Οι οικονομίες διαμοιρασμού και ειδικότερα οι πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης αλλάζουν τον χάρτη της ελληνικής αγοράς real estate, ενισχύοντας μεν την τοπική οικονομία, ασκώντας όμως πιέσεις στον ξενοδοχειακό κλάδο και κυρίως στα μικρού και μεσαίου μεγέθους ξενοδοχεία, διαπιστώνει η ICAP σε έκθεσή της. Σύμφωνα με την έκθεση, η βραχυχρόνια μίσθωση στην Ελλάδα βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο και οι συνεχείς και αλλεπάλληλες εξελίξεις μεταβάλλουν με ταχύτατους ρυθμούς την εν λόγω επιχειρηματική δραστηριότητα. Η ICAP προβλέπει «φρένο» των εσόδων από βραχυχρόνια μίσθωση, με μικρές ετήσιες μεταβολές την τριετία 2019-2021, έπειτα από μέσους ετήσιους ρυθμούς αύξησης 9% στην τριετία έως το 2018. Η παγκόσμια τάση ενίσχυσης των οικονομιών διαμοιρασμού, ιδιαίτερα στον τομέα που αφορά τη διαμονή, άλλαξε ριζικά και την εγχώρια αγορά βραχυχρόνιας μίσθωσης, καθώς αφενός ενίσχυσε την τοπική οικονομία, αφετέρου άσκησε πιέσεις στον ξενοδοχειακό κλάδο (κυρίως σε μικρού και μεσαίου μεγέθους ξενοδοχεία). Οι τελευταίες μεταβολές και προοπτικές εξέλιξης του εν λόγω κλάδου παρουσιάζονται στην 1η έκδοση της κλαδικής μελέτης που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τη Διεύθυνση Οικονομικών και Κλαδικών Μελετών της ICAP. Οι οικονομίες διαμοιρασμού που αναπτύχθηκαν, την τελευταία δεκαετία, οδήγησαν στη δημιουργία νέων μορφών επιχειρηματικότητας, ειδικά στον τομέα της διαμονής. Η βραχυχρόνια μίσθωση δωματίων/διαμερισμάτων/γραφειακών χώρων μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας έχει εξελιχθεί σε προσοδοφόρα και ταχύτατα αναπτυσσόμενη επιχειρηματική δραστηριότητα και στην Ελλάδα και δικαιολογημένα θεωρείται ότι έχει μεταλλάξει τον εγχώριο κλάδο του real estate. Η μεταβολή των ενοικίων, η οποία εξαρτάται άμεσα από την εξέλιξη των τιμών των ακινήτων, αποτελεί σαφή ένδειξη για την πορεία της αγοράς ακινήτων σε επίπεδο μισθώσεων. Σε γενικές γραμμές, ο δείκτης τιμών ενοικίων ακολούθησε ανοδική πορεία έως και το 2011. Έκτοτε, καταγράφει πτώση, ωστόσο, ο ρυθμός μείωσης των τελευταίων ετών φαίνεται να επιβραδύνεται. Κύριο χαρακτηριστικό της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων είναι ο μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων και ιδιωτών (ιδιοκτήτες ακινήτων, πλατφόρμες διαμοιρασμού, εταιρείες διαχείρισης) που δραστηριοποιούνται στην αγορά. Η απουσία φορολογικού πλαισίου τα προηγούμενα έτη και η ανάγκη αντιμετώπισης της οικονομικής συγκυρίας της χώρας επέφεραν διεύρυνση της προσφοράς υπηρεσιών βραχυχρόνιας μίσθωσης, με αποτέλεσμα να αυξηθεί δραστικά ο αριθμός των καταχωρημένων διαθέσιμων καταλυμάτων. Τα συνολικά έσοδα από βραχυχρόνια μίσθωση παρουσίασαν αξιόλογους ρυθμούς ανάπτυξης την περίοδο 2015-2018 (μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης 9% περίπου). Επισημαίνεται ότι τα εν λόγω στοιχεία αφορούν μόνο τα έσοδα που προήλθαν μόνο από τη διαμονή (μίσθωση) και για τον υπολογισμό των μεγεθών έχουν προσμετρηθεί τα έσοδα τόσο από ακίνητα των οποίων η εκμετάλλευση δεν υπερέβη τις 92 ημέρες (βραχυχρόνια μίσθωση) όσο και από ακίνητα που εκμισθώθηκαν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, αλλά διατηρούν το «χαρακτήρα» της βραχυχρόνιας μίσθωσης (οικογενειακό προϊόν, επιπλωμένα δωμάτια, σπιτική φιλοξενία, κ.λπ). Οι ετήσιοι ρυθμοί αύξησης της εξεταζόμενης αγοράς ήταν σαφώς υψηλότεροι στην αρχή της τρέχουσας δεκαετίας, λαμβάνοντας υπόψιν και τον ρυθμό εξέλιξης των καταχωρήσεων καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης. Η βραχυχρόνια μίσθωση στην Ελλάδα βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο και οι συνεχείς και αλλεπάλληλες εξελίξεις μεταβάλλουν με ταχύτατους ρυθμούς την εν λόγω επιχειρηματική δραστηριότητα. Σύμφωνα με πρόβλεψη της ICAP, βασισμένη σε κατάλληλο οικονομετρικό υπόδειγμα, τα έσοδα από βραχυχρόνια μίσθωση θα παρουσιάσουν μικρές ετήσιες μεταβολές την τριετία 2019-2021. Καθοριστικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει η υποχρεωτική δήλωση/εγγραφή ακινήτων και η φορολόγηση των εισοδημάτων που προκύπτουν από την εξεταζόμενη δραστηριότητα, οι οποίες ενδέχεται να ανακόψουν μέρος της δυναμικής της. Φορείς του κλάδου θεωρούν εξαιρετικά σημαντική την τροποποίηση του νομικού και φορολογικού πλαισίου, με τέτοιο τρόπο, ώστε να εξασφαλίζεται η διατήρηση της δυναμικής της βραχυχρόνιας μίσθωσης χωρίς παράλληλα να πλήττονται άλλοι κομβικοί κλάδοι της ελληνικής οικονομίας

Συνολικά κεφάλαια που προσεγγίζουν τα 300 εκατ. ευρώ «έπεσαν» κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου του 2019 στην ελληνική αγορά ακινήτων, κυρίως για την απόκτηση επενδυτικών κτιρίων, όπως εμπορικά καταστήματα και κτίρια γραφείων. Πρόκειται για μέγεθος που αποτελεί ιστορικό υψηλό για διάστημα τριμήνου, δεδομένου ότι, κατά τη διάρκεια των προηγούμενων ετών, συνήθως 300-400 εκατ. ευρώ ήταν ο συνολικός τζίρος της αγοράς επενδυτικών ακινήτων για το σύνολο ενός έτους και όχι για ένα τρίμηνο. Παράλληλα, καταδεικνύει και τη μεγάλη ζήτηση που υπάρχει ήδη από το 2017 για ακίνητα εισοδήματος, τόσο από τις εγχώριες επενδυτικές εταιρείες ακινήτων (ΑΕΕΑΠ) όσο και από τα ξένα funds, τα οποία πλέον έχουν περάσει στο επόμενο στάδιο, καθώς δεν εξετάζουν απλώς κινήσεις, αλλά τις υλοποιούν κιόλας.

Η μεγαλύτερη σε αξία συναλλαγή αφορούσε την απόκτηση τεσσάρων ακινήτων-υπεραγορών της αλυσίδας Σκλαβενίτη, από την Grivalia Properties ΑΕΕΑΠ. Λίγο πριν ενταχθεί στον όμιλο Eurobank, η εισηγμένη εταιρεία προχώρησε σε μια επένδυση ύψους 119 εκατ. ευρώ, η οποία θα ολοκληρωθεί και τυπικά τις επόμενες εβδομάδες. Τα ακίνητα (δύο στην Αθήνα και δύο στη Θεσσαλονίκη) διαθέτουν συνολική επιφάνεια 90.000 τ.μ. και είναι πλήρως μισθωμένα στην ομώνυμη αλυσίδα. Μάλιστα, όπως ανακοίνωσε η Grivalia, η απόδοση της επένδυσης αγγίζει το 9%.

Αντίστοιχα, το επενδυτικό fund Brook Lane Capital ολοκληρώνει αυτήν την περίοδο επενδύσεις που αναμένεται να προσεγγίσουν τα 110 εκατ. ευρώ. Κατ’ αρχάς, επικράτησε στον διαγωνισμό της Alpha Bank για το χαρτοφυλάκιο πέντε κτιρίων γραφείων (κυρίως ακίνητα που στο παρελθόν ανήκαν στην «Μπ. Βωβός»), καταβάλλοντας ποσό ύψους 95 εκατ. ευρώ. Παράλληλα όμως, το Brook Lane Capital εμφανίζεται ως ο επικρατέστερος πλειοδότης για ακόμα ένα κτίριο γραφείων, που πώλησε η Τράπεζα Πειραιώς σε έτερο διαγωνισμό, με το τίμημα να εκτιμάται ότι ξεπέρασε τα 10 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για το ακίνητο που στεγάζει τα κεντρικά γραφεία της Microsoft Hellas στη Λ. Κηφισίας, στο ύψος των Αναβρύτων Αμαρουσίου.

Ιδιαίτερα κινητική ήταν και η Trastor Properties ΑΕΕΑΠ κατά το φετινό πρώτο τρίμηνο, καθώς έχει ήδη δαπανήσει 46 εκατ. ευρώ (έναντι περίπου 38 εκατ. ευρώ στο σύνολο του 2018) για την απόκτηση σειράς κτιρίων γραφείων, αλλά κι ενός καταστήματος στην οδό Βουκουρεστίου στο Κολωνάκι. Η μεγαλύτερη συναλλαγή αφορούσε το χαρτοφυλάκιο που είχε αποκτήσει τα προηγούμενα χρόνια ο όμιλος Grupo Dolphin από την Αργεντινή. Το τελικό τίμημα ανήλθε σε 27,8 εκατ. ευρώ. Το χαρτοφυλάκιο αυτό περιλαμβάνει τέσσερα επαγγελματικά ακίνητα στην Αττική. Ανάμεσα σε αυτά, κτίριο γραφείων 8.000 τ.μ. στην Κηφισιά, όπου στεγάζονται, μεταξύ άλλων, τα κεντρικά γραφεία του ομίλου Μαΐλλη, κτίριο γραφείων στη λεωφ. Βασ. Σοφίας, που μισθώνει η Τράπεζα Πειραιώς, ακόμα ένα κτίριο στην οδό Γραβιάς στην Αργυρούπολη, όπου στεγάζεται η ISI Eλλάς, η οποία είναι εκ των βασικών υπεργολάβων του αμερικανικού αμυντικού κολοσσού της Lockheed Martin, όπως επίσης και κτίριο γραφείων στο Μαρούσι, στην οδό Αγίου Κωνσταντίνου, όπου στεγάζεται η εταιρεία Lola.

Εκτός από το παραπάνω χαρτοφυλάκιο, η Trastor απέκτησε κι ένα συγκρότημα γραφείων που ανήκαν στην Prometheus Gas του ομίλου Κοπελούζου και το οποίο βρίσκεται στον Παράδεισο Αμαρουσίου επί των οδών Γραβιάς 4 και Γρανικού. Το ύψος της σχετικής συναλλαγής ανήλθε σε 12 εκατ. ευρώ.

Τα στοιχεία του Μητρώου Μεταβιβάσεων Ακινήτων δείχνουν ότι η Καλλιθέα περνά με διαφορά σε μεταβιβάσεις την Κηφισιά.Σύμφωνα με στοιχεία τα οποία προκύπτουν από το Μητρώο Αξιών Μεταβιβάσεων Ακινήτων, πέρυσι έγιναν περισσότερες από 26.700 αγοραπωλησίες έναντι περίπου 18.800 το 2017, οδηγώντας στο δημόσιο ταμείο φόρους που ξεπέρασαν τα 230 εκατ. ευρώ, όπως δείχνουν στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.

Το πλήθος των μεταβιβάσεων σημείωσε αύξηση 42% από χρόνο σε χρόνο, οι δε εισπράξεις φόρων από τις αγοραπωλησίες ακινήτων καταγράφουν άνοδο 41%, με τα έσοδα να φτάνουν τα 232,25 εκατ. ευρώ πέρυσι έναντι 164,62 εκατ. ευρώ το 2017.Η Αττική βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Τα συμβόλαια που υπογράφηκαν πέρυσι ανήλθαν σε 14.291, όταν το 2017 ο αριθμός τους είχε διαμορφωθεί στις 8.532, καταγράφοντας αύξηση 67,5%. Επιμέρους, από τις 14.291 μεταβιβάσεις που έγιναν πέρυσι στην Αττική, οι 5.806 εντοπίζονται στον Δήμο Αθηναίων και από αυτές οι 4.700 αφορούν μεταβιβάσεις διαμερισμάτων και μονοκατοικιών.

Αμέσως μετά ακολουθεί η Θεσσαλονίκη, με την αύξηση να αγγίζει το 30% (3.089 το 2018 από 2.212 τον αμέσως προηγούμενο χρόνο) ενώ τη δεύτερη και τρίτη θέση αντίστοιχα καταλαμβάνουν Κρήτη και Κυκλάδες όπου πρωταγωνιστεί το Airbnb, με συνολικά 1.191 μεταβιβάσεις πέρυσι έναντι 746 το 2017.

Τα πρώτα στοιχεία για το 2019, σε επίπεδο τριμήνου, δείχνουν συνέχιση των ανοδικών τάσεων. Στον δήμο Αθηναίων για παράδειγμα, το πρώτο τρίμηνο του 2019 το Μητρώο Μεταβιβάσεων Ακινήτων δείχνει 1.341 μεταβιβάσεις έναντι 1.250 το αντίστοιχο περυσινό διάστημα ενώ στον δήμο Θεσσαλονίκης, οι 408 μεταβιβάσεις του πρώτου τριμήνου του 2018 έχουν αυξηθεί σε 425 το αντίστοιχο φετινό διάστημα.

Επιστρέφοντας στην Αττική, πάντα με βάση τα στοιχεία του Μητρώου, ο χάρτης για το πρώτο τρίμηνο ανά δήμο δείχνει τις εξής μεταβιβάσεις:

Αγίας Βαρβάρας, 1

Αγίας Παρασκευής, 45

Αγίου Δημητρίου, 37

Αγίων Αναργύρων - Καματερού, 10

Αθηναίων, 1.341

Αιγάλεω, 11

Αλίμου, 26

Αμαρουσίου, 59

Βριλησσίων, 28

Βύρωνα, 38

Γαλατσίου, 48

Γλυφάδας, 47

Δάφνης - Υμηττού, 15

Ελληνικού - Αργυρούπολης, 18

Ζωγράφου, 85

Ηλιουπόλεως, 50

Ηρακλείου, 18

Ιλίου, 21

Καισαριανής, 28

Καλλιθέας, 99

Κηφισιάς, 79

Λυκόβρυσης - Πεύκης, 30

Μεταμόρφωσης, 4

Μοσχάτου - Ταύρου, 25

Νέας Ιωνίας, 42

Νέας Σμύρνης, 97

Παλαιού Φαλήρου, 59

Παπάγου - Χολαργού, 22

Πεντέλης - Μελισσίων, 30

Περιστερίου, 30

Πετρουπόλεως, 24

Φιλαδέλφειας - Ν. Χαλκηδόνας, 22

Φιλοθέης - Ψυχικού, 17

Χαϊδαρίου, 20

Χαλανδρίου, 20

Παραδόθηκαν στους προεπιλεγέντες αναδόχους της επέκτασης του Μετρό κατά το α’ στάδιο του διαγωνισμού τα συμβατικά στοιχεία (τεύχη και σχέδια) για το β’ στάδιο του διαγωνισμού.

Η Γραμμή 4 θα ενώνει Άλσος Βεΐκου-Ευαγγελισμό-Φάρο-Μαρούσι, με τις επεκτάσεις της (α) προς Βύρωνα/Άνω Ηλιούπολη και (β) προς Πετρούπολη και Εθνική Οδό. Η Γραμμή 4 αποτελείται από 2 σκέλη ακτινικής μορφής, προς Γαλάτσι και Μαρούσι, και ένα κεντρικό τμήμα διερχόμενο από το κέντρο της Αθήνας, έχει συνολικό μήκος 38,2 χλμ., περιλαμβάνει 35 συνολικά σταθμούς και αποτελείται από πέντε επιμέρους διακριτά τμήματα, Α, Β, Γ, Δ και Ε:

Τμήμα Α: Άλσος Βεΐκου-Γουδή (με μήκος 12,8 χλμ. και 15 σταθμούς)

Τμήμα Β: Γουδή-Μαρούσι (με μήκος 9,6 χλμ. και 8 σταθμούς)

Τμήμα Γ: Ευαγγελισμός-Άνω Ηλιούπολη (με μήκος 4,1 χλμ. και 3 σταθμούς)

Τμήμα Δ: Άλσος Βεΐκου-Πετρούπολη (με μήκος 7,3 χλμ. και 6 σταθμούς)

Τμήμα Ε: Μαρούσι-Εθνική Οδός (με μήκος 4,4 χλμ. και 3 σταθμούς)

Τώρα, η αρχή έγινε με το Τμήμα Α', για το οποίο η α' φάση του διαγωνισμού απέφερε ως υποψήφιους αναδόχους τα σχήματα:

1. ΤΕΡΝΑ ΑΕ-VINCI-SIEMENS AG «TVS»

2. J+P ΑΒΑΞ ΑΕ-GHELLA SpA-ALSTOM TRANSPORT S.A.

3. ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ-ANSALDO STP S.p.A-HITACHI RAIL ITALY SPA

Σήμερα, λοιπόν, τα σχήματα αυτά παρέλαβαν από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών τα συμβατικά στοιχεία (τεύχη και σχέδια) για το β’ στάδιο του διαγωνισμού.

Οι υποψήφιοι ανάδοχοι καλούνται να υποβάλουν τις τεχνικές και οικονομικές προσφορές τους μέχρι τη Δευτέρα 10 Δεκεμβρίου 2018.

Ο προϋπολογισμός δημοπράτησης ανέρχεται σε 1.510.000.000 ευρώ και η προβλεπόμενη διάρκεια υλοποίησης του έργου ανέρχεται σε 8 χρόνια.

Η παραπάνω εξέλιξη αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στην πορεία υλοποίησης του μεγαλύτερου έργου υποδομής, το οποίο θα συμβάλει καταλυτικά στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών της Αττικής.

Γραμμή 4, Τμήμα Α’:

«Άλσος Βεΐκου – Γουδή»

Η χάραξή του εκτείνεται από την περιοχή του Άλσους Βεΐκου στο Γαλάτσι μέχρι το Γουδή και το Φρέαρ TBM Κατεχάκη και υπάγεται στα διοικητικά όρια των Δήμων Αθήνας, Γαλατσίου, Καισαριανής και Ζωγράφου.

Έχει μήκος περίπου 12,8 χλμ. και περιλαμβάνει:

Δεκαπέντε νέους υπόγειους σταθμούς: Άλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια, Ζωγράφου και Γουδή.

Εννέα ενδιάμεσα ή/και τερματικά φρέατα.

Σήραγγα υπόγειας διάνοιξης διατομής διπλής τροχιάς που θα διανοιχτεί με τουλάχιστον δύο μηχανήματα διάνοιξης σηράγγων ολομέτωπης κοπής (ΤΒΜ) μήκους περί τα 12km.

Σήραγγες υπόγειας διάνοιξης με συμβατικά μηχανικά μέσα διπλής τροχιάς, τριπλής τροχιάς & διακλαδώσεων.

Σήραγγες μονής τροχιάς (STT) υπόγειας διάνοιξης με συμβατικά μηχανικά μέσα μήκους 850,0 μ περίπου.

Δύο επίσταθμους της γραμμής, πριν το σταθμό Άλσος Βεΐκου (κάτω από την Λεωφ. Βεϊκου) και μετά το σταθμό Γουδή (κάτω από τη Λεωφ. Κατεχάκη).

Ένα νέο Κέντρο Ελέγχου Λειτουργίας (ΚΕΛ) για την γραμμή 4, με προοπτική ενσωμάτωσης και του ελέγχου λειτουργίας των γραμμών 1, 2, 3, αλλά και μελλοντικών αυτόματων νέων γραμμών, καθώς και του Τραμ. Το νέο (ΚΕΛ) θα χωροθετηθεί εντός των ορίων του Αμαξοστασίου Σεπολίων.

Ένα νέο κτίριο συντήρησης και επισκευών των νέων συρμών σε διαθέσιμο χώρο εντός των ορίων του Αμαξοστασίου Σεπολίων.

Το Έργο επίσης περιλαμβάνει το απαιτούμενο τροχαίο υλικό (20 αυτόματα τρένα χωρίς οδηγό), καθώς και όλα τα απαιτούμενα Ηλεκτρομηχανολογικά και Σιδηροδρομικά Συστήματα για τη λειτουργία της Γραμμής.