Κρυμμένα ακίνητα από την εφορία αναζητεί ο ελεγκτικός μηχανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, ιδίως αν αυτά ανήκουν σε οφειλέτες του ελληνικού Δημοσίου. Στόχος είναι να δηλωθούν στο Ε9 και να πληρωθούν οι αναλογούντες φόροι, ώστε να μειωθεί το τεράστιο στοκ των ληξιπρόθεσμων οφειλών, οι οποίες το πρώτο δίμηνο του έτους διευρύνθηκαν κατά 2,6 δισ. ευρώ. Μάλιστα, ο ελεγκτικός μηχανισμός θα αναζητεί και τους εγγυητές των οφειλετών. Οι εντολές στον ελεγκτικό μηχανισμό δίνονται λίγες μέρες πριν από την έναρξη των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και από το ελληνικό Δημόσιο που ξεκινούν στις 27 Απριλίου. Στο στόχαστρο της Αρχής έχουν εισέλθει περισσότεροι από 250.000 οφειλέτες με χρέη άνω των 10.000 ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό δόθηκε εντολή στις ελεγκτικές μονάδες να αναζητήσουν στα αρχεία του Κτηματολογίου εμπράγματα δικαιώματα (πλήρη κυριότητα, ψιλή κυριότητα, επικαρπία) σε ακίνητα που τυχόν έχουν φορολογούμενοι με χρέη στην εφορία και δεν τα έχουν δηλώσει στο έντυπο Ε9. Με τον εντοπισμό τους, τα ακίνητα θα δεσμεύονται και αμέσως θα εγγράφονται σε αυτά υποθήκες για να διασφαλίσει το Δημόσιο τα συμφέροντά του όταν τα ακίνητα βγουν σε πλειστηριασμό. Σύμφωνα με το εσωτερικό έγγραφο της διεύθυνσης εισπράξεων της ανεξάρτητης αρχής, στο στόχαστρο βρίσκονται όχι μόνο οι οφειλέτες αλλά οι συνυπόχρεοι ακόμα και οι εγγυητές των οφειλετών, στους οποίους τις προσεχείς μέρες θα αποσταλεί ατομική ειδοποίηση και αν δεν ανταποκριθούν στην πρόσκληση της φορολογικής αρχής θα ληφθούν εις βάρος τους μέτρα όπως κατάσχεση και εγγραφή υποθήκης σε ακίνητά τους. Οπως προκύπτει από το έγγραφο, έχουν διενεργηθεί διασταυρώσεις στοιχείων «από τις οποίες προέκυψαν ΑΦΜ οφειλετών, εις βάρος των οποίων έχουν βεβαιωθεί χρέη, που φέρουν την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου. Από αυτούς, διαχωρίστηκαν οι οφειλέτες με αρχικό ποσό βεβαίωσης που υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ, οφειλές οι οποίες είναι περισσότερο πιθανές να έχουν διασφαλιστεί με την εγγραφή υποθήκης ή την παροχή προσωπικής εγγύησης τρίτου. Επισημαίνεται ότι η λίστα αυτή των ΑΦΜ που προέκυψε από τη διασταύρωση είναι όλως ενδεικτική και επικουρική και όχι εξαντλητική». Στο ίδιο έγγραφο προς τις υπηρεσίες επισημαίνεται ότι σε κάθε περίπτωση, εφόσον από τα στοιχεία που τους διαβιβάζονται από την αρμόδια διεύθυνση διαπιστώνεται η ύπαρξη προσωπικών, εμπραγμάτων και λοιπών ασφαλειών των βεβαιούμενων ποσών (υποθήκες, προσωπικές και λοιπές εγγυήσεις) θα πρέπει να γίνονται άμεσα οι απαιτούμενες ενέργειες προς διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου.

Τον Ιούνιο θα αποκαλύψει η κυβέρνηση τις νέες αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, ενώ το τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου 7 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων θα λάβουν και τα φουσκωμένα σε αρκετές περιπτώσεις εκκαθαριστικά σημειώματα του ΕΝΦΙΑ. Η προσφάτως συσταθείσα επιτροπή δεν έχει ολοκληρώσει ακόμα το έργο της επεξεργασίας των τιμών ζώνης, όπως τις εισηγήθηκαν οι εκτιμητές ακινήτων, εξέλιξη που οδηγεί σε καθυστερήσεις και ενδεχομένως το οικονομικό επιτελείο να αντιμετωπίσει και τη μήνιν των θεσμών που καταφθάνουν στην Αθήνα στα μέσα Μαΐου. Σύμφωνα με πληροφορίες, χαμένοι εκτιμάται ότι θα είναι όσοι έχουν στην κατοχή τους ακίνητα σε περιοχές με σημερινή τιμή ζώνης 750 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, 1.000 ευρώ και 1.500 ευρώ. Στις περιοχές αυτές ο ΕΝΦΙΑ θα αυξηθεί από 3,5% έως 21,6%, ενώ θα υπάρχουν και ελάχιστες περιπτώσεις που ο ΕΝΦΙΑ θα είναι υψηλότερος κατά 62%. Σε κάθε περίπτωση, οι νέες αντικειμενικές αξίες αλλάζουν τον χάρτη της κτηματαγοράς, χωρίς ωστόσο η αλλαγή αυτή να είναι αποτελεσματική, αλλά και το φορολογικό τοπίο. Συγκεκριμένα, οι αναπροσαρμογές θα προκαλέσουν ντόμινο αλλαγών σε 20 φόρους και τέλη που επιβαρύνουν τα ακίνητα.

“Μισή” λύση στο πρόβλημα των δημοτικών τελών κενών και μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων δίνει το υπουργείο Εσωτερικών με διάταξη στο νομοσχέδιο για την τοπική αυτοδιοίκηση, που έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Η διάταξη λύνει εν μέρει το πρόβλημα για τους ιδιοκτήτες που δεν γνώριζαν ότι για να απαλλαγούν από την καταβολή δημοτικών τελών για κενά και μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητά τους έπρεπε εκτός από τη βεβαίωση του ΔΕΔΔΗΕ, να υποβάλουν υπεύθυνη δήλωση στον οικείο Δήμο, όπως είχε ζητήσει η ΠΟΜΙΔΑ κατά την πρόσφατη συνάντηση με τον υπουργό Εσωτερικών κ.Πάνο Σκουρλέτη.  Προβλέπει μάλιστα εξάμηνη προθεσμία προκειμένου οι ιδιοκτήτες να υποβάλουν τις υπεύθυνες δηλώσεις.

Ενώ το πρόβλημα λύνεται για το παρελθόν, για όσους βεβαίως πληροφορηθούν περί της παραπάνω εξάμηνης προθεσμίας, το νομοσχέδιο καθιστά το ίδιο πρόβλημα άλυτο για το μέλλον, αφήνοντας εντελώς ακάλυπτο τον απλό και απληροφόρητο πολίτη, καθώς προβλέπει ότι όσο αυτός δεν υποβάλλει την υπεύθυνη δήλωση στο Δήμο, θα πληρώνει διπλάσιο ποσό δημοτικών τελών για κάθε κενό και μη χρησιμοποιούμενο ακίνητο!!!

Η ρύθμιση έρχεται σε αντίθεση όχι μόνο με την κοινή λογική αλλά και με την πρόσφατη γνωμοδότηση του Συνήγορου του Πολίτη για το θέμα, η οποία ζήτησε να ισχύει η απαλλαγή των κενών και μη ρευματοδοτούμενων ακινήτων από τα δημοτικά τέλη, ανεξάρτητα από το χρόνο δήλωσής τους ως κενών στη Δημοτική Αρχή.

Η ΠΟΜΙΔΑ έχει υποβάλει συγκεκριμένη πρόταση νομοθετικής ρύθμισης για το θέμα των δημοτικών τελών, που κατοχυρώνει τα συμφέροντα των Δήμων αλλά προστατεύει επίσης τους πολίτες από την αυθαιρεσία. Η πρόταση της ΠΟΜΙΔΑ προβλέπει συγκεκριμένα τα εξής:

"Ακίνητα που δεν χρησιµοποιούνται, και δεν ηλεκτροδοτούνται, απαλλάσσονται από την καταβολή δηµοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού για όσο χρόνο παραµένουν κενά εφόσον στον οικείο Ο.Τ.Α. κατατεθεί βεβαίωση του ΔΕΔΔΗΕ ή του παρόχου περί διακοπής της ηλεκτροδότησης και σχετική υπεύθυνη  δήλωση του ιδιοκτήτη ή του νόµιµου εκπροσώπου του. Αν τα παραπάνω έγγραφα κατατεθούν εκ των υστέρων θα πρέπει να συνυποβάλλονται και οι φορολογικές δηλώσεις μισθωμάτων του ιδιοκτήτη από τις οποίες προκύπτει ότι τα ακίνητα είχαν δηλωθεί ως κενά για το χρόνο απαλλαγής τους. Σε περίπτωση που διαπιστώνεται χρησιµοποίηση του ακινήτου, επιβάλλεται σε βάρος των υποχρέων ολόκληρο το τέλος που αναλογεί σε κάθε κατηγορία ακινήτου µαζί µε το σχετικό πρόστιµο, αναδροµικά από το χρόνο απαλλαγής. Ποσά που έχουν καταλογιστεί από τους οικείους Δήμους για την αιτία αυτή και δεν έχουν μέχρι σήμερα καταβληθεί διαγράφονται."

Η διάταξη του υπουργείου Εσωτερικών που έχει τεθεί σε διαβούλευση προβλέπει τα εξής:

Άρθρο 207 – Τροποποίηση του άρθρου 3 παρ. 1 του Ν. 25/1975 (Α’ 74) (για την απαλλαγή των κενών ακινήτων)

"1. Τα δύο τελευταία εδάφια της παρ. 1 του αρ. 3 του Ν. 25/1975 (Α’ 74), όπως αντικαταστάθηκαν με το αρ. 5 του ν. 3345/2005 (Α’138), αντικαθίστανται ως εξής:

«Ακίνητα, στα οποία διακόπτεται η ηλεκτροδότηση, απαλλάσσονται από την καταβολή τελών καθαριότητας και φωτισμού από την ημερομηνία υποβολής δήλωσης του ιδιοκτήτη τους ή του νόμιμου εκπροσώπου αυτού προς τον οικείο δήμο ότι δεν ηλεκτροδοτούνται και ότι δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν.

Μέχρι την υποβολή της ανωτέρω δήλωσης, τα τέλη οφείλονται ανά κατηγορία ακινήτου και καταβάλλονται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 21 του από 24.9/20.10.1958 β.δ. «περί κωδικοποιήσεως εις ενιαίον κείμενον νόμου των ισχυουσών διατάξεων περί των προσόδων δήμων και κοινοτήτων».

Εάν, παρά την υποβολή της δήλωσης διαπιστωθεί ηλεκτροδότηση ή χρήση του ακινήτου, επιβάλλεται σε βάρος του υπόχρεου το τέλος που αναλογεί από το χρόνο απαλλαγής και ισόποσο πρόστιμο.»

2. Οφειλές από τέλη καθαριότητας και φωτισμού, που αντιστοιχούν σε χρονικό διάστημα μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος, κατά το οποίο είχε διακοπεί η ηλεκτροδότηση ενός ακινήτου, σύμφωνα με βεβαίωση του αρμόδιου διαχειριστή δικτύου και αυτό δεν χρησιμοποιούταν, σύμφωνα με υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη ή του νόμιμου εκπροσώπου του, διαγράφονται ή παραλείπεται η βεβαίωσή τους. Εφόσον η ανωτέρω υπεύθυνη δήλωση δεν έχει υποβληθεί μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος, υποβάλλεται το αργότερο εντός έξι (6) μηνών από αυτήν. Ποσά που έχουν καταβληθεί δεν αναζητούνται."

Δυνατότητα όμως έως και διπλασιασμού των δημοτικών τελών προβλέπεται και με το άρθρο 182 του ίδιου νομοσχεδίου, με το οποίο παρέχεται η δυνατότητα στους Δήμους να επιβάλουν μεγάλες αυξήσεις στα δημοτικά τέλη, ιδίως των επαγγελματικών ακινήτων, καθώς προβλέπεται ότι ο εκάστοτε ανώτατος σε ύψος γενικός ή ειδικός συντελεστής στον οποίο πάντοτε υπάγονται αυτά, μπορεί να οριστεί έως και στο δεκαπλάσιο του γενικού συντελεστή της κατοικίας, ενώ με την ισχύουσα νομοθεσία (παρ.4 του άρθρου 7 του Ν.2307/1995, Α 113) ρητά απαγορεύεται να υπερβούν το πενταπλάσιο! Και αν για το 2019 που είναι προεκλογική χρονιά οι αυξήσεις μπορεί να αποσοβηθούν, για τα επόμενα χρόνια ο κίνδυνος είναι τεράστιος...

Όλα δείχνουν ότι ο Μάιος θα είναι ο μήνας που το σίριαλ των νέων αντικειμενικών τιμών τουλάχιστον για αυτή τη φάση θα ολοκληρωθεί και ως εκ τούτου θα ανοίξει ο δρόμος για να ξεκινήσει ο υπολογισμός του ΕΝΦΙΑ. Κανείς δεν μπορεί αυτή τη στιγμή να είναι βέβαιος για την τελική μέθοδο υπολογισμού του φόρου, τουλάχιστον πριν οριστικοποιηθούν οι τιμές ζώνης. Η λύση του πολύ δύσκολου γρίφου για τις νέες αντικειμενικές τιμές, θα φέρει τη λύση και για τον υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ. Και αυτό γιατί σύμφωνα με πληροφορίες οι εισηγήσεις των εκτιμητών για τις αντικειμενικές πριν ανακοινωθούν οι νέες τιμές θα περάσουν από «καλλωπισμό» προκειμένου να μην προκληθούν εντάσεις από «παραφουσκωμένα» ειδοποιητήρια του φόρου. Ως εκ τούτου πληροφορίες αναφέρουν ότι στο Οικονομικό επιτελείο εξετάζουν διαφορετικά σενάρια προκειμένου να μην υπάρξει αναταραχή και έντονες αντιδράσεις. Συγκεκριμένα το πιο πιθανό είναι να υπάρχει πρόληψη ώστε οι αυξομειώσεις των αντικειμενικών τιμών να μην αλλάξουν τιμή ζώνης το ακίνητο. Ειδικά σε περιοχές που οι τιμές ζώνης είναι χαμηλές και θεωρείται βέβαιο ότι θα υπάρξουν αυξήσεις, στόχος είναι να μην αλλάξουν κλιμάκια τα ακίνητα. Αντίστοιχα όμως σημαντικές αλλαγές δεν αναμένονται και στα ακίνητα τα οποία βρίσκονται σε περιοχές όπου οι τιμές ζώνης πρόκειται να μειωθούν. Προκειμένου να μην υπάρξουν προβλήματα με τους στόχους εσόδων, φαίνεται πως και εκεί ο φόρος θα μείνει αμετάβλητος. Η υλοποίηση βέβαια του συγκεκριμένου σχεδίου έχει να κάνει με τις τελικές ανακοινώσεις αναφορικά με τις νέες αντικειμενικές τιμές. Και αυτό γιατί είναι πιθανό σε κάποιες περιοχές οι αλλαγές να είναι σημαντικές με αποτέλεσμα να μην μπορεί να παραμείνει αμετάβλητος ο φόρος. Ανάλογα με την έκταση τέτοιων περιπτώσεων το υπουργείο Οικονομικών θα εξετάσει και το κατά πόσο μπορεί να εφαρμόσει το σενάριο ώστε να παραμείνει αμετάβλητος ο φόρος. Σε αντίθετη περίπτωση θα ανοίξει ο δρόμος προκειμένου να αλλάξουν τα κλιμάκια του ΕΝΦΙΑ προκειμένου να διορθωθούν στρεβλώσεις οι οποίες μπορεί να προκύψουν. ΟΙ αλλαγές αυτές είναι δεδομένο ότι δεν θα αφορούν το φόρο που θα πληρωθεί φέτος αλλά την επόμενη χρονιά. Και σε αυτή τη περίπτωση όμως οι αλλαγές δεν θα πρέπει να επηρεάσουν τα έσοδα καθώς οι δανειστές δεν είναι διατεθειμένοι να πειράξουν τον εισπρακτικό στόχο του ΕΝΦΙΑ.