Με «προίκα» από τον Μουσολίνι και ένα δαιδαλώδες δίκτυο offshore, το Βατικανό φέρεται να έχτισε με άκρα μυστικότητα μια τεράστια «αυτοκρατορία» ακινήτων, την οποία διατηρεί μέχρι σήμερα και η αξία της αγγίζει τα 680 εκατομμύρια ευρώ. Αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του «Guardian» ξετυλίγει το κουβάρι των σκοτεινών δραστηριοτήτων και μυστικών συναλλαγών στις οποίες πρωταγωνιστούσε η Αγία Εδρα για να αποκτήσει ακίνητα στο Λονδίνο, στο Παρίσι και στην Ελβετία. Πουθενά δεν αναφέρεται ποιος είναι ο πραγματικός ιδιοκτήτης. Η εφημερίδα αναζήτησε τους ιδιοκτήτες μέσω της εταιρείας επενδύσεων που εμφανίζεται να έχει αγοράσει τα ακίνητα στη Βρετανία, χωρίς ωστόσο να πάρει απάντηση. Η λύση δόθηκε όταν οι δημοσιογράφοι του «Guardian» άρχισαν να ερευνούν παλαιά αρχεία για να καταλήξουν μέσα από έναν λαβύρινθο μεταβιβάσεων από εταιρεία σε εταιρεία, στον πραγματικό δικαιούχο, που δεν είναι άλλος από το Βατικανό. Οπως εξηγεί η βρετανική εφημερίδα, όλα ξεκίνησαν το 1929 με τα χρήματα που έδωσε ο Μπενίτο Μουσολίνι στο Βατικανό ως αντάλλαγμα για την παπική αναγνώριση του φασιστικού καθεστώτος. Ο επενδυτής του Πάπα, Μπερναντίνο Νογκάρα, ήταν άκρως δημιουργικός στον τρόπο που επένδυσε τα χρήματα. «Αρχεία του 1931 δείχνουν ότι ίδρυσε μια offshore στο Λουξεμβούργο για να κατέχει τα ακίνητα που αγόραζε στην ηπειρωτική Ευρώπη... Το Λουξεμβούργο ήταν μία από τις πρώτες χώρες που έγιναν φορολογικοί παράδεισοι ήδη από το 1929.

Η εταιρεία λεγόταν GroupementFinancierLuxembourgeois (Groloux). Το βρετανικό παράρτημα ιδρύθηκε την επόμενη χρονιά», αναφέρει το δημοσίευμα. Οταν ξέσπασε ο πόλεμος, υπό την απειλή της γερμανικής κατοχής, ο έλεγχος των επιχειρήσεων μεταφέρθηκε στις ΗΠΑ και στην ουδέτερη Ελβετία. Τον τελικό έλεγχο φέρεται να διατηρούσε η εταιρεία Profima, που ήταν η εταιρεία επενδύσεων του Βατικανού, η οποία κατηγορήθηκε από τους συμμάχους του Β' Παγκοσμίου Πολέμου για «σκοτεινή δραστηριότητα». Η συγκεκριμένη εταιρεία είχε έδρα στη Λωζάνη και ήταν υπό τον έλεγχο του Νογκάρα. Οι Βρετανοί, μάλιστα, σκέφτονταν να βάλουν την Profima σε «μαύρη λίστα», καθώς εκτιμούσαν ότι ο Νογκάρα προσπαθούσε να μεταφέρει τις μετοχές δύο γαλλικών εταιρειών ακινήτων που ανήκαν στο Βατικανό στην ελβετική εταιρεία, για να αποφύγει τον «στιγματισμό» από τη γαλλική κυβέρνηση. Αντίστοιχα, ο Νογκάρα είχε κατηγορηθεί το 1943 ότι μετέφερε μετοχές ιταλικών τραπεζών στη Profima για να τις «ξεπλύνει» και να εμφανίζεται ότι οι τράπεζες είναι υπό τον έλεγχο των ουδέτερων Ελβετών. Οι Βρετανοί «περιέγραφαν αυτές τις ενέργειες ως χειραγώγηση των οικονομικών του Βατικανού για να εξυπηρετήσει εξωτερικούς πολιτικούς σκοπούς» γράφει ο «Guardian».

Οι επενδύσεις με τα χρήματα του Μουσολίνι στη Βρετανία, μαζί με τα υπόλοιπα ακίνητα στην Ευρώπη και μία θυγατρική πώλησης συναλλαγμάτων ελέγχονται σήμερα από ειδικό γραφείο στη Ρώμη, που διαχειρίζεται την «κληρονομιά» της Αγίας Εδρας. «Ενώ η μυστικότητα σχετικά με τη φασιστική προέλευση του παπικού πλούτου μπορεί να είναι κατανοητή σε καιρό πολέμου, αυτό που είναι λιγότερο σαφές είναι γιατί το Βατικανό συνέχισε να διατηρεί μυστικότητα όσον αφορά τα holdings στη Βρετανία, ακόμη και μετά την οικονομική αναδιοργάνωσή του το 1999», καταλήγει η εφημερίδα. Ουδείς ανυποψίαστος θα μπορούσε να φανταστεί ότι το κτίριο που στεγάζει το κοσμηματοπωλείο Bvlgari στη New Bond Street του Λονδίνου σχετίζεται με οιονδήποτε τρόπο με τον Πάπα. Κι όμως, το συγκεκριμένο ακίνητο, όπως και άλλα στο εμπορικό «φιλέτο» της βρετανικής πρωτεύουσας, ανήκει στο Βατικανό. Το 2006, στην κορύφωση της φούσκας ακινήτων, το Βατικανό άντλησε 15 εκατομμύρια στερλίνες από τα κεφάλαιά του για να αγοράσει ένα ακίνητο στο νούμερο 30 της πλατείας St. James. Το κτίριο αγοράστηκε με άκρα μυστικότητα από την British Grolux Investments, που κατέχει και άλλα ακίνητα στη Βρετανία για λογαριασμό της Αγίας Εδρας. Στο περιουσιολόγιο του Βατικανού συμπεριλαμβάνεται και το ακίνητο όπου στεγάζεται η επενδυτική τράπεζα Altium Capital, στη γωνία της St. James και Pall Mall. Η Αγία Εδρα διαθέτει και άλλα κτίρια γραφείων στην Bond Street και το Κόβεντρι, ενώ έχει κάνει αγορές και στο Παρίσι και στην Ελβετία.

Το Βατικανό χρησιμοποίησε κάθε δυνατό μέσο για να κρύψει τα εκατομμύρια που έλαβε από τον Μουσολίνι και τις επενδύσεις που έκανε για να τα... αβγατίσει. Ως ιδιοκτήτρια των ακινήτων στη Βρετανία εμφανίζεται η British Grolux Investment Ltd, όπου δεν φαίνεται το Βατικανό. Ως κυριότεροι μέτοχοι δηλώνονται δύο επιφανείς καθολικοί τραπεζίτες, ο Τζον Βάρλεϊ της Barclays και ο Ρόμπιν Χέρμπερτ της εμπορικής τράπεζας Leopold Joseph. Ο «Guardian» επικοινώνησε μαζί τους αλλά δεν έλαβε απαντήσεις, ούτε από τον εκπρόσωπο της εταιρείας. Οπότε προσπάθησε να ξετυλίξει το κουβάρι σκαλίζοντας παλιά αρχεία και βρήκε πραγματικό θησαυρό. Από τα αρχεία προέκυψε οτι η British Grolux Investments κληρονόμησε ολόκληρο το χαρτοφυλάκιό της το 1999 από δύο προγενέστερες εταιρείες, την British Grolux και την Cheylesmore Estates. Οι μετοχές εκείνων των εταιρειών ήταν ιδιοκτησίας μιας άλλης εταιρείας που είχε την έδρα της στη σημερινή διεύθυνση των γραφείων της JPMorgan στη Νέα Υόρκη. Ο έλεγχος ανήκε σε μια ελβετική εταιρεία, την Profima, που φαίνεται ότι είναι ιδιοκτησίας του Βατικανού. Η Profima ήταν εκείνη που επένδυσε, σύμφωνα με την έρευνα της βρετανικής εφημερίδας, τα αρχικά 50 εκατομμύρια σε μετρητά από το «κληροδότημα» του Μουσολίνι.

Κοινή εκτίμηση είναι ότι υπάρχουν «φθηνές» περιοχές στις οποίες η τιμή ζώνης δεν αντιπροσωπεύει καν το κατασκευαστικό κόστος και ακριβές τιμές ζώνης οι οποίες δεν έχουν πλέον καμία σχέση με την πραγματικότητα. Το ερώτημα είναι αν η κυβέρνηση θα παρουσιάσει στο τέλος του πρώτου τριμήνου νέες τιμές ζώνης που θα επιβαρύνουν τους ιδιοκτήτες ακινήτων στις «φτωχότερες» περιοχές της χώρας. Αν σε μια περιοχή, η τιμή ζώνης είναι σήμερα 450 ευρώ και αυξηθεί στα 550 ευρώ, αυτομάτως ο ΕΝΦΙΑ θα αυξηθεί κατά 40% ή από τα 2 ευρώ στα 2,8 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Από την άλλη, αν σε μια περιοχή με τιμή ζώνης 3.200 ευρώ υπάρξει μείωση της τάξεως του 10% στα 2.900 ευρώ, ο φόρος θα μειωθεί κατά 17% από τα 9,2 ευρώ στα 7,6 ευρώ ανά τετραγωνικό. Για να αποτρέψει αυτή την εξέλιξη, το υπουργείο Οικονομικών αναμένεται να αυξήσει τους συντελεστές υπολογισμού του συμπληρωματικού φόρου, ακολουθώντας το παράδειγμα του 2016. Θα βρεθεί όμως αντιμέτωπο με μία ακόμη «πρόκληση» που αναγράφεται στο μνημόνιο: τη «διεύρυνση της φορολογικής βάσης», κάτι που μπορεί να συμβεί αν συμπεριληφθούν στον συμπληρωματικό φόρο ακινήτων και τα αγροτεμάχια τα οποία έχουν μέχρι τώρα απαλλαγεί. Αρμόδια κυβερνητικά στελέχη υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να ενταχθούν και τα αγροτεμάχια στον συμπληρωματικό φόρο. Τη δε μνημονιακή απαίτηση για τη «διεύρυνση της φορολογικής βάσης» θα επιδιώξουν να την επιτύχουν με την ένταξη ακόμη περισσότερων περιοχών στο σύστημα αντικειμενικών αξιών. Είναι βέβαια ένα ερώτημα το αν θα υπάρξει χρόνος για κάτι τέτοιο, καθώς η ένταξη προϋποθέτει ότι θα έχουν προηγηθεί μελέτες και νέοι χάρτες.