Το 2020 φαίνεται ότι θα είναι το έτος των μεγάλων αλλαγών στη φορολογία των ακινήτων. Το νέο νομοσχέδιο, όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, θα προβλέπει την αναστολή του ΦΠΑ για τρία χρόνια για οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν από το 2006 και έπειτα, έκπτωση 40% από τον φόρο εισοδήματος για δαπάνες επαγγελματιών για εργασίες επισκευής κτιρίων και «πάγωμα» του φόρου υπεραξίας.

Το τελευταίο από τα παραπάνω μέτρα θα ανασταλεί για ακόμα τρία χρόνια στις μεταβιβάσεις ακίνητων. Πρόκειται για έναν φόρο που επιβαρύνει τους πωλητές και επιβάλλεται στη διαφορά που προκύπτει μεταξύ της τιμής κτήσης και της τιμής πώλησης του ακινήτου. Στην ουσία, πάντως, ο συγκεκριμένος νόμος δεν εφαρμόστηκε ποτέ από την ημέρα που θεσμοθετήθηκε.

Ωστόσο, όλα τα παραπάνω αποτελούν την πρώτη μόνο φάση των αλλαγών. Κι αυτό γιατί το υπουργείο Οικονομικών ευελπιστεί μέχρι τον Μάιο του 2020 να έχει εξορθολογήσει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων αλλά και να έχει αυξήσει κατά 7.000 τις περιοχές που θα εμπλουτίζουν τη νέα βάση δεδομένων του.Το οικονομικό επιτελείο εργάζεται πυρετωδώς προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς σε περίπτωση που επιτευχθεί ο στόχος, τότε, όπως αναφέρει η κυβέρνηση, θα υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος που θα επιτρέψει μεσοσταθμικά την περαιτέρω μείωση κατά 10% του ΕΝΦΙΑ.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου Οικονομικών, οι 7.000 επιπλέον περιοχές που βρίσκονταν μέχρι σήμερα εκτός του αντικειμενικού συστήματος και θα ενταχθούν σε αυτό θα προσδώσουν έσοδα τα οποία εκτιμώνται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.

«Στόχος μας είναι να καταστεί η φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας πιο αποτελεσματική και κοινωνικά πιο δίκαιη. Υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο τον Μάιο του 2020, πριν από τα καινούρια εκκαθαριστικά, να προκύψει επιπλέον δημοσιονομικός χώρος, που θα κατευθυνθεί στη μείωση του ΕΝΦΙΑ, για τα νοικοκυριά που σταθερά πληρώνουν τα τελευταία χρόνια πολύ υψηλές υποχρεώσεις για την ακίνητη περιουσία τους», είπε σε ραδιοφωνική του συνέντευξη στον Real FM ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας.

Η επιτροπή που έχει συσταθεί για να φέρει εις πέρας αυτό το δύσκολο έργο στοχεύει στην κατά το δυνατόν ευθυγράμμιση των εμπορικών με τις αντικειμενικές αξίες, καθώς σε αρκετές περιοχές οι διαφορές μεταξύ αντικειμενικών και εμπορικών τιμών είναι πολύ μεγάλες.

Μάλιστα, όπως λένε οι ειδικοί, το κλείσιμο της ψαλίδας θα οδηγήσει σε πολλές περιπτώσεις στη μείωση των τιμών ζώνης. Κι αυτό γιατί οι εμπορικές τιμές σε αρκετές περιοχές είναι πλέον χαμηλότερες από τις αντικειμενικές, βάσει των οποίων κινούνται οι υπολογισμοί της εφορίας τόσο για τους φόρους μεταβίβασης ακινήτων όσο και για τις πράξεις καταλογισμού του ΕΝΦΙΑ.

Τη μεγαλύτερη κρίση της τελευταίας δεκαετίας διέρχεται η κτηματαγορά και μαζί με αυτή οι χιλιάδες επαγγελματίες που εμπλέκονται σε έναν από τους πιο νευραλγικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με στοιχεία κτηματομεσιτών, οι πωλήσεις ακινήτων πανελλαδικά έχουν σημειώσει ραγδαία πτώση σε ποσοστό άνω του 50% σε σύγκριση με πέρυσι, ενώ τα τελευταία χρόνια όσες οικοδομικές άδειες είχαν εκδοθεί μέχρι στιγμής δεν έχουν ενεργοποιηθεί.

Σύμφωνα με τα στοιχεία κτηματομεσιτικών γραφείων, τα απούλητα διαμερίσματα πανελλαδικά ξεπερνούν σε αριθμό τις 150.000, ενώ μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται σε τουριστικές περιοχές που δέχθηκαν αλόγιστη ανάπτυξη. Παράλληλα, σημαντικά προβλήματα έχουν προκύψει και στα μισθωτήρια μεγάλων κατοικιών, καθώς τα ενοίκια διαμερισμάτων άνω των 150 τετραγωνικών μέτρων καταγράφεται πτώση που ξεπερνάει το 30%.

Πάντως, όποιοι ενδιαφέρονται αυτή την περίοδο να αγοράσουν κάποιο ακίνητο και διαθέτουν ρευστό μπορούν να πετύχουν σημαντικές εκπτώσεις που πριν από μερικά χρόνια ήταν αδύνατον να συμβούν. Μεγάλες προσφορές εντοπίζονται και στις λεγόμενες φθηνές και μικρομεσαίες γειτονιές, διότι η κρίση χτύπησε περισσότερο τους κατοίκους αυτών των περιοχών με τους εργολάβους να διαθέτουν σημαντικό αριθμό απούλητων διαμερισμάτων και μεζονετών.

Η τελευταία έρευνα της Ρropindex για το 2009 κατέγραψε τις μεγαλύτερες μειώσεις τιμών (ως 20%) σε περιοχές όπως Αγιοι Ανάργυροι, Ιλιον, Μεταμόρφωση, Ν. Φιλαδέλφεια, Ν. Χαλκηδόνα, Ανω Λιόσια, Αχαρνών, Ζεφύρι, Καματερό, Νέα Πέραμο. Αλλά και τους πρώτους μήνες του 2010, σύμφωνα με την ίδια έρευνα, οι τιμές υποχώρησαν πάνω από 11%. Στην υπόλοιπη Ελλάδα, οι νομοί Δράμας, Εβρου, Καβάλας, Ξάνθης, Ροδόπης και η Κρήτη είδαν τις τιμές των ακινήτων να υποχωρούν ακόμη και 20% πέρυσι ενώ η έντονα πτωτική τάση συνεχίζεται όλο το 2010.