Στο ποσό των 20 δισ. ευρώ υπολογίζουν οι τραπεζίτες το πρόσθετο κόστος της ρύθμισης των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, πιέζοντας την κυβέρνηση να μην επεκταθεί η ισχύς του νόμου στο σύνολο των δανειοληπτών, αλλά να εξετάζονται μία προς μία οι επιπτώσεις. Τα χρήματα αυτά πρέπει, όπως λένε, να καταβληθούν από το Δημόσιο πέραν των 50 δισ. ευρώ που θα απαιτηθούν για την ανακεφαλαιοποίησή τους. Η «κόκκινη» γραμμή των τραπεζών για επιμήκυνση των προβληματικών δανείων που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους και τα οποία δεν εξυπηρετούνται ακόμα και από συνεπείς πελάτες, λόγω της κρίσης που μαστίζει την κοινωνία, δυσχεραίνει την προώθηση του κυβερνητικού σχεδίου, χωρίς να αποκλείεται να ενταθούν οι πιέσεις σε μια περίοδο που πρέπει να ολοκληρωθούν οι ανακεφαλαιοποιήσεις.

Γεγονός είναι ότι τα «κόκκινα» δάνεια τρέχουν με ρυθμό 21% έναντι 17% τον περασμένο Ιούνιο και το σύστημα δεν αντέχει περισσότερο από το 25%, όριο προς το οποίο συγκλίνουν τα μη εξυπηρετούμενα, που αυξάνονται περίπου 1% κάθε μήνα. Μέχρι στιγμής την πρωτιά στην αδυναμία αποπληρωμής κρατούν τα καταναλωτικά δάνεια. Ο δείκτης των δανείων σε καθυστέρηση στην εν λόγω κατηγορία ανέρχεται στο 32% (σ.σ.: στοιχεία Ιουνίου), ενώ άλμα έχει σημειώσει και η κατηγορία των στεγαστικών δανείων που δεν εξοφλούνται. «Οροφή» έχουν χτυπήσει και τα προβληματικά δάνεια στις επιχειρήσεις. Στις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, τα δάνεια που βρίσκονται σε καθυστέρηση 3 μηνών αντιστοιχούν στο 17%. Το πού θα καταλήξει η διελκυστίνδα μεταξύ κυβέρνησης και τραπεζών ουδείς μπορεί να προδιαγράψει με ακρίβεια, αφού το υπουργείο Ανάπτυξης πιέζει για μείωση των ετήσιων δόσεων στο 30% εισοδήματος των δανειοληπτών για ικανό διάστημα μέχρι την αποπληρωμή τους, ενώ οι τραπεζίτες αντιπροτείνουν ότι η επιμήκυνση που θα δοθεί στα στεγαστικά δάνεια δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 5 έτη. Στα σχέδια των τραπεζών υπάρχει και η υιοθέτηση του ισπανικού μοντέλου, βάσει του οποίου για όσες κατοικίες έχουν κατασχεθεί ή βρίσκονται ένα βήμα πριν από την κατάσχεση θα δοθεί η δυνατότητα στον ιδιοκτήτη-δανειολήπτη να ενοικιάσει το σπίτι για ορισμένα χρόνια και εκ των υστέρων να μπορεί να το αγοράσει με μικρότερο δάνειο.

Μέχρι το τέλος της εβδομάδας, οι τέσσερις μεγάλες, προς το παρόν, τράπεζες ( Εθνική, Alpha Bank, Eurobank και Πειραιώς) αναμένεται να καταθέσουν στο προεδρείο της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών αντίστοιχες προτάσεις για ρύθμιση των στεγαστικών δανείων. Επί του παρόντος, οι τράπεζες περιορίζονται στο να προχωρούν σε κάποιες επιμηκύνσεις και πρόχειρες διευθετήσεις δανείων, ενώ όλοι γνωρίζουν πως το εδώ και δύο χρόνια συνεχώς παρατεινόμενο μέτρο της αναστολής των πλειστηριασμών για τις πρώτες κατοικίες δεν μπορεί να συνεχιστεί επ’ άπειρο. Από την άλλη πλευρά, ούτε και οι ίδιες οι τράπεζες επιθυμούν να ανοίξει η υπόθεση των πλειστηριασμών. Και αυτό γιατί αν σήμερα ξεκινούσαν μαζικές πωλήσεις ακινήτων, τότε τα τιμήματα θα έπεφταν τόσο χαμηλά, έτσι ώστε οι τράπεζες να έμπαιναν μέσα για τα καλά, όπου φυσικά θα έβρισκαν ενδιαφερόμενους αγοραστές για να πουλήσουν…

Με "δόλωμα" τις ΑΕΕΑΠ προσπαθούν οι τράπεζες να λύσουν το πρόβλημα των κόκκινων στεγαστικών. Μεταξύ των προτάσεων λοιπόν που βάζουν στο τραπέζι -και θα ήθελαν να συμπεριληφθούν στο υπό διαμόρφωση νομοσχέδιο για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των νοικοκυριών- είναι η εξής: Σε πρώτο στάδιο, οι τράπεζες να πουλήσουν τα συγκεκριμένα ακίνητα σε ΑΕΕΑΠ που θα δημιουργηθούν για το συγκεκριμένο λόγο, έναντι ενδεχομένως ενός περιορισμένου discount («κουρέματος»). Στη συνέχεια, οι ΑΕΕΑΠ θα μπορούν να συνάπτουν με τους σημερινούς ιδιοκτήτες μια μακροπρόθεσμη σύμβαση προκαθορισμένου ενοικίου (π.χ. για 10, 30 ή ακόμη και 50 χρόνια). Στο τέλος της σύμβασης αυτής (και ενδεχομένως και πριν από αυτή) να δίδεται η ευχέρεια στον τότε ενοικιαστή (δηλαδή το σημερινό ιδιοκτήτη-δανειολήπτη) να επανακτήσει το ακίνητό του έναντι κάποιου τιμήματος. Μέσα από μια τέτοια διαδικασία, οι τράπεζες θα αποκτούσαν ρευστότητα σε αρκετά σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ οι σημερινοί υπερχρεωμένοι ιδιοκτήτες θα συνέχιζαν να μένουν στο σπίτι τους, έχοντας μάλιστα τη δυνατότητα σε βάθος χρόνου να το επανακτήσουν. Τέλος, οι ΑΕΕΑΠ μέσα από μια τέτοια διαδικασία , υποστηρίζουν, θα μπορούσαν να καρπώνονται φορολογικά οφέλη, θα εισπράττουν ενοίκια και στη συνέχεια θα διανέμουν μερίσματα στους μετόχους τους. Βέβαια, τίποτε από αυτά δεν έχει ακόμη αποφασιστεί, ωστόσο ο θεσμός των ΑΕΕΑΠ προτείνεται από πολλούς -και με διάφορους τρόπους- ως κατάλληλος φορέας για την αντιμετώπιση σημαντικών καυτών οικονομικών προβλημάτων.

Τις ολοκληρωμένες προτάσεις των τραπεζών, οι οποίες θα περιλαμβάνουν και τις θέσεις τους για την αναμόρφωση του Τειρεσία, αναμένει το υπουργείο Ανάπτυξης για να διαμορφώσει το σχέδιο ανακούφισης των δανειοληπτών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην ομαλή αποπληρωμή των δανείων τους. Στόχος της κυβέρνησης είναι η ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας έως τα τέλη Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, βασικός άξονας των προτάσεων που θα διαμορφωθούν είναι η προγραμματική δέσμευση της κυβέρνησης, για τον καθορισμό ανώτατου ορίου που θα δαπανά κάθε νοικοκυριό για την αποπληρωμή των δανειακών του υποχρεώσεων, που δεν θα ξεπερνά το 30% του μηνιαίου εισοδήματός του. Βελτιώσεις στον νόμο Κατσέλη (Ν. 3869/2010) για τη ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων νοικοκυριών προωθεί ο υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης, με το σχετικό σχέδιο να εστιάζει στην ενίσχυση του εξωδικαστικού συμβιβασμού, αλλά και στη ρύθμιση των χρεών φυσικών πρόσωπων που ασκούν εμπορική δραστηριότητα με προσωπική ιδιωτική εργασία. Το υπουργείο Ανάπτυξης έχει ενημερώσει ήδη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πρόθεσή του να παρέμβει εκ νέου στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει την «προσωπική πτώχευση», ωστόσο η κοινοποίηση του σχετικού σχεδίου νόμου - προς γνωμοδότηση - στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα καθυστερήσει αρκετά (τέλη του έτους) και θα εξαρτηθεί από την έκθεση προόδου της τρόικας και τον χρόνο εκταμίευσης της επόμενης δόσης των 31 δισ. ευρώ. Ηδη η Επιτροπή έχει ζητήσει οι όποιες παρεμβάσεις να είναι δημοσιονομικά ουδέτερες. Αρμόδια στελέχη ξεκαθαρίζουν πως στις κυβερνητικές προθέσεις δεν περιλαμβάνεται η διαγραφή χρεών ή επέκταση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων των οφειλετών στα 40 έτη ή στα 99 έτη. Οπως ξεκαθαρίζουν δεν θα υπάρξει ρύθμιση που θα επιτρέπει τη μείωση του ποσού της δόσης μέσω της επιμήκυνσης της διάρκειας των δανείων. Κάτι που ουσιαστικά συνιστά υπαναχώρηση έναντι των αρχικών προεκλογικών δεσμεύσεων.

Oι ρυθμίσεις των στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων, συμπεριλαμβανομένων των πιστωτικών καρτών, παρουσίασαν, την 30η Ιουνίου 2012, σε σχέση με την 31η Δεκεμβρίου 2011, αύξηση του αριθμού κατά 16,4% και ανήλθαν σε 663.422, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε σήμερα στην δημοσιότητα η Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ). Σε αξία οι ρυθμίσεις την 30η Ιουνίου 2012, σε σχέση με την 31η Δεκεμβρίου 2011 ανήλθαν σε 18,2 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 2,2%. Τα προγράμματα ρυθμίσεων των τραπεζών ξεκίνησαν το 2010 και συνεχίστηκαν καθ' όλη τη διάρκεια των ετών 2011 και 2012, προσφέροντας σε διάφορες κατηγορίες οφειλετών, όπως τους δημοσίους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους (λόγω της περικοπής των αποδοχών τους), καθώς και τους άνεργους, επιμήκυνση της διάρκειας με μείωση των δόσεων των δανείων τους. Ακόμη, το 93% των φυσικών προσώπων-καταθετών των τραπεζών διέθεταν καταθέσεις συνολικού ύψους έως 10.000 ευρώ, ενώ μόλις το 0,4% αυτών είχαν καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ, ποσό που συνιστά και το ανώτατο όριο αποζημίωσης ανά καταθέτη από το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ). Αντίστοιχα ποσοστά παρατηρούνται και στα λοιπά βασικά διεθνή νομίσματα, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕΤ. Ειδικότερα το 81,5% των φυσικών προσώπων-καταθετών των τραπεζών διέθεταν καταθέσεις από 0-2.000 ευρώ, το 11,3% καταθέσεις από 2.001 μέχρι 10.000 ευρώ, το 5,9% καταθέσεις από 10.001 ευρώ μέχρι 50.000 ευρώ, το 0,9% καταθέσεις από 50.001 μέχρι 100.000 και μόλις το 0,4% από 100.001 ευρώ και άνω. Σε περίπτωση ύπαρξης συνδικαιούχων στους λογαριασμούς, τα ποσά κατανεμήθηκαν ισομερώς σε κάθε έναν από αυτούς.