Σε περισσότερους από μισό εκατομμύριο ιδιοκτήτες ακινήτων στέλνει η κυβέρνηση τον λογαριασμό των νέων αντικειμενικών αξιών. Πρόθεσή της είναι να μεταφέρει το βάρος σε όσους έχουν ακίνητη περιουσία άνω των 200.000 ευρώ, αυξάνοντας σημαντικά τους συντελεστές υπολογισμού του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ. Τα αρχικά σχέδια για επαναφορά του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας ή της φορολόγησης της οικογενειακής ακίνητης περιουσίας παραπέμπονται, τουλάχιστον για το 2018, στις ελληνικές καλένδες, καθώς ο χρόνος και η δυσκολία αναπροσαρμογής των νέων τιμών ζώνης δεν επιτρέπουν τη δημιουργία σεναρίων που μπορούν να γυρίσουν μπούμερανγκ στην ελληνική κυβέρνηση, τη στιγμή μάλιστα που θα βρίσκονται σε εξέλιξη οι συζητήσεις για την έξοδο από το μνημόνιο, αλλά και για την αναδιάρθρωση του χρέους. Οπως αναφέρει στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, όλα θα κριθούν από τις νέες αντικειμενικές αξίες οι οποίες θα εξισωθούν με τις εμπορικές τιμές. Μάλιστα, σημειώνει ότι σε αρκετές περιοχές της χώρας με βάση τις μέχρι τώρα ενδείξεις αλλά και τα στοιχεία μεγάλων γραφείων που ασχολούνται με εκτιμήσεις ακινήτων, οι νέες αντικειμενικές αξίες θα είναι μειωμένες. Ωστόσο, σημειώνει το ίδιο στέλεχος, θα υπάρξουν και αυξήσεις κυρίως στις «λαϊκές» περιοχές των αστικών κέντρων. Συγκεκριμένα, αναμένεται να αυξηθούν οι τιμές της εφορίας σε Πέραμα, Κερατσίνι, Δραπετσώνα (περίπου 40%), ενώ αντίθετα θα μειωθούν στις ακριβές περιοχές όπως το Ψυχικό, η Εκάλη η Βούλα κ.λπ. Οπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς ακινήτων, οι νέες αξίες θα «σβήσουν» από τον χάρτη τιμές της τάξεως των 600 και των 700 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, επισημαίνοντας ότι η ελάχιστη τιμή ζώνης θα προσεγγίσει τα επίπεδα των 1.000 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Σε πολλές συνοικίες του Λεκανοπεδίου, όπως η Δραπετσώνα, τα Λιόσια, το Κερατσίνι, η Ελευσίνα, οι αντικειμενικές τιμές αναμένεται να αυξηθούν ακόμη και πάνω από 40%. Οι ανατροπές στις αντικειμενικές θα προκαλέσουν ντόμινο αυξήσεων σε 21 φόρους και τέλη που επιβαρύνουν τα ακίνητα. Παράγοντες της αγοράς υποστηρίζουν ότι κατά μέσον όρο οι αντικειμενικές αξίες είναι μειωμένες έως και 40% από τις πραγματικές. Βέβαια, υπάρχουν και περιπτώσεις αγοραπωλησιών όπου η τιμή πώλησης ήταν κατά 70% κάτω από την αντικειμενική τους αξία.

Δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 5/Α΄/17.01.2018 ο νόμος 4512/2018 «Ρυθμίσεις για την εφαρμογή των Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής και άλλες διατάξεις». Με το νόμο αυτό επέρχονται οι εξής αλλαγές οι οποίες αφορούν στα ακίνητα και τους ιδιοκτήτες τους:

Α. Διατάξεις περί «ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ».1. Κατάργηση υποθηκοφυλακείων. To Κτηματολόγιο (ΕΚΧΑ ΑΕ) και όλα τα υποθηκοφυλακεία της χώρας συγχωνεύονται σε ενιαίο φορέα με την επωνυμία «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ». Τα ¾ από τα άμισθα και έμμισθα υποθηκοφυλακεία όλης της χώρας θα καταργηθούν συλλήβδην εντός μίας διετίας, με δυνατότητα να καταργηθούν ακόμη περισσότερα, και θα αντικατασταθούν από νέες συγκεντρωτικές δομές, με αποτέλεσμα την ταλαιπωρία των συναλλασσομένων πολιτών και των δικηγόρων τους. Ταυτόχρονα, η οριστική αποκοπή του νομικού ελέγχου και της δημοσιότητας των εμπραγμάτων δικαιωμάτων από τις δομές της Δικαιοσύνης, αλλά και ο ουσιαστικός εξαναγκασμός σε αποχώρηση  των έμπειρων νομικών των υποθηκοφυλακείων και της ΕΚΧΑ από το νέο φορέα θα θέσει υπό διακινδύνευση την ασφάλεια των εμπράγματων συναλλαγών

2. 10 πάγια και αναλογικά τέλη. Αυξάνονται σημαντικά τα τέλη για την εγγραφή πράξεων/έκδοση/ χορήγηση αντιγράφων. Συγκεκριμένα ισχύουν πλέον τα εξής 10 τέλη:

1.      Αναλογικά τέλη μεταγραφών και καταχωρήσεων: 5‰.

2.      Αναλογικά τέλη γονικών παροχών και δωρεών: 8‰.

3.      Αναλογικά τέλη εγγραφής προσημειώσεων: 8‰.

4.      Πάγιο τέλος για την καταχώρηση κάθε δικαιοπραξίας: 20€.

5.      Τέλος έκδοσης αντιγράφου από το αρχείο του Κτημ. Γραφείου: 9,5€.

6.      Τέλος έκδοσης πιστοποιητικού από τα βιβλία του Κτηματ. Γραφείου: 9,5€.

7.      Τέλος έκδοσης αποσπάσματος κτηματολογικού διαγράμματος: 15€.

8.      Τέλος έκδοσης κτηματογραφικού διαγράμματος: 33€.

9.      Πρόσθετο τέλος επί της αξίας κάθε ακινήτου:1‰.

10.  Εφάπαξ τέλος κτηματογράφησης: 35€/δικαίωμα + 1‰ επί αντικειμενικής αξίας άνω των 20.000€ με όριο τα 900€, η είσπραξη του οποίου εκκρεμεί.

Επίσης σύμφωνα με το άρθρο 32, τα υπερέσοδα της λειτουργίας θα αποδίδονται στο Δημόσιο, ενώ με το άρθρο 40 προβλέπεται η δυνατότητα αύξησης των τελών αυτών με απλή ΚΥΑ.

3. Προσφυγές. Καθιερώνεται διαδικασία προσφυγής κατά των πράξεων Προϊσταμένων Κτηματολογικών Γραφείων, ως προαπαιτούμενο για προσφυγή στη Δικαιοσύνη, που οδηγεί σε άσκοπη χρονοτριβή και πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση των πολιτών.

4. «Το ξέχασες; To έχασες!!!».  Δημεύονται τα αδήλωτα ακίνητα σε 111 κτηματολογικά γραφεία, όπως ρητά έχει προειδοποιήσει η ΠΟΜΙΔΑ! Από τις νέες διατάξεις περί Κτηματολογίου απουσιάζει διάταξη περί παράτασης της προθεσμίας οριστικοποίησης των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών, η οποία είναι απόλυτα αναγκαία δεδομένου του αριθμού και της σοβαρότητας των σφαλμάτων που εντοπίζονται τόσο σε παλιές όσο και σε νέες κτηματογραφήσεις. Η ΠΟΜΙΔΑ έχει επισημάνει ότι μέχρι 31.12.2018 οριστικοποιούνται οι εγγραφές σε 111 λειτουργούντα κτηματολογικά γραφεία της χώρας, με αποτέλεσμα να περιέλθουν στο Δημόσιο όλα τα ακίνητα που δεν δηλώθηκαν, η να μην μπορούν να διορθωθούν σοβαρότατα λάθη σε δηλωμένα ακίνητα!

Β. Διατάξεις περί απαλλοτριώσεων. Με τα άρθρα 168-172 επέρχονται μεταξύ άλλων και διαδικαστικές αλλαγές στις διατάξεις περί κοινοποίησης προς τους ιδιοκτήτες των απαλλοτριουμένων ακινήτων και απώλεια του δικαιώματός τους για αποζημίωση της απομείωσης της αξίας της απομένουσας ιδιοκτησίας τους, αν δεν το ζητήσουν άμεσα από το αρμόδιο δικαστήριο.

Γ. Στη διαμεσολάβηση και τα …κοινόχρηστα!  Καθιερώνεται ως υποχρεωτικό στάδιο προσφυγής στη Δικαιοσύνη η απόπειρα διαμεσολάβησης στις διαφορές ανάμεσα στους ιδιοκτήτες ορόφων ή διαμερισμάτων από τη σχέση οροφοκτησίας, οι διαφορές από τη λειτουργία απλής και σύνθετης κάθετης ιδιοκτησίας, οι διαφορές αφενός ανάμεσα στους διαχειριστές ιδιοκτησίας κατ’ ορόφους και κάθετης ιδιοκτησίας και αφετέρου στους ιδιοκτήτες ορόφων, διαμερισμάτων και κάθετων ιδιοκτησιών, ακόμη και για καθυστέρηση κοινοχρήστων, καθώς επίσης και οι διαφορές που εμπίπτουν στο ρυθμιστικό πεδίο των άρθρων 1003 έως 1031 του ΑΚ (γειτονικό δίκαιο). Χαράς Ευαγγέλια λοιπόν για τους συστηματικούς «μπαταχτσήδες» των κοινοχρήστων αφού οι διαχειριστές  των πολυκατοικιών, στην προσπάθειά τους να τα εισπράξουν θα επιβαρύνονται πλέον και με τα έξοδα «διαμεσολάβησης» (αμοιβή διαμεσολαβητή και δικηγόρου κλπ.) για ένα απολύτως ατελέσφορο στάδιο προδικασίας για το θέμα αυτό...

Σημειώνεται ότι η ΠΟΜΙΔΑ είχε ζητήσει να εξαιρεθούν οπωσδήποτε από τις διαφορές συνιδιοκτητών του άρθρο 182 παρ.1, εδ. Α, περ. α, οι διαφορές από τη μη πληρωμή κοινοχρήστων μέχρι του ποσού των 20.000€, οι οποίες για λόγους ταχύτερης και οικονομικότερης εκδίκασης έχουν ήδη ορθά υπαχθεί με το νέο Κ.Πολ.Δ. στην αρμοδιότητα των Ειρηνοδικείων, διότι η υπαγωγή τους στην υποχρεωτική διαμεσολάβηση θα συντελέσει αποκλειστικά στην επιβράβευση όσων συστηματικά καθυστερούν στην καταβολή τους, δυσχεραίνοντας τη λειτουργία των πολυκατοικιών.

Δ. Πλειστηριασμοί για χρέη προς το Δημόσιο. Από την 1.5.2018 οι διενεργούμενοι κατά ΚΕΔΕ πλειστηριασμοί θα διεξάγονται αποκλειστικά με ηλεκτρονικά μέσα, ανεξάρτητα από το χρόνο επιβολής της κατάσχεσης ή το χρόνο έκδοσης προγράμματος πλειστηριασμού. Υπενθυμίζεται ότι η σχετική δυνατότητα κατάσχεσης και εκπλειστηριασμού ακινήτων υφίσταται ακόμη και για οφειλές άνω των 500€, γεγονός για το οποίο πρόσφατα αντέδρασε εντονότατα η ΠΟΜΙΔΑ!!

Τη δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής του εντύπου Ε9 με τις αλλαγές ή τις μεταβολές που έχουν πραγματοποιηθεί στα ακίνητα μετά την 1η Ιανουαρίου 2018 έχουν οι φορολογούμενοι. Πλέον είναι διαθέσιμη η ηλεκτρονική εφαρμογή υποβολής Δήλωσης Στοιχείων Ακινήτων Ε9 έτους 2019 και απευθύνεται σε όσους αγοράζουν ή πωλούν ακίνητα, αποκτούν ή μεταβιβάζουν εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα όπως πλήρη κυριότητα, ψιλή κυριότητα ή επικαρπία. Για να δηλωθεί κάθε αλλαγή που έχει επέλθει στην περιουσιακή εικόνα του φορολογούμενου θα πρέπει να «επισκεφθεί» την ιστοσελίδα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων www.aade.gr. Με τους προσωπικούς κωδικούς που διαθέτει στο Taxisnet θα μπει στον προσωπικό λογαριασμό του και από εκεί θα επιλέξει την εφαρμογή του Περιουσιολογίου. Στη συνέχεια επιλέγοντας το έτος 2019 στην ηλεκτρονική εφαρμογή, δίνεται η δυνατότητα να δηλώσει τις μεταβολές που επήλθαν ή θα επέλθουν στην ακίνητη περιουσία του από την 1/1/2018 και μετά. Οι μεταβολές αυτές, θα πρέπει να δηλώνονται μέσα σε 30 ημέρες από τη στιγμή που θα γίνουν, από την ημερομηνία δηλαδή υπογραφής του συμβολαίου. Τα στοιχεία που θα δηλωθούν θα πρέπει να είναι τα ίδια με αυτά που αποτυπώνονται στο συμβόλαιο μεταβίβασης (αγοραπωλησία, γονική παροχή, δωρεά και κληρονομιά). Με αυτό τον τρόπο, μέσω της υποβολής Ε9 θα υπάρχει διαρκής ενημέρωση της περιουσιακής κατάστασης με τις μεταβολές που έχουν επέλθει. Υπενθυμίζεται ότι θα πρέπει να δηλώνεται κάθε είδους μεταβολή της ακίνητης περιουσίας όπως απόκτηση, σύσταση, πώληση κ.τ.λ. που πραγματοποιείται από 1η Ιανουαρίου 2018 και μετά, η οποία έχει ως αποτέλεσμα να τροποποιηθεί η περιουσιακή κατάσταση του φορολογούμενου. Στο Ε9 έτους 2019, υποβάλλονται δηλώσεις Ε9 μόνο για τις τρέχουσες μεταβολές που αφορούν το έτος 2018.

Το κουβάρι των νέων αντικειμενικών αξιών των ακινήτων καλούνται να ξετυλίξουν περίπου 200 εκτιμητές ακινήτων, με το χρόνο να πιέζει ασφυκτικά. Πληροφορίες αναφέρουν ότι από τους 658 εγγεγραμμένους στο Μητρώο πιστοποιημένους εκτιμητές ακινήτων (φυσικά πρόσωπα και εταιρείες) ενδιαφέρον για να μετέχουν στο έργο της εισήγησης νέων τιμών ζώνης εκδήλωσαν περίπου 200 ή μόλις ένας στους τρεις. Αριθμός που θεωρείται μικρός για τον καθορισμό νέων τιμών σε 10.000 ζώνες σε όλη τη χώρα. «Αν οι εκτιμητές ήταν περισσότεροι θα γινόταν καλύτερη δουλειά» λένε αρμόδια στελέχη. Τώρα, οι 200 εκτιμητές θα πρέπει να τρέξουν και να εργάζονται βράδια και Σαββατοκύριακα για να προσδιορίσουν τις νέες τιμές ζώνης στις περιοχές που θα αναλάβουν. Κατά μέσο ο καθένας θα πρέπει να δώσει τιμή σε τουλάχιστον 50 ζώνες. Μάλιστα τα χρονικά περιθώρια είναι ιδιαίτερα στενά αφού από την ημέρα που θα εκδοθεί η υπουργική απόφαση του διορισμού τους θα έχουν προθεσμία 20 ημερών για να ολοκληρώσουν το έργο τους. Δηλαδή ότι δεν έγινε τα τελευταία χρόνια θα πρέπει να το κάνουν οι εκτιμητές μέσα σε 20 ημέρες. Το εγχείρημα φαντάζει ιδιαίτερα δύσκολο και ειδικά σε κάποιες περιοχές όπου τα τελευταία χρόνια δεν έχουν γίνει καθόλου αγοραπωλησίες ακινήτων με αποτέλεσμα η εισήγηση που θα υποβάλλουν οι εκτιμητές για τις τιμές ζώνης να μην ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Αντικειμενικές από το τηλέφωνο Σε πολλές περιπτώσεις κυρίως της επαρχίας οι εκτιμητές θα βγάλουν τις τιμές από το τηλέφωνο συλλέγοντας στοιχεία από τους τοπικούς μεσίτες ή συμβολαιογράφους. Άλλωστε η αμοιβή των 50 ευρώ που δίνει το υπουργείο Οικονομικών για κάθε τιμή ζώνης δεν επιτρέπει ταξίδια στην επαρχία για αυτοψίες. Για περιοχές μάλιστα που δεν έχουν γίνει καθόλου συναλλαγές ακινήτων οι εκτιμητές θα λάβουν υπόψη τους συγκριτικά στοιχεία από όμορους δήμους. Οι προτάσεις, πάντως, που θα δώσουν δεν θα έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα. Θα ληφθούν υπόψη και θα συγκριθούν με άλλα δεδομένα που έχει στη διάθεσή του το υπουργείο Οικονομικών όπως τα στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδας και από το Μητρώο Μεταβιβάσεων Ακινήτων. Στις περιπτώσεις που υπάρχουν αποκλίσεις μεταξύ των τιμών, την τελική απόφαση θα λάβει η Δευτεροβάθμια Επιτροπή που θα συστηθεί στο υπουργείο Οικονομικών. Οι νέες αντικειμενικές αξίες που θα αποκτήσουν τα ακίνητα σε όλη τη χώρα θα πρέπει να είναι έτοιμες μέχρι το τέλος Μαρτίου καθώς αποτελεί προαπαιτούμενο της τέταρτης αξιολόγησης και οι δανειστές δεν πρόκειται να δεχθούν νέα αναβολή. Οι εκτιμητές θα συμπληρώσουν ειδικό έντυπο – πρότυπο εκτίμησης για κάθε μία από τις ζώνες των Δήμων αρμοδιότητάς τους (ένα για κάθε ζώνη) σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα που στήνεται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων. Στους υπολογισμούς τους θα λαμβάνεται ως μέση επιφάνεια διαμερίσματος Α’ ορόφου τα 75 τ.μ. και μονοκατοικίας τα 100 τ.μ. Ο προσδιορισμός της τιμής θα πρέπει να προκύπτει σύμφωνα με αποδεδειγμένη εκτενή έρευνα της κτηματαγοράς σε συγκεκριμένη υφιστάμενη ζώνη. Επίσης θα παραθέτουν σχετικά συγκριτικά στοιχεία από αιτούμενες τιμές πώλησης, καθώς και πράξεις αγοραπωλησίας σε συνεργασία με μεσιτικά γραφεία. Όλα τα στοιχεία που εισάγονται από τους εκτιμητές ανά Δήμο και ανά ζώνη, μετά την οριστικοποίησή θα συγκεντρωθούν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. Στη συνέχεια θα προστεθούν αντίστοιχα δεδομένα ανά ζώνη από τις τράπεζες για τη διασταύρωση με τα στοιχεία των εκτιμητών. Μετά αναλαμβάνουν να τρέξουν το πρόγραμμα υπάλληλοι, κυρίως του Τμήματος Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων και άλλων Τμημάτων της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Περιουσίας και Κοινωφελών Περιουσιών της Γ.Γ.Δ.Π. Η αμοιβή που θα λάβουν οι εκτιμητές για κάθε τιμή ζώνης ανέρχεται σε 50 ευρώ με ανώτατη συνολική αμοιβή τις 5.000 ευρώ.