Τουλάχιστον 15 σημεία της φορολογικής δήλωσης που αφορούν στα τεκμήρια των κατοικιών θα πρέπει να προσέξουν οι φορολογούμενοι προκειμένου το υπουργείο Οικονομικών να υπολογίσει σωστά τα τεκμαρτά ποσά που αντιστοιχούν στις κατοικίες σας.

Το τεκμήριο υπολογίζεται για κάθε κατοικία την οποία χρησιμοποίησε για τη διαμονή του ο φορολογούμενος, είτε αυτή ήταν ιδιόκτητη, είτε ενοικιαζόμενη είτε δωρεάν παραχωρημένη. Ειδικότερα:

1. Τα στοιχεία των κατοικιών συμπληρώνονται στον πίνακα 5.1 του Ε1. Στον πίνακα αυτό πρέπει να δηλώσετε ή απλά να επιβεβαιώσετε αναλυτικές πληροφορίες για τις κατοικίες που χρησιμοποιήσατε πέρυσι, είτε αυτές ήταν ιδιόκτητες είτε ενοικιαζόμενες είτε σάς παραχωρήθηκαν δωρεάν. Για να εμφανιστούν τα στοιχεία κάθε κατοικίας, όπως τα δηλώσατε πέρυσι, πρέπει να επιλέξετε το κίτρινο πλαίσιο που βρίσκεται δίπλα από τη σχετική ένδειξη και να «κλικάρετε» πάνω σ' αυτό. Δηλαδή εάν θέλετε να δείτε τα στοιχεία της κύριας κατοικίας θα πρέπει να «κλικάρετε» στο κίτρινο πλαίσιο που βρίσκεται δίπλα από την ένδειξη «κύρια κατοικία». Από τη στιγμή που δεν έχει αλλάξει τίποτα σε σύγκριση με πέρυσι δεν έχετε παρά να επιβεβαιώσετε ότι πρόκειται για την κύρια κατοικία (να χαρακτηρίσετε δηλαδή το εμφανιζόμενο ακίνητο ως «κύρια κατοικία) και στη συνέχεια να επιλέξετε «μεταφορά στη δήλωση». Αντίστοιχη διαδικασία πρέπει να ακολουθήσετε και για τη δευτερεύουσα κατοικία σας ή για τις περισσότερες της μιας δευτερεύουσες κατοικίες σας.
Οδηγός για τα ακίνητα: Τα 15 SOS και οι λύσεις για τους φόρους

2. Αν εμφανίζονται δύο ακίνητα, εκ των οποίων το ένα έχει πωληθεί θα πρέπει να κάνετε διαγραφή του πωληθέντος ακινήτου.

3. Αν θέλετε να τροποποιήσετε τα στοιχεία κάποιας κατοικίας, θα πρέπει να επιλέξετε το κίτρινο πλαίσιο και στο παράθυρο που εμφανίζεται, αφού επιλέξετε την εγγραφή που θέλετε να τροποποιήσετε, θα πρέπει να κάνετε διαγραφή της εγγραφής και στη συνέχεια εισαγωγή νέας εγγραφής με τα σωστά στοιχεία. Αφού ολοκληρώσετε τις ενέργειές σας, πρέπει να επιλέξετε «μεταφορά στη δήλωση».
Οδηγός για τα ακίνητα: Τα 15 SOS και οι λύσεις για τους φόρους

4. Αν πρέπει να διαγράψετε μια κατοικία, επειδή το 2013 δεν διαμένατε πλέον σ' αυτήν θα επιλέξετε το κίτρινο πλαίσιο και στο παράθυρο που θα εμφανιστεί θα αποχαρακτηρίσετε το ακίνητο που θέλετε να διαγράψετε (θα σβήσετε το σημείο το οποίο είναι γραμμένο πάνω στο τετραγωνίδιο χαρακτηρισμού του ακινήτου).

5. Για να καταχωρήσετε τα στοιχεία μιας νέας κατοικίας την οποία χρησιμοποιήσατε το 2013 θα πρέπει να επιλέξετε το κίτρινο πλαίσιο και στο παράθυρο που θα εμφανιστεί να επιλέξετε «εισαγωγή νέου ακινήτου». Κατόπιν, να πληκτρολογήσετε τα στοιχεία του νέου ακινήτου, να το χαρακτηρίσετε και να επιλέξετε «μεταφορά στη δήλωση».

6. Αν μέσα στο 2013 αλλάξατε κύρια κατοικία πρέπει να εισάγετε τα στοιχεία της άλλης κατοικίας, να την χαρακτηρίσετε, να την καταχωρήσετε και στο τέλος να επιλέξετε «μεταφορά στη δήλωση».

7. Αν δίπλα από την ένδειξη «κύρια κατοικία» έχετε επιλέξει το κίτρινο πλαίσιο αλλά δεν εμφανίζονται τα στοιχεία της κατοικίας που θέλετε να δηλώσετε, τότε θα πρέπει να αναγράψετε εξαρχής όλα τα ζητούμενα στοιχεία, στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε την κατοικία ως «κύρια», να την καταχωρήσετε και τέλος να επιλέξετε τη «μεταφορά στη δήλωση».

8. Για την ορθή συμπλήρωση των στοιχείων της κύριας κατοικίας θα πρέπει να γνωρίζετε τα ακόλουθα:

- Ένδειξη «κύρια κατοικία»: Γράψτε τη διεύθυνση της κατοικίας αυτής και τις υπόλοιπες τρεις οδούς που περικλείουν το τετράγωνο, σε κάθε περίπτωση. Εάν η κατοικία βρίσκεται σε περιοχή εκτός συστήματος αντικειμενικών αξιών, τότε στα στοιχεία της διεύθυνσης του ακινήτου πρέπει να γραφτεί μόνο ο νομός και ο δήμος ή η κοινότητα, κατά περίπτωση.

- Κωδικός 204: Γράψτε τον αριθμό παροχής ρεύματος και συγκεκριμένα τα εννέα πρώτα ψηφία χωρίς κενά. Αν το ακίνητο δεν έχει μετρητή κατανάλωσης για να ηλεκτροδοτείται πρέπει να συμπληρώσετε τον αριθμό 999999999.

- Εάν η κύρια κατοικία είναι μισθωμένη ή δωρεάν παραχωρημένη πρέπει να επιλέξετε τον κωδικό 203 που βρίσκεται κάτω από την ένδειξη «μισθωμένη κατοικία ή δωρεάν παραχωρημένη».

- Εάν η κύρια κατοικία είναι «μονοκατοικία» πρέπει να επιλέξετε και τον κωδικό 240 που βρίσκεται κάτω από τη σχετική ένδειξη.

- Ενδειξη «θέση-όροφος»: Γράψτε τον όροφο στον οποίο βρίσκεται η κατοικία π.χ. ισόγειο, 1ος κτλ.

- Κωδικός 211: Γράψτε την επιφάνεια των κύριων χώρων της κύριας κατοικίας . Πρέπει να αναγράφεται σε ακέραιο αριθμό τετραγωνικών μέτρων.

- Κωδικός 212: Γράψτε τη συνολική επιφάνεια των ιδιόκτητων ή μισθωμένων βοηθητικών χώρων (γκαράζ ή και αποθήκης) που είναι ανεξάρτητοι, π.χ. βρίσκονται στο υπόγειο ή στον ακάλυπτο χώρο της ίδιας οικοδομής.

- Δεν δηλώνεται η επιφάνεια του χώρου στάθμευσης σε πυλωτή.

- Σε περίπτωση μονοκατοικίας λαμβάνεται υπ' όψιν επιπλέον, αθροιστικά με την επιφάνεια των χώρων του γκαράζ και των αποθηκών, η τυχόν επιφάνεια των άλλων βοηθητικών χώρων, του λεβητοστασίου και του κλιμακοστασίου.

- Κωδικός 231: Εάν κατά τη διάρκεια του 2013 νομιμοποιήσατε αυθαίρετη αλλαγή χρήσης βοηθητικών χώρων (υπογείων, παταριών κ.τ.λ.) σε χώρους κύριας χρήσης, σύμφωνα με το ν. 4178/2013, πρέπει να αναγράψετε την επιφάνεια των χώρων αυτών.

- Κωδικοί 213- 214: Εφόσον η κατοικία είναι ιδιόκτητη, πρέπει να αναγράψετε το ποσοστό συνιδιοκτησίας του υπόχρεου και της συζύγου, αντίστοιχα. Εάν η κατοικία είναι μισθωμένη πρέπει να αναγράψετε το ποσοστό συμμετοχής καθενός συζύγου στη δαπάνη ενοικίου βάσει του μισθωτηρίου συμβολαίου. Σε κάθε περίπτωση πρέπει ο αριθμός που θα αναγραφεί να είναι ακέραιος.

- Κωδικός 215: Γράψτε τους μήνες ιδιοκατοίκησης ή μίσθωσης ή δωρεάν παραχώρησης, αν πρόκειται για μισθωμένη κατοικία, μέσα στο 2013.

- Κωδικό 216: Γράψτε την τιμή ζώνης ή την τιμή εκκίνησης ανά τετραγωνικό μέτρο που ισχύει στην περιοχή του ακινήτου, μόνο εφόσον η τιμή αυτή είναι από 2.800 ευρώ και άνω.

9. Αν δίπλα από την ένδειξη «πρώτη ή δεύτερη δευτερεύουσα κατοικία» δεν εμφανίζονται τα στοιχεία της κατοικίας που θέλετε να δηλώσετε, τότε θα πρέπει να αναγράψετε εξαρχής όλα τα στοιχεία, στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε την κατοικία ως «πρώτη δευτερεύουσα» ή «δεύτερη δευτερεύουσα», κατά περίπτωση, να την καταχωρήσετε και τέλος να επιλέξετε τη «μεταφορά στη δήλωση».

10. Για τη δεύτερη δευτερεύουσα κατοικία, ο αριθμός παροχής ρεύματος πρέπει να δηλωθεί στον κωδικό 206, το εάν είναι μισθωμένη ή δωρεάν παραχωρημένη πρέπει να δηλωθεί στον κωδικό 209 και το εάν είναι μονοκατοικία πρέπει να αναγραφεί στον κωδικό 242. Τυχόν επιφάνειες βοηθητικών χώρων που μετατράπηκαν αυθαίρετα σε κύριους χώρους και νομιμοποιήθηκαν με το ν. 4178/2013 πρέπει να δηλωθούν στον κωδικό 233.

11. Σε κάθε περίπτωση εξοχικής κατοικίας πρέπει να δηλώσετε τον πραγματικό αριθμό μηνών που διαμείνατε το 2013. Αν δηλαδή διαμείνατε μόνο ένα μήνα σε εξοχική κατοικία (ιδιόκτητη, ενοικιαζόμενη ή δωρεάν παραχωρημένη) πρέπει να δηλώσετε τον αριθμό 1 στον κωδικό 222 ή 229 για τους «μήνες ιδιοκατοίκησης ή εκμίσθωσης ή δωρεάν παραχώρησης».

12. Οι κενές κατοικίες δεν συμπληρώνονται στον πίνακα 5.1 του εντύπου Ε1 αλλά στο έντυπο Ε2.

13. Εάν είστε φιλοξενούμενος στην κατοικία κάποιου συγγενή ή φίλου σας θα το δηλώσετε στον πίνακα 5.

14. Η δωρεάν παραχώρηση κατοικίας μέχρι 200 τ.μ. από γονέα σε παιδί ή αντίστροφα δηλώνεται ως εξής:

- Αυτός που παραχώρησε την κατοικία τη δηλώνει μόνο στο Ε2 σαν «δωρεάν παραχώρηση».

- Αυτός που διέμεινε στην κατοικία τη δηλώνει στον πίνακα 5.1α επιλέγοντας τον κωδικό 203 (δωρεάν παραχωρημένη κατοικία).

15. Αν κάποια από τις κατοικίες σας δεν ηλεκτροδοτείτο το 2013 μετά από αίτηση διακοπής που είχατε καταθέσει στη ΔΕΗ θα πρέπει να δηλώσετε τον αριθμό παροχής ρεύματος. Αν το ακίνητό σας δεν έχει ηλεκτροδοτηθεί και δεν υπάρχει μετρητής κατανάλωσης θα συμπληρώσετε ως αριθμό παροχής τον εννεαψήφιο αριθμό 999999999.

Αβεβαιότητα, ανεργία και ανησυχία για την πορεία της οικονομίας είναι σύμφωνα με τους τραπεζίτες οι βασικές αιτίες για την μείωση της ζήτησης στην αγορά κατοικίας. Αυτό τονίζεται σε ανάλυση της ALPHA Bank που αφορά την αγορά κατοικίας αποσπάσματα της οποίας προυσιάζει το realestatenews.gr . Σύμφωνα με τον συντάκτη της ανάλυσης :

"η παρατηρούμενη σημαντική μείωση της ζήτησης διαμερισμάτων αποδίδεται κυρίως στην αυξημένη αβεβαιότητα των νοικοκυριών για την απασχόληση και τα μελλοντικά τους εισοδήματα, η οποία επιτείνεται από την αβεβαιότητα για τις γενικότερες προοπτικές της οικονομίας. Παράλληλα, οι αυξημένες προσδοκίες των νοικοκυριών για πιθανή περαιτέρω πτώση των τιμών των κατοικιών σε χαμηλότερα επίπεδα στο μέλλον είναι πιθανό να τα έχουν οδηγήσει σε αναβολή της απόφασης για αγορά κατοικίας. Η μείωση της ζήτησης κατοικιών αντικατοπτρίζεται και στην επιβράδυνση του ρυθμού μεταβολής των στεγαστικών δανείων. Η μείωση της ζήτησης νέων ιδιόκτητων κατοικιών αντανακλάται στην πτώση της τιμής των κατοικιών στην ίδια περίοδο που η αύξηση των ενοικίων εξακολουθεί να είναι θετική. Αυτό οδηγεί σε μείωση της ποσοστιαίας αναλογίας των τιμών των διαμερισμάτων προς τον δείκτη των ενοικίων , γεγονός που αυξάνει την πραγματική απόδοση της επένδυσης σε κατοικίες."

Αξιο προσοχής είναι το γεγονός ότι στις αιτίες της κρίσης δεν περιλαμβάνεται η κατακόρυφη μείωση των χορηγήσεων σταγαστικών δανείων ο ρυθμός μεταβολής των οποίων είναι πλέον αρνητικός.