Την απόφαση με την οποία καθορίζεται η αμοιβή των εκτιμητών, τους οποίους θα προσλάβει το υπουργείο για να δώσουν νέες τιμές εκκίνησης/τιμές ζώνης στα ακίνητα, υπέγραψε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. Η σχετική πρόσκληση για την εκδήλωση ενδιαφέροντος από τους πιστοποιημένους εκτιμητές αναμένεται να εκδοθεί τις επόμενες ημέρες με στόχο να ξεκινήσουν αμέσως την αναπροσαρμογή των τιμών ζώνης. Σύμφωνα με πληροφορίες, για πρώτη φορά θα μετάσχουν και τα μεγάλα γραφεία του χώρου της κτηματαγοράς (τα οποία διαθέτουν πιστοποιημένους εκτιμητές) στην προσπάθεια του Υπουργείου Οικονομικών για την ευθυγράμμιση των εμπορικών τιμών με τις αντικειμενικές αξίες. Σημειώνεται ότι οι εκτιμητές εκτιμούν βάσει συγκριτικών στοιχείων αξίες ακινήτων και εφαρμόζοντας τις κατάλληλες αναγωγές υπολογίζουν κατά την κρίση τους την αγοραία αξία του μέσου ακινήτου κάθε ζώνης. Στη συνέχεια, εισηγούνται στον υπουργό την τιμή εκκίνησης/τιμή ζώνης. Η τιμή ζώνης αποτελεί τη βάση, η οποία χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων κατά τη φορολόγηση των μεταβιβάσεων. Η ποιότητα κατασκευής λαμβάνεται υπ' όψιν από τους εκτιμητές κατά την εκτίμηση της τιμής ζώνης/εκκίνησης, αλλά και στον εξατομικευμένο υπολογισμό της αντικειμενικής αξίας κάθε ακινήτου με τους σχετικούς συντελεστές αυξομείωσης (συντελεστής τρόπου κατασκευής, συντελεστής εξοπλισμού του ακινήτου). Σημειώνεται ότι στα τέλη του 2019, υπό τον φόβο αύξησης των αντικειμενικών αξιών, πολλοί ήταν αυτοί που προχώρησαν σε αγορές κατοικιών για να αποφύγουν πρόσθετους φόρους το 2020. Ταυτόχρονα, αρκετοί προχώρησαν στο «σπάσιμο» της περιουσίας τους σε κομμάτια (τα οποία μεταβιβάζουν στα παιδιά τους) για να ξεφουσκώσουν τον λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ.

Χιλιάδες φυσικά και νομικά πρόσωπα θα δουν τα εισοδήματά τους να επηρεάζονται για πρώτη φορά από την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών που έγινε τον Ιούνιο του 2018.

Συγκεκριμένα οι τιμές ζώνης που ισχύουν σήμερα θα έχουν αντίκτυπο σε φορολογικές επιβαρύνσεις που σχετίζονται με τα εισοδήματα τα οποία προσδιορίζονται από την Εφορία με κριτήριο τη χρήση ακινήτων. Οι τιμές αυτές θα ληφθούν υπόψη για πρώτη φορά κατά τον προσδιορισμό των τεκμηρίων των κατοικιών. Χιλιάδες φορολογούμενοι κατά τη συμπλήρωση της φετινής φορολογικής τους δήλωσης θα διαπιστώσουν μεταβολές στα τεκμαρτά εισοδήματα, τα οποία προσδιορίζονται βάσει των τεκμηρίων διαβίωσης των κατοικιών.

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία τα ποσά των τεκμηρίων διαβίωσης για τις κατοικίες προσαυξάνονται κατά 40% για ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενική τιμή ζώνης πάνω από 2.800 ευρώ και έως 4.999 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο και κατά 70% για ακίνητα τα οποία βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενική τιμή ζώνης 5.000 ευρώ και άνω.

Συνεπώς, στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που θα υποβληθούν φέτος για τα εισοδήματα του 2019:

- Σε όσες περιοχές οι αντικειμενικές τιμές ζώνης αυξήθηκαν τον Ιούνιο του 2018 πάνω από το όριο των 2.800 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, τα τεκμήρια διαβίωσης των κατοικιών που θα ληφθούν υπόψη για τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος θα είναι αυξημένα κατά 40%.

- Σε όσες περιοχές οι αντικειμενικές τιμές αυξήθηκαν πάνω από τις  5.000 ευρώ ανά τ.μ., τα τεκμήρια των κατοικιών θα είναι αυξημένα κατά 21,43%.

- Σε όσες περιοχές οι αντικειμενικές τιμές ζώνης μειώθηκαν κάτω από όριο των 2.800 ευρώ, τα τεκμήρια διαβίωσης των κατοικιών θα είναι μειωμένα κατά 28,57%.

- Σε όσες περιοχές οι αντικειμενικές τιμές μειώθηκαν κάτω από το όριο των 5.000 ευρώ ανά τ.μ., τα τεκμήρια θα είναι μειωμένα κατά 23,5%.

Σημαντικές αλλαγές στη φορολογία για τις μεταβιβάσεις ακινήτων άρχισαν με το νέο έτος, καθώς τίθεται σε ισχύ ο νέος φορολογικός νόμος 4646/2019 που ψηφίσθηκε πρόσφατα στη Βουλή. Οι αλλαγές είναι:

Αναστολή της επιβολής ΦΠΑ 24% στις μεταβιβάσεις νεόδμητων κτισμάτων, από οικοδομικές και κατασκευαστικές επιχειρήσεις προς ιδιώτες αγοραστές. Η αναστολή θα μπορεί να ισχύσει για την τριετία 2020-2022 και για τα κτίσματα τα οποία έχουν άδειες ανέγερσης από την 1η-1-2006 και μετά αλλά βρίσκονται ακόμη στα χέρια των οικοδομικών εταιριών που τα κατασκευάζουν ή τα έχουν αποπερατώσει, υπό την προϋπόθεση ότι οι υπεύθυνοι των εταιριών αυτών θα επιλέξουν οικειοθελώς να ενταχθούν σε καθεστώς αναστολής του ΦΠΑ για την συγκεκριμένη τριετία.

Αναστολή του φόρου υπεραξίας επί του κέρδους αγοραπωλησίας ακινήτων για την τριετία 2020-2022.

Καθιέρωση διαδικασίας ηλεκτρονικής υποβολής δηλώσεων φορολογίας μεταβιβάσεων ακινήτων, μέσω συμβολαιογράφων. Η ηλεκτρονική διαδικασία υποβολής δήλωσης φόρου μεταβίβασης ακινήτου θα ξεκινά και θα ολοκληρώνεται στο γραφείο του συμβολαιογράφου. Κάθε φορολογούμενος που προχωρά σε αγορά ακινήτου δεν θα χρειάζεται να επισκέπτεται την αρμόδια Δ.Ο.Υ., για να υποβάλει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, καθώς η δήλωση φόρου μεταβίβασης θα συντάσσεται και θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά, στο σύστημα TAXISnet, από τον συμβολαιογράφο, ενώ η διασταύρωση, ο έλεγχος και η επαλήθευση των δηλούμενων στοιχείων θα γίνεται αυτόματα από το σύστημα.

Επιπλέον, η νέα διαδικασία θα απαλλάξει από τη γραφειοκρατία και όσους φορολογούμενους δικαιούνται απαλλαγής από τον φόρο μεταβίβασης λόγω αγοράς πρώτης κατοικίας καθώς υποχρέωση προσέλευσης στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την υποβολή του πλήθους των δικαιολογητικών που απαιτούνται να προσκομιστούν προκειμένου να κατοχυρωθεί η απαλλαγή, θα καταργηθεί.

Το εάν πληρούνται ή όχι οι προϋποθέσεις απαλλαγής από τον φόρο μεταβίβασης θα ελέγχεται ηλεκτρονικά, με αυτόματο τρόπο, από το σύστημα TAXISnet.

Το μόνο που θα απαιτείται από τον φορολογούμενο θα είναι να προσκομίσει στον συμβολαιογράφο ένα πρόσφατο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, το οποίο ο συμβολαιογράφος θα το σκανάρει και θα αποστέλλει ηλεκτρονικά στο ΤΑΧΙSnet μαζί με τη δήλωση φόρου μεταβίβασης.

«Ξεμπλοκάρισμα» μεταβιβάσεων ακινήτων. Το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ. θα είναι δυνατό να χορηγείται, για μεταβίβαση συγκεκριμένου ακινήτου, με παρακράτηση από το εισπραττόμενο τίμημα του συνολικά οφειλόμενου ποσού κύριου και πρόσθετου φόρου και προσαυξήσεων για όλα τα ακίνητα για τα οποία ο πωλητής είναι υπόχρεος.

Τροποποίηση της διαδικασίας υποβολής δηλώσεων φορολογίας μεταβιβάσεων ακινήτων για περιοχές στις οποίες δεν ισχύει αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας.

Η υπαγωγή στο αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού αξιών ακινήτων 3.000 περιοχών σε όλη την Ελλάδα από τα μέσα του 2020, πρόκειται να οδηγήσει σε μεγάλες φορολογικές επιβαρύνσεις τους ιδιοκτήτες των εν λόγω περιοχών.

Πρόκειται για περιοχές και οικισμούς σε ολόκληρη την επικράτεια που ενώ είναι εντός σχεδίου δόμησης, παραμένουν για πολλά χρόνια εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού, με αποτέλεσμα ο καθορισμός της φορολογητέας αξίας να γίνεται από τις κατά τόπους εφορίες βάσει των λεγόμενων συγκριτικών στοιχείων.

Οι περιοχές αυτές για πρώτη φορά θα αποκτήσουν τιμές ζώνης και αυτό σημαίνει ότι οι φόροι θα υπολογίζονται πλέον βάσει των νέων τιμών ζώνης, και όχι κατά προσέγγιση από τους εφόρους. Συγκεκριμένα, οι φόροι και τα τέλη που θα επιβαρυνθούν από την υπαγωγή στο αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού αξιών ακινήτων είναι οι εξής.

-Ο Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ).

-Ο φόρος μεταβίβασης ακινήτων θα ακολουθήσει την τιμή ζώνης αφού υπολογίζεται με συντελεστή 3% επί των αντικειμενικών αξιών και επιβαρύνει τους αγοραστές.

-Ο φόρος χρησικτησίας θα αυξηθεί και αυτός, καθώς υπολογίζεται επίσης με 3% επί των αντικειμενικών αξιών.

-Ο φόρος ανταλλαγής συνένωσης οικοπέδων υπολογίζεται με συντελεστή 1,5% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.

-Ο φόρος διανομής, ο οποίος αφορά συνένωση περιουσίας από έναν συνιδιοκτήτη ακινήτου και επιβάλλεται με συντελεστή 0,75% επί της αντικειμενικής αξίας.

-Ο ΦΠΑ 24% που επιβάλλεται σε αγοραπωλησίες ακινήτων πάνω στην αντικειμενική αξία των ακινήτων (για ακίνητα πριν το 2006).

-Ο δημοτικός φόρος μεταβίβασης ακινήτων που επιβαρύνει τις μεταβιβάσεις ακινήτων υπολογίζεται με ποσοστό επί του φόρου μεταβίβασης.

-Το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας που εισπράττεται μέσω των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος, αποδίδεται στους δήμους και υπολογίζεται με συντελεστή από 0,25‰ – 0,35‰ (ανάλογα με τις αποφάσεις του κάθε δήμου) επί των αντικειμενικών τιμών ζώνης των ηλεκτροδοτούμενων κτισμάτων.

-Το τεκμαρτό εισόδημα κατοικίας. Οι τιμές ζώνης θα επηρεάσουν άμεσα το τεκμαρτό εισόδημα που προκύπτει με βάση την επιφάνεια της κατοικίας όπου διαμένει ο φορολογούμενος.

-Το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα από μισθώματα τα το οποίο προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου με συντελεστή 3%.

-Τα τέλη υπέρ του Ταμείου Νομικών που επιβαρύνουν τα μεταβιβαστικά συμβόλαια και υπολογίζονται ως ποσοστά επί των αντικειμενικών αξιών των μεταβιβαζόμενων ακινήτων.

-Ο ειδικός φόρος ακινήτων 15% επί της αντικειμενικής αξίας που επιβάλλεται στα ακίνητα που ανήκουν σε εξωχώριες (off shore) εταιρείες.

-Η εισφορά σε γη και χρήμα κατά την ένταξη στο σχέδιο πόλης.

-Ο συμπληρωματικός φόρος επί συνόλου περιουσίας.

-Το τέλος μεταγραφής συμβολαίων.

-Ο φόρος κληρονομιάς ακινήτου.

-Ο φόρος γονικής παροχής ακινήτου.

-Ο φόρος δωρεάς ακινήτου.

-Το τέλος εγγραφής ακινήτων στο Κτηματολόγιο.

-Τα πρόστιμα διατήρησης αυθαιρέτου.

-Τα πρόστιμα νέων αυθαιρέτων τα οποία συνδέονται επίσης με τις αντικειμενικές αξίες.