Σε μείζον κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόβλημα εξελίσσεται το θέμα του πετρελαίου θέρμανσης. Αντί για την πάταξη του λαθρεμπορίου καυσίμων, προτιμήθηκε η εξομοίωση του φόρου πετρελαίου θέρμανσης με το πετρέλαιο κίνησης, σε συνδυασμό με διαδικασία δήθεν επιστροφής συμβολικών, κυριολεκτικά, ποσών φόρου, η οποία όμως συνοδεύτηκε από προϋποθέσεις απαγορευτικές για το μεγαλύτερο μέρος των φορολογούμενων. Ιδιαίτερα η θέσπιση και «περιουσιακού» κριτηρίου βάσει της αντικειμενικής αξίας των περιουσιακών στοιχείων του φορολογούμενου, ασχέτως αν αυτά είναι πλέον κατά κανόνα απρόσοδα ή χρεωμένα στην Τράπεζα, απέκλεισε όχι μόνον μεμονωμένες οικογένειες, αλλά ολόκληρες πολυκατοικίες, και ολόκληρες οικιστικές περιοχές, περίπου το 82% των χρηστών πετρελαίου θέρμανσης, από κάθε δυνατότητα επιστροφής φόρου. Έτσι όσοι έχουν σήμερα τα κριτήρια, δεν έχουν τα χρήματα για να αγοράσουν πετρέλαιο για θέρμανση!, γι΄αυτό και κατέρρευσαν τα δημόσια έσοδα, για τα οποία υποτίθεται ότι έγιναν όλα αυτά! Η εξαγγελία του μέτρου αυτού τρομοκράτησε κυριολεκτικά μεγάλες μάζες πολιτών σε όλη τη χώρα και δημιούργησε ομηρικές μάχες στις γενικές συνελεύσεις των πολυκατοικιών.

Σε αρκετές από αυτές, ιδιαίτερα στις εγκαταστάσεις με αυτονομία, υιοθετήθηκε η σύσταση της ΠΟΜΙΔΑ να μειωθεί το ωράριο λειτουργίας τους. Όμως σε πολλές άλλες διακόπηκε η λειτουργία τους και οι κάτοικοί τους στράφηκαν αλόγιστα σε άλλες μεθόδους θέρμανσης. Και ναι μεν οι συνέπειες της χρήσης του ρεύματος για θέρμανση με σόμπες θα φανούν μόλις καταφθάσουν οι εκκαθαριστικοί λογαριασμοί – «ηλεκτροσόκ» της ΔΕΗ, όμως τα δραματικά αποτελέσματα της χρήσης καυσόξυλων στην ατμόσφαιρα της Αθήνας είναι ήδη ορατά και πολύ πιο επικίνδυνα ακόμη και από εκείνα της θέρμανσης των πολυκατοικιών με μαζούτ, κατά τη δεκαετία του ’60, ενώ η αυθαίρετη και παράνομη υλοτόμηση έχει επεκταθεί ακόμα και στα άλση της Αττικής! Τέλος από κοινωνική άποψη ο όλος λανθασμένος χειρισμός πυροδότησε τη μαζική εμφάνιση στη χώρα μας, ακόμη και σε εκτεταμένο τμήμα της πάλαι ποτέ «μεσαίας τάξης», του επικίνδυνου φαινομένου της «ενεργειακής φτώχειας» (“fuel poverty”), γνωστού προθαλάμου της γενικευμένης φτώχειας …

Η ΠΟΜΙΔΑ ζητά να επιστρέφεται πλήρως ο πρόσθετος φόρος που προκύπτει από την εξίσωση πετρελαίου κίνησης και θέρμανσης, σε όλους τους καταναλωτές, χωρίς τους απαγορευτικούς όρους και προϋποθέσεις που ισχύουν σήμερα. Σε διαφορετική περίπτωση, ζητά:

* Να καταργηθεί εντελώς το περιουσιακό κριτήριο, το οποίο σήμερα δεν σημαίνει τίποτε πλέον, και συνεπώς δεν μπορεί να αποτελεί λόγο αποκλεισμού της επιστροφής φόρου και να αυξηθεί το εισοδηματικό, ως προϋποθέσεις για την επιστροφή του φόρου.

*Να πενταπλασιαστούν τα ανώτατα όρια επιστροφής φόρου.

*Να επεκταθεί άμεσα το δίκτυο φυσικού αερίου.

*Να θεσπιστούν προδιαγραφές ποιότητας στο πωλούμενο pellet για θέρμανση και στους αντίστοιχους καυστήρες, πολλοί από τους οποίους δεν πληρούν ούτε τις στοιχειώδεις προδιαγραφές ασφαλείας και πραγματικής εξοικονόμησης ενέργειας.

*Να θεσπισθούν πραγματικά κίνητρα προς τους πολίτες για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων τους, και όχι πιστοποιητικά και σφραγίδες χωρίς το παραμικρό αντίκρισμα.

Μετά από έξι χρόνια οικονομικής κρίσης η ακίνητη περιουσία εξακολουθεί να βρίσκεται στο προσκήνιο με νέους φόρους να αναμένονται, οι οποίοι θα ''γονατίσουν'' περαιτέρω τον κλάδο. Το 2013 αναμένουμε επιπλέον πτώση των τιμών κατά 10% - 15% σε ονομαστικούς όρους και πιστεύουμε ότι θα αγγίξει το 25% σε πραγματικούς σε σχέση με το 2012. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι οι ευκαιρίες καραδοκούν είτε από ιδιοκτήτες που επιθυμούν να ξεφορτωθούν τους 6 νέους έμμεσους φόρους που έρχονται να... τιμωρήσουν την ελληνική ιδιοκτησία εντός του 2013 είτε δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν πλέον στις δανειακές τους υποχρεώσεις. Κλειδί σε κάθε περίπτωση θα είναι το σύστημα των αντικειμενικών αξιών, καθώς σύμφωνα με το μνημόνιο υπάρχει δέσμευση για τη λειτουργία ενός σταθερού συστήματος αυτόματης προσαρμογής σε σχέση με τις εμπορικές. Από την πλευρά του, το υπουργείο Οικονομικών διαβεβαιώνει πως δεν θα υπάρξουν αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες, αλλά αναμένεται επέκταση του συστήματος σε περιοχές που βρίσκονται εκτός. Αυτό σημαίνει πως σε αυτές τις περιπτώσεις θα υπάρξει αύξηση αντικειμενικών αξιών που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να φτάνει και το 200%! Συνοπτικά, μπορεί να πει κάποιος ότι το 2013 θα αποτελέσει ορόσημο έτος για την πορεία της κτηματαγοράς και της οικοδομικής δραστηριότητας - σημειωτέον ότι υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες το κατασκευαστικό κόστος σε σχέση με την αγορά κατοικίας έως 5 ετών είναι αυξημένο κατά 20%». Επισημαίνεται εδώ ότι ειδικά όσον αφορά το 2012, οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι ο αριθμός των συναλλαγών παρουσίασε μεγάλη πτώση που κυμαίνεται στο 48% περίπου το 2012 σε σχέση με το 2011, όταν έχει προηγηθεί μείωση συναλλαγών 30% το 2011 σε σχέση με το 2010

. Ταυτόχρονα οι χρηματοδοτήσεις στεγαστικών δανείων βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στον συγκεκριμένο τομέα να φθάνουν το ένα στα πέντε ή σε ποσοστό 20%. Ως προς τις τιμές, με βάση τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί από τα πιστωτικά ιδρύματα και γνωστοποίησε πριν από λίγο καιρό η Τράπεζα της Ελλάδος, εκτιμάται ότι οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) το γ΄ τρίμηνο του 2012 ήταν κατά μέσο όρο μειωμένες κατά 11,7% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2011. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, οι τιμές στα νεόδμητα διαμερίσματα το εννιάμηνο του 2012 υποχώρησαν 13,5% σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο του 2011. Μικρότερη είναι η πτώση στις «παλαιές» κατοικίες (κατασκευής άνω των πέντε ετών), καθώς διαμορφώνεται στο 10,5%.

Ο αντικειμενικός προσδιορισμός της αξίας των ακινήτων έχει εξελιχθεί σε βραχνά σε εκατονταδες χιλιάδες ιδιοκτήτες καθώς φορολογούνται με τιμές οι οποίες δεν αντιστοιχούν στην πραγματικότητα . Στις περισσότερες περιοχές οι τιμές αγοράς έχουν προσεγγίσει τις τιμές της... εφορίας, ωστόσο οι αγοραπωλησίες που γίνονται στη συντριπτική τους πλειονότητα αποκαλύπτουν μια άλλη, πιο αμείλικτη εικόνα: Tη μεταβίβαση ακινήτων σε τιμές κατά πολύ χαμηλότερες από τις αντικειμενικές, επομένως και τη δραματική επιβάρυνση με φόρους για αξίες που πλέον δεν υπάρχουν. Aλλά και για εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες τα φορολογικά βάρη είναι τεράστια καθώς πληρώνουν ΦAΠ, χαράτσι ακινήτων, δημοτικά τέλη και άλλους φόρους με βάση αντικειμενικές τιμές που είναι υψηλότερες από τις πραγματικές.

Oι τεράστιες διαφορές που υπήρχαν μεταξύ αντικειμενικών και εμπορικών αξιών των ακινήτων έχουν «εξανεμιστεί», καθώς η μεγάλη κρίση στην κτηματαγορά έχει «βουλιάξει» τη ζήτηση και τις τιμές. Παρά το γεγονός ότι οι αντικειμενικές έχουν καθηλωθεί για περισσότερο από πέντε χρόνια, εντούτοις πλέον δεν συναντώνται οι τεράστιες διαφορές των 100% και 150%. Aντιθέτως, σε πολλές περιοχές η «ψαλίδα» είναι σε μονοψήφιο ποσοστό, ενώ υπάρχουν και περιοχές όπου οι εμπορικές υπολείπονται των αντικειμενικών αξιών. Στις φτωχές και μεσαίες περιοχές, όπου οι αντικειμενικές έμειναν καθηλωμένες ενώ οι εμπορικές εκτοξεύτηκαν, υπάρχει ακόμη απόκλιση. Aνάλογα με την περιοχή οι εμπορικές τιμές είναι υψηλότερες από 10% έως 60%, αλλά αυτό μόνο για τα νεόδμητα, ενώ για τα παλαιότερα είναι μόνο στα... χαρτιά. Διότι όταν γίνονται αγοραπωλησίες, δεν ισχύουν οι αρχικές τιμές που ζητούνται, αφού τα παζάρια ρίχνουν το τελικό ποσό από 20% έως 40% πιο κάτω.

Aυτό σημαίνει ότι σε πολλές συνοικίες της Aθήνας κι άλλων μεγάλων πόλεων, η αξία των ακινήτων έχασε από 300 έως και 800 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Oπου, όμως, το χάσμα κλείσει τον Mάρτιο θα προκαλέσει μεγάλη φορολογική επιβάρυνση, όχι μόνο στις λίγες αγοραπωλησίες, αλλά και στις μεταβιβάσεις με γονική παροχή, κληρονομιά, στις αμοιβές συμβολαιογράφων, δικηγόρων, μεσιτών, στους φόρους που πρέπει να πληρωθούν αλλά και στα δημοτικά τέλη που πληρώνονται μέσω της ΔEH. Φυσικά, η αύξηση των αντικειμενικών αξιών θα συμπαρασύρει το Eνιαίο Tέλος Aκινήτων που θα ισχύσει από τη νέα χρονιά και μια σειρά από επιβαρύνσεις που συνδέονται με το ακίνητο.

Σε σήριαλ εξελλίσεται το θέμα των οικοδομικών συνεταιρισμών. Πρόσφατα, μια σειρά από δικαστικές αποφάσεις δικαιώνουν χιλιάδες μέλη συνεταιρισμών και καλούν την πολιτεία να προβεί άμεσα σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για την απαλλοτρίωση των εκτάσεων και την αποζημίωση των μελών ή την ανταλλαγή με άλλη έκταση ίσης αξίας. Η κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει σοβαρά την απόφαση αυτή, καθώς εκτιμάται ότι θα αποτελέσει δεδικασμένο για δεκάδες συνεταιρισμούς. Σύμφωνα με καταγραφή του ΕΜΠ που έγινε το 2009, υπάρχουν 545 οικοδομικοί συνεταιρισμοί σε ολόκληρη τη χώρα. Από αυτούς, οι εγκεκριμένοι είναι 213 και καλύπτουν συνολική έκταση περίπου 72.000 στρεμμάτων.

Υπολογίζεται ότι αριθμούν πάνω από 300.000 μέλη. Υπάρχει κι ένας μικρότερος αριθμός συνεταιρισμών υπό εκκαθάριση, σε εκκρεμότητα ή για τους οποίους δεν υπάρχουν στοιχεία. Η πλειονότητα των οικοδομικών συνεταιρισμών της χώρας βρίσκεται στην Αττική. Συγκεκριμένα, στο νομό Αττικής υπάρχουν 227 συνεταιρισμοί έκτασης 115.000 στρεμμάτων περίπου, με 53.000 μέλη, στα οποία αναλογούν 55.000 μερίδια. Από αυτούς,, μόνο οι 57 είναι εγκεκριμένοι. Σε χαρακτηρισμένες ως δασικές-αναδασωτέες περιοχές είναι 110, ενώ 7 αντιμετωπίζουν αρχαιολογικά προβλήματα, βρίσκονται σε ζώνες περιαστικού πρασίνου, σε γη υψηλής πραγαωγικότητας κ.λπ. Για 47 Ο.Σ. δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία για τον αν είναι εγκεκριμένοι ή όχι. Στην Κορινθία υπάρχουν 54 ΟΣ που κατέχουν 25.000 στρέμμ. και αριθμούν 118.000 μέλη. Από αυτούς, οι 42 δεν μπορούν μέχρι σήμερα να οικοδομηθούν. Στην Εύβοια, τρίτο νομό σε αριθμό συνεταιρισμών, βρίσκονται 44 ΟΣ με έκταση 35.500 στρεμμ. και 18.000 μέλη. Από αυτούς, οι 18 δεν μπορούν να οικοδομήσουν. Τέταρτη είναι η Χαλκιδική με 32 συνεταιρισμούς, έκτασης 47.000 στρεμμ. και περίπου 9.000 μέλη. Από αυτούς πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι 19.