Δεν προχωρά σε αύξηση των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων το υπουργείο Οικονομικών, αλλά το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού θα επεκταθεί σε όλη τη χώρα. Την απόφαση αυτή έλαβε χθες η διακομματική για το φορολογικό. Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής οι αντικειμενικές θα έπρεπε να αναπροσαρμοστούν τον Μάρτιο του 2013. Ομως ύστερα από συμφωνία με την τρόικα το μέτρο «παγώνει».

Οι δήμοι που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα υποχρεούνται να αυξήσουν το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) έως και σχεδόν 10 φορές σε σχέση με σήμερα. Αυτό σημαίνει ότι το ΤΑΠ, το οποίο σήμερα εισπράττεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, ενδέχεται να διαμορφώνεται έως και 3 τοις χιλίοις σε σχέση με τον συντελεστή 0,25 - 0,35 τοις χιλίοις που εφαρμόζεται σήμερα. Επομένως, οι ιδιοκτήτες των οποίων τα ακίνητα υπάγονται στη διοικητική αρμοδιότητα δήμων που βρίσκονται στο «κόκκινο» είναι πιθανόν να κληθούν στο μέλλον να καταβάλουν σημαντικό φόρο. Για παράδειγμα, ένα διαμέρισμα αντικειμενικής αξίας 200.000 ευρώ, το οποίο σήμερα πληρώνει ΤΑΠ της τάξεως των 50-75 ευρώ ετησίως, με το νέο καθεστώς πιθανώς να κληθεί να πληρώσει 600 ευρώ ετησίως. Εφ’ όσον εφαρμοστεί η εν λόγω διάταξη, στην οποία πάντως αντιδρούν έντονα οι δήμοι (εν μέσω και άλλων παρεμβάσεων που αφορούν την τοπική αυτοδιοίκηση), οι ιδιοκτήτες ακινήτων, αλλά και όσοι εκμεταλλεύονται ακίνητα, θα βρεθούν ενώπιον μιας ακόμα φορολογικής επιβάρυνσης. Υπενθυμίζεται ότι εν όψει του νέου φορολογικού πλαισίου, προβλέπονται και μεταβολές στον τρόπο φορολόγησης των ενοικίων, με βασικότερη αλλαγή την αυτοτελή φορολόγηση των ενοικίων, κάτι που σημαίνει ότι ο φόρος θα εισπράττεται από το πρώτο ευρώ. Ειδικότερα, θα επιβάλλεται φόρος 10% για ετήσιο εισόδημα από ενοίκια έως 12.000 ευρώ, 30% για τα επόμενα 48.000 ευρώ και 45% για το τμήμα των εισοδημάτων που υπερβαίνει τα 60.000 ευρώ.

Οπως επισημαίνει ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, κ. Στράτος Παραδιάς, «η κυβέρνηση θα έπρεπε να παρέχει στους ιδιοκτήτες τη δυνατότητα επιλογής του τρόπου φορολόγησης, αυτοτελώς, με συντελεστή 20%, όπως είχε προταθεί στο παρελθόν, ή κλιμακωτά, όπως ισχύει σήμερα». H ΠΟΜΙΔΑ αντιδρά στην αυτοτελή φορολόγηση, καθώς, μεταξύ άλλων, έχουν πολλαπλασιαστεί τα «φέσια» προς τους ιδιοκτήτες από την πλευρά των ενοικιαστών, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Ετσι, είναι λίαν πιθανό, χιλιάδες ιδιοκτήτες να φορολογηθούν για εισοδήματα από ενοίκια που ποτέ δεν εισέπραξαν, κάτι άλλωστε που ήδη συμβαίνει και σήμερα. Πάντως, με το νέο σύστημα προκύπτει όφελος για τους μικροϊδιοκτήτες οι οποίοι έχουν και εισόδημα από εργασία, καθώς το εισόδημα από ενοίκιο θα φορολογείται πλέον με χαμηλότερο συντελεστή, αντί να προστίθεται στο συνολικό τους εισόδημα και να φορολογείται με προοδευτικά μεγαλύτερους συντελεστές, όπως ισχύει σήμερα.

Παγώνουν οι αντικειμενικές ενώ ανοικτό είναι το θέμα του τροπου υπολογισμού του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων αλλά και της μείωσης του αφορολόγητου σε μεταβιβάσεις ,γονικές παροχές και κληρονομιές. Πιο αναλυτικά, για τα κλίμακα Ενιαίου Φόρου Ακινήτων Φυσικών Προσώπων «προκρίθηκαν» δύο εναλλακτικές λύσεις: Η πρώτη προβλέπει αφορολόγητο όριο αντικειμενικής αξίας ακίνητης περιουσίας από 50.000 ευρώ έως και 100.000 ευρώ. Η δεύτερη δεν προβλέπει αφορολόγητο. Δηλαδή ο νέος φόρος θα επιβάλλεται από το πρώτο ευρώ της αντικειμενικής αξίας της ακίνητης περιουσίας. Η νέα κλίμακα για τον υπολογισμό του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων θα έχει 7-9 φορολογικά κλιμάκια. Οι συντελεστές θα ξεκινούν από 0,1% ή 0,15% από το πρώτο ευρώ ή μετά το αφορολόγητο όριο και θα φθάνουν μέχρι 1,5% ή 2%. Ο ανώτατος συντελεστής θα επιβάλλεται στο τμήμα της ακίνητης περιουσίας που υπερβαίνει τα 3.000.000 ή 4.000.000 ευρώ. Για τις επιχειρήσεις σχεδιάζεται η φορολόγηση των ακινήτων όχι μόνο με τρεις συντελεστές που ισχύουν σήμερα (0,1%, 0,3% και 0,6%) αλλά με 10 συντελεστές, ανάλογα με τη χρήση του ακίνητου (άλλος για εμπορικά, άλλος για βιομηχανικά ακίνητα κλπ.). Οσον αφορά τα ακίνητα της Εκκλησίας, θα διατηρηθεί η απαλλαγή από τον φόρο για τους λατρευτικούς χώρους. Στον ενιαίο φόρο ακινήτων θα ενταχθούν και τα αγροτεμάχια, ενώ από τον φόρο δεν θα εξαιρεθούν όλοι οι κατ΄επάγγελμα αγρότες. Για τους αγρότες εξετάζεται να θεσπιστεί αφορολόγητο όριο που θα συνδέεται με την έκταση και την αξία της καλλιεργούμενης γης.

Επίσης δεν προχωρά σε αύξηση των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων το υπουργείο Οικονομικών, αλλά το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού θα επεκταθεί σε όλη τη χώρα. Την απόφαση αυτή έλαβε χθες η διακομματική για το φορολογικό.

Επειτα από αυτήν την εξέλιξη είναι εξαιρετικά πιθανό να μειωθούν μέχρι και στο μισό τα αφορολόγητα όρια στις μεταβιβάσεις για: Την απόκτηση πρώτης κατοικίας με αγορά, κληρονομιά και δωρεά που σήμερα είναι 200.000 ευρώ για άγαμο και 250.000 ευρώ για έγγαμο και προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για κάθε ένα από τα δύο πρώτα παιδιά και κατά 30.000 ευρώ για καθένα από τα επόμενα. Την αγορά οικοπέδου για ανέγερση πρώτης κατοικίας που σήμερα είναι 50.000 ευρώ για άγαμο, 100.000 ευρώ για έγγαμο και προσαυξάνεται κατά 10.000 ευρώ για κάθε ένα παιδί από τα δύο πρώτα και κατά 15.000 ευρώ για κάθε ένα από τα επόμενα. Κληρονομιά, γονική παροχή και δωρεά για συγγενείς πρώτου και δεύτερου βαθμού.

Κόντρα στις υποσχέσεις που έδιναν πρίν πέντε μήνες το υπουργείο Οικονομικών έχει κηρύξει ολοκληρωτικό πόλεμο στην μικροϊδιοκτησία καθώς στο «στόχαστρο» του μπαίνουν τα ενοίκια, που θα φορολογούνται από το πρώτο ευρώ αυτοτελώς και με βάση νέα κλίμακα και προωθεί την επιβολή και φόρου υπεραξίας. Οσον αφορά, ειδικότερα, στην αυτοτελή φορολόγηση των ενοικίων, σε προσχέδιο του υπό κατάρτιση νομοσχεδίου προβλέπεται η θέσπιση φόρου με συντελεστή 10% για ετήσιο εισόδημα έως 12.000 ευρώ, 30% για τα επόμενα 48.000 ευρώ και 45% για το τμήμα των εισοδημάτων που υπερβαίνει τα 60.000 ευρώ.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν σκέψεις να επανέλθει ο φόρος υπεραξίας στα ακίνητα με συντελεστή 20%. Θα πρέπει ωστόσο να αναφερθεί ότι για την αναβίωση του φόρου υπεραξίας ακινήτων, που είχε θεσπιστεί και παλαιότερα , εκφράζονται ήδη επιφυλάξεις, ακόμη και μεταξύ των στελεχών του υπουργείου ως προς την απόδοσή του. Επισημαίνεται ότι ο φόρος υπεραξίας επιβάλλεται στη διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης και πώλησης του ακινήτου, βαρύνει τον πωλητή και έχει την έννοια της φορολογίας της υπεραξίας που αποκόμισε στο διάστημα που είχε το ακίνητο στην κατοχή του. Ο συγκεκριμένος φόρος έχει απόδοση σε μια αναπτυσσόμενη αγορά ακινήτων, που οι τιμές των ακινήτων αυξάνονται. Σε μια αγορά ακινήτων, όμως, όπως είναι η ελληνική, που τα τελευταία χρόνια «βυθίζεται», ο συγκεκριμένος φόρος δεν θα έχει καμία απόδοση, αφού δεν θα υπάρχει φορολογική ύλη στην πλειονότητα των περιπτώσεων.

«Χαμηλώνουν» τα τεκμήρια

Σημαντικές μειώσεις στα τεκμήρια για κατοικίες προωθεί το υπουργείο Οικονομικών που σχεδιάζει:

- μείωση από 40 σε 25 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, για τα πρώτα 80 τ.μ. κύριων χώρων,

- μείωση από 65 σε 45 ευρώ το τ.μ. για τα επόμενα 40 τ.μ. κύριων χώρων, δηλαδή έως τα 120 τ.μ.

- μείωση από 110 σε 80 ευρώ το τ.μ. για τα επόμενα 80 τ.μ. κύριων χώρων, δηλαδή έως τα 200 τ.μ.

- μείωση από 200 σε 160 ευρώ το τ.μ. για τα επόμενα 100 τ.μ. κύριων χώρων, δηλαδή έως τα 300 τ.μ.,

- μείωση από 400 σε 350 ευρώ το τ.μ. για τα επόμενα τ.μ., δηλαδή για τα πλέον των 300 τετραγωνικών μέτρων.

Παράλληλα επιβάλλεται η αντικατάσταση του Έκτακτου Ειδικού Τέλους Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών (ΕΕΤΗΔΕ) και του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας (ΦΜΑΠ) από ενιαίο προοδευτικό φόρο ακινήτων, με σκοπό τη δίκαιη κατανομή των φορολογικών βαρών μεταξύ των φορολογούμενων πολιτών και με στόχο την ουσιαστική συνεισφορά των κατόχων της ακίνητης περιούσιας στα δημόσια έσοδα.
Τέλος προωθείται η επανεξέταση του συντελεστή φόρου μεταβίβασης με βάση τα ισχύοντα στις χώρες της ΕΕ και η επέκταση της εφαρμογής των αντικειμενικών αξιών και σε περιοχές που δεν υπάγονται στο σύστημα για δικαιότερη και πιο αποτελεσματική φορολόγηση.