Με πρόστιμα, προσαυξήσεις, ακόμα και κατασχέσεις βρίσκονται αντιμέτωποι χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων, για χρέη όμως που δεν είναι δικά τους, εξαιτίας του μπάχαλου που επικρατεί με τα 1,6 εκατ. απλήρωτα χαράτσια μέσω της ΔΕΗ. 1,6 εκατ. ακίνητα δεν έχουν πληρώσει την τελευταία δόση του χαρατσιού για το 2012 1,6 εκατ. ακίνητα δεν έχουν πληρώσει την τελευταία δόση του χαρατσιού για το 2012 Το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι αφορούν 1 εκατομμύριο ιδιοκτήτες ακινήτων, η πραγματικότητα όμως αποδεικνύει ότι αφορούν πολλούς περισσότερους ιδιοκτήτες, για τους οποίους οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών δεν έκαναν τον κόπο να τους χρεώσουν το φόρο.

Το πρόβλημα ξεκίνησε από τη στιγμή που το υπουργείο Οικονομικών προχώρησε στη διασταύρωση των στοιχείων της ΔΕΗ και της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, από τον αριθμό παροχής ηλεκτρικού ρεύματος που δήλωσαν οι φορολογούμενοι στα έντυπα Ε2 και Ε9, σχετικά με την πληρωμή του Εκτακτου Ειδικού Τέλους Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών (ΕΕΤΗΔΕ), για το 2012. Από τις διασταυρώσεις προέκυψε ότι τουλάχιστον 1,6 εκατομμύρια ακίνητα δεν έχουν πληρώσει την τελευταία δόση του χαρατσιού για το 2012, με αποτέλεσμα η εφορία να βεβαιώσει τη συγκεκριμένη οφειλή. Ωστόσο, στην πλειονότητά τους οι υποτιθέμενοι οφειλέτες ανακάλυψαν είτε ότι το χαράτσι το είχαν πληρώσει στη ΔΕΗ, αλλά με καθυστέρηση, είτε ότι δεν αφορά μόνο τους ίδιους.

Αν και τις πρώτες μέρες μετά τη σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών στις εφορίες δεν είχαν εμφανιστεί πολλοί ιδιοκτήτες, όσο οι μέρες περνούν αυξάνονται τόσο οι ουρές όσο και τα παράπονα. Τα μεγαλύτερα προβλήματα αφορούν περιπτώσεις συνιδιοκτησίας ακινήτων ή ενοίκων που χρησιμοποιούν το ίδιο ρολόι, καθώς το υπουργείο Οικονομικών δεν μπήκε στον κόπο να μοιράσει την οφειλή σε όλους τους ιδιοκτήτες, προτιμώντας την εύκολη λύση, χρεώνοντας ολόκληρο το ποσό σε έναν απ' όλους.

Ηδη υπάρχουν καταγγελίες από φορολογούμενους ότι η εφορία τους έχει χρεώσει με οφειλές χιλιάδων ευρώ, από τις οποίες όμως οι ίδιοι βαρύνονται για το 1/10 ή το 1/20 κ.τ.λ. Οσοι έσπευσαν στις εφορίες ώστε να διορθωθεί το λάθος, ενημερώθηκαν ότι δεν υπάρχει πρόβλεψη για διορθώσεις ή αλλαγές και ως εκ τούτου θα πρέπει οι ίδιοι να πληρώσουν ολόκληρο το ποσό και στη συνέχεια να συγκεντρώσουν τα χρήματα από τους συνυπόχρεους. Ωστόσο, ήδη αρκετοί ιδιοκτήτες δηλώνουν αδυναμία να πληρώσουν το ποσό καθώς οι συνυπόχρεοι αρνούνται να τους δώσουν το μερίδιο που τους αναλογεί και πλέον βρίσκονται αντιμέτωποι με πρόστιμα, προσαυξήσεις, ακόμα και κατασχέσεις περιουσιακών τους στοιχείων για οφειλές που δεν είναι στην πραγματικότητα δικές τους. Εμβρόντητοι έμειναν και όσοι είχαν πληρώσει το λογαριασμό της ΔΕΗ, ο οποίος περιελάμβανε και το χαράτσι, μετά όμως το πέρας της ημερομηνίας πληρωμής.

Αποτέλεσμα ήταν η ΔΕΗ να τους «καρφώσει» στην εφορία, σαν οφειλέτες. Σε αυτή την περίπτωση οι φορολογούμενοι είναι υποχρεωμένοι να ξαναπληρώσουν το χαράτσι, αφού όμως πρώτα ελέγξουν ότι το επιπλέον ποσό που εισέπραξε η ΔΕΗ για το χαράτσι είχε αφαιρεθεί από τον επόμενο λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος. Μεγάλο πρόβλημα υπάρχει και με καταναλωτές που έχουν επιλέξει εναλλακτικό πάροχο ηλεκτρικού ρεύματος, ο οποίος δεν απέδωσε τα χρήματα στην εφορία. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα ιδιοκτήτες εμφανίζονται να χρωστούν περισσότερες από μία δόσεις του ΕΕΤΗΔΕ.

Μετέωρες οι μεταβιβάσεις ακινήτων με τους συμβολαιογράφους να «σηκώνουν τα χέρια», αφού αδυνατούν να υπολογίσουν τον νέο φόρο υπεραξίας 15% που ενεργοποιήθηκε από την 1η Ιανουαρίου 2014. Μέχρι σήμερα το υπουργείο Οικονομικών δεν έχει εκδώσει τη διευκρινιστική εγκύκλιο με την οποία θα ξεκαθαρίζεται το νέο φορολογικό τοπίο στις μεταβιβάσεις ακινήτων με αποτέλεσμα να παραμένουν τα κενά και οι συμβολαιογράφοι να μην μπορούν να προχωρήσουν στη σύνταξη των συμβολαίων. Στο υπουργείο Οικονομικών γίνονται αλλεπάλληλες συσκέψεις στις οποίες συμμετέχουν και συμβολαιογράφοι προκειμένου να εξευρεθεί λύση στα δεκάδες προβλήματα που ανακύπτουν με την εφαρμογή των νέων διατάξεων. Τα περισσότερα προβλήματα εντοπίζονται στις πωλήσεις ακινήτων από αντιπαροχή, στα δομημένα ακίνητα για τα οποία θα πρέπει να αναζητηθεί το πραγματικό κόστος ανέγερσης της οικοδομής αλλά και στα ακίνητα κυρίως της επαρχίας που αποκτήθηκαν μέσω χρησικτησίας. Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, από την 1η Ιανουαρίου 2014, σε κάθε περίπτωση πώλησης ακινήτου, ο συμβολαιογράφος που καταρτίζει το συμβόλαιο πρέπει να παρακρατήσει φόρο υπολογιζόμενο με συντελεστή 15% επί της διαφοράς μεταξύ της τιμής στην οποία ο πωλητής απέκτησε το ακίνητο και της τιμής στην οποία το μεταβιβάζει. Δηλαδή ο φόρος 15% επιβάλλεται σε κάθε περίπτωση κατά την οποία η τιμή στην οποία πωλείται το ακίνητο είναι μεγαλύτερη από την τιμή στην οποία αυτό αποκτήθηκε από τον τωρινό πωλητή του. Σε κάθε τέτοια περίπτωση θεωρείται πλέον ότι προκύπτει «υπεραξία» η οποία είναι εισόδημα για τον πωλητή. Ο υπολογισμός της «υπεραξίας» και του τελικού οφειλόμενου φόρου θα γίνεται από τον συμβολαιογράφο σε συνεργασία με τον πωλητή του ακινήτου. Στο σημείο αυτό, οι συμβολαιογράφοι έχουν ζητήσει από την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών ο υπολογισμός της «υπεραξίας» να μην γίνεται από τους ίδιους αλλά από τη φορολογική αρχή.

Ένα επιπλέον χαράτσι, με τη μορφή του φόρου υπεραξίας ακινήτων, καλούνται να πληρώσουν όσοι πουλήσουν από εδώ και στο εξής σπίτια, διαμερίσματα ή οικόπεδα. Ο νέος φόρος αυτός προβλέπει τη φορολόγηση του εισοδήματος από υπεραξία και είναι μια καινούργια έννοια ουσιαστικά στην ελληνική φορολογική τάξη πραγμάτων. Μάλιστα, πρόσφατα το υπουργείο Οικονομικών εξέδωσε εγκύκλιο που επεξηγεί τη διαδικασία αλλά και περιλαμβάνει το ειδικό έγγραφο για τον υπολογισμό του, διευκρινίζοντας παράλληλα ότι φέτος θα παρακρατείται από τους συμβολαιογράφους. Ο φόρος υπεραξίας προβλέπεται στον νέο κώδικα φορολογίας εισοδήματος και επιβάλλεται με έναν συντελεστή της διαφοράς της αξίας που προκύπτει μεταξύ της τιμής αγοράς ή γενικά απόκτησης (μεταβίβαση, κληρονομιά κ.ο.κ.) ενός περιουσιακού στοιχείου, κινητού ή ακίνητου, μεριδίου ή συμμετοχής και της τιμής πώλησης του από εδώ και στο εξής. Προϋπόθεση είναι ότι η συνδιαλλαγή αυτή δεν εμπίπτει στην επιχειρηματική δραστηριότητα των προσώπων που την πραγματοποιούν. Δηλαδή, αν πχ ένας ιδιωτικός υπάλληλος αγόρασε ένα σπίτι το 2010 με Χ ποσό και το 2014 το πουλά σε έναν πρατηριούχο βενζίνης Χ+1 τότε εφόσον κανένας από τους δύο δεν ασκεί την επιχειρηματική δραστηριότητα της αγοραπωλησίας ακινήτων, θα εφαρμοσθεί ο φόρος υπεραξίας. Ο φόρος υπεραξίας εφαρμόζεται σε όλες τις μεταβιβάσεις ακινήτων και σε όλες τις μεταβιβάσεις τίτλων.

Για τα ακίνητα η μεταβίβαση σημαίνει: α) μεταβίβαση της πλήρους ή ψιλής κυριότητας, συμπεριλαμβανομένης της πραγματικής δουλείας, ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για μεταβίβαση υπό αναβλητική ή διαλυτική αίρεση ή με τον όρο της εξώνησης, β) σύσταση επικαρπίας, οίκησης ή άλλης δουλείας, γ) παραίτηση από την κυριότητα ακινήτου ή από εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου, δ) μεταβίβαση του τίτλου μεταφοράς συντελεστή δόμησης, ε) απαλλοτρίωση ακινήτου,στ) εκποίηση ακινήτου συνεπεία εκούσιου ή δικαστικού πλειστηριασμού. Η τιμή αγοράς ενός ακινήτου προκύπτει απλά από το συμβόλαιο. Σε περίπτωση που δεν προκύπτει τότε θα πρέπει να θεωρείται ως μηδενική. Σύμφωνα με το νομοθέτη, ως υπεραξία νοείται η διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης που κατέβαλε ο φορολογούμενος και της τιμής πώλησης που καταβάλλεται σε αυτόν και λαμβάνεται αποπληθωρισμένη. Εξαιτίας όμως της διακράτησης ενός ακινήτου ο νομοθέτης θεσπίζει έναν πίνακα απομείωση της υπεραξίας ανάλογα με τα χρόνια διακράτησης του ακινήτου (εξαιτίας της μείωσης της αξίας λόγω παλαιότητας, ζημιών κλπ). Ο πίνακας είναι ο εξής:

-από 1 έως 5 έτη: 0,95 -5

- 10 έτη: 0,87

-10- 15 έτη: 0,79

-15- 20 έτη: 0,73

-20- 25 έτη: 0,66

-πάνω από 25 έτη: 0,61

Πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχει ένα αφορολόγητο όριο στην υπεραξία και αυτό έχει τεθεί στις 25.000 ευρώ και εφόσον το ακίνητο έχει διακρατηθεί για τουλάχιστον 5 έτη. Επιπλέον, στην περίπτωση κατά την οποία η αρχική αξία του ακινήτου δεν δύναται να προκύψει από κάπου τότε αυτή προσδιορίζεται με βάσει πίνακες αξιών οι οποίοι εκδίδονται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών. Κατόπιν του υπολογισμού της υπεραξίας και εφόσον υπάρχει θετική διαφορά υπεραξίας άνω των 25.000, ο φόρος υπολογίζεται στο υπόλοιπο της υπεραξίας με συντελεστή 15% και αποδίδεται. Αν εντούτοις ο υπολογισμός δείξει ζημιά υπεραξίας και όχι κέρδος τότε ο νομοθέτης δίδει τη δυνατότητα στο φορολογούμενο να μεταφέρει αυτή τη ζημιά σε επόμενη πράξη που ενδεχομένως να έχει κέρδη ώστε να συμψηφισθεί.

Πριν από περίπου 10 ημέρες το υπουργείο Οικονομικών προχώρησε σε βεβαίωση χαρατσιού στους ιδιοκτήτες περίπου 1,6 εκατομμυρίων ακινήτων. Το χαράτσι αφορούσε το έτος 2012 και η βεβαίωση ήταν το αποτέλεσμα των στοιχείων για μη πληρωμή χαρατσιού που έστειλε στο ΥΠΟΙΚ η ΔΕΗ και των αριθμών παροχής ηλεκτρικού ρεύματος που δήλωσαν οι φορολογούμενοι στα έντυπα Ε2 (αναλυτικά κατάσταση μισθωμάτων) και Ε9 (δήλωση ακινήτων). Τα προβλήματα με τα οποία έχουν βρεθεί αντιμέτωποι οι ιδιοκτήτες που μέσω του taxisnet πληροφορούνται ότι τους έχει χρεωθεί χαράτσι για το 2012 είναι κυρίως δύο:

-στις περιπτώσεις συνιδιοκτησίας ακινήτων το ποσό του χαρατσιού έχει χρεωθεί, στις περισσότερες περιπτώσεις, στο σύνολό του σε έναν συνιδιοκτήτη. Στην περίπτωση αυτή ο τελευταίος θα πρέπει να αντιμετωπίσει έναν γραφειοκρατικό γολγοθά προκειμένου να πληρώσει μόνο το τμήμα του χαρατσιού που αντιστοιχεί στο ποσοστό συνιδιοκτησίας του. Φορολογούμενοι που πήγαν σε εφορίες για να τακτοποιήσουν το σχετικό θέμα έμειναν εμβρόντητοι όταν υπάλληλοι τους πληροφόρησαν ότι το taxis δεν τους δίνει τη δυνατότητα να κάνουν τις διορθώσεις και τους προέτρεψαν να πληρώσουν το σύνολο του ποσού και να «δούμε τι θα γίνει μετά».

-πολλοί ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων πληροφορούνται ότι έχουν οφειλή για χαράτσι το οποίο όμως θεωρούν ότι έχει εξοφληθεί από τον ενοικιαστή. Πρόκειται για περιπτώσεις που ο ενοικιαστής παρακρατούσε το χαράτσι από το μίσθωμα προκειμένου να το καταβάλει στη ΔΕΗ. Υπάρχουν όμως πολλές περιπτώσεις ενοικιαστών που εξοφλούσαν το λογαριασμό της ΔΕΗ με καθυστέρηση με αποτέλεσμα να μεταφέρεται το χαράτσι στην εφορία και το ποσό που ήδη είχε πληρωθεί από τον ενοικιαστή και αφορούσε χαράτσι να του πιστώνεται στον λογαριασμό ως επιστροφή για κατανάλωση ρεύματος. Ωστόσο, τώρα οι ιδιοκτήτες ειδοποιούνται για χρέος στην εφορία από χαράτσι το οποίο όμως οι ίδιοι ουσιαστικά έχουν καταβάλει μέσω του μειωμένου ενοικίου που εισέπρατταν. Ήδη υπάρχουν πολλές διενέξεις μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών οι οποίοι χάνουν πολλές ώρες σε εφορίες και καταστήματα της ΔΕΗ προκειμένου να καταβάλουν τι συμβαίνει και ποιος πρέπει να πληρώσει.