Με drones και με δορυφορικές απεικονίσεις μεγάλης ακρίβειας θα εντοπίζονται εφεξής τα αυθαίρετα . Στα σχέδια είναι να  ενισχυθούν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί και με ηλεκτρονικά μέσα, όπως drones και δορυφορικές απεικονίσεις μεγάλης ακρίβειας.Παράλληλα το καινούργιο νομοσχέδιο για τα αυθαίρετα θα βγει στη διαβούλευση περίπου στις 15 Ιουλίου προκειμένου να ψηφισθεί τον Σεπτέμβρio.Ο νέος νόμος θα αφορά σε  αυθαίρετα μέχρι τον Ιούνιο του 2011, καθώς σύμφωνα με το υπουργείο , «δεν υπάρχει νέα γενιά αυθαιρέτων, και αυτά που υπάρχουν μάλλον οφείλονται σε μια απληστία στις τουριστικές περιοχές» ενώ, όπως αναφέρεται , «όσα αυθαίρετα χτίστηκαν μετά το 2011 δεν έχουν καμία ελπίδα».

Σύμφωνα με πληροφορίες (καθώς το περιεχόμενό του δεν έχει ακόμα οριστικοποιηθεί), το σχέδιο νόμου για τα αυθαίρετα προβλέπει τα εξής:

• Επεκτείνεται και στις μισθώσεις και στις αποδοχές κληρονομιάς η υποχρέωση έγγραφης πιστοποίησης από μηχανικό, ότι το κτίριο δεν διαθέτει παρανομίες. Η υποχρέωση αυτή ισχύει από το 2011 για τις μεταβιβάσεις και έχει εξαιρετικά θετικό πρόσημο, με την προϋπόθεση βέβαια ότι τα πιστοποιητικά αυτά θα ελέγχονται έστω δειγματοληπτικά και ότι οι ποινές για τους παραβάτες μηχανικούς θα είναι εξοντωτικές.

• Το ύψος των προστίμων θα κλιμακώνεται με διαφορετικά κριτήρια. Η βασική σκέψη είναι ότι, προκειμένου να γίνει πλήρης καταγραφή όλων των αυθαιρέτων, το πρόστιμο να είναι αρχικά πολύ χαμηλό. Και η πλήρης νομιμοποίηση (ή μη) του αυθαιρέτου, με την καταβολή του κυρίως προστίμου, να συναρτάται με την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού. Το θετικό αυτής της σκέψης είναι ότι θα βοηθήσει να δοθεί η «πραγματική εικόνα». Το αρνητικό είναι ότι, μετά βεβαιότητας, θα οδηγήσει απλά στη νομιμοποίηση της όποιας υφιστάμενης κατάστασης. Η δε συνάρτηση του κυρίως προστίμου με την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού δείχνει να μεταθέτει την είσπραξή του κάποια στιγμή στο μέλλον (ο πολεοδομικός σχεδιασμός είναι υπό ολοκλήρωση... από την εποχή του Τρίτση).

• Η οικοδομική άδεια θα εκδίδεται απευθείας, με την κατάθεση του φακέλου στην πολεοδομία. Στη συνέχεια η εφαρμογή της μελέτης θα ελέγχεται από δύο ελεγκτές δόμησης, σε δύο στάδια και το ακίνητο δεν θα ηλεκτροδοτείται αν υπάρχουν παρανομίες. Η πρόθεση αυτής της ρύθμισης είναι να αντιμετωπίσει τους μεγάλους, ακόμα και σήμερα, χρόνους αναμονής για την έγκριση ενός φακέλου από τις πολεοδομίες (παρά την αλλαγή της νομοθεσίας μόλις προ τριετίας). Ωστόσο, απομακρύνει ακόμα περισσότερο το Δημόσιο από τον ρόλο του ως ελεγκτή της νομιμότητας (οι ελεγκτές δόμησης είναι ιδιώτες και σήμερα δεν ελέγχονται καθόλου, ενώ οι ποινές σε περίπτωση διαπίστωσης παρανομίας είναι εξαιρετικά επιεικείς).

• Τέλος, επαναφέρεται η θεσμοθετημένη «ταυτότητα κτιρίου», μια ρύθμιση που μεταφέρει στον πολίτη το κόστος της αναδημιουργίας ψηφιακών αρχείων στις πολεοδομίες.

Κανένα κέρδος δεν έχουν τελικά οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων οι οποίοι περίμεναν να πέσουν οι αντικειμενικές αξίες προκειμένου να νομιμοποιήσουν το ακίνητό τους με χαμηλότερο πρόστιμο. Σύμφωνα με απόφαση (αρ. πρωτ. 17046) που υπέγραψαν ο υπουργός και ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ.κ. Πάνος Σκουρλέτης και Γιάννης Τσιρώνης, το πρόστιμο θα υπολογίζεται με βάση τις τιμές ζώνης που ίσχυαν κατά την 28η Ιουλίου 2011. Ειδικότερα, κάνουν αποδεκτή γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (αριθμ. 63/2016), με την οποία γίνεται δεκτό ότι «οι τιμές ζώνης που λαμβάνονται υπόψη για την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 18 και 22 του ν. 4178/2013 είναι εκείνες που ίσχυαν κατά την 28η Ιουλίου 2011 και, συνεπώς, ο τρόπος υπολογισμού του ενιαίου ειδικού προστίμου δεν επηρεάζεται από το διατακτικό της υπ' αριθμ. 4446/2015 αποφάσεως του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), ούτε από τις νέες τιμές ζώνης που καθορίστηκαν με την υπ' αριθμ. ΠΟΛ. 1009/18.1.2016 απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών». Να σημειωθεί ότι τον περασμένο Ιανουάριο το υπουργείο Οικονομικών με την απόφασή του, μεταξύ άλλων, μείωνε τις αντικειμενικές αξίες σε 63 ζώνες και εναρμονίζονταν και με την απόφαση του ΣτΕ (4446/2015) περί αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών, με αναδρομική ισχύ από τις 21.5.2015. Σύμφωνα με το σκεπτικό του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η επιλογή του νομοθέτη στους δύο τελευταίους νόμους νομιμοποίησης αυθαιρέτων (4014/2011 και 4178/2013) της τιμής ζώνης που ίσχυε ορισμένη ημερομηνία για τον υπολογισμό του προστίμου (και όχι της τιμής ζώνης που ισχύει κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης νομιμοποίησης ή εκείνης που ίσχυε κατά τον χρόνο ανέγερσης του αυθαιρέτου ή έναρξης χρήσης του αυθαίρετου χώρου) αποσκοπεί στην απλοποίηση της διαδικασίας και αποσύνδεσή της από την ημερομηνία που θα ανοίξει ο φάκελος νομιμοποίησης ενός αυθαίρετου χώρου. Επιπλέον, όπως αναφέρεται, με τον ν. 4178 προσδιορίστηκε η τιμή ζώνης που λαμβάνεται ως βάση προκειμένου να υπολογιστεί το ενιαίο ειδικό πρόστιμο και για όσα ακίνητα βρίσκονται σε περιοχές για τις οποίες δεν έχει καθοριστεί τιμή ζώνης, σύμφωνα με το σύστημα αντικειμενικών αξιών του ν. 1249/1982.

Νωρίτερα από το Εθνικό Κτηματολόγιο, δηλαδή το 2019, θα έχει ολοκληρωθεί η κατάρτιση των δασικών χαρτών, όπως υποστήριξε χθες ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Τσιρώνης. Παρά τα σοβαρά προβλήματα που έχει προκαλέσει η άναρχη επέκταση των πόλεων, ο κ. Τσιρώνης θεωρεί πως πρέπει να επιταχυνθούν οι διαδικασίες καθώς "η κατάρτιση των Δασικών Χαρτών, θα αποτελέσει εφαλτήριο ανάπτυξης, από την στιγμή που θα οριοθετηθούν οι περιοχές για τις οποίες κάποιος θα μπορεί να επενδύσει χωρίς τον φόβο κάποτε να κριθεί παράνομος".

Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος παρουσίασε χθες τις νέες ρυθμίσεις για τους δασικούς χάρτες που περιλαμβάνονται σε σχέδιο νόμου το οποίο βρίσκεται από σήμερα σε διαβούλευση. Θεωρεί πως το σχέδιο νόμου θα βάλει τα θεμέλια ώστε να ξεκαθαρίσει η σημερινή χαοτική κατάσταση με τις δασικές εκτάσεις της χώρας. Οπως είπε χθες ο κ. Τσιρώνης, η Γλυφάδα θεωρείται μία καταπατημένη δασική περιοχή που "παρά τις ανομίες του παρελθόντος, κάποιοι καλόπιστα αγόρασαν γη και σήμερα στην πραγματικότητα βρίσκονται σε καταπατημένες εκτάσεις".

Στο υπουργείο διακρίνουν τρεις βασικές κατηγορίες γκρίζων περιοχών κατά την προσπάθεια σύνταξης των δασικών χαρτών. Στην ουσία διαχωρίζει τους οικισμούς που με ευθύνη της διοίκησης χτίστηκαν και επεκτάθηκαν από τους αμιγώς αυθαίρετους οικισμούς. Οι τελευταίοι, μολονότι δεν περιλαμβάνονται στο υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου, αποκτούν την δυνατότητα μέσω της διαδικασίας κύρωσης των δασικών χαρτών να καταγραφούν. Ανάλογα με τον χαρακτήρα της κάθε περίπτωσης η ρύθμιση δείχνει τη διαδικασία, με την οποία θα γίνει το ξεκαθάρισμα των οικισμών που προϋπήρχαν του 1923.Ετσι:

-Με πορτοκαλί χρώμα θα αποτυπώνονται στους δασικούς χάρτες οι οικισμοί με έγκυρα και σε ισχύ σχέδια πόλης, οι οποίοι θεωρούνται νομιμοποιημένοι από την στιγμή που έχουν ρυμοτομηθεί.

-Με κίτρινο χρώμα θα αποτυπώνονται οι οικισμοί που δεν διαθέτουν νόμιμες οικοδομικές άδειες και πολεοδομήθηκαν με παλιές νομαρχιακές αποφάσεις που κρίθηκαν εκ των υστέρων ανίσχυρες από το ΣτΕ. Οι περιοχές αυτές δεν έχουν ελεγχθεί από τις δασικές υπηρεσίες, επομένως είναι πολύ πιθανόν να ενσωματώνουν δασικούς θύλακες. Για τις όμορες σε αυτές περιοχές θα προχωρεί κανονικά η διαδικασία της κύρωσης ενώ οι επίμαχες θα χρωματίζονται με κίτρινο χρώμα μέχρι να αποφανθεί η τύχη τους από Ειδική Επιτροπή που θα συγκροτείται από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση και θα ερευνά το πολεοδομικό καθεστώς τους.

Μέσα σε οκτώ μήνες η Επιτροπή θα πρέπει να έχει συντάξει έκθεση με όλα τα χαρακτηριστικά της περιοχής, η οποία θα κοινοποιείται στην τοπική δημοτική αρχή για να ακολουθηθεί στην συνεχεία η διαδικασία των αντιρρήσεων. Τα στοιχεία που θα προκύπτουν θα αποστέλλονται στην διεύθυνση δασών και με υπουργική απόφαση θα καθορίζεται η τύχη της περιοχής.

Για τους καθαρά αυθαίρετους οικισμούς εντός δασικών εκτάσεων, σύμφωνα με τον Γ. Τσιρώνη, θα υπάρξει νέα νομοθετική πρωτοβουλία. Ο ίδιος υποστηρίζει πως μέσω της κύρωσης των δασικών χαρτών οι οικισμοί αυτοί θα καταγραφούν, κάτι που δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα. Στην κατηγορία αυτή υπάγονται η Αττική, η Χαλκιδική και η Κρήτη.

Με ειδική ρύθμιση που αναμένεται να κατατεθεί σήμερα από τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος Γιάννη Τσιρώνη και στη συνέχεια θα τεθεί σε διαβούλευση θα χωρίζονται οι οικισμοί που βρίσκονται σε δασικές εκτάσεις σε τρεις κατηγορίες:

1. Σε αυτούς που θεωρούνται νόμιμοι και διαθέτουν όρια που έχουν εγκριθεί με Προεδρικά Διατάγματα ή πολεοδομικές άδειες.

2. Στους οικισμούς που δημιουργήθηκαν σε σχέδια πόλης υπό εκπόνηση ή δεν έχουν συγκεκριμένα όρια αλλά αποτελούν συγκροτημένους οικισμούς ή ορίζονται με Προεδρικά Διατάγματα που έχουν κατατεθεί αλλά δεν έχουν εγκριθεί.

3. Στους οικισμούς με αδιευκρίνιστο οικιστικό τοπίο, οι οποίοι στερούνται νόμιμης έγκρισης με ευθύνη της Πολιτείας.

Η επιτροπή αφού πραγματοποιήσει αυτοψία και συγκρίνει την υφιστάμενη κατάσταση με την αεροφωτογραφία θα καταλήξει σε πόρισμα μέσα σε ένα χρόνο ακολουθώντας συγκεκριμένα κριτήρια στα οποία συγκαταλέγονται:

οι υφιστάμενες χρήσεις γης,

ο χρόνος μεταβολής τους και

η αιτία της μεταβολής.

Το πόρισμα θα δημοσιεύεται στον ιστότοπο του οικείου ΟΤΑ ώστε να υποβληθούν αντιρρήσεις. Μετά θα πηγαίνει στην Επιτροπή Αντιρρήσεων και μετά από την απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος θα παίρνει το δρόμο της δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Για την απόκτηση του πιστοποιητικού θα πληρώνουν ειδικό τέλος το ύψος του οποίου θα καθοριστεί από Κοινή Υπουργική Απόφαση και θα διαμορφώνεται βάσει ειδικών συντελεστών όπως το εμβαδό της έκτασης.