Η κυβέρνηση στήνει τον Μεγάλο Αδελφό για να σκιαγραφήσει το οικονομικό και περιουσιακό προφίλ 8,5 εκατομμυρίων φορολογουμένων και να χαρτογραφήσει τον πλούτο των Ελλήνων. Σύμφωνα με την εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ», στα σχέδιά της είναι να προωθήσει την εφαρμογή ενός νέου φόρου που σταδιακά θα αντικαταστήσει τον ΕΝΦΙΑ, και θα επιβάλλεται στο σύνολο της περιουσίας των φορολογουμένων, κινητής και ακίνητης.

Δέκα χρόνια μετά τη θεσμοθέτησή του, το περίφημο περιουσιολόγιο έχει αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της ΑΑΔΕ, εντός του 2019 θα έχει δημιουργηθεί η βασική υποδομή του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου, ενώ θα έχουν περάσει από τη Βουλή διατάξεις, που θα ανοίγουν το δρόμο στη φορολογική διοίκηση να τροφοδοτεί με περισσότερα στοιχεία και πληροφορίες τον ηλεκτρονικό φάκελο που δημιουργείται για κάθε φορολογούμενο.

Ο ατομικός ηλεκτρονικός φάκελος που θα αποκτήσει κάθε φορολογούμενος θα περιλαμβάνει:

1. Τα εισοδήματα από όλες τις πηγές (μισθούς, συντάξεις, ενοίκια, μερίσματα)

2. Τα ακίνητα. Με την εξίσωση των αντικειμενικών με τις εμπορικές αξίες το 2020 η Εφορία θα γνωρίζει για κάθε ακίνητο που κατέχει ο φορολογούμενος την εμπορική του αξία.

3. Τα αυτοκίνητα. Ήδη η ΑΑΔΕ διαθέτει αρχείο οχημάτων.

4. Τα σκάφη αναψυχής. Τα στοιχεία αποτυπώνονται στις φορολογικές δηλώσεις των φορολογούμενων.

5. Τα αεροσκάφη που έχουν δηλωθεί.

6. Οι τραπεζικές καταθέσεις

7. Τα ομόλογα, οι μετοχές οι προθεσμιακές καταθέσεις

8. Τα τραπεζικά δάνεια

9. Οι τραπεζικές θυρίδες

10. Μετρητά από ένα ύψος και πάνω

11. Πολύτιμα έργα τέχνης και κοσμήματα

Πώς λειτουργεί το περιουσιολόγιο - Τα βασικά χαρακτηριστικά του

1. Χρήστες του συστήματος θα είναι όλοι οι φορολογούμενοι

2. Το σύστημα θα υποστηρίζει την υποδοχή και ενσωμάτωση δεδομένων περιουσίας από άλλα πληροφοριακά συστήματα της ΑΑΔΕ ή και άλλων φορέων

3. Θα δίνεται η δυνατότητα προβολής και εκτύπωσης του συνόλου ή μέρους των περιουσιακών στοιχείων ενός φορολογουμένου από τον ίδιο ή τους χρήστες της Φορολογικής Διοίκησης.

4. Θα υπάρχει η δυνατότητα τροποποίησης λανθασμένων πληροφοριών από τον φορολογούμενο

Οι ιδιοκτήτες που ασχολούνται µε την εκµετάλλευση κατοικιών µέσω διαδικτυακών πλατφορµών διαµοιρασµού (π.χ. Airbnb, Booking, HomeAway) υπολογίζονται σε περίπου 90.000. Από αυτούς έχουν ήδη εγγραφεί στο σχετικό ηλεκτρονικό µητρώο της ΑΑ∆Ε περίπου 55.000. Η µη εγγραφή στο µητρώο συνεπάγεται πρόστιµο ύψους 5.000 ευρώ, ενώ θα πρέπει να δηλώνονται στο Taxisnet και τα στοιχεία κάθε µίσθωσης. Σε όσους εντοπισθούν να µη δηλώνουν το σχετικό εισόδηµα πρόκειται να επιβληθούν πρόσθετοι φόροι και προσαυξήσεις.

Όπως επισημαίνεται στο σχέδιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), κύριο μέσο εντοπισμού της φοροδιαφυγής αποτελεί η ανάλυση των τραπεζικών δεδομένων στο πλαίσιο των ελέγχων.

Δηλαδή, οι ελεγκτές θα χρησιμοποιήσουν τα στοιχεία του μητρώου ακινήτων και τις φορολογικές δηλώσεις καθώς και τα στοιχεία των μεταβιβάσεων για να εντοπίσουν τα εξής:

Εάν τα δηλωθέντα εισοδήματα στα έντυπα Ε1 και Ε2 από τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων ταυτίζονται με τις πληρωμές που έχουν πραγματοποιηθεί μέσω των τραπεζικών λογαριασμών. Στην περίπτωση που παρατηρούνται αποκλίσεις, θα σχηματίζεται έκθεση ελέγχου και θα καλούνται οι ιδιοκτήτες ακινήτων να πληρώσουν τα σχετικά πρόστιμα που προκύπτουν. Στην περίπτωση μάλιστα που δεν έχουν δηλώσει τη μίσθωση των ακινήτων στο μητρώο, θα επιβάλλεται επιπλέον πρόστιμο ύψους 5.000 ευρώ.

Θα αναζητηθούν οι αγοραπωλησίες ακινήτων που έχουν γίνει με μετρητά προκειμένου να διαπιστωθεί η προέλευση των χρημάτων αλλά και αν έχει καταβληθεί ο φόρος μεταβίβασης που αναλογεί. Σε πολλές περιπτώσεις ο φόρος καταβάλλεται κανονικά επί της αντικειμενικής αξίας, αλλά η συναλλαγή γίνεται στο σύνολό της με μετρητά. Στις περιπτώσεις αυτές θα ελέγχονται τόσο ο πωλητής όσο και αγοραστής για τυχόν φοροδιαφυγή ή ακόμα και ξέπλυμα χρήματος.

Οι φορολογούμενοι που εισέπραξαν εντός του 2018 ενοίκια από εκμίσθωση ή υπεκμίσθωση κατοικιών, γραφείων, καταστημάτων, όσοι παραχώρησαν δωρεάν κάποια ιδιόκτητη κατοικία τους στα παιδιά τους, στους γονείς τους ή σε τρίτους, όσοι χρησιμοποίησαν ένα ή περισσότερα δικά τους κτίσματα ως επαγγελματική στέγη ή όσοι διαθέτουν κενά ακίνητα θα πρέπει να συμπληρώσουν και να υποβάλουν ηλεκτρονικά πρώτα το έντυπο Ε2, ώστε το εισόδημα που θα δηλωθεί στο έντυπο Ε2 στη συνέχεια να μεταφερθεί στο βασικό έντυπο Ε1 της φορολογικής δήλωσης.

Στο έντυπο Ε2 οι φορολογούμενοι αυτοί πρέπει να δηλώσουν, ξεχωριστά για κάθε ακίνητό τους, τα ενοίκια που εισέπραξαν σε περίπτωση εκμίσθωσης ή υπεκμίσθωσης, καθώς και τα τεκμαρτά μισθώματα που προκύπτουν από την ιδιόχρηση ή τη δωρεάν παραχώρηση ακινήτων τους σε τρίτους.

Φορολογούμενοι που έχουν προχωρήσει σε δωρεάν παραχώρηση της χρήσης κύριας κατοικίας έως 200 τ.μ. προς τα παιδιά τους ή προς τους γονείς τους δεν χρειάζεται να δηλώσουν τεκμαρτό εισόδημα στο Ε2 ούτε στο Ε1, διότι το εισόδημα αυτό απαλλάσσεται από τη φορολογία.

Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να δηλώσουν στο Ε2 μόνο τα στοιχεία της κατοικίας, τη διάρκεια της δωρεάν παραχώρησης μέσα στο 2017, το ονοματεπώνυμο και τον ΑΦΜ ή μόνο τον ΑΦΜ του προσώπου στο οποίο παραχωρήθηκε το ακίνητο.

Τα εισοδήματα από ακίνητα φορολογούνται με συντελεστές που ξεκινούν από 15% και φθάνουν μέχρι 45% με βάση της εξής κλίμακα:

-15% για ποσά έως 12.000 ευρώ.

-35% για το κλιμάκιο εισοδήματος από 12.001 έως

και 35.000 ευρώ.

-45% για το κλιμάκιο εισοδήματος από τα 35.001

ευρώ και πάνω.

Όσοι εισπράττουν εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ επιβαρύνονται και με ειδική εισφορά αλληλεγγύης, με συντελεστές που ξεκινούν από 2,2% και φθάνουν έως 10%.

Σύμφωνα με απόφαση που υπέγραψε ο διοικητής της ΑΑΔΕ , από τις υποθέσεις που θα ελεγχθούν εντός του 2019, το 70% θα αφορά υποθέσεις της τελευταίας 5ετίας. Ειδικά για αυτές τις υποθέσεις στο 25% η πρώτη ελεγκτική επαλήθευση θα αφορά το αν υπέβαλαν φορολογική δήλωση, ως όφειλαν, την τελευταία 5ετία.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο αναλυτικό επιχειρησιακό σχέδιο της ΑΑΔΕ θα προβλέπεται συνολικά η διενέργεια τουλάχιστον 200.000 φορολογικά και τελωνειακών ελέγχων  από τους οποίους ξεχωρίζουν:

-τουλάχιστον 1.000 έλεγχοι σε υποθέσεις κατοικιών που εκμισθώνονται μέσω πλατφορμών βραχυχρόνιου διαμοιρασμού. Οι έλεγχοι θα γίνουν κατά κύριο λόγο με τη μέθοδο της "προσποίησης του πελάτη" προκειμένου να εντοπισθεί ο ιδιοκτήτης ή ο διαχειριστής του εκμισθούμενου ακινήτου. Στη συνέχεια θα διαπιστωθεί αν ο φορολογούμενος έχει τηρήσει τα απαιτούμενα από τη νομοθεσία, όπως είναι η εγγραφή στο σχετικό μητρώο και η υποβολή των δηλώσεων βραχυχρόνιας μίσθωσης

-τουλάχιστον 3.000 ελέγχων σε κάθε είδους μεταβίβαση ακινήτων. Οι ελεγκτές θα ανοίξουν φακέλους (κυριολεκτικά διότι ακόμη οι μεταβιβάσεις ακινήτων γίνονται χειρόγραφα) μεταβίβασης ακινήτων προκειμένου να διαπιστώσουν αν έχουν τηρηθεί τα προβλεπόμενα. Σε αυτά περιλαμβάνεται η επαλήθευσης της αντικειμενικής αξίας στην οποία μεταβιβάστηκαν τα ακίνητα, η καταβολή του προβλεπόμενου φόρου, η τήρηση της υποχρέωσης έκδοσης πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ για την μεταβίβαση κα.