Η αντίστροφη μέτρηση για την κατεύθυνση που θα πάρουν τελικά 21 φόροι ακινήτων έχει ήδη αρχίσει. Τα επιφορτισμένα με φορολογικά ζητήματα τεχνικά κλιμάκια υπουργείου Οικονομικών και θεσμών συνεχίζουν την ανταλλαγή προτάσεων και δεδομένων για το ζήτημα των αντικειμενικών αξιών και όλα αναμένεται να έχουν τελειώσει έως τα μέσα Ιουνίου με την έκδοση της υπουργικής απόφασης καθορισμού των νέων τιμών ζώνης.

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες από το μέτωπο της "τεχνικής” διαπραγμάτευσης:

-τις επόμενες ημέρες οριστικοποιείται ο αριθμός των ζωνών που θα παραπεμφθούν στη δευτεροβάθμια επιτροπή του υπουργείου Οικονομικών προκειμένου να καθοριστούν οι τιμές και για αυτές τις περιοχές. Το σύνολο των ζωνών είναι περίπου 10.500 και εκτιμάται ότι λιγότερες από 500 θα καταλήξουν στην δευτεροβάθμια επιτροπή

-με τον καθορισμό των τιμών σε όλες τις ζώνες θα "τρέξει” μια εικονική εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ προκειμένου να διαπιστωθεί το τελικό ποσό βεβαίωσης στο οποίο θα οδηγήσουν οι νέες αντικειμενικές αξίες. Με δεδομένο ότι οι πιστοποιημένοι εκτιμητές πρότειναν αυξήσεις στις τιμές σε περίπου 50% των ζωνών και ειδικά σε αστικές ζώνες με μεγάλη συγκέντρωση κατοικιών εκφράζεται η πρόβλεψη ότι τελικά, αν εφαρμοστούν άμεσα, θα οδηγήσουν σε σημαντική αύξηση του ποσού που βεβαιώνεται με τον ΕΝΦΙΑ. Σήμερα το συνολικό ποσό της βεβαίωσης του ΕΝΦΙΑ διαμορφώνεται σε περίπου 3,2 δισ ευρώ και εκτιμάται ότι μπορεί να αυξηθεί κατά 300 ή 400 εκατ. ευρώ

-εφόσον προκύπτει αυτή η σημαντική αύξηση του βεβαιούμενου ποσού του ΕΝΦΙΑ το επιτελείο της Καραγιώργη Σερβίας επυθυμεί οι προτεινόμενες αυξήσεις τιμών ζώνης να "σπάσουν” σε δόσεις, δύο ή τρεις. Για παράδειγμα, σε περιοχές που προτείνεται η αύξηση των τιμών ζώνης σε ποσοστό 30%, η αύξηση αυτή θα γίνει σε τρεις ετήσιες δόσεις. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα χρειαστεί να γίνουν παρεμβάσεις από φέτος στα κλιμάκια και τους συντελεστές του ΕΝΦΙΑ

Αυτά σε ότι αφορά τον ΕΝΦΙΑ. Σε ότι αφορά τους υπόλοιπους φόρους ακινήτων η αλλαγή των αντικειμενικών αξιών θα τους επηρεάσει άμεσα. Η λίστα με όλους τους φόρους που επηρεάζονται από τις αντικειμενικές αξίες είναι οι εξής:

1. Κύριος ΕΝΦΙΑ.

2. Συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ.

3. Τεκμήριο κατοικίας.

4.  Τεκμαρτό εισόδημα επαγγελματικής στέγης.

5. Τέλος Ακίνητης Περιουσίας.

6. ΦΠΑ σε νεόδμητα ακίνητα.

7. Φόρος μεταβίβασης.

8. Φόρος γονικής παροχής ακινήτου.

9. Φόρος δωρεάς ακινήτου.

10.  Φόρος κληρονομιάς ακινήτου.

11. Φόρος χρησικτησίας.

12. Φόρος ανταλλαγής.

13. Φόρος διανομής.

14. Δημοτικός φόρος.

15. Τέλη Νομικών.

16. Τέλος Μεταγραφής.

17. Τέλος εγγραφής.

18. Πρόστιμο διατήρησης αυθαιρέτου.

19. Πρόστιμο νέου αυθαιρέτου.

20. Εισφορά σε γη και χρήμα.

21. Φόρος ακινήτων που ανήκουν σε εξωχώριες εταιρείες (Offshore).

Νέα σενάρια για τις αντικειμενικές αξίες επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, καθώς οι «διπλές τιμές» δεν φαίνεται να προχωρούν. Σύμφωνα με πληροφορίες, το σενάριο να εφαρμοσθούν διαφορετικές τιμές ζώνης για τον ΕΝΦΙΑ και άλλες για τις μεταβιβάσεις ακινήτων παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες, καθώς δημιουργούν νομικά προβλήματα.

Πλέον εξετάζεται οι νέες αντικειμενικές αξίες να ισχύσουν για όλους τους φόρους και τα τέλη (21 στον αριθμό), αλλά μόνο για το 2018 και ενδεχομένως το 2019 να αναπροσαρμοσθούν εκ νέου.

Δηλαδή, αυτό που θα προταθεί στους πιστωτές της χώρας είναι οι νέες αντικειμενικές αξίες να εφαρμοσθούν σταδιακά για το σύνολο των φόρων και των τελών.

Συγκεκριμένα, στην περίπτωση που σε κάποια περιοχή η νέα τιμή ζώνης διαμορφώνεται από τα 1.600 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο στα 2.000 ευρώ το τ.μ. να μην γίνει εφάπαξ η αναπροσαρμογή.

Για παράδειγμα, το 2018 όλοι οι φόροι που υπολογίζονται με βάση τις αντικειμενικές αξίες να υπολογιστούν με τιμή ζώνης στα 1.800 ευρώ και το 2019 να φθάσει στις 2.000 ευρώ το τ.μ.

Μάλιστα, εξετάζεται η υπουργική απόφαση να προβλέπει επακριβώς το πώς θα διαμορφωθούν οι αντικειμενικές αξίες τόσο το 2018 όσο και το 2019.

Βέβαια, τα παραπάνω σενάρια τελούν υπό την έγκριση των πιστωτών της χώρας, που ακόμα δεν έχουν λάβει τα στοιχεία εκείνα που δείχνουν εάν επιτυγχάνεται ο στόχος της βεβαίωσης 3,2 δισ. ευρώ το 2018.

Επίσης, ακόμα δεν έχει πραγματοποιηθεί δοκιμαστική εκκαθάριση με το σύνολο των νέων τιμών ζώνης σε όλη την επικράτεια. Αυτό θα γίνει, όπως υποστηρίζουν στελέχη της φορολογικής διοίκησης, με την ολοκλήρωση αφενός του ελέγχου των νέων τιμών από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών που έχουν αναλάβει το σχετικό έργο, αφετέρου αφού δοθούν οι συγκεκριμένες οδηγίες από την πολιτική ηγεσία για το τι ακριβώς θέλει να κάνει.

Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου, θα πραγματοποιηθούν δύο διαφορετικές εκκαθαρίσεις. Μία για το 2018, με τις χαμηλότερες αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες προκειμένου να διαπιστωθεί εάν το αποτέλεσμα δίνει 3,2 δισ. ευρώ και άλλη μία με τις αντικειμενικές αξίες του 2019, για να διαπιστωθεί επίσης το ποσό που θα προκύψει.

O ΕΝΦΙΑ δεν πρόκειται να καταργηθεί τα επόμενα χρόνια αλλά μπορεί να αλλάξει.Στο ειδικό κεφάλαιο για τη φορολογία, το Σχέδιο για την μεταμνημονιακή πορεία κάνει αναφορά στην εξίσωση αντικειμενικών- εμπορικών αξιών, που συνεχίζει να αποτελεί αντικείμενο τεχνικών διαβουλεύσεων με τους Θεσμούς. Αφήνοντας κανείς στην άκρη το σχέδιο, που προβλέπει «διπλές» αντικειμενικές αξίες (άλλη Τιμή Ζώνης για τις μεταβιβάσεις ακινήτων και άλλη Τιμή Ζώνης για τον ΕΝΦΙΑ), προς αποφυγήν των «αλμυρών» εκκαθαριστικών τον Αύγουστο, δεν μπορεί παρά να «κολλήσει» στη δέσμευση της κυβέρνησης για τη… διαιώνιση του ΕΝΦΙΑ: «Αυτή η προσαρμογή (σ.σ. αντικειμενικών- εμπορικών αξιών) θα καταστήσει βιώσιμα, μακροπρόθεσμα, τα έσοδα (2,65 δισ. Ευρώ) και θα οδηγήσει σε δίκαιη κατανομή του φόρου επί των ακινήτων. Επιπλέον, η προσαρμογή αυτή θα ευθυγραμμίσει το ελληνικό κράτος με τις δικαστικές αποφάσεις του ΣτΕ, εξαλείφοντας τις σχετικές δικαστικές διαφορές», αναφέρει χαρακτηριστικά η επίμαχη παράγραφος κι αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι όπως και να μετονομαστεί ο ΕΝΦΙΑ, ο εισπρακτικός στόχος δεν αλλάζει. Από την παραπάνω διατύπωση ανακύπτουν, πάντως, δύο ζητήματα. Η κυβέρνηση αναλαμβάνει δέσμευση για είσπραξη 2,65 δις ευρώ και μάλιστα μακροπρόθεσμα, δηλαδή σε βάθος χρόνου, παρά το ότι στα ψηφισμένα αντίμετρα προβλέπεται η μείωση των εσόδων του ΕΝΦΙΑ κατά 209 εκατ. ευρώ το 2020. Έχει αλλάξει κάτι σε σχέση με αυτό; Το δεύτερο είναι η αναφορά σε «δίκαιη κατανομή» του φόρου. Υπάρχει πρόθεση αλλαγής της δομής του ΕΝΦΙΑ και μεταφοράς φορολογικών βαρών σε μεσαία και υψηλότερα κλιμάκια; Η ουσία είναι ότι αυτή τη στιγμή ο φόρος ακινήτων ανέρχεται στο 1,8% του ΑΕΠ, όπως αποτυπώνεται στο Αναπτυξιακό Σχέδιο, ενώ συνολικά οι φόροι στα ακίνητα διαμορφώνονται στο 2,8% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, που είναι με διαφορά το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη, με μόνη βαρύτερη φορολογία ακινήτων αυτή στη Γαλλία. Αρκεί να αναφερθεί ότι μπαίνοντας στην κρίση, το σύνολο των φόρων στην ακίνητη περιουσία ήταν 0,8% του ΑΕΠ, όπως επίσης ότι η πτώση των επενδύσεων στην κτηματαγορά τα τελευταία 10 χρόνια έφτασε στο 11% του ΑΕΠ, συμπαρασύροντας το σύνολο των επενδύσεων στην ελληνική οικονομία.

Ο γόρδιος δεσμός με τις αντικειμενικές αξίες δεν λύθηκε ακόμη αλλά μέσα στις επόμενες 20 ημέρες το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να τον κόψει. Στον 4ημερο γύρο διαβουλεύσεων με τους θεσμούς συμφωνήθηκαν δύο πράγματα: πρώτον ότι ο ΕΝΦΙΑ θα υπολογιστεί με τις νέες αντικειμενικές αξίες. Και δεύτερον ότι αυτές θα πρέπει να είναι έτοιμες μέχρι τις 15 Ιουνίου και δημοσιευμένες στο ΦΕΚ ώστε να ισχύσουν και για τους φόρους μεταβίβασης από το συγκεκριμένο χρονικό σημείο και μετά αλλά και για να μπορεί η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων να της λάβει υπόψη κατά τον υπολογισμό του φετινού ΕΝΦΙΑ. Η σταδιακή προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών σε βάθος τριετίας ώστε η μεταβολή των τιμών ζώνης σε ορισμένες περιοχές όπου πρέπει να γίνουν μεγάλες αλλαγές είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω προκειμένου να επέλθει η περίφημη εξίσωση των αντικειμενικών αξιών με τις εμπορικές αποτελεί ευσεβή πόθο της ελληνικής κυβέρνησης και όχι συμφωνία με τους δανειστές. Η πρόταση, απότομες μειώσεις ή αυξήσεις της τάξεως του 30-40% θα περάσουν σε δύο ή τρεις δόσεις παραμένει πάνω στο τραπέζι και στηρίζεται στην εξής λογική: να μην χρειαστούν ριζικές αλλαγές στους συντελεστές υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ ώστε να επιτευχθεί και φέτος ο στόχος των 2,65 δις. ευρώ. Επίσης, σταδιακή προσαρμογή, περιορίζει τις πιθανότητες να αλλάξουν ζώνη υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ οι ιδιοκτήτες και να βρεθούν με ένα επιβαρυμένο εκκαθαριστικό στο τέλος Αυγούστου. Ειδικά φέτος, ο Αύγουστος έχει έντονα συμβολικό χαρακτήρα λόγω της εξόδου από το μνημόνιο και η κυβέρνηση δεν θέλει να χαλάσει τη… φιέστα με μαζικές αυξήσεις ΕΝΦΙΑ. Η προστασία των ιδιοκτητών μπορεί να επιτευχθεί είτε με μικρές μεταβολές που δεν επιφέρουν και αλλαγή στον συντελεστή υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ είτε με οριακές παρεμβάσεις στους συντελεστές υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ. Τη δεύτερη λύση το υπουργείο Οικονομικών θα ήθελε να την αποφύγει καθώς οι συνέπειες μπορούν να διαχυθούν σε εκατομμύρια εκκαθαριστικά.