Σε εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία για την επικαιροποίηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων στην Ελλάδα με σκοπό την ευθυγράμμιση όλων των αξιών με τις τιμές της αγοράς. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, η ευθυγράμμιση των τιμών έχει ήδη ξεκινήσει και διενεργείται από ομάδα με επικεφαλής τον γενικό γραμματέα Δημόσιας Περιουσίας Αβραάμ Γούναρη. Τα ανωτέρω στοιχεία έδωσε ο πρόεδρος της ΕΚΤ στον Ελληνα ευρωβουλευτή Κ.Χρυσόγονο έπειτα από ερώτηση που υπέβαλε ο τελευταίος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Το νέο αυτόματο σύστημα αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών θα είναι έτοιμο στα τέλη Ιανουαρίου 2016. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει περίπτωση οι αντικειμενικές αξίες να τροποποιηθούν νωρίτερα από τον Ιανουάριο του 2016. Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν ότι με την ολοκλήρωση της νέας ηλεκτρονικής εφαρμογής, η αναπροσαρμογή της αξίας των ακινήτων θα γίνεται αυτόματα, χωρίς να απαιτείται η συνδρομή επιτροπών προκειμένου να αποφανθούν για τις νέες τιμές σε κάθε ζώνη. Το ηλεκτρονικό σύστημα θα αντλεί στοιχεία από όλη την Ελλάδα, που θα προέρχονται από φορείς όπως η Τράπεζα της Ελλάδος, οι κτηματικές υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών και τα υποθηκοφυλακεία. Στόχος είναι να δημιουργηθεί μία ενιαία πλατφόρμα την οποία θα χρησιμοποιούν πλέον όλοι οι φορείς του Δημοσίου, από πολεοδομίες, δήμους, ΔΕΗ, επιμελητήρια, υπουργείο Οικονομικών κ.λπ. Με τις τιμές που θα «βγάζει» το σύστημα θα υπολογίζονται οι φόροι των ακινήτων, καθώς και τα τέλη που επιβάλλονται κατά περίπτωση. Θα δημιουργηθεί, δηλαδή, ένας μαθηματικός τύπος με βάση τον οποίο θα προκύπτουν οι τιμές ζώνης και το μόνο που θα αλλάζει είναι ο συντελεστής για τη φορολόγηση των ακινήτων, ανάλογα με τα έσοδα που θέλει να εισπράξει το Δημόσιο. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΚΤ, μεσοσταθμικά οι αντικειμενικές τιμές σήμερα είναι υψηλότερες κατά 15%-20% από τις εμπορικές τιμές σε πανελλαδικό επίπεδο.

Ποιά είναι η «συνταγή» για την ανάκαμψη της αγοράς; Η πρώτη σκέψη που έρχεται στο μυαλό ακόμα και ενός πρωτοετή φοιτητή οικονομικών σπουδών είναι : η ανάκαμψη της ζήτησης για αγορά ακινήτων.

Με απλά λόγια η διαμόρφωση του επιπέδου τιμών σε ένα επίπεδο που θα καταστήσει ελκυστική την αγορά ακινήτου σε όσους μπορούν να την χρηματοδότησουν. Παράλληλα , καταλυτική σημάδια έχει η πεποίθηση που διαμορφώνεται στην αγορά ότι η τιμές βρίσκονται σε επίπεδα τέτοια ώστε μία επένδυση να χαρακτηρίζεται ως ευκαιρία. Για να λειτουργήσει αυτός ο κανόνας απαιτείται , πρώτον προσδοκίες οι οποίες για επικερδή τοποθέτηση κεφαλαίων και δεύτερον επαρκής χρηματοδότηση της επένδυσης η οποία στην ελληνική αγορά σημαίνει είτε διοχέτευση κεφαλαίων που είναι επενδεδυμένα σε άλλες μορφής επενδύσεις είτε εύκολη πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό.

Πόσο κοντά βρίσκεται η ελληνική αγορά κατοικίας σε αυτό το οικονομικό περιβάλλον; Μάλλον βρίσκεται αρκετά μακρυά αφού ούτε οι τιμές δεν φαίνεται να διαμορφώνονται σε επίπεδα που να θεωρούνται ελκυστικά για τους υποψήφιους αγοραστές ούτε η τράπεζες φαίνονται διατεθειμένες να ακολουθήσουν μία πιό επιθετική πολιτική χρηματοδότησης της κατοικίας. Για όσους πιστεύουν το αντίθετο αρκεί μία βόλτα σε μία τοπική αγορά και μία επίσκεψη σε κάποια τράπεζα. Στην βόλτα θα διαπιστώσουν ότι οι τιμές στις οποίες προσφέρονται τα νεόδμητα ακίνητα κινούνται στα επίπεδα της προηγούμενης χρονιάς . Στην επίσκεψη θα βιώσουν την απροθυμία των τραπεζών να προχωρήσουν στις εκταμιεύσεις δανείων με ρυθμούς ανάλογους των προηγούμενων ετών. Αυτό άλλωστε γίνεται φανερό και με την πολιτική των επιβαρύνσεων όσο και με την πολιτική εκτιμήσεων που ακολουθούν. Το αποτέλεσμα είναι να μη εκταμιεύονται δανεια οι αιτήσεις των οποίων έχουν υποβληθεί τον προηγούμενο Δεκεμβριο.

Τι σημαίνουν όλα αυτά ; Δύο τινά : είτε ότι η κρίση δεν είναι τόσο έντονη όσο εμφανίζεται είτε ότι η ανάκαμψη θα αργήσει πολύ ακόμα. Πάντως και στις δύο περιπτώσεις η αλλαγή του σημερινού σκηνικού στην αγορά ακινήτων δεν πρόκειται να γίνει αν οι μεν αγοραστές δεν σιγουρευτούν ότι η αγορά δεν πάει πιό κάτω και οι τράπεζες δεν συνειδητοποιήσουν ότι η συρρίκνωση της αγοράς κατοικίας μεσοπρόθεσμα δεν συμφέρει ούτε και αυτές τις ίδιες...