Δύο είναι τα βασικά σενάρια που επεξεργάζονται στην κυβέρνηση για τη μείωση του ΕΝΦΙΑ που θα λειτουργήσει ως αντισταθμιστικό μέτρο στη μείωση του αφορολόγητου. Μπορεί η πρώτη πρόταση να αφορά στη μείωση του ΕΝΦΙΑ ο οποίος θα υπολογίζεται όχι μόνο με βάση την αξία της ακίνητης περιουσίας που διαθέτει κάθε φορολογούμενος αλλά και με βάση και τα ετήσια εισοδήματά του, ωστόσο στο τραπέζι υπάρχει και δεύτερο σενάριο. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες το δεύτερο σενάριο θέλει μια γενικευμένη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 35% για όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Σήμερα ο ΕΝΦΙΑ βεβαιώνει έσοδα 3,2 δισ. ευρώ, ωστόσο από την αρχή το υπουργείο κάνει τους υπολογισμούς του και ρίχνει το ποσό της εισπραξιμότητα στα 2,6 δισ. ευρώ. Εκτιμάται ότι μια γενική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30 - 35% θα μείωνε το συνολικό ποσό, όμως θα είχε μεγαλύτερα ποσοστά εισπραξιμότητας. Για την ώρα το οικονομικό επιτελείο φαίνεται να πηγαίνει στη διαπραγμάτευση με το σενάριο για απόσυρση του ΕΝΦΙΑ ο οποίος αποδίδει έσοδα της τάξης των 2,65 δισ. ευρώ ετησίως και αντικατάστασή του από ένα φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας ο οποίος θα είναι μικρότερης απόδοσης σε σχέση με τον ΕΝΦΙΑ κατά 35% - 40%. «Κλειδί» στη διαμόρφωση του νέου φόρου περιουσίας θα είναι και η προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων στα επίπεδα των τιμών που επικρατούν στην αγορά και το περιουσιολόγιο. Βέβαια παραμένει ερωτηματικό πώς θα ανταποκριθεί στη νέα εξίσωση ο κρατικός μηχανισμός. Ο υπολογισμός του φόρου θα στηρίζεται όχι μόνο στην συνολική αξία των ακινήτων όπως ισχύει σήμερα αλλά και στα εισοδήματα που αποκτούν οι φορολογούμενοι. Από το συνδυασμό των δυο αυτών κριτηρίων θα προκύπτει το τελικό ύψος της επιβάρυνσης για κάθε ιδιοκτήτη ακινήτου.Με άλλα λόγια, για την επιβολή του φόρου σε κάθε φορολογούμενο που διαθέτει εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα θα λαμβάνεται υπόψη η εισοδηματική και περιουσιακή του κατάσταση συνδυαστικά δηλαδή η φοροδοτική του ικανότητα. Το ύψος της ακίνητης περιουσίας αλλά και τα εισοδήματα που αποκτά κάθε φορολογούμενος θα προσδιορίζουν το τελικό ύψος της φορολογικής επιβάρυνσης.

Σήμερα οι μισθωτοί και συνταξιούχοι λαμβάνουν έκπτωση φόρου 1.900 έως 2.100 ευρώ από το φόρο της κλίμακας ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών, η οποία μεταφράζεται σε έμμεσο αφορολόγητο όριο 8.636 έως 9.545 ευρώ. Η μείωση που έρχεται στην έκπτωση φόρου, στο πλαίσιο του πακέτου μέτρων για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, είναι της τάξης των 600 ευρώ, δηλαδή το αφορολόγητο όριο θα διαμορφωθεί στα 5.909 ευρώ. Το σενάριο που, σύμφωνα με πληροφορίες, θα εξεταστεί με τους θεσμούς είναι η μείωση αυτή να κοπεί στη μέση και να εφαρμοστεί η μισή το 2018 και η άλλη μισή το 2019. Έτσι, το 2018 η έκπτωση φόρου θα διαμορφωθεί στα 1.600 ευρώ που μεταφράζεται σε αφορολόγητο όριο 7.273 ευρώ και στα 1.300 ευρώ το 2019 που μεταφράζεται σε αφορολόγητο όριο 5.909 ευρώ το 2019. Η συνολική επιβάρυνση για έναν μισθωτό χωρίς παιδιά και ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ θα είναι σημαντική. Σήμερα επιβαρύνεται με ετήσιο φόρο εισοδήματος 300 ευρώ. Με τη μείωση της έκπτωσης φόρου στα 1.600 ευρώ ο συγκεκριμένος φορολογούμενος θα πληρώσει φόρο εισοδήματος 600 ευρώ, δηλαδή θα έχει μια ετήσια επιβάρυνση της τάξης των 300 ευρώ ή 25 ευρώ μηνιαίως. Αντίστοιχη επιβάρυνση θα υπάρξει και το 2019 με τη μείωση της έκπτωσης φόρου άλλα 300 ευρώ στα 1.300 ευρώ. Συνολικά, δηλαδή ο μισθωτός του παραδείγματος θα χάσει 600 ευρώ, ή 50 ευρώ το μήνα. Μάλιστα, οι επιβαρύνσεις θα ξεκινήσουν από τους φορολογούμενους που βγάζουν 492 ευρώ το μήνα και πάνω, διότι σε αυτό το επίπεδο μηνιαίων αποδοχών θα διαμορφωθεί το αφορολόγητο όριο. Εκτός από τη μείωση του αφορολόγητου ορίου, το 2018 θεωρείται δεδομένη και η κατάργηση των φοροαπαλλαγών που έχουν απομείνει στα φυσικά πρόσωπα. Έτσι, στο τραπέζι βρίσκεται η κατάργηση της απαλλαγής για ιατρικά έξοδα (σήμερα δίνεται έκπτωση φόρου 10% επί της δαπάνης εφόσον το συνολικό ποσό της δαπάνης ξεπερνά το 5% του εισοδήματος του φορολογούμενου) και της έκπτωσης φόρου 1,5% που γίνεται στην παρακράτηση μισθωτών και συνταξιούχων.

Το Μέγαρο Μαξίμου και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ετοιμάζονται για μια μεγάλη υποχώρηση, η οποία θα βαφτιστεί "διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις χωρίς επιπλέον λιτότητα". Στο πλαίσιο αυτό οριστικοποιείται σταδιακά το περιεχόμενο μιας μεγάλης ανατροπής στη φορολογία, που θα βαφτιστεί "μεταρρυθμίσεις" και θα επιφέρει σημαντικές επιβαρύνσεις για μεγάλη μερίδα των φορολογουμένων. Από την άλλη, θα υπάρξουν, ωστόσο, και μειώσεις φόρων που θα έχουν ως στόχο κατά κύριο λόγο να ενισχύσουν την κατανάλωση, αλλά και να μειώσουν οριακά το κόστος για την πραγματοποίηση επενδύσεων, δηλαδή να δώσουν λίγο οξυγόνο στην οικονομία από την πλευρά της ενίσχυσης της προσφοράς.

Σύμφωνα με τα τελευταία σενάρια που πέφτουν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης, οι αλλαγές  είναι:

-Η διεύρυνση των απαλλαγών του ΕΝΦΙΑ και πιθανόν κάποιες μικρές μειώσεις σε συντελεστές του κύριου και του συμπληρωματικού φόρου. Στο τραπέζι βρίσκεται η πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ των φορολογουμένων οι οποίοι σήμερα απαλλάσσονται κατά 50%. Να σημειωθεί ότι σήμερα δικαιούχος απαλλαγής από το 50% του ΕΝΦΙΑ είναι κάθε φορολογούμενος του οποίου το "συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα" του προηγούμενου έτους δεν έχει υπερβεί τα 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και για κάθε εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας, το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων τα οποία κατέχει ο φορολογούμενος και τα λοιπά μέλη της οικογένειάς του δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα, η συνολική αντικειμενική αξία των κτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων οικοπέδων που κατέχει ο φορολογούμενος ή η οικογένειά του δεν υπερβαίνει τα 85.000 ευρώ αν πρόκειται για άγαμο, τα 150.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο χωρίς παιδιά και τα 200.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα. Επίσης, στις οικογένειες που είναι τρίτεκνες ή πολύτεκνες ή περιλαμβάνουν ανάπηρα άτομα κατά ποσοστό 80% και άνω χορηγείται πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, υπό προϋποθέσεις.

- Η μείωση της έκπτωσης φόρου που οδηγεί στο αφορολόγητο όριο. Σήμερα η έκπτωση φόρου είναι 1.900 έως 2.100 ευρώ, ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών του μισθωτού. Το σενάριο που εξετάζεται είναι να μειωθεί η έκπτωση φόρου έως και 600 ευρώ, δηλαδή να διαμορφωθεί στα 1.300 ευρώ, που συνεπάγεται μια μείωση του αφορολόγητου ορίου από τα περίπου 8.600 ευρώ, που είναι σήμερα, στα περίπου 5.900 ευρώ. Η μείωση αυτή μπορεί να γίνει και σε δύο δόσεις, δηλαδή μια πρώτη μείωση το 2018, προκειμένου να κλείσει και το όποιο δημοσιονομικό κενό για το επόμενο έτος, και άλλη μία μείωση το 2019. Από τη μείωση της έκπτωσης φόρου πρόκειται να υπάρξουν επιβαρύνσεις για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους των περίπου 490 ευρώ τον μήνα και πάνω.

- Μέρος των πρόσθετων εσόδων από τη μείωση του αφορολόγητου ορίου σχεδιάζεται να επιστραφεί στην οικονομία και στους μεσαίους μισθωτούς και συνταξιούχους μέσω μείωσης φορολογικών συντελεστών. Στο τραπέζι βρίσκεται η καθιέρωση ενός νέου φορολογικού συντελεστή στην κλίμακα μισθωτών-συνταξιούχων, που θα είναι για εισοδήματα τα οποία σήμερα απαλλάσσονται από τον φόρο. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να είναι 10% και να αφορά εισοδήματα έως 10.000 ευρώ. Ο συντελεστής, που σήμερα είναι 22% και εφαρμόζεται σε εισόδημα έως 20.000 ευρώ, μελετάται να μειωθεί στο 10%, ενώ υπάρχουν πιθανότητες, αν και λιγότερες, να μειωθούν και υψηλότεροι φορολογικοί συντελεστές της κλίμακας των μισθωτών-συνταξιούχων (29% έως 45% σήμερα).

- Στο τραπέζι βρίσκεται η μείωση του μεσαίου συντελεστή του ΦΠΑ από το 13% στο 12%, προκειμένου να γίνει αντιστάθμιση της επιβάρυνσης που θα δεχτούν τα μεσαία και χαμηλά εισοδηματικά στρώματα από τη μείωση του αφορολόγητου ορίου. Ο συγκεκριμένος συντελεστής εφαρμόζεται σε προϊόντα και υπηρεσίες ευρείας κατανάλωσης, όπως είναι τα νωπά τρόφιμα, το ηλεκτρικό ρεύμα, το νερό ύδρευσης κ.ά.

Το «Φύλλο Υπολογισμού Αξίας Ακινήτου» πρέπει να προσκομίζει, από εδώ και πέρα, ο οφειλέτης προς το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) κατά την υποβολή αίτησης διασφάλισης της οφειλής. Αυτό διευκρινίζει το ΚΕΑΟ σχετικά με τη διαδικασία διασφάλισης οφειλής για τη μεταβίβαση ακινήτων οφειλετών που έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης. Σε σχετικό έγγραφο αναφέρεται ότι το «Φύλλο Υπολογισμού Αξίας Ακινήτου» θα αντλείται, μέσω ηλεκτρονικής υπηρεσίας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ) από το συμβολαιογράφο, στην οποία έχει πιστοποιημένη πρόσβαση και θα φέρει την υπογραφή του μεταβιβάζοντος οφειλέτη. Επίσης, δεν θα προσκομίζεται ως δικαιολογητικό η βεβαίωση οφειλής/αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας. Στην περίπτωση όπου ο αιτών εντοπίζεται με οφειλή σε περισσότερες από μία περιφερειακές υπηρεσίες ΚΕΑΟ (ή κατοικεί απομακρυσμένα από την κατά τόπον αρμόδια), η αίτηση, μαζί με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, υποβάλλονται από αυτόν στην πλησιέστερη περιφερειακή υπηρεσία ΚΕΑΟ, η οποία αναλαμβάνει να συντονίσει τη διαδικασία με τις λοιπές συναρμόδιες υπηρεσίες - διαβιβάζοντάς τα με κάθε πρόσφορο μέσο (e-mail, φαξ, κλπ)- να συλλέξει το σύνολο των βεβαιώσεων περί διασφάλισης ή μη και να τις παραδώσει στον αιτούντα. Επίσης, με αφορμή τα ερωτήματα τα οποία έχουν απευθύνει συμβολαιογράφοι σχετικά με τα πρόσωπα τα οποία απαλλάσσονται από την υποχρέωση προσκόμισης ασφαλιστικής ενημερότητας, το ΚΕΑΟ σημειώνει ότι οι πρόσφατα θεσπισθείσες διατάξεις του άρ. 18 του Ν. 4331/2015 δεν έχουν επιφέρει οποιαδήποτε αλλαγή στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο περί υποχρέωσης ή μη. Σχετικά με τον τρόπο είσπραξης του αποδοθέντος τιμήματος, επισημαίνεται ότι το εισπραχθέν ποσό καλύπτει τις τρέχουσες απαιτητές δόσεις της ρύθμισης, ενώ, αν έχει προκύψει και εκτός ρύθμισης οφειλή, θα εξοφλείται αυτή κατά προτεραιότητα και τυχόν εναπομείναν ποσό θα καλύπτει τις τρέχουσες απαιτητές δόσεις. Το ΚΕΑΟ αναφέρει ότι έχει υλοποιηθεί και, σύντομα, θα τεθεί σε εφαρμογή η δυνατότητα απόδοσης από το συμβολαιογράφο του παρακρατηθέντος τιμήματος, μέσω πιστωτικού ιδρύματος, με χρήση ενός ειδικού κωδικού αριθμού «ταυτότητα οφειλής» (ανά ΑΜOE/AME), η οποία θα αναγράφεται στο σώμα της βεβαίωσης οφειλής.