Κατατέθηκε στη Βουλή το απόγευμα της Πέμπτης το «μίνι» - φορολογικό νομοσχέδιο. Το νομοσχέδιο αυτό έχει ως στόχο να διορθώσει μέρος των αδικιών που υπάρχουν στους φορολογικούς νόμους που έχουν ψηφιστεί και ισχύουν τα τελευταία χρόνια, όπως είχε επισημάνει  η αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών κυρία Νάντια Βαλαβάνη.

Ειδικότερα, το τελευταίο διάστημα υπήρξε  πλήθος διαμαρτυριών από αγρότες, εργαζόμενους με «μπλοκάκι» καθώς και από εκείνους που φαίνεται να έχουν εισπράξει το 2014 τόκους καταθέσεων λίγων λεπτών του ευρώ και ενώ δεν έχουν άλλα εισοδήματα αλλά διαθέτουν ένα μικρό αυτοκίνητο ή ένα σπίτι πιάνονται στην τσιμπίδα των τεκμηρίων και και καλούνται να πληρώσουν φόρους 3.000 και 4.000 ευρώ.

Φοροτεχνικοί αποδίδουν τις σημαντικές καθυστερήσεις στην υποβολή των φορολογικών δηλώσεων στο γεγονός ότι οι πολίτες «τρέμουν» να πατήσουν το πλήκτρο αποστολής της φορολογικής δήλωσης γιατί δεν μπορούν να προβλέψουν τι φόρο θα πληρώσουν λόγω των τεκμηρίων ή άλλων επιβαρύνσεων.

Ήδη τα πρώτα εκκαθαριστικά εμφανίζονται αρκετά φουσκωμένα ιδιαίτερα για τους αγρότες και τους επαγγελματίες.Μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί 690.055 φορολογικές δηλώσεις σε σύνολο περίπου 6.000.000 δηλώσεων που αντιστοιχούν σε 8.500.000 ΑΦΜ.

Τι περιλαμβάνει το νομοσχέδιο

Το μίνι φορολογικό νομοσχέδιο ρυθμίζει ζητήματα φορολόγησης περιστασιακά απασχολούμενων με πολύ χαμηλά ετήσια εισοδήματα, αγροτών και κατοίκων εξωτερικού ομογενών, ώστε να αποφευχθεί η υπερβολική φορολογική επιβάρυνση, που επέφερε ο νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος, ο οποίος ψηφίστηκε το 2013, αλλά μετέθετε την εφαρμογή του για ένα χρόνο μετά και επομένως θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά φέτος για τα εισοδήματα του 2014.

Ειδικότερα οι προς ψήφιση διατάξεις προβλέπουν:

·         Κατάργηση τεκμηρίων διαβίωσης κατοίκων εξωτερικού.

Επαναφορά φορολογικού καθεστώτος προηγούμενου ΚΦΕ (ν.2238/1994) για το οικονομικό έτος 2014 (χρήση 2013) και αποτροπή άδικης φορολόγησης κατοίκων εξωτερικού, κυρίως χιλιάδων Ελλήνων ομογενών, με βάση τις τεκμαρτές δαπάνες διαβίωσης (π.χ. δευτερεύουσα κατοικία, ΕΙΧ κ.λπ.). επειδή π.χ. απέκτησαν εισόδημα από τόκους καταθέσεων στη χώρα μας ύψους 1 ευρώ. Αντιμετώπιση αθρόας εκροής κεφαλαίων από τη χώρα μας που ανήκουν σε Έλληνες ομογενείς.

·         Τρόπος φορολόγησης προστιθέμενης διαφοράς τεκμηρίων.

Η προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων του φορολογούμενου που έχει εισόδημα μόνο από κεφάλαιο (π.χ. τόκοι/μερίσματα/εκμίσθωση ακινήτων) ή/και υπεραξία κεφαλαίου (π.χ. μετοχές), φορολογείται με την κλίμακα των μισθωτών/συνταξιούχων (προσκόμιση αποδείξεων για απαλλαγή) και όχι με συντελεστή 26%+προκαταβολή επομένου έτους, εφόσον το τεκμαρτό του εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ.

·         Περιστασιακά/ευκαιριακά απασχολούμενοι.

Το εισόδημα (εκτός από κεφάλαιο/υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου/αγροτική δραστηριότητα) έως 6.000 ευρώ και το τεκμαρτό εισόδημα έως 9.500 αυτής της κατηγορίας (άνεργοι, νοικοκυρές, φοιτητές, συμμετέχοντες σε προγράμματα εργασιακής εμπειρίας κ.λπ.) και εφόσον αυτοί δεν είναι επιτηδευματίες, δηλαδή δεν έχουν κάνει έναρξη εργασιών, αντιμετωπίζονται φορολογικά, για λόγους φορολογικής δικαιοσύνης, ως εισόδημα από μισθούς-συντάξεις υπολογιζόμενου του ποσού της μείωσης φόρου των 2.100 ευρώ (προσκόμιση αποδείξεων) και χωρίς να βεβαιώνεται προκαταβολή επόμενου έτους.

·         Iδιοχρησιμοποίηση ή δωρεάν παραχώρηση αγροτικών εκτάσεων.

Δεν υπολογίζεται τεκμαρτό εισόδημα για τους ασκούντες ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα από ιδιοχρησιμοποίηση ή δωρεάν παραχώρηση αγροτικών εκτάσεων προς ανιόντες/κατιόντες/συζύγους.

Επίσης εισάγονται ρυθμίσεις για τροποποίηση του Κώδικα ΦΠΑ, με στόχο οι ελληνικές επιχειρήσεις να αντιμετωπιστούν ως τις ομοειδείς κοινοτικές και να έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής με ίσους όρους στους διαγωνισμούς για την προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών για την κατασκευή αγωγών φυσικού αερίου(ΤΑΠ)και θεσπίζεται απαλλαγή από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη στην ελληνική βιομηχανία, απαλλαγή που εφαρμόζεται ήδη από την πλειοψηφία των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στο νομοσχέδιο επιλύεται νομοθετικά και το ζήτημα της απαλλαγής από φόρο δωρεάς των χρηματικών ποσών και τυχόν έκτακτων οικονομικών βοηθημάτων που καταβάλλονται στις οικογένειες των προσώπων που επλήγησαν από τη ναυτική τραγωδία του πλοίου Norman Atlantic, ενώ επαναπροσδιορίζονται  με το σωστό πλέον τρόπο τα καθαρά εισοδήματα και ο αναλογών φόρος για τα πρατήρια καπνοβιομηχανικών προϊόντων, για τη χρήση 2004.

·         Ρύθμιση σχετικά με συμβολαιογράφους και τη προσκόμιση πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ

Η προβλεπόμενη από την τροποποιούμενη διάταξη ακυρότητα των συμβολαίων μεταβίβασης της κυριότητας ή δικαιωμάτων επί ακινήτων χωρίς την προσκόμιση του πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ είναι σοβαρή συνέπεια, η οποία πλήττει τις συναλλαγές και είναι δυσανάλογη προς τον επιδιωκόμενο σκοπό. Με την προτεινόμενη ρύθμιση εξορθολογίζονται οι συνέπειες από τη μη προσκόμιση του πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ ή τις ελλείψεις ή σφάλματα του πιστοποιητικού αυτού. Για τον αυτό λόγο κρίνεται αναγκαία και η άρση της ακυρότητας των συμβολαίων που συνετάγησαν μέχρι την ισχύ του παρόντος νόμου, στα οποία έχει μεν επισυναφθεί πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ αλλά έχουν διαπιστωθεί παραλείψεις ή σφάλματα ως προς τα στοιχεία του ακινήτου που αναφέρονται σε αυτό. Επιπλέον, εξορθολογίζονται και τα επιβαλλόμενα πρόστιμα σε βάρος συμβολαιογράφων, υποθηκοφυλάκων κ.λπ. και καθορίζονται ανάλογα με την αξία του μεταβιβαζομένου ακινήτου ή δικαιώματος σε αυτό.

Τα λάθη και οι αδικίες που θα διορθωθούν:

- Αδικίες τεκμηρίων: Λύση στο πρόβλημα της υπερφορολόγησης χιλιάδων φορολογούμενων με πολύ χαμηλά πραγματικά εισοδήματα από τόκους ή κι από ακίνητα. Μελετάται να εφαρμοστεί και πάλι η διάταξη που ίσχυε έως πέρυσι βάσει της οποίας φορολογούνταν με την κλίμακα των μισθωτών- συνταξιούχων όσοι φορολογούμενοι (εξαιρουμένων των ελευθέρων επαγγελματιών, των ατομικών επιχειρήσεων και των εισοδημάτων από ακίνητα), έχουν πραγματικό εισόδημα που δεν υπερβαίνει τις 5.000 ευρώ ή τεκμαρτός 9.500 ευρώ. Παράλληλα, δεν θα εφαρμόζεται το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης των 3.000 ευρώ για τον άγαμο ή των 2.500 ευρώ για τον έγγαμο σε κάθε περίπτωση φορολογουμένου που δηλώνει εισοδήματα προερχόμενα μόνο από τόκους ή κι από ακίνητα ανεξάρτητα αν έχει στην κατοχή του κάποιο περιουσιακό στοιχεία (π.χ. ένα ΙΧ αυτοκίνητο ή κατοικεί σε ιδιόκτητη ή ενοικιαζόμενη ή δωρεάν παραχωρούμενη κατοικία)

- Μισθωτοί που έχουν έσοδα και από «μπλοκάκι». Με βάση τα ισχύοντα όσοι είχαν το 2014 αμοιβές με «μπλοκάκι» και παράλληλα είχαν και εισόδημα από μισθωτή εργασία, για το μεν «μπλοκάκι» θα φορολογηθούν με 26% από το πρώτο ευρώ και για το μισθό με συντελεστές 22% για τα πρώτα 25.000 ευρώ ( 32%  για τα επόμενα 17.000 ευρώ και 42% για το υπερβάλλον) και φορο-έκπτωση 2.100 ευρώ. Με την αλλαγή που θα ψηφιστεί θα δοθεί η δυνατότητα στους φορολογούμενους να επιλέγουν αν θέλουν να φορολογηθούν ως μισθωτοί για το σύνολο του εισοδήματός τους αθροιστικά.

- Αγρότες. Με το νομοσχέδιο θα υπάρξουν αλλαγές στον τρόπο προσδιορισμού του τεκμαρτού εισοδήματος από ιδιοχρησιμοποίηση των αγροτεμαχίων τους. Σύμφωνα με το νέο ΚΦΕ, το εισόδημα αυτό προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό της αντικειμενικής αξίας του αγροτεμαχίου ή του αγρού με ποσοστό 3% και το γινόμενο φορολογείται με 11% από το 1ο ευρώ.

- Δωρεές σε συγγενείς θυμάτων του Norman Atlantic: Στο νομοσχέδιο θα περιληφθεί διάταξη που θα προβλέπει μεταξύ άλλων ότι όποιος προχωρήσει σε δωρεά χρημάτων προς μέλη των οικογενειών που έχασαν συγγενικά τους πρόσωπα στο τραγικό δυστύχημα του Norman Atlantic τα ποσά αυτά θα παραμείνουν αφορολόγητα. Η διάταξη αυτή θα έχει ισχύ έως τα τέλη Δεκεμβρίου 2015.

Στη διόρθωση των διατάξεων της φορολογίας εισοδήματος που προκαλούν παράλογη επιβάρυνση σε όσους φορολογούμενους έχουν ελάχιστο πραγματικό εισόδημα από τόκους προχωρά το υπουργείο Οικονομικών. Οι διατάξεις που βρίσκονται στην τελική ευθεία για την κατάθεσή τους στη Βουλή προβλέπουν μια σειρά από παρεμβάσεων που θα διορθώσουν τα κακώς κείμενα στην εφαρμογή των τεκμηρίων.

Πιο συγκεκριμένα οι διατάξεις θα προβλέπουν:

-τη μη ενεργοποίηση των τεκμηρίων διαβίωσης για όσους φορολογούμενους έχουν πραγματικό εισόδημα από τόκους και ακίνητα και οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσής τους (τεκμήρια διαβίωσης) δεν ξεπερνούν τα 9.500 ευρώ. Ουσιαστικά θα προβλέπεται ότι στις περιπτώσεις φορολογούμενων με εισόδημα από κεφάλαιο και υπεραξία κεφαλαίου το τεκμαρτό εισόδημα από αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης θα φορολογείται με την κλίμακα φορολόγησης των μισθωτών και συνταξιούχων. Έτσι, θα υπάρχει αφορολόγητο όριο από τα τεκμήρια διαβίωσης ύψους 9.500 ευρώ. Να σημειωθεί ότι με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία φορολογούμενοι που είχαν μερικά ευρώ εισόδημα από τόκους και αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης μερικών χιλιάδων ευρώ βρίσκονταν αντιμέτωποι με τη φορολόγησή τους με βάση το τεκμαρτό εισόδημα και με συντελεστή 26%. Έτσι, καλούνταν να πληρώσουν τσουχτερό φόρο εισοδήματος για πραγματικό εισόδημα μερικών ευρώ από τόκους.

-δεν θα ενεργοποιούνται τα τεκμήρια διαβίωσης για τους κατοίκους εξωτερικού που έχουν πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα. Ωστόσο, θα ισχύουν κανονικά τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων για τους κατοίκους εξωτερικού που αποκτούν πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα. Για παράδειγμα, ο μόνιμος κάτοικος εξωτερικού ο οποίο έχει στην Ελλάδα πραγματικό εισόδημα από τόκους ύψους 10 ευρώ αλλά προχώρησε και στην αγορά ενός ακινήτου έναντι 50.000 ευρώ θα πρέπει να αποδείξει ότι έχει φορολογηθεί το εισόδημα που δαπάνησε για την αγορά του ακινήτου ή ότι εισήγαγε εισόδημα από τη χώρα διαμονής του.

-γλιτώνουν από τη φορολόγηση με βάση το εισόδημα ιδιοχρησιμοποίησης χωραφιών οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος, δηλαδή οι αγρότες που δεν έχουν πραγματοποιήσει έναρξη εργασιών στην εφορία.

-μειώνονται σημαντικά τα πρόστιμα για τους συμβολαιογράφους οι οποίοι έχουν υποπέσει σε παραβάσεις που αφορούν στο πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ που πρέπει να επισυνάπτεται σε όλες τις μεταβιβάσεις ακινήτων. Η διάταξη που περιλαμβάνεται στο υπό κατάθεση φορολογικό νομοσχέδιο προβλέπει ότι το πρόστιμο στον συμβολαιογράφο για παράβαση των διατάξεων αναφορικά με το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ διαμορφώνεται στο ένα τοις χιλίοις της αξίας του συμβολαίου με ελάχιστο τα 100 ευρώ και μέγιστο τα 1000 ευρώ. Σήμερα το πρόστιμο είναι 5.000 ευρώ.

Στην τροποποίηση προηγούμενης απόφασης σχετικά με την έκδοση του πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ προχώρησε η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων. Με τις σχετικές τροποποιήσεις παρέχεται πλέον η δυνατότητα της μη ακυρότητας των συμβολαίων στις περιπτώσεις που παρέλθει άπρακτη η προθεσμία των τριών ημερών για την απόδοση του φόρου από τον συμβολαιογράφο, ο οποίος οφείλεται από τον πωλητή και αναγράφεται στο συμβόλαιο, όταν τα πληροφοριακά συστήματα του υπουργείου δεν έχουν την δυνατότητα να εκδώσουν τα σχετικά παραστατικά. Συγκεκριμένα, προβλέπεται πως «εάν η προβλεπόμενη αποκλειστική προθεσμία για απόδοση του αναλογούντος φόρου παρέλθει άπρακτη λόγω αδυναμίας εκδόσεως των σχετικών παραστατικών από το πληροφοριακό σύστημα και μόνον για το λόγο αυτό, για την αποφυγή της ακυρότητας του συμβολαίου είναι δυνατή η χορήγηση βεβαίωσης προς τούτο από τον αρμόδιο Προϊστάμενο της ΔΟΥ και η προσκόμιση αυτής στο φύλακα μεταγραφών και στον προϊστάμενο του κτηματολογικού γραφείου»

Λύση στο πρόβλημα της υπερφορολόγησης χιλιάδων φορολογούμενων με πολύ χαμηλά πραγματικά εισοδήματα από τόκους ή κι από ακίνητα, οι οποίοι πιάνονται στην παγίδα των τεκμηρίων. Συγκεκριμένα, δεν θα εφαρμόζεται το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης των 3.000 ευρώ για τον άγαμο ή των 2.500 ευρώ για τον έγγαμο σε κάθε περίπτωση φορολογουμένου που δηλώνει εισοδήματα προερχόμενα μόνο από τόκους ή κι από ακίνητα. Ακόμη δηλαδή κι αν ο φορολογούμενος που υπάγεται σε μια τέτοια περίπτωση έχει στην κατοχή του ένα ΙΧ αυτοκίνητο ή και κατοικεί σε ιδιόκτητη ή ενοικιαζόμενη ή δωρεάν παραχωρηθείσα κατοικία δεν θα συνυπολογίζεται το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης, το οποίο εκτινάσσει στα ύψη το τεκμαρτό εισόδημα και «φουσκώνει» το φόρο που καλείται να πληρώσει. Σημειώνεται ότι παρόμοιο θέμα είχε προκύψει και πέρυσι και τότε είχε αποφασιστεί να φορολογηθούν με την κλίμακα των μισθωτών- συνταξιούχων όσοι φορολογούμενοι (εξαιρουμένων των ελευθέρων επαγγελματιών, των ατομικών επιχειρήσεων και των εισοδημάτων από ακίνητα), έχουν εισόδημα που δεν υπερβαίνει τις 5.000 ευρώ ή εναλλακτικά, τα 9.500 ευρώ τεκμαρτό εισόδημα.