Πάνω απο μία στις δύο αιτήσεις του "εξοικονομώ" κοβουν οι τράπεζες. Έως τις 27/9/2013, συνολικά 161.016 πολίτες είχαν απευθυνθεί στις συνεργαζόμενες Τράπεζες για προέγκριση δανείου, ενώ προέγκριση δανείου έλαβαν οι 71.879 εξ αυτών. Άλλες 6.464 αιτήσεις βρίσκονται στο στάδιο της επεξεργασίας.Περίπου 1.000 αιτήσεις τον μήνα υποβάλλονται για υπογωγή στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ' Οίκον», σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

Όπως έκανε γνωστό, ο συνολικός αριθμός των ωφελουμένων διαμορφώνεται πλέον σε 39.952, καθώς την τελευταία εβδομάδα εγκρίθηκε η υπαγωγή άλλων 6.773 νέων δικαιούχων στο Πρόγραμμα, με απόφαση της Επενδυτικής Επιτροπής του Ταμείου. Το υπουργείο υπενθυμίζει ότι πρόσφατα οι πόροι του προγράμματος αυξήθηκαν, ώστε να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση. Συγκεκριμένα, το ποσό που προβλέπεται για το Ταμείο του προγράμματος (κλάδος δανειοδοτήσεων σε συνεργασία με τις Τράπεζες) παραμένει αμετάβλητο στο ύψος των 241 εκατ. ευρώ, ενώ οι απευθείας ενισχύσεις προς τα νοικοκυριά αυξήθηκαν από 155 εκατ. Ευρώ σε 307 εκατ. Ευρώ. Έτσι, ο προϋπολογισμός του προγράμματος έχει φτάσει περίπου στα 550 εκατ. Ευρώ, ενώ το συνολικό κεφάλαιο μόχλευσης αναμένεται να ξεπεράσει τα 800 εκατ. Ευρώ, για την ικανοποίηση περίπου 65.000 έργων. Η πλειονότητα των αιτημάτων, σε ποσοστό 61%, αφορά κτήρια που ανήκουν στην Κατηγορία Η, είναι δηλαδή τα παλαιότερα και πλέον ενεργοβόρα κτίσματα.

Σχέδια πώλησης χαρτοφυλακίου με "κόκκινα δάνεια" σε ξένα funds επεξεργάζονται οι εγχώριες τράπεζες, προκειμένου να... προλάβουν όταν τρόικα και κυβέρνηση ετοιμάσουν ένα νέο πλαίσιο για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων. Τα παραπάνω σχέδια έκαναν και επίσημα πλέον την εμφάνισή τους υπό τη μορφή δηλώσεων του αναπληρωτή διευθύνοντος συμβούλου της Εθνικής Τράπεζας κ. Χριστοδούλου, οι οποίες αφήνουν ορθάνοιχτο "παράθυρο" εκχώρησης προβληματικών δανείων σε ξένα "κοράκια", ενώ το παράδειγμα της ΕΤΕ ενδέχεται να το ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες συστημικές. Περίπου στα 70 δισ. τα "κόκκινα δάνεια" Τα παραπάνω ήρθαν να επιβεβαιώσουν τα καλοκαιρινά ρεπορτάζ του Τύπου , τα οποία ανέφεραν ότι "κοστουμαρισμένοι"... κύριοι, εκπρόσωποι ξένων distress funds, διαπραγματεύονταν με το εγχώριο τραπεζικό σύστημα τη σύναψη συμφωνιών για τη διαχείριση δανείων, καθώς.... μυρίστηκαν "αίμα". Δεδομένου ότι τα "κόκκινα δάνεια" στην Ελλάδα, αυτή τη στιγμή, ανέρχονται περί τα 70 δισ. ευρώ, και 180.000 στεγαστικά δάνεια είναι "στο κόκκινο", γεννάται μείζον κοινωνικό ζήτημα του ποιοι θα εκμεταλλευτούν την ανάγκη νοικοκυριών αλλά και μικρομεσαίων επιχειρηματιών, οι οποίοι δεν δύνανται να αποπληρώσουν τα χρέη τους, λόγω της ανελέητης πολιτικής που έχουν επιβάλει τρόικα και κυβέρνηση. Πάντως, εφόσον αρθεί και το "πάγωμα" των πλειστηριασμών, θα δημιουργηθεί μείζον κοινωνικό πρόβλημα, καθώς χιλιάδες νοικοκυριά έχουν επενδύσει σε ακίνητα με στεγαστικά δάνεια την προηγούμενη δεκαετία.

Την ώρα που ο σχεδιασμός για τη ρύθμιση της διαχείρισης προβληματικών δανείων βρίσκεται σε εξέλιξη, οι διοικήσεις των τραπεζών "τρέχουν" τη σύσταση bad banks εντός των ομίλων, όσο και τις επαφές με ξένα funds, αντικείμενο των οποίων είναι η πώληση ή η συνδιαχείριση συγκεκριμένων χαρτοφυλακίων δανείων. Πρόσφατα τραπεζικό στέλεχος είπε στο Reuters πως η μεγάλη τράπεζα μπορεί να βρει επενδυτή, ο οποίος θα τοποθετηθεί με ποσοστό μειοψηφίας σε θυγατρική που θα έχει κάποια από τα δάνεια. Είναι σίγουρο, όπως διαπιστώνουν παράγοντες της αγοράς, ότι εφόσον κάνουν την... εμφάνισή τους distress funds, τότε τα πράγματα θα χειροτερέψουν, καθώς τέτοιου τύπου "γύπες" θα ξεκινήσουν ένα ανελέητο κυνηγητό σε όσους χρωστούν και δεν έχουν. Ποια είναι η πρακτική τους όμως; Οι εταιρείες αυτές αγοράζουν τα δάνεια σε ένα ποσοστό της ονομαστικής αξίας (π.χ. τα καταναλωτικά μπορεί να φτάσουν και στο 5% ή 10%, ενώ τα στεγαστικά στο 40%) από την τράπεζα και στη συνέχεια αναλαμβάνουν εκείνες τις διαδικασίες είσπραξης, διεκδικώντας την οφειλή και απειλώντας με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς. Η τακτική αυτή επιλέγεται από την τρόικα επειδή με την πώληση οι τράπεζες θα εισπράξουν άμεσα κεφάλαια, έστω και σε ένα μέρος της αξίας των δανείων, πράγμα που τις εξυπηρετεί, αφού έτσι κι αλλιώς είναι αμφίβολο ότι θα εισπράξουν το σύνολο του δανείου. Όμως δημιουργείται μείζον πρόβλημα ευρύτερα, διότι είναι προφανές ότι με τη διαδικασία αυτή τα δάνεια "κουρεύονται" μεν, όχι όμως προς όφελος των δανειοληπτών που δυσκολεύονται λόγω ύφεσης να πληρώσουν, αλλά προς όφελος κάποιων ξένων εταιρειών, οι οποίες θα κερδίσουν από τη διαδικασία αυτή.

Προ των πυλών οι αποφάσεις Όπως είναι γνωστό, ως τις 15 Οκτωβρίου η BlackRock θα καταθέσει στην Τράπεζα της Ελλάδος τόσο την αξιολόγηση του μοντέλου διαχείρισης προβληματικών δανείων, όσο και τις προτάσεις της για τη βελτίωσή του. Η αξιολόγηση και οι προτάσεις της θα αποτελέσουν τη βάση για τη στρατηγική αντιμετώπισης των προβληματικών δανείων που πρέπει να συντάξουν η κυβέρνηση και η ΤτΕ, όπως ορίζει το Μνημόνιο, ώστε να εγκριθεί, εν συνεχεία, από την τρόικα.

Με «κόκκινα» δάνεια ήδη άνω των 65 δισ. ευρώ για το σύνολο του συστήματος, οι τραπεζικοί όμιλοι ακολουθούν τη συμβουλή του ΔΝΤ για τη δημιουργία bad banks, στις οποίες θα μεταφέρονται χαρτοφυλάκια δανείων σε καθυστέρηση, προκειμένου να είναι πιο αποτελεσματική η διαχείριση και αναδιάρθρωσή τους. Εθνική και Πειραιώς, διά στόματος υψηλόβαθμων στελεχών τους, ανέφεραν, χθες, στο Reuters ότι σχεδιάζουν τέτοιες κινήσεις και μάλιστα άμεσα, η μεν πρώτη έως το τέλος του έτους και η δεύτερη μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2014. Τα συμπεράσματα της Blackrock θα είναι, πάντως, κρίσιμα για την εξέλιξη του σχεδιασμού κάθε τράπεζας, τόσο αναφορικά με την εικόνα των δανειακών χαρτοφυλακίων όσο και με τις υποδείξεις που προκύπτουν από το Troubled Asset Review. Στο περιβάλλον ύφεσης που οδηγεί στην αύξηση των καθυστερήσεων στο 30% του συνόλου των δανείων σήμερα, αλλά και με την προοπτική ανάκαμψης, πιο ορατή πλέον, με βάση τουλάχιστον τα μακροοικονομικά μεγέθη, η στρατηγική των τραπεζών κινείται σε δύο άξονες: την αποτελεσματική αναδιάρθρωση όπου είναι δυνατόν, για να κρατηθούν ή να επανέλθουν «εν ζωή» δάνεια, και την αντιμετώπιση με τις μικρότερες δυνατές απώλειες των χορηγήσεων που δεν έχουν προοπτική να εξυπηρετηθούν κανονικά. Την ίδρυση bad bank ανά τράπεζα, σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική, είχε προτείνει, από την αρχή του έτους, το ΔΝΤ, διαβλέποντας την ανοδική τάση των καθυστερούμενων δανείων. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters, η Εθνική Τράπεζα, ΕΤΕ+3,32% όπως δηλώνει ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος, Πέτρος Χριστοδούλου, εξετάζει το ενδεχόμενο να συστήσει μια bad bank, προκειμένου να μεταφέρει χαρτοφυλάκια δανείων, με στόχο να υπάρχει λειτουργική ανεξαρτησία της οντότητας και, με τον τρόπο αυτόν, καλύτερη εικόνα των μη εξυπηρετούμενων δανείων και καλύτερη διαχείρισή τους.

Η Εθνική έχει προσλάβει συμβούλους και εξετάζει, επίσης, το ενδεχόμενο να παραχωρήσει σε επενδυτές μειοψηφικό πακέτο της θυγατρικής που θα έχει αναλάβει δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αξιοποιώντας το ενδιαφέρον που υπάρχει από εξειδικευμένα funds. Η τράπεζα έχει υπογράψει συμφωνίες εμπιστευτικότητας με πιθανούς επενδυτές, χωρίς να είναι βέβαιον ότι θα καταλήξει σε συμφωνία, διευκρίνισε ο κ. Χριστοδούλου. Ο Ομιλος Πειραιώς, εξετάζει τρόπους διαχωρισμού των «κόκκινων» δανείων από το υγιές χαρτοφυλάκιο και ελπίζει ότι η νέα δομή θα τεθεί σε ισχύ από το πρώτο τρίμηνο του 2014. Η τοποθέτηση των μη εξυπηρετούμενων στοιχείων του ενεργητικού σε ειδική μονάδα, με ξεχωριστή διοίκηση, έχει στόχο τη διευκόλυνση των αναδιαρθρώσεων. Κατ’ αρχάς, «χτυπάει» στα κεφάλαια, αφού εγγράφονται ζημίες, αλλά, καθώς παράλληλα, μειώνεται το σταθμισμένο ενεργητικό, κρίνεται ανά περίπτωση, και μπορεί να είναι διαχειρίσιμη, η επίπτωση στο δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας. Την ίδια στιγμή, βελτιώνεται η εικόνα του ισολογισμού, αφού θα έχει υποχωρήσει σημαντικά ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων έναντι του ανταγωνισμού, ειδικά στην ελληνική αγορά, όπου αυτή τη στιγμή οι δείκτες είναι, λόγω ύφεσης, πολύ υψηλοί. Στην παρούσα φάση, έντονο είναι το ενδιαφέρον διεθνών, εξειδικευμένων funds για την αγορά των «κόκκινων» χαρτοφυλακίων. Με κατηγορίες από distress ως, πολύ χαρακτηριστικά, vulture funds, τα τιμήματα που προσφέρουν είναι εξαιρετικά χαμηλά και, για το λόγο αυτό, δεν έχουν πραγματοποιηθεί συναλλαγές, αφού οι ζημιές που θα ενέγραφαν οι πωλήτριες τράπεζες, θα ήταν υψηλές. Υπό εξέταση φαίνεται να βρίσκεται η συμμετοχή αυτών των επενδυτών, μετοχικά, σε νομικά σχήματα, στα οποία οι τράπεζες θα μετέφεραν μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Τον Νοέμβριο θα ληφθούν οι αποφάσεις σχετικά με τους πλειστηριασμούς ακινήτων. Οπως δήλωσε ο υπουργός Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκης για το ζήτημα της απελευθέρωσης των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, και πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι κάποιοι εκμεταλλεύονται το υφιστάμενο καθεστώς και ως εκ τούτου έχει συγκεκριμένες προτάσεις για την προστασία μόνο όσων πραγματικά την έχουν ανάγκη.