Το αποτέλεσμα των εκλογών της 25ης Ιανουαρίου περιμένουν έξι εκατ. ιδιοκτήτες ακινήτων, συνολικής αξίας περίπου 680 δισ. ευρώ -σε όρους αντικειμενικών αξιών-, για να μάθουν αν και πόσο φόρο θα πληρώσουν μέσα στο 2015. Οι διαμετρικά αντίθετες απόψεις Ν.Δ. – ΣΥΡΙΖΑ έχουν παγώσει κάθε δραστηριότητα στην κτηματαγορά, καθώς βασικά ερωτήματα στα οποία θέλει να έχει απάντηση ο υποψήφιος αγοραστής παραμένουν στον «αέρα». Οπως:

-  Ο φόρος κατοχής ακινήτων θα επιβάλλεται σε όλους όπως συμβαίνει σήμερα με τον ενιαίο φόρο ιδιοκτησίας ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) ή σε αυτούς που έχουν μεγάλη ακίνητη περιουσία;

-  Ο φόρος κατοχής θα υπολογίζεται ανά ακίνητο όπως σήμερα ή με βάση το άθροισμα της αξίας της περιουσίας;

-  Θα υπάρχει «πόθεν έσχες» στην αγορά ακινήτων ή θα καταργηθεί τουλάχιστον για την αγορά 1ης κατοικίας;

-  Η βάση υπολογισμού των φόρων θα είναι οι αντικειμενικές αξίες ή οι πραγματικές αξίες;

-  Αυτός που θα αποκτήσει ακίνητο σε αυτές τις συνθήκες θα βρεθεί αντιμέτωπος το 2016 με τον φόρο υπεραξίας -ο οποίος έχει ανασταλεί και δεν έχει καταργηθεί- ή όχι;

-  Ποια θα είναι η αντιμετώπιση των «κόκκινων» στεγαστικών δανείων και πώς αυτή θα επηρεάσει τις χορηγήσεις από εδώ και στο εξής;

Τα ανοιχτά μέτωπα είναι τα εξής:

-  Οσον αφορά τη φορολόγηση της κατοχής των ακινήτων, σε περίπτωση συγκρότησης κυβέρνησης υπό τη Ν.Δ., ο ΕΝΦΙΑ θα υπολογιστεί με το ίδιο «μοντέλο» που ισχύει και σήμερα. Δηλαδή, ο φόρος θα επιβάλλεται ανά ακίνητο ενώ θα εξακολουθήσει να ισχύει και ο συμπληρωματικός φόρος για τους έχοντες ατομική περιουσία άνω των 300.000 ευρώ. Το πιο πιθανό είναι ότι ο φόρος θα βεβαιωθεί Απρίλιο ή Μάιο και θα ξεκινήσει να εισπράττεται από τον Μάιο ή τον Ιούνιο σε 7 ή 8 μηνιαίες δόσεις. Σε μια τέτοια περίπτωση μένει να φανεί αν θα υπάρξει μείωση των συντελεστών υπολογισμού και για το 2015, κάτι που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός.

Ο ΣΥΡΙΖΑ από την πλευρά του μιλάει για άμεση κατάργηση του ΕΝΦΙΑ που σημαίνει ότι δεν θα βεβαιωθεί φόρος για το 2015. Θα βεβαιωθεί φόρος μεγάλης ακίνητης περιουσίας ο οποίος θα επιβάλλεται όχι σε κάθε ακίνητο ξεχωριστά αλλά στο άθροισμα της περιουσίας. Σε μια τέτοια περίπτωση, δύο είναι τα ζητούμενα για την κτηματαγορά: Πού θα μπει το αφορολόγητο -άλλα στελέχη το τοποθετούν στις 300.000 ευρώ και άλλα στις 450.000- και πώς θα διαμορφωθούν οι συντελεστές κλίμακας. Το θέμα είναι καθαρά δημοσιονομικό. Οσο ανεβαίνει το αφορολόγητο τόσο λιγότεροι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πληρώσουν. Επιπλέον, θα αναβιώσει το κίνητρο «διάσπασης» περιουσιών (με γονικές παροχές, δωρεές, μεταβιβάσεις σε «συγγενείς» εταιρείες κ.λπ.) ώστε να αποφευχθεί η επιβολή του ΦΜΑΠ. Επισήμως, ο ΣΥΡΙΖΑ μιλάει για δημοσιονομικές απώλειες της τάξεως των δύο δισ. ευρώ.

-  Στις μεταβιβάσεις ακινήτων, υπάρχει ανοιχτό ζήτημα με το «πόθεν έσχες» το οποίο σήμερα επιβάλλεται και στην πρώτη κατοικία, αλλά με βάση την αναγραφόμενη αξία στο συμβόλαιο και όχι με βάση την αντικειμενική αξία. Ο κ. Σαμαράς εξήγγειλε κατάργηση του «πόθεν έσχες» για την αγορά πρώτης κατοικίας. Αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ενσωματώσει πρόβλεψη στο πρόγραμμά του για κατάργηση κάθε εξαίρεσης από το «πόθεν έσχες» έτσι ώστε και η παραμικρή μεταβολή στα περιουσιακά στοιχεία των φορολογουμένων να πρέπει να δικαιολογείται από παραστατικά αλλά και από το περιεχόμενο το φορολογικών δηλώσεων. Με τη φορολογία κατά τη μεταβίβαση ακινήτων, υπάρχει εκκρεμότητα και με τον φόρο υπεραξίας, η επιβολή του οποίου έχει ανασταλεί για δύο χρόνια αλλά δεν έχει καταργηθεί.

-  Η 3η εκκρεμότητα έχει να κάνει με τις αξίες επί των οποίων θα επιβάλλονται φόροι κατοχής και μεταβίβασης. Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ μιλάει για άμεση μείωση των αντικειμενικών αξιών κατά 30%-35%. Η Ν.Δ. έχει προγραμματίσει την εξίσωση των αντικειμενικών με τις εμπορικές από την 1η/1/2017, αν και ύστερα από απόφαση του ΣτΕ η διαδικασία θα πρέπει να επιταχυνθεί.

Οδηγίες για τη διαδικασία αποδοχής και εκκαθάρισης εκπρόθεσμων τροποποιητικών δηλώσεων του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων παρέσχε με εγκύκλιό της η γενική γραμματέας Δημοσίων Εσόδων, Κατερίνα Σαββαΐδου. Σύμφωνα με την εγκύκλιο, αρμόδιος για την αποδοχή εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης ΕΝΦΙΑ ετών 2014 και επομένων και την έκδοση πράξης διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου, όταν συνολικά ανά έτος προκύπτει μείωση φόρου μεγαλύτερη των 300 ευρώ από την τελευταία εκδοθείσα δήλωση ΕΝΦΙΑ, είναι ο προϊστάμενος της ΔΟΥ, από την οποία έχει εκδοθεί η πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου. Η δε αρμοδιότητα αποδοχής εκπρόθεσμων τροποποιητικών δηλώσεων ΕΝΦΙΑ καθώς και έκδοσης πράξης διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου δεν μεταβιβάζεται. Η κ. Σαββαΐδου ξεκαθαρίζει πως εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις ΕΝΦΙΑ υποβάλλονται μέχρι την έκδοση εντολής φορολογικού ελέγχου ή μέχρι την παραγραφή του δικαιώματος της φορολογικής διοίκησης για έλεγχο της δήλωσης ΕΝΦΙΑ πράξης διοικητικού προσδιορισμού φόρου του οικείου έτους. Για την αποδοχή ή μη της εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης πραγματοποιείται έλεγχος των δικαιολογητικών, που αποδεικνύουν τη μείωση του φόρου, για τη διενέργεια του οποίου δεν απαιτείται έκδοση εντολής ελέγχου, από τον αρμόδιο προϊστάμενο της εφορίας. Στην περίπτωση αποδοχής της εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης ΕΝΦΙΑ συντάσσεται έκθεση ελέγχου και εκδίδεται πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου, η οποία κοινοποιείται στο φορολογούμενο. Προσκόμιση δικαιολογητικών απαιτείται μόνο στις περιπτώσεις στις οποίες συνολικά ανά έτος προκύπτει μείωση φόρου μεγαλύτερη των 300 ευρώ από την τελευταία εκδοθείσα δήλωση ΕΝΦΙΑ − πράξη διοικητικού προσδιορισμού του φόρου. Δεν απαιτείται η προσκόμιση δικαιολογητικών στις περιπτώσεις προσθήκης περιουσιακών στοιχείων. Στις περιπτώσεις εκείνες στις οποίες, μετά την υποβολή εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης, εκδίδεται πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου και έχει ήδη χορηγηθεί ποσοστό έκπτωσης, λαμβάνεται υπόψη το ποσοστό της έκπτωσης που έχει χορηγηθεί με την τελευταία εκδοθείσα πράξη διοικητικού προσδιορισμού του φόρου. Το ποσό που προκύπτει δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό της έκπτωσης που έχει χορηγηθεί με την τελευταία εκδοθείσα πράξη διοικητικού προσδιορισμού του φόρου. Εφόσον υποβάλλεται εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση και έχει ήδη χορηγηθεί μείωση, λαμβάνεται υπόψη το ποσοστό της έκπτωσης που έχει χορηγηθεί με την τελευταία εκδοθείσα πράξη διοικητικού προσδιορισμού του ΕΝΦΙΑ, εκτός από τις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο φορολογούμενος μεταβάλλει την κατηγορία του ακινήτου, αναγράφει το ακίνητο ως ημιτελές ή μεταβάλλει τον αριθμό παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, εφόσον ο αριθμός αυτός δεν συμπεριλαμβάνεται στις καταστάσεις του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε.).

Τη σαφή και ρητή δέσμευση του συνόλου των πολιτικών κομμάτων κόμματα που ζητούν την ψήφο των πολιτών, ότι ουδείς φορολογούμενος  θα κληθεί να καταβάλει για φόρο κατοχής ακίνητης περιουσίας περισσότερα από όσα σήμερα του ζητούνται να πληρώσει για ΕΝΦΙΑ, και ότι θα δοθεί λύση στο θέμα της φορολόγησης των απρόσοδων περιουσιακών στοιχείων (ξενοίκιαστων κτισμάτων και οικοπέδων) ζήτησε ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ κ. Στράτος Παραδιάς, στο πλαίσιο της εκδήλωσης με θέμα την υπερφορολόγηση της ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα, που πραγματοποιήθηκε απόψε στα κεντρικά γραφεία της Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών, παρουσία εκπροσώπων των πολιτικών κομμάτων, υποψηφίων βουλευτών και πλήθους μελών των σωματείων της.

Ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ σημείωσε δε ότι οι εξαγγελίες και υποσχέσεις για μείωση του ΕΝΦΙΑ δεν είναι επαρκείς στο βαθμό που δεν συνοδεύονται από τη δέσμευση αυτή, καθώς η εμπειρία ακόμη και του πρόσφατου παρελθόντος έχει δείξει ότι οι όποιες εκπτώσεις – απαλλαγές δίνονται σε μια μερίδα φορολογουμένων, αντισταθμίζονται με την χωρίς οίκτο υπερφορολόγηση των υπόλοιπων, στην προκειμένη περίπτωση των ιδιοκτητών αστικής ακίνητης περιουσίας. Στις περιπτώσεις δε που η περιουσία αυτή είναι απρόσοδη, οι οποίες αποτελούν τον  κανόνα στις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς, οι ιδιοκτήτες εκτός από τα πρόστιμα – προσαυξήσεις αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο ακόμη και της στέρησης της προσωπικής τους ελευθερίας.

Στην εκδήλωση μετείχαν οι εξής εκπρόσωποι κομμάτων και υποψήφιοι βουλευτές:

-Από τη  Νέα Δημοκρατία οι Ντόρα Μπακογιάννη, Κωστής Χατζηδάκης, Φωτεινή Πιπιλή, Γιώργος Βλάχος, Αλέξανδρος Μωραϊτάκης, Γιώργος Κώτσηρας και ο Αντώνης Παναγόπουλος.

-Από το ΣΥΡΙΖΑ οι Γιάννης Τόλιος και Φωτεινή Κούβελα.

-Από το ΛΑΟΣ ο κ. Μανούσος Ντουκάκης.

-Από το Ποτάμι οι Θόδωρος Σκυλλακάκης, Χάρης Θεοχάρης και Γεωργία Πανοπούλου.

-Από το Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών ο κ. Δημήτρης Οικονόμου.

Σε σχέση με τις εξαγγελίες  των δύο μεγαλύτερων κομμάτων για το θέμα του φόρου περιουσίας, από την πλευρά της ΠΟΜΙΔΑ τονίστηκαν τα εξής:

-Η ΝΔ προτείνει αόριστα τη σταδιακή μείωση της επιβάρυνσης σε σχέση με το ΑΕΠ της χώρας.  Όμως η αναμενόμενη άνοδος του ΑΕΠ δεν εγγυάται την ουσιαστική μείωση των βαρών του ΕΝΦΙΑ για κάθε φορολογούμενο.

-Ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει αντί του ΕΝΦΙΑ, την επαναφορά του ΦΜΑΠ. Η εμπειρία μας έχει δείξει ότι όποιος δηλώνει  ότι θα φορολογήσει τη μεγάλη ακίνητη περιουσία, στην ουσία στοχεύει στη μεσαία, γιατί η μεγάλη ανήκει σε εταιρείες ή είναι αφορολόγητη ως αγροτική. Η επιβολή ΦΜΑΠ άνω των 500.000 ευρώ που θα αποφέρει έσοδα ύψους 1,4 δις. ευρώ ετησίως σημαίνει ότι η μεσοσταθμική επιβάρυνση των 140.000 περίπου φορολογουμένων θα ανέλθει στα 10.000€ ανά φορολογούμενο.  Σήμερα η μεσοσταθμική επιβάρυνση ανά φορολογούμενο με ΕΝΦΙΑ είναι 500 € (3,2 δις από 6.400.000 φορολογούμενους), δηλαδή ο σχεδιαζόμενος νέος ΦΜΑΠ που θα συρρικνώσει τη φορολογική βάση, θα είναι μεσοσταθμικά έως και 20πλάσιος ανά φορολογούμενο! Φυσικά ένας τέτοιος φόρος δεν πρόκειται να εισπραχθεί, γιατί θα είναι αδύνατη η πληρωμή του από τους υπόχρεους, οι οποίοι θα έχουν χάσει κάθε ελπίδα για τη διατήρηση της περιουσίας τους. Έτσι σύντομα θα αναγκαστούμε να επιστρέψουμε και πάλι σε έναν ακόμη χειρότερο φόρο κατοχής, όπως έγινε και μετά την κατάργηση του ΕΤΑΚ (το 2010) που μας πήγε το 2011στο «χαράτσι» μέσω της ΔΕΗ και στη συνέχεια στον ΕΝΦΙΑ…

Τέλος ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ επεσήμανε την ανάγκη, η όποια κυβέρνηση προκύψει από τις εκλογές, να αντιμετωπίσει άμεσα και κατά προτεραιότητα 6 σημαντικές εκκρεμότητες που χρήσουν άμεσης επίλυσης. Πρόκειται συγκεκριμένα για τα εξής θέματα:

Α. Για τον εξορθολογισμό της φορολογίας:

1.Ρητή απαλλαγή της ιδιοκατοίκησης από τη φορολόγησή της με τεκμαρτό εισόδημα.

2.Επαναφορά της δυνατότητας εκχώρησης ανείσπρακτων μισθωμάτων 2014 και μετά.

3.Θέσπιση μόνιμου μειωτικού Συντελεστή Κενών Κτισμάτων (ΣΚΚ) 0,50 στον ΕΝΦΙΑ.

Β. Για την οικοδομή, την κτηματαγορά  και την ανάπτυξη:

1. Μαζική μείωση αντικειμενικών τιμών ζώνης – συντελεστών εμπορικότητας καταστημάτων.

2.Κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου του ΕΝΦΙΑ.

3. Αποποινικοποίηση της αδυναμίας πληρωμής του ΕΝΦΙΑ.

Παράλληλα επισημάνθηκαν και ορισμένες θετικές ρυθμίσεις για τα ακίνητα και την κτηματαγορά που θεσπίστηκαν το 2014, αλλά η μη κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου του ΕΝΦΙΑ δεν άφησε κανένα περιθώριο ανάκαμψης της κτηματαγοράς, και οι οποίες είναι συγκεκριμένα οι εξής:

1.Η μείωση του φόρου μεταβίβασης ακινήτων σε 3%.

2.Η διετής αναστολή του φόρου υπεραξίας ακινήτων.

3.Το «τεκμήριο» αγοραστή στην αξία του συμβολαίου αγοράς ακινήτου.

4. Η αυτοτελής φορολόγηση ενοικίων και η κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου επί των μισθωμάτων.

Στην τσιμπίδα των ελέγχων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων κινδυνεύουν να πιαστούν όσοι έχτισαν σπίτι μεγαλύτερο των 180 τετραγωνικών μέτρων από το 2008 έως το 2013 και δεν απέδωσαν τον αναλογούντα ΦΠΑ που προκύπτει με βάση το Ελάχιστο Κόστος Κατασκευής Οικοδομών. Οσοι έχτισαν στο ίδιο διάστημα αυθαίρετα που στη συνέχεια τακτοποίησαν θα βρεθούν αντιμέτωποι με έλεγχο εφόσον η επιφάνεια του ακινήτου ξεπερνά τα 120 τετραγωνικά. Τυχεροί είναι όσοι έχουν ΑΦΜ που λήγει στα ψηφία 3, 6, 8 και 0. Στην απόφαση της γ.γ. Δημοσίων Εσόδων  ορίζονται τα κριτήρια ελέγχου και οι λήγοντες ΑΦΜ βάσει των οποίων θα γίνουν οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι που αφορούν τόσο κατασκευαστές ακινήτων (ανεξαρτήτως επιφάνειας αλλά με εξαίρεση ακίνητα τα οποία υπάγονται σε ΦΠΑ κατά την πώληση) όσο και ιδιώτες φορολογούμενους που έχτισαν ακίνητα. Στην περίπτωση αυτεπιστασίας, ο ιδιώτης που χτίζει ένα ακίνητο, προκειμένου να πάρει έγκριση ηλεκτροδότησης, πρέπει να δηλώσει στην Εφορία το Ελάχιστο Κόστος Οικοδομής και να αποδώσει τον αναλογούντα ΦΠΑ προσκομίζοντας και τα σχετικά τιμολόγια από τους επαγγελματίες που απασχολήθηκαν στην οικοδομή. Τώρα, ακόμα και επτά χρόνια μετά την αποπεράτωση της οικοδομής, οι φάκελοι θα ανοίξουν ξανά για να γίνει έλεγχος. Σύμφωνα με την απόφαση, οι έλεγχοι θα προκύψουν από δείγμα υποθέσεων στις οποίες χορηγήθηκε βεβαίωση για την ηλεκτροδότηση ακινήτων με οικοδομική άδεια από την 1.1.1995 και μετά που αποπερατώθηκαν από 1.1.2008 μέχρι 31.12.2013. Στο δείγμα μπαίνουν και υποθέσεις ακινήτων με οικοδομική άδεια έως 31 Δεκεμβρίου 1994 για τα οποία θεωρήθηκε από την αρμόδια ΔΟΥ υπεύθυνη δήλωση ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη από την 1η Ιανουαρίου 2008 έως το τέλος του 2013.