Με μείωση κατά 50% του φόρου μεταβίβασης θα συνοδευτεί η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων σε όλη τη χώρα, η οποία αναμένεται μέχρι το τέλος του Καλοκαιριού. Το σχέδιο του οικονομικού επιτελείου για την τόνωση της αγοράς των ακινήτων που έχει υποστεί ισχυρό πλήγμα από την κρίση περιλαμβάνει τη μείωση του φόρου μεταβίβασης στο 4% από 8% για το τμήμα της αξίας του ακινήτου μέχρι 20.000 και στο 5% από 10% για το ποσό πάνω από τις 20.000 ευρώ. Τη μείωση του φόρου μεταβίβασης στις αγοραπωλησίες των ακινήτων προανήγγειλε ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας με δήλωσή του στο «Έθνος της Κυριακής».

Πέραν της μείωσης κατά 50% των συντελεστών του φόρου μεταβίβασης ακινήτων, στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκεται και η πτώση του συντελεστή ΦΠΑ 23% που επιβάλλεται σήμερα στις μεταβιβάσεις ακινήτων με άδεια οικοδομής μετά την 1η Ιανουαρίου 2006 αλλά, όπως επισημαίνουν αρμόδιοι παράγοντες, «υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος» λόγω των επιφυλάξεων της τρόικας και των στενών δημοσιονομικών περιθωρίων. Σε κάθε περίπτωση πάντως, το όφελος από τη μείωση των φορολογικών συντελεστών θα εξαρτηθεί από την επικείμενη αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών. Στις περιοχές που οι τιμές θα μειωθούν το κέρδος για τον αγοραστή θα είναι πολλαπλάσιο της μείωσης των συντελεστών, ενώ αντίθετα σε περιοχές που η αύξηση είναι μεγάλη η ελάφρυνση θα περιοριστεί.

Νέο έντυπο για το Ε9 ετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών για όλους τους ιδιοκτήτες εκτάσεων εκτός σχεδίου πόλεως. Στόχος να πιαστούν στην «τσιμπίδα» του νέου Ενιαίου Φόρου Ακινήτων, ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ του χρόνου, όλοι οι ιδιοκτήτες αγροτεμαχίων, ακόμη και οι κατ΄ επάγγελμα αγρότες. Οι υπόχρεοι πρέπει να υποβάλλουν ηλεκτρονικά το Ε9 μέχρι τις 31 Αυγούστου. Αξίζει να σημειωθεί πως από τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων (θα αντικαταστήσει το Εκτακτο Τέλος και τον ΦΑΠ) δεν θα εξαιρεθεί κανένα ακίνητο, ούτε τα αγροτεμάχια που ανήκουν στους κατ΄ επάγγελμα αγρότες, ενώ ο στόχος που απαιτεί η τρόικα είναι η είσπραξη εσόδων ύψους 3 - 3,2 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Ωστόσο, η επιβολή του νέου φόρου εξελίσσεται σε μια ιδιαίτερα δύσκολη εξίσωση για το οικονομικό επιτελείο, αφού με βάση τα σενάρια που έχει εκπονήσει η διακομματική επιτροπή για τη φορολογία ακινήτων δεν επιτυγχάνεται ο στόχος των 3 δισ. ευρώ και προκύπτει ένα «κενό» περίπου 1 δισ. ευρώ.

Απάντηση στο ερώτημα εάν θα υπάρχει και σε ποιο ύψος θα φθάνει το αφορολόγητο όριο στον νέο Ενιαίο Φόρο Ακινήτων (ΕΦΑ) που θα εφαρμοστεί από το 2014, καλούνται να δώσουν τα τρία κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση. Τα βασικά σενάρια που επεξεργάζονται το οικονομικό επιτελείο και η αρμόδια διακομματική επιτροπή προβλέπουν την ύπαρξη αφορολόγητου ορίου, αλλά το μέγεθός του θα εξαρτηθεί από τον αριθμό των ακινήτων που θα περιληφθούν στη «δεξαμενή» των προς φορολόγηση ακινήτων. Το σχετικό νομοσχέδιο θα πρέπει να ψηφιστεί μέχρι το τέλος Ιουνίου και όσο πιο διευρυμένη είναι η φορολογική βάση, τόσο μεγαλύτερο θα είναι και το αφορολόγητο όριο για τους μικροϊδιοκτήτες. Καθοριστικής σημασίας για την ύπαρξη αφορολόγητου ορίου ή μη θα είναι η φορολόγηση των αγροτεμαχίων. Το οικονομικό επιτελείο εξετάζει τη φορολόγηση όλων των αγροτεμαχίων (ακόμη και αυτά που ανήκουν στους κατ’ επάγγελμα αγρότες), με την εφαρμογή ξεχωριστής φορολογικής κλίμακας για τα αγροτικά και μη αγροτικά.

Για τα μη αγροτικά εξετάζεται να επιβάλλεται φόρος από το πρώτο ευρώ, ενώ για τα αγροτικά τα σενάρια προβλέπουν την εφαρμογή μικρού αφορολόγητου της τάξης των 30.000 ευρώ ή τη χορήγηση έκπτωσης φόρου. Πέραν αυτού, όμως, στην αγορά υπάρχει η αίσθηση ότι μέσα στο φθινόπωρο η κυβέρνηση θα χρειαστεί να παρέμβει ξανά και να «διορθώσει» κάποιες αδικίες. Αυτό γιατί μέσα στο καλοκαίρι αναμένεται να είναι έτοιμο το νέο σύστημα προσδιορισμού των αντικειμενικών αξιών. Στο νέο σύστημα θα «πατήσει» ο νέος ενιαίος φόρος επί των ακινήτων (όπως συμβαίνει, άλλωστε, και με το ΕΕΤΗΔΕ). Ωστόσο, από τις επερχόμενες αλλαγές στις αντικειμενικές αξίες, σε κάποιες περιοχές οι τιμές θα αυξηθούν και σε κάποιες θα μειωθούν. Ετσι, ενδέχεται να παρατηρηθεί το φαινόμενο της αύξησης του φόρου σε περιοχές με χαμηλό εισόδημα των νοικοκυριών και να μειωθεί σε άλλες όπου τα εισοδήματα είναι υψηλά. Στο πλαίσιο αυτό, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ενδεχόμενες παρεμβάσεις στον ενιαίο φόρο, όταν οι νέες αντικειμενικές αξίες ανακοινωθούν. Ανεξαρτήτως αυτού, όμως, το βασικό σενάριο για τον νέο ΕΦΑ προβλέπει:

1. Την εφαρμογή του για πάσης φύσεως ακίνητα, εντός και εκτός σχεδίων πόλεων. Δηλαδή, κατοικίες, γραφεία, ακίνητα επιχειρήσεων, καταστήματα, αποθήκες, ακίνητα της Εκκλησίας, γκαράζ, οικόπεδα, αγροτεμάχια, βοσκοτόπους, αγρούς κ.λπ.

2. Ατομικός υπολογισμός του φόρου για κάθε φυσικό πρόσωπο. Αυτή τη στιγμή, στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκεται πρόταση για ατομικό αφορολόγητο όριο 50.000 ευρώ. Σε αυτήν την περίπτωση για ένα ζευγάρι θα ισχύει συνολικό αφορολόγητο όριο αξίας ακίνητης περιουσίας 100.000 ευρώ, με αποτέλεσμα από τον νέο φόρο να απαλλαγούν περίπου 1.000.000 φορολογούμενοι. Πάντως, από τις συζητήσεις δεν έχει αποκλειστεί και το ενδεχόμενο να μην υπάρχει αφορολόγητο όριο.

3. Κλίμακα με 6 έως 8 κλιμάκια και αντίστοιχους συντελεστές φόρου. Στο σενάριο προβλέπεται η κλιμάκωση του συντελεστή από το επίπεδο του 0,1% έως και το 2%.

Παρέμβαση με σειρά προτάσεων προκειμένου να αναχαιτισθεί η κάθετη πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας, η οποία έχει μειωθεί κατά 85% τα τελευταία οκτώ χρόνια και την τελευταία τριετία υποχωρεί με ρυθμό 35% ετησίως, πραγματοποίησε ο Σύνδεσμός Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ). Ο ΣΒΒΕ κάνει λόγο για ανάγκη άμεσης μείωσης του φόρου μεταβίβασης, από το 8%-10% που ισχύει σήμερα σε έναν ενιαίο συντελεστή 3%-5%, σε συνδυασμό με τη μείωση των συμβολαιογραφικών εξόδων. Επίσης, ζητεί την άμεση μείωση στο 13% του ΦΠΑ που εφαρμόζεται στην πώληση νεόδμητων ακινήτων (όσα έχουν οικοδομηθεί με άδειες από 1η Ιανουαρίου 2006). Με τον τρόπο αυτό, θα μειωθεί το κόστος αγοράς νέων ακινήτων κατά περίπου 8%, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στην επανεκκίνηση των αγοραπωλησιών νέων ακινήτων. Οσον αφορά τις υπό κατάρτιση νέες αντικειμενικές αξίες, ο ΣΒΒΕ προκρίνει τη μείωση και εναρμόνισή τους με τις τρέχουσες εμπορικές τιμές, οι οποίες έχουν υποχωρήσει κατά 35% από το 2007 μέχρι σήμερα. Για τον υπολογισμό του νέου ενιαίου φόρου ακινήτων, ο ΣΒΒΕ ζητεί να λαμβάνεται υπόψη η τιμή ζώνης, η παλαιότητα και η χρήση, πάντοτε με γνώμονα το να μην αποτελεί αντικίνητρο η απόκτηση ακινήτου.