Στην αρνητική επίδραση των φόρων στην αγορά ακινήτων, στην ιδιωτική κατασκευαστική δραστηριότητα και ευρύτερα, στην ελληνική οικονομία, αναφέρεται μελέτη του ΙΟΒΕ, η οποία συντάχθηκε για το Σύνδεσμο Επιχειρήσεων για την Ποιότητα και την Ανάπτυξη των Κατασκευών. Η μελέτη εστιάζει στα σοβαρά προβλήματα που δημιουργεί ο συνδυασμός του κύριου με τον συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ, καθώς ο τελευταίος είναι ένας πρόσθετος φόρος ακίνητης περιουσίας με απότομη κλιμάκωση των συντελεστών φορολόγησης. Σύμφωνα με τη μελέτη, η κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ εκτιμάται ότι θα ενίσχυε το διαθέσιμο εισόδημα και την αξία της ακίνητης περιουσίας – παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης. Επιπρόσθετα, η αύξηση των τιμών των ακινήτων θα βελτίωνε τη σχέση τιμών-κόστους κατασκευής και θα τονώσει τις επενδύσεις σε νέες κατοικίες. Η άνοδος της οικονομικής δραστηριότητας που θα προέκυπτε από αυτές τις επιδράσεις, θα βελτίωνε τις προσδοκίες και θα ενίσχυε τις συνολικές επενδύσεις τα επόμενα έτη. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, το ΑΕΠ θα ήταν υψηλότερο κατά 1,1 έως 1,4 δισ. ευρώ τα χρόνια που έπονται της κατάργησης του συμπληρωματικού φόρου ακίνητης περιουσίας, συγκριτικά με την περίπτωση στην οποία διατηρείται το υφιστάμενο φορολογικό καθεστώς. Το μεγαλύτερο μέρος της επίδρασης θα προέκυπτε από την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος, μέρος του οποίου τροφοδοτεί την καταναλωτική δαπάνη. Ιδιαίτερα σημαντική εκτιμάται και η αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης λόγω του αποτελέσματος πλούτου, ενώ μικρότερη επίδραση θα είχε η αύξηση των συνολικών επενδύσεων και των επενδύσεων σε κατοικίες. Επομένως, με την κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ εκτιμάται ότι ο ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια θα μπορούσε να είναι κατά 0,60-0,67 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερος από τον προβλεπόμενο. Ευνοϊκά θα είναι τα αποτελέσματα από την κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ και του ΦΠΑ στις νεόδμητες οικοδομές και για την απασχόληση. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ οι νέες θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης μπορεί να ξεπεράσουν, μέσα σε μια πενταετία, τις 33.000, μέγεθος ιδιαίτερα σημαντικό δοθέντος του υψηλού ποσοστού ανεργίας στην Ελλάδα.

Το ελληνικό Δημόσιο εξοντώνει τις επιχειρήσεις εξαιτίας των υψηλών φόρων και των ασφαλιστικών εισφορών, αλλά και του ασταθούς φορολογικού συστήματος που τροποποιείται διαρκώς.

Είναι ενδεικτικό ότι η Ελλάδα κατατάσσεται στην 29η θέση ανάμεσα στις 35 χώρες του ΟΟΣΑ στον φετινό Δείκτη Διεθνούς Φορολογικής Ανταγωνιστικότητας του Tax Foundation που αξιοποιεί στοιχεία του 2018 και παρουσιάζεται από το ΚΕΦίΜ.

Ο δείκτης συνυπολογίζει, μεταξύ άλλων, τις επιδόσεις κάθε χώρας στους εταιρικούς φόρους, στους φόρους ατομικού εισοδήματος, στους καταναλωτικούς φόρους και στους φόρους ακίνητης περιουσίας.

Σε σχέση με το 2017, η Ελλάδα υποχώρησε σε τρεις επιμέρους τομείς του δείκτη: τους εταιρικούς φόρους, τους φόρους επί της ιδιοκτησίας και τη φορολογία της κατανάλωσης.

Συγκεκριμένα και σε ό,τι αφορά την εταιρική φορολόγηση, η οποία, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, έχει τη σημαντικότερη επίδραση στην οικονομική μεγέθυνση, κατά την τελευταία πενταετία η Ελλάδα έχει υποχωρήσει 10 θέσεις – από την 15η θέση το 2014, σήμερα βρίσκεται στην 25η. Οπως μάλιστα υπογραμμίζεται στη μελέτη, ο συντελεστής της εταιρικής φορολόγησης στην Ελλάδα βρίσκεται στο 29% ή διαφορετικά 5,1 μονάδες πάνω από τον μέσον όρο των χωρών του ΟΟΣΑ.

Η Ελλάδα έχει από τους υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές στην Ευρώπη που φθάνουν το 39,65% (συντελεστές κερδών και μερισμάτων), εξέλιξη που υπονομεύει προφανώς την ανάπτυξη των επιχειρήσεων.Από το 26% που ήταν το 2014 ο συντελεστής εταιρικής φορολόγησης έφθασε το 29%, ενώ ο φόρος στα μερίσματα εκτινάχθηκε από το 10% στο 15%.

Πάντως, συγκριτικά με το περυσινό έτος η θέση της χώρας μας βελτιώθηκε κατά μία θέση, εξέλιξη που προφανώς δεν είναι για πανηγυρισμούς. Κάτω από την Ελλάδα βρίσκονται το Ισραήλ, η Πορτογαλία, η Πολωνία, η Ιταλία και η Γαλλία. Μάλιστα, η Γαλλία (για πέμπτο συνεχόμενο έτος) έχει το λιγότερο ανταγωνιστικό φορολογικό σύστημα στον ΟΟΣΑ, καθώς έχει από τους υψηλότερους συντελεστές φόρου εισοδήματος στον ΟΟΣΑ, υψηλό φόρο ακίνητης περιουσίας, ενώ ταυτόχρονα έχει υψηλούς συντελεστές στα μερίσματα αλλά και στα κεφαλαιουχικά κέρδη.

Οπως προκύπτει από την έκθεση, η χώρα μας υποχώρησε έξι θέσεις σε ό,τι αφορά τη φορολόγηση επί της ιδιοκτησίας και δύο θέσεις στη φορολόγηση της κατανάλωσης, έχοντας έναν από τους υψηλότερους φόρους προστιθέμενης αξίας (24%) μεταξύ των χωρών τον ΟΟΣΑ, υψηλότερο από τον μέσο όρο του οργανισμού κατά 4,9%.

Παζάρι,  κάνει η κυβέρνηση με τους θεσμούς και για το εύρος της μείωσης του ΕΝΦΙΑ για το επόμενο έτος. Πρόθεσή της είναι η μεσοσταθμική μείωση του φόρου κατά 10% αλλά με την επικέντρωση όλης της ελάφρυνσης σε όσους έχουν πολύ μικρής αντικειμενικής αξίας ακίνητη περιουσία (π.χ. έως 100.000 ευρώ).

Η μείωση που διαπραγματεύεται η κυβέρνηση αφορά την εφαρμογή ενός συντελεστή έκπτωσης επί του τελικού φόρου ο οποίος θα είναι αντιστρόφως ανάλογος της αντικειμενικής αξίας της περιουσίας του ιδιοκτήτη. Σε κάθε περίπτωση, στο μέτωπο του ΕΝΦΙΑ οι μεγάλοι χαμένοι θα είναι και πάλι οι μεσαίοι ιδιοκτήτες, καθώς δεν θα δουν το 2019 ούτε ένα ευρώ έκπτωση σε σχέση με όσα πληρώνουν φέτος.

Επίσης, το υπουργείο Οικονομικών επιδιώκει να πάρει το πράσινο φως των θεσμών για δυο ακόμη παρεμβάσεις. Η πρώτη παρέμβαση αφορά στη θέσπιση μια νέας έκτακτης ρύθμισης με πολλές δόσεις (μπορεί να ξεπερνούν ακόμη και τις 100) στην οποία θα μπορούν να μπουν όλοι οι φορολογούμενοι ανεξαρτήτως της πηγής του εισοδήματός τους. Στη ρύθμιση αυτή θα μπορούν να ενταχθούν μόνο παλιές φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές, δηλαδή οφειλές έως και το τέλος του 2017.

Προϋπόθεση για την ένταξη στη ρύθμιση θα είναι να έχουν εξοφληθεί ή ρυθμιστεί με την πάγια ρύθμιση των 12 ή 24 δόσεων οι φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές του τρέχοντος έτους. Η προϋπόθεση αυτή τίθεται προκειμένου να μην δημιουργηθεί "κίνητρο" στους φορολογούμενους να διακόψουν την πληρωμή των φετινών οφειλών τους.

Η δεύτερη παρέμβαση που προωθούν και παζαρεύουν με τους θεσμούς στο οικονομικό επιτελείο είναι αλλαγές και "βελτιώσεις" στον νόμο του εξωδικαστικού συμβιβασμού προκειμένου να μπορούν να ενταχθούν σε αυτόν και οφειλέτες που σήμερα δεν μπορούν. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις αυτής της κατηγορίας είναι οι οφειλέτες που έχουν διακόψει την επιχειρηματική τους δραστηριότητα.

Ενδείξεις για απόκρυψη της πραγματικής ακίνητης περιουσίας από πολλούς φορολογούμενους έχουν στο υπουργείο Οικονομικών. Οι ενδείξεις αυτές προέρχονται από το γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις μεταβιβάσεων ακινήτων οι φορολογούμενοι προχωρούν σε σημαντικές διορθώσεις των χαρακτηριστικών των ακινήτων τους προκειμένου να ολοκληρωθεί η μεταβίβαση. Οι κυριότερες μορφές απόκρυψης στα ακίνητα αφορούν τη μη αναγραφή των πραγματικών χαρακτηριστικών του ακινήτου, όπως είναι η επιφάνεια, η μεταφορά επιφάνειας κύριων χώρων στους βοηθητικούς χώρους που μειώνει το φόρο, η μη δήλωση στο Ε9 ακινήτων που είναι ημιτελή και η απόκρυψη από τη δήλωση Ε9 συγκεκριμένων δικαιωμάτων όπως είναι η ψιλή κυριότητα ή η επικαρπία. Επίσης, στο ΥΠΟΙΚ υπάρχουν ενδείξεις ότι πολλοί έχουν αποκρύψει και τα αγροτεμάχια που διαθέτουν. Μετά και από απόφαση που προβλέπει την διασύνδεση τιυ TAXISnet με το κτηματολόγιο είναι θέμα χρόνου το ηλεκτρονικό μπλόκο στα αδήλωτα ακίνητα. Με τη διασύνδεση των ηλεκτρονικών συστημάτων οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ θα αποκτήσουν άμεση πρόσβαση στα αρχεία του Εθνικού Κτηματολογίου και θα εντοπίζουν άμεσα όλα τα ακίνητα και εμπράγματα δικαιώματα (πλήρη ή ψιλή κυριότητα, επικαρπία κλπ) που υπάρχουν σε αυτά τόσο στις εντός όσο και στις εκτός σχεδίου πόλεως περιοχές και τα οποία δεν είναι δηλωμένα στο έντυπο Ε9. Επίσης, από το Εθνικό Κτηματολόγιο, θα εντοπίζονται ακίνητα που ενώ έχουν δηλωθεί στην εφορία, δεν έχουν δηλωθεί στο Κτηματολόγιο. Περισσότεροι είναι ωστόσο οι ιδιοκτήτες ακινήτων οι οποίοι έχουν δηλώσει τα ακίνητα στο Κτηματολόγιο, αλλά δεν τα έχουν δηλώσει στην εφορία στο σύνολό τους ή ακόμη έχουν «ξεχάσει» να εμφανίσουν το πραγματικό τους εμβαδόν. Βέβαια θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν έχει κτηματογραφηθεί το σύνολο της χώρας, αλλά σχεδόν όλα τα αστικά κέντρα. Εφ'όσον από τη διασταύρωση προκύψουν αποκλίσεις μεταξύ κτηματογραφημένης περιουσίας και δήλωσης Ε9, ο φορολογούμενους πρόκειται να κληθεί για παροχή εξηγήσεων. Στη συνέχεια, θα πρέπει να προχωρήσει σε τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 και να καταβάλει τα σχετικά πρόστιμα, πρόσθετο ΕΝΦΙΑ και προσαυξήσεις. Επίσης, και οι Δήμοι θα μπορούν να ενημερώνονται για να εισπράττουν δημοτικά τέλη από αδήλωτη ακίνητη περιουσία. Ειδικότερα με την απόφαση καθορίζονται ο τρόπος, οι όροι, οι προϋποθέσεις, η διαδικασία και οι τεχνικές προδιαγραφές για τη διασύνδεση των κεντρικών υπολογιστικών συστημάτων της εταιρείας Εθνικό Κτηματολόγιο και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.