Αναστέλλεται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2013 το «πόθεν έσχες» για αγορά οποιουδήποτε ακινήτου (πρώτης κατοικίας, δευτερεύουσας κατοικίας, εξοχικής κατοικίας, καταστήματος κ.λπ.), η ανέγερση οικοδομής, η χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων, η κατασκευή πισίνας. Αυτό διευκρινίστηκε χθες από το υπουργείο Οικονομικών, με σχετική ανακοίνωση στην οποία επισημαίνεται ότι το εν λόγω μέτρο ισχύει με βάση το Ν. 3899/2010 άρθρο 8 παρ. 1, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με την παράγραφο 6 του άρθρου 28 του Ν. 3986/2011.

Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η αναστολή του «πόθεν έσχες» ισχύει, από τις 17 Δεκεμβρίου 2010 για την απόκτηση (αγορά ή ανέγερση ή χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση) όλων των ακινήτων, ενώ από την ίδια ημερομηνία εξαιρούνται από την επιβολή του φόρου δωρεάς και γονικής παροχής οι δωρεές και οι γονικές παροχές χρημάτων που συνιστώνται αποκλειστικά για την αγορά ή ανέγερση ακινήτων.

Λόγω της αναδρομικότητας μάλιστα του συγκεκριμένου μέτρου, οι ΔΟΥ θα πρέπει να προβούν, οίκοθεν ή κατόπιν αιτήσεως ή υποβολής ανακλητικής δήλωσης του φορολογουμένου, στη διαγραφή του βεβαιωθέντος και επιστροφή του τυχόν καταβληθέντος φόρου δωρεάς ή γονικής παροχής για δηλώσεις οι οποίες αφορούσαν σε δωρηθέν χρηματικό ποσό για αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας, το οποίο υπερέβαινε το απαλλασσόμενο.

Σε διευκρινίσεις για το "Πόθεν Εσχες" σχετικά με αγορά οποιουδήποτε ακινήτου προχώρησε το υπουργείο Οικονομικών. Ειδικότερα, όπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση, το "Πόθεν Εσχες" για αγορά οποιουδήποτε ακινήτου (πρώτης κατοικίας, δευτερεύουσας κατοικίας, εξοχικής κατοικίας, καταστήματος, κ.λ.π.), η ανέγερση οικοδομής, η χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων, η κατασκευή πισίνας, τελούν σε αναστολή μέχρι τις 31/12/2013.

Τρεις διαφορετικούς φόρους για την ακίνητη περιουσία τους θα πληρώσουν από τον Σεπτέμβριο πολλοί φορολογούμενοι, καθώς τα εκκαθαριστικά του Ενιαίου Τέλους Ακινήτων του 2009, του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας του 2010 και του ΦΑΠ του 2011 θα τους αποσταλούν σχεδόν ταυτόχρονα. Η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών έχει επιταχύνει τις διαδικασίες για την είσπραξη εσόδων από το Ενιαίο Τέλος Ακινήτων 2009 και τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας 2010 με την Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων να προχωρεί στο επόμενο διάστημα σε νέο κύκλο εκκαθαρίσεων. Μάλιστα, η διαδικασία θα είχε δρομολογηθεί ενωρίτερα εάν δεν είχαν προηγηθεί οι αλλαγές που επέφερε ο εφαρμοστικός νόμος του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού στον ΦΑΠ 2011. Πλέον ο ΦΑΠ επιβάλλεται για ατομική περιουσία άνω των 200.000 ευρώ με πρώτο φορολογικό συντελεστή για αξία από 200.000 ευρώ έως 500.000 ευρώ 2 τοις χιλίοις. Με την απόφαση αυτή η φορολογική βάση διευρύνθηκε σημαντικά, με αποτέλεσμα η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών να καλείται να εντοπίσει ακόμη μεγαλύτερο αριθμό υπόχρεων, στους οποίους θα βεβαιώσει τον φόρο και θα εκδώσει τα σχετικά εκκαθαριστικά πληρωμής. Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Οικονομικών από την έκδοση περίπου 3.000.000 εκκαθαριστικών σημειωμάτων Φόρου Ακίνητης Περιουσίας του 2010 και του 2011 θα εκταμιευθούν έσοδα που θα ξεπεράσουν τα 500 εκατ. ευρώ.

Οι αντικειμενικές απειλούν να τινάξουν την ήδη παραπαίουσα αγορά ακινήτων στον «αέρα». Αιτία; Το γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις οι αντικειμενικές αξίες ξεπερνούν έως και 80% τις εμπορικές αξίες στις οποίες μπορεί να κλειστούν συμφωνίες. Ήδη το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο σε επιμέρους κατηγορίες ακινήτων όπως για παράδειγμα στα βιομηχανικά κτίρια στα οποία σύμφωνα με την έρευνα εντοπίστηκαν οι μεγαλύτερες διαφοροποιήσεις (ξεπερνούν το 50% κατά μέσο όρο). Ανάλογα φαινόμενα καταγράφονται και σε χώρους γραφείων και καταστημάτων που βρίσκονται σε υποβαθμισμένες περιοχές του κέντρου της Αθήνας αλλά και σε συνοικιακές αγορές. Στην περίπτωση αυτή, οι διαφορές κινούνται στα επίπεδα του 30% κατά μέσο όρο αλλά υπάρχουν περιπτώσεις που οι εμπορικές αξίες είναι σχεδόν 50% χαμηλότερες σε σύγκριση με τις αγοραίες. Στις κατοικίες, οι διαφορές είναι σαφώς χαμηλότερες με εξαίρεση τις περιπτώσεις εκείνες που βρίσκονται σε υποβαθμισμένες περιοχές λόγω εγκληματικότητας. Εκεί οι διαφορές ξεπερνούν και το 45%, σύμφωνα με πρόσφατες μετρήσεις που έγιναν. Πάντως, ειδικά στην περίπτωση της κατοικίας, στην περίπτωση που δεν προσαρμοστούν οι αντικειμενικές στα σημερινά χαμηλά επίπεδα, θα ανακύψει και ένα άλλο πρόβλημα , το οποίο θα καταστήσει αδύνατη όχι μόνο τη πώληση αλλά και την ενοικίαση. Πρόκειται για τα τεκμήρια τα οποία, υπολογίζονται με βάση τις αντικειμενικές αξίες και τα οποία φυσικά θα οδηγούν σε υπερφορολόγηση όχι μόνο τους ιδιοκτήτες αλλά και τους ενοικιαστές. Σε κάθε περίπτωση, οι διαφορές μεταξύ των εμπορικών και των αντικειμενικών αξιών αποτελούν ένα πρόσθετο αντικίνητρο στην προσπάθια για την ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων.