Όταν,  ο όγκος των λιανικών πωλήσεων καταγράφει μείωση που αγγίζει το 7%, η οικονομία συρρικνώνεται για τρίτη συνεχόμενη χρονιά με ποσοστό που θα κινείται στο 3,5%,  οι καταναλωτικές προσδοκίες κινούνται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και το 25% των καταστημάτων που βρίσκονται σε εμπορικούς δρόμους κλείνουν τότε η κρίση στην αγορά εμπορικών χώρων είναι πρωτοφανής.

Φαίνεται ότι όλες αυτές οι ενδείξεις δεν στάθηκαν ικανές να αποτρέψουν την κατασκευή και διάθεση εμπορικών χώρων σε MALL  ,που μόνο το τελευταίο 12μηνο ξεπέρασαν τα 150.000 τετραγωνικά μέτρα. Πρόκειται δηλαδή για εμπορικά κέντρα διάσπαρτα σε όλη την Αττική τα οποία για να επιβιώσουν διεκδικούν όλα και μεγαλύτερο «κομμάτι» μίας καταναλωτικής δαπάνης που συνεχώς συρρικνώνεται. Αλλά , από την άλλη πλευρά η κρίση δημιουργεί και ένα μεγάλο πρόβλημα. Οι  διαχειριστές των εμπορικών κέντρων απευθύνονται -προκειμένου να μισθώσουν χώρους- στην ίδια πελατεία με αποτέλεσμα σήμερα  , σε όλα τα εμπορικά κέντρα που λειτουργούνστην Αττική , οι εμπορικές φίρμες να επαναλαμβάνονται.

Στην πραγματικότητα οι μισθώσεις εμπορικών χώρων στα MALL , έχουν χαρακτήρα ολιγοψωνιακής αγοράς και αυτό μπορεί να έχει ολέθριες επιπτώσεις στον εμπορικό ιστό της χώρας. Οι ελληνικές αλυσίδες , προκειμένου να επιβιώσουν επεκτείνονται σε νέα εμπορικά σημεία αυξάνοντας το κόστος τους τόσο για ενοίκια όσο και για προσωπικό και όλα αυτά σε μία αγορά που συρρικνώνεται. Αυτό πρακτικά είτε θα τους οδηγήσει σε επανεξέταση της παρουσίας τους στα διάφορα σημεία πώλησης με  πρώρο υποψήφιο θύμα τα καταστήματα  σε εμπορικούς δρόμους δευτερεύουσας προβολής είτε σε απομάκρυνση από κάποια εμπορικά κέντρα. Στην μία περίπτωση-και με την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξει άμεση ανάκαμψη της καταναλωτικής εμπιστοσύνης- θα υποβαθμιστούν εμπορικοί δρόμοι και στην άλλη κάποια εμπορικά κέντρα δεν θα καταφέρουν να αντέξουν τον ανταγωνισμό και θα αραχνιάσουν.

Κερδισμένες οι ξένες αλυσίδες οι μητρικές των οποίων δεν έχουν πληγεί από την ύφεση και έχουν μεγαλύτερη και καλύτερη χρηματοδότηση σε σύγκριση με τους έλληνες ανταγωνιστές τους.

Ήδη οι ενδείξεις έχουν εμφανιστεί. Για παράδειγμα, στο Κολωνάκι, εμπορικοί δρόμοι όπως η Σόλωνος και η Σκουφά έχουν πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα ποσοστά κενών καταστημάτων. Από την άλλη πλευρά , οι χώροι που έχουν μισθωθεί σε εμπορικό κέντρο εκτός Αθηνών που άνοιξε πρόσφατα δεν είναι στο σύνολο τους μισθωμένοι καθώς τα κενά καταστήματα εκτιμάται ότι καλύπτουν πάνω από το 20% του εκμεταλλεύσιμου εμβαδού.

Και το ερώτημα είναι τι θα γίνει , στην περίπτωση που προστεθούν και τα χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα του εμπορικού κέντρου του Βοτανικού.

του

Παρατηρητή

Kαι η ιστορία επαναλαμβάνεται. Παραμονή της καταβολής της δόσης του δανείου η επιχείρηση «τρομοκράτηση » βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Σκεφτείτε τι έγινε τις παραμονές της 5ης δόσης: εκβιαστικά διλλήματα με φόντο την χρεωκοπία για να σιωπήσει και να αδρανοποιηθεί το μεγαλύτερο ποσοστό της ελληνικής κοινωνίας. Η ίδια ιστορία επαναλαμβάνεται και τώρα. Η μοναδική διαφορά είναι, η ένταση και  ότι , η επιχείρηση «εκφοβισμού» ξεκίνησε πιο νωρίς. Από το Σεπτέμβριο κιόλας . Τα περισσότερα ΜΜΕ , μιλούν για διλλήματα προκειμένου να πειστούν οι βουλευτές της συμπολίτευσης να παράσχουν την υποστήριξη τους. Λάθος. Το πρόβλημα δεν είναι οι βουλευτές ή για να το πούμε καλύτερα , η προσέγγιση αυτή τους διευκολύνει για να διατηρήσουν τις λιγοστές ελπίδες για να εμφανιστούν –έστω και φευγαλέα- στις εκλογικές τους περιφέρειες στις επόμενες εκλογές. Η κοινοβουλευτική ομάδα της συμπολίτευσης , είναι περισσότερο από ποτέ συσπειρωμένη. Και ξέρετε γιατί; Διότι σκέφτεται την επόμενη μέρα και αυτό αρκεί. Από την άλλη πλευρά, η αντιπολίτευση βρίσκει ένα εξαιρετικό τρόπο για να νομιμοποιεί το ρόλο της , «παίζοντας με το συναίσθημα της κοινής γνώμης» και πουλώντας μαθήματα είτε πατριωτισμού είτε επαναστατικότητας –ανάλογα το κοινό στο οποίο απευθύνεται- και στην πραγματικότητα λειτουργεί ως προστατευτικό ανάχωμα στις επιλογές του κυβερνώντος κόμματος. Όσο αφορά στα συνδικάτα, η εξάρτηση των ηγεσιών τους από τα κόμματα δεν αφήνει κανένα περιθώριο παρερμηνείας της στάσης τους. Στην πραγματικότητα ο καθένας που νέμεται ένα κομμάτι εξουσίας πριονίζει την καρέκλα στην οποία κάθεται υποτάσσοντας το μακροπρόθεσμο στο βραχυπρόθεσμο.

Για όσους πιστεύουν ότι πρόκειται για ένα καινούργιο έργο κάνουν λάθος. Το έργο έχει ξαναπαιχθεί σε διαφορετικές εκδοχές και σε διαφορετικές εποχές: -Στην Λατινική Αμερική της δεκαετίας του ΄70 , όταν επιβλήθηκε μία άνευ προηγουμένου λεηλασία του πλούτου της Αργεντινής , της Χιλής και της Βραζιλίας από τους παγκόσμιους οικονομικούς κολοσσούς που χρησιμοποίησαν τις  δικτατορικές κυβερνήσεις ως μέσο επιβολής μίας πολιτικής που στόχο είχε την λεηλασία του εθνικού τους πλούτου.

-Στην Μ. Βρετανία της Θάτσερ και στις ΗΠΑ του Ρέιγκαν στην δεκαετία του ’80 όπου ένα μεγάλο μέρος του δημόσιου πλούτου πέρασε στα χέρια των πολυεθνικών αφού στην πρώτη είχε προηγηθεί ο πόλεμος των Φώκλαντ και η σύγκρουση με το συνδικάτο των ανθρακωρύχων και στην δεύτερη η μετωπική με το συνδικάτο των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας.

-Στην δεκαετία του ΄90 , , παίχθηκε στην Ρωσία του Γιέλτσιν και στα ερείπια των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης.

Το αποτέλεσμα : η μεταφορά του δημόσιου πλούτου από τους πολίτες στους οικονομικούς κολοσσούς.

Κάποιοι θα σκεφτούν ότι ήλθε η ώρα της Ελλάδας. Λάθος , ήλθε η ώρα της γηραιάς ηπείρου με δούρειο ίππο την Ελλάδα. Στην πραγματικότητα αυτό που γίνεται σήμερα στη χώρα μας είναι ένα διαφορετικό μοντέλο για την ανατροπή του ουμανιστικού ευρωπαϊκού κράτους . Και ξεκίνησε από τα Βαλκάνια. Στο γεωγραφικό σημείο εκείνο που οι περισσότεροι ευρωπαίοι θα προτιμούσαν να βρίσκεται σε άλλη ήπειρο ώστε να μη αποτελεί πηγή κινδύνων και ανατροπών του γεωπολιτικού στάτους και ακόμα περισσότεροι που θεωρούν την Βαλκανική χερσόνησο απλώς γεωγραφική προέκταση της Ευρώπης.

Τότε ποια είναι η λύση θα αναρωτηθείτε; Πριν λίγες μέρες , διάβαζα την δήλωση που είχε κάνει ο Αντενάουερ – ο θεμελιωτής του σύγχρονου γερμανικού κράτους-την επαύριον της υποχώρησης των Γάλλων και Γερμανών από το Σουέζ (6/11/1956).

«Η Γαλλία και η Αγγλία δεν θα γίνουν ποτέ δυνάμεις που να μπορούν να συγκριθούν με τις ΗΠΑ και τη Σοβιετική Ένωση. Το ίδιο και η Γερμανία . Μόνο ένας τρόπος του απομένει να παίξουν αποφασιστικό ρόλο στο κόσμο. Και αυτός είναι να ενωθούν για να δημιουργήσουν την Ευρώπη. Η Αγγλία δεν είναι ώριμη ακόμα για κάτι τέτοιο , αλλά το ζήτημα του Σουέζ θα τη βοηθήσει να προετοιμαστεί. Δεν έχουμε καιρό για χάσιμο: Η Ευρώπη θα είναι η εκδίκηση σας.», είχε πεί.

Αυτή η δήλωση αποκρυπτογραφεί την σημερινή πραγματικότητα και κυρίως δείχνει την «αχίλλειο πτέρνα» εκείνων που βρίσκονται πίσω από το πρόβλημα. Ίσως αυτό που παρουσιάζουν κάποιοι ως κατάρα να είναι τελικά η μοναδική διέξοδος στο πρόβλημα. Και ξέρετε γιατί; Διότι η Ελλάδα από την σύσταση του νεοελληνικού κράτους μέχρι σήμερα έχει ζήσει σχεδόν ένα αιώνα αποκλεισμένη από τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Αντίθετα , η Γαλλία και η Γερμανία είναι η πρώτη φορά που αγγίζουν την προοπτική του ολοκληρωτικού ελέγχου της γηραιάς ηπείρου. Και σίγουρα αυτοί έχουν να χάσουν περισσότερα από ότι εμείς.

Ήδη στο διεθνή τύπο γράφονται σενάρια σύμφωνα με τα οποία αμέσως μετά την Ελλάδα έρχεται η σειρά της Ιρλανδίας να μπει στο ρουλεμάν των σπρεντς. Και μετά… Θα μου πείτε τι σχέση έχουν όλα αυτά με την αγορά ακινήτων. Μα φυσικά έχουν. Η επιτυχία του πειράματος στην Ελλάδα , θα εξαφανίσει την μεσαία τάξη από την αγορά της ακίνητης περιουσίας με ότι αυτό σημαίνει για το καθένα από εμάς.