεσαία και υψηλά εισοδήματα. Ακόμη, ψηλά στη λίστα της τρόικας και του υπουργείου Οικονομικών είναι το περιουσιολόγιο και η αμνηστία σε όσους αποκαλύψουν και δηλώσουν κινητά και περιουσιακά στοιχεία που είχαν «ξεχάσει» στο άμεσο παρελθόν. Σε ό,τι αφορά τις φοροαπαλλαγές, τα σενάρια που επεξεργάζονται οι επιτελείς του υπουργείου Οικονομικών προβλέπουν:

- Την πλήρη κατάργηση των εκπτώσεων από το φόρο εισοδήματος του ποσοστού 10% των δαπανών για ενοίκια, δωρεές, τόκους στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας κ.λπ. για τους φορολογούμενους που δηλώνουν «υψηλά» εισοδήματα, πάνω από 40.000 ευρώ.

- Την κατάργηση της έκπτωσης αποσβέσεων χωρίς δικαιολογητικά για ποσό ίσο με το 5% των εισοδημάτων που προέρχονται από κατοικίες, οικοτροφεία, σχολεία, φροντιστήρια, αίθουσες κινηματογράφων ή θεάτρων, ξενοδοχεία, νοσοκομεία ή κλινικές ή ίσο με το 3% των εισοδημάτων που προέρχονται από οικοδομές οι οποίες χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς.

- Τη μείωση των αφορολόγητων ορίων στις μεταβιβάσεις ακινήτων, για γονικές παροχές και για κληρονομιές ή δωρεές ακινήτων και λοιπών περιουσιακών στοιχείων, μεταξύ συγγενών πρώτου βαθμού.

-Τη μείωση του αφορολόγητου για την απόκτηση 1ης κατοικίας μέσω μεταβιβάσεων, γονικών παροχών, κληρονομιών και δωρεών.

-Την επιβολή ΕΤΑΚ και στα αγροτεμάχια με εξαίρεση των κατ’ επάγγελμα αγροτών.

- Την αντικατάσταση των τεκμηρίων από περιουσιολόγιο, αν και πρόκειται για ιδιαίτερα φιλόδοξο στόχο, λόγω έλλειψης υποδομών.

Σχέδιο επιμήκυνσης της αποπληρωμής φόρων και ληξιπρόθεσμων οφειλών σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο, καθώς οι φορολογούμενοι θα πρέπει καταβάλουν 6,5 δισ. ευρώ για τον φόρο εισοδήματος και 3 δισ. ευρώ για τους φόρους στα ακίνητα, τη στιγμή που χιλιάδες νοικοκυριά βρίσκονται σε δεινή οικονομική θέση. Το τριπλό πακέτο ευνοϊκών ρυθμίσεων θα περιλαμβάνει:

1. Επέκταση της ρύθμισης για τα ληξιπρόθεσμα χρέη σε 60 δόσεις από 12 και αύξηση του αριθμού των οφειλετών που θα μπορούν να υπαχθούν στη ρύθμιση. Με την ισχύουσα ρύθμιση, που λήγει στις 31 Ιουλίου, δικαίωμα υπαγωγής έχουν τα φυσικά πρόσωπα με χρέη έως 10.000 ευρώ και οι επιχειρήσεις με οφειλές που δεν ξεπερνούν τα 75.000 ευρώ. Το νέο σενάριο προβλέπει ότι θα μπορούν να υπαχθούν και οφειλέτες με χρέη έως και 50.000 ευρώ και επιχειρήσεις με χρέη έως 250.000 ευρώ.

2. Τμηματική καταβολή του φόρου εισοδήματος σε δέκα δόσεις για τους φορολογουμένους που έχουν εισοδήματα έως και 100.000 ευρώ. Στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι να τεθεί σε ισχύ η σχετική ρύθμιση μέχρι την Τρίτη. Στην περίπτωση που η ρύθμιση τεθεί σε ισχύ μετά την 31η Ιουλίου, οι υπόχρεοι που έχουν λάβει εκκαθαριστικό σημείωμα με ημερομηνία πληρωμής της πρώτης δόσης μέχρι 31/7 θα πρέπει να καταβάλουν τους φόρους που αναλογούν και το υπόλοιπο ποσό θα κατανεμηθεί σε 10 δόσεις.

3. Νέου τύπου περαίωση των ανέλεγκτων υποθέσεων με εξπρές συνοπτικούς ελέγχους. Η ρύθμιση θα αφορά περίπου 100.000 επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες που δεν είχαν υπαχθεί στην προηγούμενη περαίωση.

Το όλο εγχείρημα τελεί υπό την αίρεση της έγκρισης της τρόικας, που πολλές φορές έχει εναντιωθεί στις χαριστικές ρυθμίσεις. Ωστόσο, η κακή πορεία των εσόδων φαίνεται ότι θα κάμψει τις αντιστάσεις της.

Οδηγό με απαντήσεις στα συνηθέστερα ερωτήματα των φορολογούμενων για τη φορολογία κληρονομιών, γονικών παροχών, μεταβιβάσεων ακινήτων, φόρου ακίνητης περιουσίας εξέδωσε το υπουργείο Οικονομικών. Στον οδηγό περιλαμβάνονται επίσης ερωτήσεις - απαντήσεις και για θέματα που αφορούν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, τη δυνατότητα ρύθμισής τους καθώς και τις περιπτώσεις που επιβάλλονται αναγκαστικά μέτρα είσπραξης.

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΩΝ – ΔΩΡΕΩΝ - ΓΟΝΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ Κάθε κληρονομιά, δωρεά ή γονική παροχή υπόκειται σε φόρο. Υπόχρεος σε φόρο είναι ο κληρονόμος, ο δωρεοδόχος ή το τέκνο αντίστοιχα. Για πληροφορίες σχετικά με την υποβολή δηλώσεων φόρου κληρονομιών, δωρεών ή γονικών παροχών μπορείτε να απευθύνεστε στην αρμόδια ΔΟΥ. Αρμόδια ΔΟΥ για τις κληρονομιές είναι η ΔΟΥ του τόπου κατοικίας του κληρονομουμένου και για τις δωρεές και γονικές παροχές του τόπου κατοικίας του δωρητή ή γονέα.

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ Οι δηλώσεις φόρου μεταβίβασης υποβάλλονται πριν τη σύνταξη του συμβολαιογραφικού εγγράφου και ο φόρος καταβάλλεται εφάπαξ. Για την απόκτηση πρώτης κατοικίας, την αγορά γεωργοκτηνοτροφικών εκτάσεων από αγρότες και άλλες περιπτώσεις μεταβίβασης, χορηγείται απαλλαγή από το φόρο υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Για πληροφορίες σχετικά με τις απαλλαγές καθώς και για οποιοδήποτε ερώτημα μπορείτε να απευθύνεστε στη ΔΟΥ που ανήκει χωρικά το μεταβιβαζόμενο ακίνητο ή σε εκείνη στην οποία υποβάλλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος ο αγοραστής, εφόσον είναι δυσχερής η μετάβασή του στη ΔΟΥ του ακινήτου.

ΦΟΡΟΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ (ΦΑΠ) Από το έτος 2010 επιβάλλεται φόρος στην ακίνητη περιουσία που βρίσκεται στην Ελλάδα και ανήκει σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους. Για τα φυσικά πρόσωπα η δήλωση φόρου ακίνητης περιουσίας (ΦΑΠ) δημιουργείται από το Υπουργείο Οικονομικών σύμφωνα με όσα αναγράφονται στις δηλώσεις Ε9 του φορολογουμένου. Ο προσδιορισμός του φόρου για το έτος 2010 γίνεται με κλιμακωτούς συντελεστές που κυμαίνονται από 0,1% έως 1,0%, ενώ για το έτος 2011 και επόμενα οι συντελεστές κυμαίνονται από 0,2% μέχρι 1,0%. Για τα έτη 2010, 2011 και 2012 φορολογητέα αξία περιουσίας μεγαλύτερη των 5.000.000,00 ευρώ φορολογείται με συντελεστή 2%. Για το έτος 2010 αξία περιουσίας ανά ιδιοκτήτη μέχρι 400.000 ευρώ δεν φορολογείται, ενώ για το έτος 2011 και έπειτα δε φορολογείται αξία περιουσίας μέχρι 200.000 ευρώ ανά ιδιοκτήτη. Ποσό φόρου μέχρι είκοσι επτά ευρώ δεν καταβάλλεται. Επί της συνολικής αξίας της ακίνητης περιουσίας των νομικών προσώπων επιβάλλεται φόρος με συντελεστές 1‰, 3‰ και 6‰ αναλόγως της κατηγορίας του νομικού προσώπου και της χρήσης του ακινήτου. Η αξία των ιδιοχρησιμοποιούμενων ακινήτων των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων για τα έτη 2010 έως 2012, φορολογείται με συντελεστή 0,33‰. Ο φόρος που αναλογεί στη συνολική αξία των κτισμάτων δεν μπορεί να είναι μικρότερος από ένα (1) ευρώ το τετραγωνικό μέτρο με εξαίρεση τα γεωργικά, κτηνοτροφικά, ημιτελή κτίσματα και τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων. Πληροφορίες παρέχονται από τη Δ.Ο.Υ. φορολογίας εισοδήματος του υπόχρεου.

ΕΙΔΙΚΟΣ ΦΟΡΟΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ Από το έτος 2010 τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες που έχουν εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας σε ακίνητα που βρίσκονται στην Ελλάδα καταβάλλουν ετήσιο ειδικό φόρο 15% επί της αξίας αυτών, εφόσον δεν εμπίπτουν στις προβλεπόμενες εξαιρέσεις. Πληροφορίες σχετικά με τις απαλλαγές παρέχονται από τη Δ.Ο.Υ. φορολογίας εισοδήματος του νομικού προσώπου.

Με τη δημιουργία του περιουσιολογίου το 2013 θα αποτελέσουν παρελθόν τα τεκμήρια διαβίωσης. Στο υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζουν ότι «όταν έχεις περιουσιολόγιο, μπορείς να συγκρίνεις εισόδημα και περιουσία, οπότε δεν χρειάζεσαι τεκμήρια. Από τη στιγμή που θα έχουμε την πλήρη εικόνα της αύξησης της περιουσίας και του ύψους των εισοδημάτων του κάθε φορολογούμενου δεν θα έχουν κανένα λόγο ύπαρξης τα τεκμήρια. Τα τεκμήρια είχαν λογική ύπαρξης που είναι ξεπερασμένη». Οπως προκύπτει, τα εισοδήματα των φορολογούμενων από το 2013 ή το 2014 θα προσδιορίζονται βάσει των πραγματικών δαπανών και όχι τεκμαρτά. Προκειμένου το υπουργείο Οικονομικών να προσδιορίσει τα πραγματικά εισοδήματα θα υποχρεώσει όλους τους φορολογούμενους να δηλώσουν όλα τα περιουσιακά τους στοιχεία. Δηλαδή θα δηλωθούν όλα τα ακίνητα και τα κινητά περιουσιακά στοιχεία, καθώς επίσης και οι αποταμιεύσεις (τραπεζικές καταθέσεις, επενδύσεις σε ομόλογα, μετοχές, μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων και άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα). Τα δεδομένα αυτά θα ελέγχονται από το υπουργείο Οικονομικών. Επίης θα επανεξεταστούν οι φοροαπαλλαγές με στόχο να διαπιστωθεί εάν εξυπηρετούν κοινωνικούς σκοπούς. Tο υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει να συνδέσει τις φοροαπαλλαγές με εισοδηματικά κριτήρια. Το βασικό σενάριο προβλέπει ότι θα διατηρηθούν οι απαλλαγές για φορολογούμενους με εισόδημα έως 20.000 ευρώ. Για εισοδήματα από 20.000 έως 40.000 ευρώ θα υπάρξει περικοπή των απαλλαγών κατά 50%, ενώ για τα υψηλότερα εισοδήματα οι φοροαπαλλαγές θα καταργηθούν.