Από την 1η Ιανουαρίου 2018 θα τεθεί σε εφαρμογή το νέο σύστημα υπολογισμού των φορολογητέων αξιών των ακινήτων και με βάση αυτό θα υπολογίζεται ο ΕΝΦΙΑ, αλλά και οι όλοι οι φόροι που βαρύνουν τα ακίνητα (αγοραπωλησίες, γονικές παροχές, δωρεές, κληρονομιές ΤΑΠ κ.λπ.).

Η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων στα επίπεδα των εμπορικών τιμών, πήρε και νέα αναβολή για τον Δεκέμβριο του 2017 αντί για τον Ιούνιο, ενώ μέχρι το τέλος του μήνα θα συσταθεί νέα ομάδα εργασία για την αποτίμηση των ακινήτων με τη συμμετοχή στελεχών της Τράπεζας της Ελλάδας και της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Η εξομοίωση των αντικειμενικών αξιών με τις τιμές που επικρατούν στην αγορά σημαίνει ότι σε πολλές περιοχές της χώρας θα είναι αισθητά μικρότερες σε σχέση με τις ισχύουσες τιμές, αφού ακόμη και μετά την τελευταία οριζόντια μείωση το άνοιγμα της «ψαλίδας» μεταξύ αντικειμενικών και εμπορικών τιμών παραμένει μεγάλο κυρίως στις λεγόμενες ακριβές περιοχές του λεκανοπεδίου.

Στο κείμενο του νέου επικαιροποιημένου Μνημονίου περιγράφονται ένα νέο χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή του σχεδίου της προσαρμογής των αντικειμενικών αξιών στα επίπεδα των αγοραίων τιμών καθώς και ένα σχέδιο για την επιβολή του ΕΝΦΙΑ του 2018 από τον Μάρτιο του συγκεκριμένου έτους, δηλαδή πολύ νωρίτερα από κάθε άλλη φορά. Το σχέδιο έχει ως εξής:

1 Μέχρι τα τέλη Μαΐου 2017, θα συσταθεί ομάδα εργασίας για την αποτίμηση και την αναπροσαρμογή των φορολογητέων τιμών των ακινήτων, η οποία θα συνεργαστεί με μια ομάδα διευθυντικών στελεχών υψηλού επιπέδου, όπου θα συμμετέχουν η Τράπεζα της Ελλάδος και η Ελληνική Στατιστική Αρχή. Στόχος της ομάδας αυτής θα είναι να βελτιώσει την ικανότητα της μονάδας αποτίμησης ακινήτων με την πρόσληψη έμπειρου εκτιμητή και ομάδας και ζητώντας τεχνική βοήθεια μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2017.

2 Έως το τέλος Ιουλίου 2017 θα έχουν συγκεντρωθεί όλα τα απαιτούμενα δεδομένα, θα έχουν ταξινομηθεί πλήρως τα περιουσιακά στοιχεία και θα έχει προσδιοριστεί η μεθοδολογία για τον προσδιορισμό των αξιών και η μεθοδολογία αποτίμησης που σχετίζονται με τις διαφορετικές κατηγορίες των ακινήτων.

3 Έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2017 θα έχει βελτιωθεί η ικανότητα της μονάδας αποτίμησης ακίνητης περιουσίας με την πρόσληψη έμπειρων εκτιμητών και τη διαμόρφωση μιας ειδικής ομάδας για την αναπροσαρμογή των φορολογητέων αξιών της ακίνητης περιουσίας.

4 Έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2017 θα έχει αναπτυχθεί επίσης μια μόνιμη πλατφόρμα πληροφόρησης για την αναπροσαρμογή των φορολογητέων αξιών των ακινήτων περιουσιακών στοιχείων.

5 Έως το τέλος Νοεμβρίου 2017 θα πρέπει να έχει εξασφαλιστεί ο πλήρης προσδιορισμός της ακίνητης ιδιοκτησίας μέσω του υφιστάμενου κτηματολογίου και μέσω διασταυρωτικού ελέγχου όλων των ιδιοκτησιακών συμφερόντων με όλες τις μεμονωμένες ιδιοκτησίες.

6 Έως το τέλος Δεκεμβρίου 2017 θα έχει θεσπιστεί νομοθεσία για την ευθυγράμμιση των φορολογητέων αξιών των ακινήτων με τις τιμές αγοράς.

Ο ΕΝΦΙΑ κόστισε πολύ στην προηγούμενη κυβέρνηση και η υπόσχεση της κατάργησής του αποτέλεσε μια από τις βασικές προεκλογικές δεσμεύσεις της σημερινής κυβέρνησης. Μόνο που η δέσμευση αυτή αποδείχθηκε όχι απλώς κενή περιεχομένου αλλά όσο περνά ο καιρός εξελίσσεται σε ένα από τα μεγαλύτερα… ανέκδοτα. Μάλιστα, με βάση όσα συζητήθηκαν και συμφωνήθηκαν στα σαλόνια του Χίλτον, ο φόρος αυτός δεν ήρθε απλά για να μείνει. Δεν κατεδαφίζεται με τίποτα. Το παζάρι που έγινε μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών για τον ΕΝΦΙΑ αφορούσε την ένταξη της μείωσης του φόρου στο πακέτο των αντίμετρων της λιτότητας. Η μείωσή του πράγματι εντάχθηκε στα αντίμετρα αλλά ουσιαστικά η ένταξη αυτή είναι δώρο άδωρο αφού η μείωση του φόρου – αν και εφόσον μειωθεί- θα είναι ανεπαίσθητη για τους φορολογούμενους. Το κουαρτέτο των θεσμών θεωρεί –και όχι άδικα- τον ΕΝΦΙΑ ως το φόρο που γλίτωσε τα κρατικά έσοδα στα πιο δύσκολα χρόνια της κρίσης κρατώντας όρθιο τον κρατικό προϋπολογισμό. Έτσι, οποιαδήποτε πρόταση ή σκέψη για τη μείωσή του αποτελεί κόκκινο πανί. Στην πράξη ο φόρος πρόκειται να παραμείνει ίδιο με αυτόν που είναι σήμερα τουλάχιστον έως και το 2018 ενώ η όποια μείωσή του θα γίνει από το 2019 θα είναι πολύ περιορισμένη. Ο φόρος φέρνει σήμερα στα κρατικά ταμεία το ποσό των τουλάχιστον 2,65 δισ. ευρώ και η συνολική ετήσια βεβαίωσή του ανέρχεται στα περίπου 3,3 δισ. ευρώ. Η συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών για τη δεύτερη αξιολόγηση προβλέπει ότι ο φόρος θα μειωθεί κατά περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ από το 2019 αν και εφόσον επιτευχθεί υψηλότερο από το προβλεπόμενο πρωτογενές πλεόνασμα. Η μείωση αυτή θα αφορά μόνο όσους έχουν χαμηλή ακίνητη περιουσία και εισόδημα με την πλήρη απαλλαγή όσων σήμερα έχουν έκπτωση 50% από το φόρο. Επίσης, θα υπάρξει και μια μείωση του συντελεστή του συμπληρωματικού φόρου για όσους έχουν συνολική ακίνητη περιουσία έως 300.000 ευρώ. Ο φετινός ΕΝΦΙΑ δεν θα έχει καμία αλλαγή σε σχέση με τον ΕΝΦΙΑ που πλήρωσαν οι φορολογούμενοι πέρυσι. Η εκκαθάριση του φόρου σχεδιάζεται να πραγματοποιηθεί το αργότερο έως τα μέσα Αυγούστου και να αρχίσει να πληρώνεται από τον Σεπτέμβριο. Το σχέδιο προβλέπει εξόφληση του φόρου σε πέντε μηνιαίες δόσεις, από τον Σεπτέμβριο έως και τον Ιανουάριο 2018.

Σε νομοθετικό κενό βρίσκονται οι βραχυχρόνιες τουριστικές μισθώσεις μέσω AirBNB κ.α διαδικτυακών πλατφορμών, στις παραμονές της έναρξης της τουριστικής περιόδου, καθώς με διάταξη που ψηφίστηκε πρόσφατα αναστέλλεται η ισχύς των ρυθμίσεων που ψηφίστηκαν πέρυσι για την οικονομία διαμοιρασμού, οδηγώντας σε ουσιαστική κατάργηση του θεσμού τουλάχιστον για τη φετινή περίοδο.

Σχετική επιστολή διαμαρτυρίας απηύθυνε σήμερα η ΠΟΜΙΔΑ προς την υφυπουργό Οικονομικών κα Κατερίνα Παπανάτσιου, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση, αντί να διορθώσει τις απαράδεκτες, περιοριστικές προϋποθέσεις που θεσπίστηκαν πέρυσι με το νόμο 4446/2016 (μέχρι δύο μισθώσεις ανά ΑΦΜ, πλαφόν στο εισόδημα έως 12.000 ευρώ ετησίως κλπ.), προχωρά σε αναστολή του θεσμικού πλαισίου «δημιουργώντας πλήρη αβεβαιότητα για τους ιδιοκτήτες κατοικιών, οι οποίοι ενδιαφέρονται να τις εκμισθώσουν κατά την εφετεινή τουριστική περίοδο, ελπίζοντας όχι να πλουτίσουν, αλλά να ανταποκριθούν τουλάχιστον στις πολλαπλές φορολογικές και δανειακές τους υποχρεώσεις»!. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι:

"Ο νέος θεσμός θα ξεκινούσε από την 1η Φεβρουαρίου 2017, όταν θα άνοιγε η ειδική διαδικτυακή εφαρμογή του Υπουργείου σας που θα απέδιδε αριθμό μητρώου σε κάθε ενδιαφερόμενο ιδιοκτήτη.  Όμως μέχρι σήμερα, όχι μόνον η εφαρμογή αυτή ουδόλως υλοποιήθηκε αλλά αντίθετα, όπως γνωρίζετε, στις 4 Απριλίου δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Α΄ 47/04.04.2017 η διάταξη του άρθρου 36 του Ν. 4465/2017 με την οποία ορίστηκε ότι:

«Οι παράγραφοι 9 και 10 του άρθρου 111 του Ν. 4446/2016 αντικαθίστανται ως εξής:

9. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης Οικονομικών και Τουρισμού ορίζονται οι όροι συνεργασίας του Ελληνικού Δημοσίου με την εκάστοτε ηλεκτρονική πλατφόρμα, οι ειδικότεροι όροι εφαρμογής του παρόντος άρθρου, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.

10. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου ισχύουν μετά την πάροδο ενός μήνα από την δημοσίευση της κοινής υπουργικής απόφασης της προηγούμενης παραγράφου».

Δεδομένου ότι μέχρι σήμερα ουδεμία σχετική ΚΥΑ έχει εκδοθεί, παρότι επίκειται η έναρξη της τουριστικής περιόδου, η ανωτέρω νέα νομοθετική διάταξη, αντί να καταργήσει τους απαράδεκτους περιορισμούς, καταργεί ουσιαστικά, ή τουλάχιστον  θέτει σε επ’ αόριστο αναστολή, τη σύννομη εφαρμογή του νέου θεσμού της βραχυπρόθεσμης μίσθωσης ακινήτων, δημιουργώντας πλήρη αβεβαιότητα για τους ιδιοκτήτες κατοικιών, οι οποίοι ενδιαφέρονται να τις εκμισθώσουν κατά την εφετεινή τουριστική περίοδο, ελπίζοντας όχι να πλουτίσουν, αλλά να ανταποκριθούν τουλάχιστον στις πολλαπλές φορολογικές και δανειακές τους υποχρεώσεις!"

Η αναστολή σύμφωνα με το άρθρο 36 του νόμου 4465/2017 ισχύει για διάστημα ενός μήνα μετά την έκδοση της κοινής υπουργικής απόφασης που θα ρυθμίζει τους όρους συνεργασίας του Δημοσίου με τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες, η οποία αναμένεται από πέρυσι. Σε εκκρεμότητα βρίσκεται επίσης η δημιουργία μητρώου για την εγγραφή των ιδιοκτητών.

Ανοιξε χθες η ηλεκτρονική εφαρμογή του Taxisnet για την υποβολή της δήλωσης ειδικού φόρου ακινήτων από τις επιχειρήσεις που διαθέτουν ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα.

Η δήλωση υποβάλλεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία έως τις 20 Μαΐου του έτους φορολογίας. Ο φόρος που επιβάλλεται με συντελεστή 15% επί της αξίας των ακινήτων καταβάλλεται εντός τριών εργάσιμων ημερών από την υποβολή της δήλωσης. Όπως εξηγεί η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, για μια χρεωστική δήλωση που θα υποβληθεί στις 09/05/2017 θα θεωρείται εμπρόθεσμη η πληρωμή της έως και 12/05/2017 (και όχι έως την καταληκτική ημερομηνία εμπρόθεσμης υποβολής, ήτοι 20/05).

Υπόχρεοι σε φόρο είναι:

• Κάθε νομικό πρόσωπο, οργανισμός, υπεράκτια ή εξωχώρια εταιρεία (offshore κ.λπ.).

• Κάθε μορφής εταιρεία ιδιωτικών επενδύσεων (private investment company κ.λπ.).

• Κάθε μορφής καταπίστευμα (trust, Anstalt κ.λπ.) ή οποιοδήποτε μόρφωμα παρόμοιας φύσης.

• Κάθε μορφής ίδρυμα (foundation, Stiftung κ.λπ.) ή οποιοδήποτε μόρφωμα παρόμοιας φύσης.

• Κάθε μορφή προσωπικής επιχείρησης ή οποιαδήποτε οντότητα προσωπικού χαρακτήρα, κάθε μορφής κοινή επιχείρηση.

• Κάθε μορφής εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίου ή περιουσίας ή διαθήκης ή κληρονομίας ή κληροδοσίας ή δωρεάς, κάθε φύσης κοινοπραξία.

• Κάθε μορφής εταιρεία αστικού δικαίου και κάθε άλλο πιθανό μόρφωμα εταιρικής οργάνωσης, ανεξαρτήτως νομικής προσωπικότητας και κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα.

Υποχρέωση υποβολής δήλωσης ειδικού φόρου επί των ακινήτων, ανεξάρτητα αν υπάγονται στον φόρο ή όχι, έχουν:

α) Τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες.

β) Ανώνυμες εταιρείες και εταιρείες περιορισμένης ευθύνης οι οποίες έχουν ως σκοπό, σύμφωνα με το καταστατικό τους, την αγορά, διαχείριση, επένδυση και εκμετάλλευση ακινήτων.

γ) Ναυτιλιακές επιχειρήσεις που έχουν εγκαταστήσει γραφεία στην Ελλάδα σύμφωνα με τις διατάξεις του α.ν. 89/1967 και πλοιοκτήτριες εταιρείες εμπορικών πλοίων για τα ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούν στην Ελλάδα αποκλειστικώς ως γραφεία ή αποθήκες για την κάλυψη των λειτουργικών τους αναγκών ή που εκμισθώνουν σε ναυτιλιακές επιχειρήσεις της παρούσας περίπτωσης αποκλειστικά ως γραφεία ή αποθήκες για την κάλυψη των λειτουργικών τους αναγκών.