Ο διαγωνισμός για την ανάπλαση της πλατείας Θεάτρου προκηρύχθηκε στις αρχές Ιουλίου. Οι μελέτες κατατέθηκαν την 30η Σεπτεμβρίου και νικητές ανακοινώθηκαν την 21η Οκτωβρίου. Σύμφωνα με το υπουργείο, θα ανατεθεί άμεσα η οριστική μελέτη και η μελέτη εφαρμογής, ώστε η υλοποίηση του έργου να ξεκινήσει μέσα στο 2011.

Το ΥΠΕΚΑ εκτιμά ότι είναι δυνατό - παρά τις όποιες καθυστερήσεις από ενστάσεις κ.λπ.- η προκήρυξη του έργου για την ανάπλαση της Λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας να γίνει μέσα πρώτο τρίμηνο του 2011. Έως το τέλος του έτους θα έχει ολοκληρωθεί το πρόγραμμα «Διερεύνηση της δυνατότητας αποκλειστικής χρήσης της Λεωφόρου Πανεπιστημίου για Δημόσιες Συγκοινωνίες». Στις αρχές του 2011 η "ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων και Αναπλάσεις" θα θα προκηρύξει διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό προσχεδίων, με στόχο την ολοκλήρωσή του στο πρώτο εξάμηνο του 2011, ενώ θα και προκηρυχθεί κυκλοφοριακή μελέτη και μελέτη εφαρμογής για τις επιπτώσεις του έργου στην ευρύτερη περιοχή. Στόχος είναι το έργο να έχει ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2014.

Το ΥΠΕΚΑ γνωστοποίησε ότι η μελέτη ήπιας ανάπλασης των 750 στρεμμάτων του Φαληρικού Όρμου θα ανακοινωθεί άμεσα και αφορά στη δημιουργία πάρκου στο σύνολο της επιφανείας του. Στις 26 Οκτωβρίου δημοπρατήθηκε το έργο ανάπλασης του Εθνικού Αθλητικού Κέντρου Νεότητας (ΝΕΑΚΝ) Αγ. Κοσμά (πρώην «Φαντασία»). Έως τις 15 Νοεμβρίου αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία κατακύρωσης του αποτελέσματος της δημοπρασίας. Σε εξέλιξη βρίσκεται η έγκριση των μελετών των περιοχών χάραξης των Δήμων από τον Άλιμο έως και τη Βούλα για τον πεζόδρομο- ποδηλατοδρόμος Ανατολικής παραλιακής ζώνης Σαρωνικού. Αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί ως το Δεκέμβριο.Θα ακολουθήσει σύνταξη τευχών δημοπράτησης από τα Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα και τέλος η προκήρυξη της εργολαβίας από την Περιφέρεια Αττικής. Ποδηλατόδρομοι Στη φάση της ολοκλήρωσης βρίσκεται η προμελέτη για τον ποδηλατόδρομο Κηφισιάς - Φαληρικού Όρμου και τις αναπλάσεις σε ελεύθερους χώρους κατά μήκος του. Τα στοιχεία για το έργο θα σταλούν στις δημοτικές αρχέςθηναίων, Καλλιθέας και Μοσχάτου και στο υπουργείο Υποδομών για τις προβλεπόμενες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις. Σύμφωνα με το υπουργείο, δεν μπορεί να εκτιμηθεί ο χρόνος απάντησής τους λόγω των δημοτικών εκλογών.

Στο Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης», δημοπρατήθηκε το έργο ανακύκλωσης του νερού των λιμνών-άρδευσης-πυρόσβεσης, με χρηματοδότηση του "Πράσινου Ταμείου" και του Ιδρύματος Λάτση. Το ΥΠΕΚΑ ανακοίνωσε εξυγίανση των οικονομικών του και συγκεκριμένα ότι το ήμισυ των λειτουργικών εξόδων του πάρκου, που φτάνουν τα 500.000 ευρώ, καλύπτεται από τα έσοδα των δραστηριοτήτων του. Η περιοχή των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή και Ιλισίων περιλαμβάνεται στο Προεδρικό Διάταγμα του Υμηττού, το οποίο θα θεσμοθετηθεί στις αρχές του 2011, μετά τον έλεγχο του Συμβουλίου της Επικρατείας. Η Διεύθυνση Ειδικών Έργων Αναβάθμισης Περιοχών προχωρά στη μελέτη πιλοτικής ανάπλασης, έκτασης 70 στρεμμάτων. Αναμένεται η τοπογραφική αποτύπωση του χώρου για την ολοκλήρωση του σχεδιασμού. Για τον Ελαιώνα γίνεται πεξεργασία τροποποίησης του ισχύοντος Προεδρικού Διατάγματος για τη ρύθμιση χρήσεων (χωροθέτηση Ισλαμικού Τεμένους στην έκταση του Ναυτικού Οχυρού, εμπλουτισμό των αμιγών βιομηχανικών περιοχών με άλλες χρήσεις, προσθήκη της χρήσης περίθαλψης, κ.λπ.).

Τον Ιανουάριο αναμένεται η έναρξη των διαδικασιών δημοπράτησης για την ανάπλαση των πλατειών Αγίου Παντελεήμονα Αχαρνών και Αττικής. Όσον αφορά στην ανάπλαση των Προσφυγικών της Καισαριανής, η προκαταρκτική πρόταση του υπουργείου ολοκληρώθηκε και υπεβλήθη στο δήμο. Αναμένεται η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τη δημοσιοποίηση της μελέτης. Τέλος, ανακοινώθηκε ότι προβλέπεται να προκηρυχθούν σταδιακά οι εξαγγελθέντες διαγωνισμοί ανάπλασης, με πρώτο, μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου, το διαγωνισμό για το Δημοτικό χώρο στη συμβολή των οδών Θηβών και Φαλήρου στα Καμίνια.

Όψη θα αλλάξουν το επόμενο χρονικό διάστημα πέντε εκκλησιαστικά μνημεία της Θεσσαλονίκης που είναι εγγεγραμμένα στον Κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Πρόκειται για τους ναούς των Αγίων Αποστόλων, του Αγίου Νικολάου του Ορφανού, της Αγίας Αικατερίνης, της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και του καθολικού της Μονής Βλατάδων. Συγκεκριμένα, θα πραγματοποιηθούν έργα στον περιβάλλοντα χώρο κάθε μνημείου, με στόχο την αποκατάσταση και την ανάδειξη της ιστορικότητάς του. Το σχετικό έργο, που φέρει τον τίτλο «Οάσεις ιστορικής μνήμης και φυσικού περιβάλλοντος: Μοναστηριακοί Κήποι» εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Μακεδονίας - Θράκης» 2007 – 2013 (ΕΣΠΑ), έπειτα από την αξιολόγηση της Ενδιάμεσης Διαχειριστικής Αρχής και την υπογραφή των σχετικών αποφάσεων από τη γενική γραμματέα της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Μαρία Λιονή. Όπως αναφέρεται μάλιστα ανακοίνωση της περιφέρειας, ενώ οι γραπτές ιστορικές πηγές κάνουν λόγο για καλαίσθητους περίκλειστους κήπους – μικρογραφίες της Εδέμ, οι μοναστηριακοί αυτοί χώροι έφθασαν στις μέρες μας αλλότριοι προς τα συστατικά, τα μεγέθη και τις αναφορές τους, τόσο ως προς τα μνημεία όσο και ως προς τον αστικό ιστό, ο οποίος στις περισσότερες περιπτώσεις, τους κατακερμάτισε. Στόχος των παρεμβάσεων που προγραμματίζονται, είναι πλέον η προστασία των μνημείων και η σωστή ένταξή τους στο περιβάλλον της πόλης. Εξάλλου, με την ίδια απόφαση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας προβλέπεται η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου Σταγείρων Χαλκιδικής, ο εξοπλισμός και η ολοκλήρωση της έκθεσης του αρχαιολογικού μουσείου Πέλλας και η αντιπλημμυρική προστασία του αρχαιολογικού μουσείου και του αρχαιολογικού χώρου της Πέλλας. Τα τέσσερα αυτά έργα σε Πέλλα, σε Θεσσαλονίκη και σε Χαλκιδική έχουν συνολικό προϋπολογισμό σχεδόν τεσσάρων εκατομμυρίων ευρώ και συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Στην αναβάθμιση των λίγων δημόσιων χώρων της πόλης, ώστε να γίνουν πιο ανθρώπινοι, κυρίως αυτοί ανάμεσα στα κτήρια, στοχεύει η πρωτοβουλία «Αθήνα επί 4», που παρουσίασε σήμερα το υπουργείο Περιβάλλοντος. Τον σχετικό διαγωνισμό διοργανώνει το ΥΠΕΚΑ, μέσω της εταιρίας Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων και Αναπλάσεων (ΕΑΧΑ) με τη χορηγία της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος. Η δράση αποσκοπεί στην κατάργηση του «σταυρού», που σχηματίζουν οι ενδιάμεσοι δρόμοι και στην ανάδειξη ενός μεγαλύτερου Οικοδομικού Τετραγώνου, ως βασικού κυττάρου της πόλης, με την παράλληλη απομάκρυνση του αυτοκινήτου και την αύξηση του πράσινου.

«Ο τρόπος χρήσης των ενδιάμεσων δρόμων των τετραγώνων στις πυκνοδομημένες και υποβαθμισμένες περιοχές της πόλης μπορεί να υπηρετήσει εν μέρει το δικαίωμα των κατοίκων στην πόλη», τόνισε η υπουργός ΠΕΚΑ, Τ. Μπιρμπίλη.

Η δράση «Αθήνα επί 4» εντάσσεται στο πλαίσιο του Προγράμματος ΑΘΗΝΑ-ΑΤΤΙΚΗ 2014 και απευθύνεται σε νέους αρχιτέκτονες, έως 40 ετών, οι οποίοι μπορούν να υποβάλλουν τις προτάσεις τους έως τις 22 Δεκεμβρίου 2010. Αντικείμενο του διαγωνισμού αποτελεί η ελεύθερη επιλογή τεσσάρων τυπικών οικοδομικών τετραγώνων, σε γειτονιές με υποβαθμισμένο αστικό περιβάλλον -που οφείλεται σε υψηλούς συντελεστές δόμησης, σε υψηλή πυκνότητα, σε έλλειψη χώρων πράσινου, σε παλαιό κτηριακό απόθεμα, κ.λπ.- και η κατάθεση πρότασης για την αξιοποίηση του «σταυρού», των ενδιάμεσων δηλαδή δρόμων, σε συνδυασμό με υφιστάμενα κενά ή ακάλυπτους χώρους.

Το «πράσινο φως» για τη διαμόρφωση του επί 14ετίας (από το έτος της ανακάλυψής του) αναξιοποίητου χώρου του Λυκείου του Αριστοτέλη, στην καρδιά της Αθήνας, έδωσε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, ψηφίζοντας νεότερη σχετική μελέτη -η τελευταία ήταν του 2008- ήπιων επεμβάσεων και μικρότερου κόστους. Σύμφωνα με τη μελέτη, σε περίπου έναν χρόνο το Λύκειο του Αριστοτέλη αναμένεται να μεταμορφωθεί σε αρχαιολογικό χώρο και πνεύμονα πρασίνου, ο οποίος θα είναι ενοποιημένος με τον διπλανό περιβάλλοντα χώρο του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου (συνολικής έκτασης 40 στρεμμάτων). Ειδικότερα, προβλέπεται η μετατόπιση της υφιστάμενης εισόδου από την οδό Ρηγίλης στην οδό Βασιλίσσης Όλγας, δεδομένου ότι η υπάρχουσα είσοδος γειτνιάζει με την πλάτη του κτηρίου της Λέσχης Αξιωματικών και απέχει από το κέντρο του αρχαιολογικού χώρου, όπου βρίσκεται η παλαίστρα του Λυκείου. Στις προτάσεις, που ομόφωνα ψηφίστηκαν από τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου προβλέπονται επίσης:

* Η προσθήκη κτηρίου (περίπου 50 τ.μ.) για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών (WC, φυλάκιο και μικρό αίθριο ανάπαυσης και πληροφόρησης).

* Η σύνδεση του χώρου με το ανατολικό τμήμα του αύλειου χώρου του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, μέσω χωμάτινου διαδρόμου, ο οποίος θα είναι προσβάσιμος και σε άτομα με ειδικές ανάγκες.

* Η κατασκευή πύλης, που θα χωρίζει τον αύλειο χώρο του Βυζαντινού Μουσείου από εκείνον της παλαίστρας.

* Η πρόσβαση των επισκεπτών στο κτήριο της παλαίστρας, μέσω δύο διαδρομών (ράμπες) κατά μήκος της βόρειας και νότιας πτέρυγας των αρχαιολογικών καταλοίπων.

* Ο περιορισμός της πρόσβασης στον χώρο των καταλοίπων με περισχοίνιση.

Επιπλέον, προβλέπονται ήπιες παρεμβάσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται καθαρισμοί, συμπληρώσεις και ανακτίσεις τοίχων, αρμολόγηση και εργασίες προστασίας από τους ατμοσφαιρικούς ρυπαντές. Θα κατασκευαστούν, επίσης, χαμηλά στέγαστρα με μεταλλικό σκελετό και γυάλινη στέγαση για τη δεξαμενή και σύστημα αποστράγγισης ομβρίων υδάτων. Θα διαμορφωθούν τα πρανή περιμετρικά της παλαίστρας, προκειμένου να προβάλλεται το περίγραμμα του κτηρίου και να επιτρέπεται η «ανάγνωσή» του από τους περαστικούς της οδού Ρηγίλλης. Θα επιστρωθούν οι χώροι της παλαίστρας με χώμα διαφορετικών αποχρώσεων, ανάλογα με τη χρήση του καθενός και θα φυτευθούν δένδρα και θάμνοι κατά μήκος της νότιας πλευράς του κτηρίου της Λέσχης των Αξιωματικών, κατά μήκος της βόρειας πλευράς του γειτνιάζοντος Ωδείου και επιλεκτικά σε σημεία του αρχαιολογικού χώρου, προκειμένου ο χώρος να δίνει στους επισκέπτες την αίσθηση του φυσικού τοπίου της αρχαιότητας, που συνέβαλλε στην εκπαιδευτική διαδικασία του Λυκείου. Τέλος, θα τοποθετηθούν πινακίδες πληροφόρησης, πάγκων και διακριτικού φωτισμού. Το συγκεκριμένο οικόπεδο είχε παραχωρηθεί από το ελληνικό Δημόσιο στο Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, προκειμένου να ανεγερθεί Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Πραγματοποιήθηκε εκτεταμένη ανασκαφική έρευνα, που ξεκίνησε στις 9 Μαϊου του΄96 και διακόπηκε στις 6 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου, προκειμένου να τεθεί στο ΚΑΣ το θέμα της ανακάλυψης σημαντικών αρχαίων. Στο νότιο μισό τμήμα του οικοπέδου είχαν αποκαλυφθεί τα θεμέλια μεγάλου κτηρίου, του οποίου εντοπίστηκαν οι τρεις πλευρές (βόρεια, ανατολική και δυτική). Η πλευρά του νότου συνεχιζόταν και έξω από τα όρια του οικοπέδου, προς το Ωδείο Αθηνών και κοντά στην παλαιά κοίτη του Ιλισού. Το αρχαίο κτήριο είχε υποστεί ιδιαίτερη καταστροφή, η οποία, όπως διαπιστώθηκε, οφειλόταν κυρίως στις εγκαταστάσεις στρατοπέδου, που καταλάμβανε ολόκληρο τον χώρο του οικοπέδου από το 19ο αι. έως τον 20ο και ειδικότερα ως τις αρχές της δεκαετίας του ΄60. Το 1966, μετά την απομάκρυνση του στρατοπέδου και την κατεδάφιση των εγκαταστάσεών του, ο χώρος επιχωματώθηκε με μεγάλη ποσότητα φυτικών χωμάτων και δενδροφυτεύτηκε στα πλαίσια του προγράμματος για την προβολή και ανάδειξη του κτηρίου της Δουκίσσης Πλακεντίας, δηλαδή του Βυζαντινού Μουσείου. Παρά την κατάσταση στην οποία βρέθηκε το βόρειο μισό τμήμα του κτηρίου, κατέστη δυνατό να αποκατασταθεί η κάτοψή του. Πρόκειται για ένα κτήριο που έως σήμερα έχει αποκαλυφθεί σε μήκος 50μ. και πλάτος 48μ., δηλαδή καλύπτει έκταση περίπου 2,5 στρεμμάτων. Οι τοίχοι του, που είναι κατασκευασμένοι με ποικίλο υλικό, βρέθηκαν σε βάθος περίπου 3μ. από την οδό Ρηγίλλης, ενώ το μεγαλύτερο βάθος έδρασης διαπιστώθηκε στα νότια και ήταν περίπου 5,80μ. Οι περισσότεροι τοίχοι εδράζονται στην επιφάνεια του φυσικού σχιστόλιθου και ακολουθούν την επικληνή πορεία του. Από τις γραπτές πηγές γίνεται σαφές ότι το Λύκειο κάλυπτε ιδιαίτερα εκτεταμένη περιοχή στα ανατολικά της Αθήνας, η οποία ήδη από τον 5ο αι. π.Χ. εξυπηρετούσε πολλές λειτουργίες της πόλης. Αυτή η ιδιαίτερα ειδυλλιακή περιοχή με τα ιερά, τα άλση και τα νερά ήταν ένα προάστιο των Αθηνών, όπως ακριβώς και η περιοχή της Ακαδημίας. Στη περιοχή αυτή υπήρχε το ιερό του Λυκείου Απόλλωνος και επίσης λειτουργούσε ως χώρος εκγύμνασης των αθηναίων οπλιτών και εφήβων. Υπήρχε ακόμη το Γυμνάσιο, όπου οι Αθηναίοι έφηβοι εκπλήρωναν τα στρατιωτικά τους καθήκοντα. Ο χώρος του Λυκείου παραμένει σήμερα στην κατάσταση, στην οποία διαμορφώθηκε μετά το πέρας της ανασκαφικής περιόδου του 1996, όταν αποκαλύφθηκε κατά τις προκαταρκτικές εργασίες για την ανέγερση του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης.