Οι τιμές για κατοικίες, τόσο για σπίτια, όσο και για διαμερίσματα στην Κύπρο , παρουσίασαν στο δ΄τρίμηνο πτώση 2012 της τάξης του 1.1% και 3.1% αντίστοιχα, με τη μεγαλύτερη μείωση να καταγράφεται στην Αμμόχωστο (7.0% για τα διαμερίσματα) και στη Λεμεσό (2.5% για τα σπίτια). Παγκύπρια, οι τιμές των καταστημάτων μειώθηκαν κατά μέσο όρο 3.8%, των γραφείων κατά 1.8% και των αποθηκών κατά 1.6%. Σε σύγκριση με το αντίστοιχο τέταρτο τρίμηνο του 2011, οι τιμές των διαμερισμάτων μειώθηκαν κατά 7.9%, των σπιτιών κατά 5.7%, των καταστημάτων κατά 15.5%, των γραφείων 10.0% και των αποθηκών κατά 9.3%. Η μέση τιμή ενοικίασης σε ολόκληρη την Κύπρο παρουσίασε τριμηνιαία πτώση 3.3% στα διαμερίσματα, 2.6% στα σπίτια, στα καταστήματα 5,5%, στις αποθήκες 4.3% και στα γραφεία 2.5%. Συγκρίνοντας τα ενοίκια με εκείνα του τέταρτου τριμήνου του 2011, οι τιμές ενοικίασης υποχώρησαν κατά 7.6% για τα διαμερίσματα, 8.1% για σπίτια, 14.4% για καταστήματα, 11.8% για γραφεία και 9.1% για αποθήκες. Όλες οι κατηγορίες σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές εξακολουθούν να επηρεάζονται, με αυτές που κατέγραψαν πρώτες τη μεγαλύτερη πτώση, τώρα να έχουν τον χαμηλότερο ρυθμό μείωσης. Σε ότι αφορά την απόδοση των επενδύσεων, στο τέλος του τέταρτου τριμήνου του 2012, οι αποδόσεις βρίσκονται στο 3.8% για διαμερίσματα, 2,0% για σπίτια, 6.0% για καταστήματα, 4.7% για αποθήκες και 4.6% για γραφεία. Η παράλληλη μείωση των τιμών αλλά και των ενοικίων, έχει ως αποτέλεσμα τη διαμόρφωση ενός σκηνικού σχετικής σταθερότητας και μειωμένων αποδόσεων. Αυτό υποδεικνύει πως υπάρχει ακόμη περιθώριο για περαιτέρω διακυμάνσεις αφού υπάρχει σημαντική διαφορά μεταξύ της απόδοσης και του επενδυτικού ρίσκου.

Στο Ε2 οι φορολογούμενοι πρέπει να δηλώσουν, ξεχωριστά για κάθε ακίνητό τους, τα ενοίκια που εισέπραξαν σε περίπτωση εκμίσθωσης ή υπεκμίσθωσης καθώς και τα τεκμαρτά μισθώματα που προκύπτουν από την ιδιόχρηση ή τη δωρεάν παραχώρηση ακινήτων τους σε τρίτους. Τα συνολικά ποσά από κάθε κατηγορία εισοδήματος από ακίνητα, όπως θα δηλωθούν στο Ε2, θα μεταφερθούν αυτόματα, στους αντίστοιχους κωδικούς του πίνακα 4Ε του εντύπου Ε1.

Ειδικότερα το Ε2 το υποβάλλουν υποχρεωτικά όσοι φορολογούμενοι:

• εισέπραξαν εντός του 2017 ενοίκια από εκμίσθωση ή υπεκμίσθωση κατοικιών ή και λοιπών κτισμάτων

• παραχώρησαν δωρεάν κάποια ιδιόκτητη κατοικία τους στα παιδιά τους, στους γονείς τους ή σε τρίτους

• χρησιμοποίησαν ένα ή περισσότερα δικά τους κτίσματα ως επαγγελματική στέγη (όσοι δηλαδή έκαναν ιδιόχρηση ή ιδιοχρησιμοποίηση επαγγελματικής στέγης)

Στην περίπτωση εγγάμων φορολογουμένων, εάν και οι δύο σύζυγοι είχαν εισοδήματα από ακίνητα, τότε πρέπει να το υποβάλλουν και οι δύο, ξεχωριστά το έντυπο Ε2. Εφόσον μόνο η σύζυγος είχε το 2017 εισοδήματα από ακίνητα, τα οποία ανήκουν στη δική της κυριότητα, έχει υποχρέωση υποβολής του εντύπου Ε2 είτε χρησιμοποιώντας τους δικούς της προσωπικούς κωδικούς πρόσβασης στο TAXISNET είτε χρησιμοποιώντας τους κωδικούς του συζύγου της. Στην δεύτερη αυτή περίπτωση θα πρέπει να επιλέξει «Ε2 της συζύγου». Επίσης, πρέπει να δηλωθούν στο Ε2 και οι κατοικίες ή τα επαγγελματικά ακίνητα, τα οποία παρέμειναν «κενά» για τουλάχιστο 6 μήνες μέσα στο 2017. Στην περίπτωση αυτή, ο φορολογούμενος οφείλει να διατηρεί αντίγραφα των λογαριασμών ρεύματος ή κοινοχρήστων ή άλλων λογαριασμών (τηλεφώνου, νερού κλπ), από τους οποίους προκύπτει ότι πράγματι τα ακίνητα ήταν «κενά».

Αν το ακίνητο βρίσκεται στην κατοχή ενός προστατευόμενου μέλους της οικογένειας του φορολογούμενου, η καταχώρηση των στοιχείων του ακινήτου και των εισοδημάτων που αποκτήθηκαν από αυτό πρέπει να γίνει στο έντυπο Ε2 του ίδιου του φορολογούμενου. Σε περίπτωση ακινήτου που ανήκει σε ανήλικο, τότε, εάν ο ανήλικος δεν έχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (εντύπου Ε1), το ακίνητο καταχωρείται στο Ε2 του γονέα. Στο πεδίο «στοιχεία ενοικιαστή» πρέπει να γραφτεί επιπλέον η φράση ότι το ακίνητο ανήκει στο παιδί. Αν από το ακίνητο εισπράττονται ενοίκια, τα ποσά τους προστίθενται στα εισοδήματα του γονέα που έχει το μεγαλύτερο συνολικό εισόδημα.

Πώς συμπληρώνεται

Το Ε2 συμπληρώνεται προσεκτικά με τις ακόλουθες οδηγίες που δίνει η ΑΑΔΕ:

Στη στήλη 1 ή στο πεδίο «α/α», αναγράφεται ο αύξων αριθμός του ακινήτου, για το οποίο δηλώνονται μισθώματα.

Στη στήλη 2 ή στο πεδίο «ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ», αναγράφεται η διεύθυνση του ακινήτου, δηλαδή η οδός, ο αριθμός, η πόλη ή το χωρίο όπου αυτό βρίσκεται, καθώς επίσης και ο ταχυδρομικός κώδικας της περιοχής. Εφόσον δηλώνεται εδαφική έκταση σε περιοχή εκτός σχεδίου ή εφόσον το ακίνητο βρίσκεται σε δρόμο ανώνυμο, αναγράφεται η θέση του στην περιοχή και ο δήμος, το δημοτικό διαμέρισμα ή η κοινότητα που υπάγεται. Εάν πρόκειται για γεωργική έκταση, τότε πρέπει επιπλέον να δηλωθεί εάν είναι «ορεινή», «ημιορεινή» ή «πεδινή» και «αρδευόμενη» ή «μη αρδευόμενη».

Στη στήλη 3 ή στο πεδίο «θέση», πρέπει να αναγραφεί ο όροφος διαμερίσματος ή επαγγελματικής στέγης σε πολυκατοικία. Εφόσον δηλώνεται εδαφική έκταση, δηλαδή αγρός, αγροτεμάχιο, οικόπεδο κ.λπ., στη στήλη 3 πρέπει να αναγραφεί το 0.

Στη στήλη 4 ή στο πεδίο «κατηγορία», δίδεται η πληροφορία για το είδος ή την κατηγορία του ακινήτου, δηλαδή δηλώνεται εάν αυτό είναι «κατάστημα», «κατοικία», «αγροτεμάχιο», «οικόπεδο» κ.λπ. Για την συμπλήρωση της στήλης 4 θα γίνεται επιλογή της κατηγορίας του δηλούμενου ακινήτου σύμφωνα με την ακόλουθη κατηγοριοποίηση των ακινήτων, που ισχύει για τη συμπλήρωση του εντύπου Ε9: Κατοικία, Μονοκατοικία, Επαγγελματική Στέγη, Οικόπεδο, Αποθήκη, Θέση Στάθμευσης, Σταθμός Αυτοκινήτων ΔΧ, Βιομηχανικό Κτίριο, Ξενοδοχείο, Νοσηλευτήριο, Εκπαιδευτήριο, Αθλητική Εγκατάσταση, Άλλο Κτίριο (Θέατρο, Κινηματογράφος, Μουσείο κ.λπ.), Αγροτεμάχιο, Άλλη Χρήση. Αντίστοιχη συμπλήρωση θα γίνεται και σε περίπτωση χειρόγραφης υποβολής της δήλωσης.

Στη στήλη 5 ή στο πεδίο «επιφάνεια», αναγράφεται ο αριθμός των τετραγωνικών μέτρων της επιφάνειας του ακινήτου. Σύμφωνα με τις οδηγίες που έχει δώσει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, εφόσον δηλώνεται γεωργική έκταση, η επιφάνειά της πρέπει να γραφτεί σε τετραγωνικά μέτρα.

Στη στήλη 6 ή στο πεδίο «ονοματεπώνυμο», αναγράφονται το όνομα και το επώνυμο του ενοικιαστή του ακινήτου ή η επωνυμία της επιχείρησης που ενοικιάζει το ακίνητο. Εάν δηλώνεται διαμέρισμα, οικία, κατάστημα ή άλλης κατηγορίας κτίσμα που παρέμεινε κενό για μερικούς ή για όλους τους μήνες μέσα στο 2017, τότε στη στήλη 6 πρέπει να γραφτεί η λέξη «ΚΕΝΟ».

Στη στήλη 7 ή στο πεδίο «Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.)», πρέπει να αναγραφεί ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου του προσώπου που έχει δηλωθεί ως «ενοικιαστής» στη στήλη 6. Σε περίπτωση που δηλώνεται κενό ακίνητο, δεν πρέπει να αναγραφεί τίποτα στη στήλη 7.

Στις στήλες 8 και 9, αναγράφονται, αντίστοιχα, οι ημερομηνίες έναρξης και λήξης της περιόδου κατά την οποία το ακίνητο ενοικιάσθηκε, παραχωρήθηκε δωρεάν, ιδιοχρησιμοποιήθηκε ή παρέμεινε κενό κατά τη διάρκεια του 2017. Εάν η χρονική αυτή διάρκεια κάλυψε ολόκληρο το έτος 2017, τότε στη στήλη 8 θα γραφτεί ως ημερομηνία έναρξης η 1/1 και στη στήλη 9 ως ημερομηνία λήξης η 31/12.

Στη στήλη 10 ή στο πεδίο «ΜΗΝΕΣ», αναγράφεται ο αριθμός των μηνών του χρονικού διαστήματος κατά το οποίο το ακίνητοενοικιάσθηκε, παραχωρήθηκε δωρεάν, ιδιοχρησιμοποιήθηκε ή παρέμεινε κενό κατά τη διάρκεια του 2017. Εφόσον το ακίνητο ενοικιάσθηκε, παραχωρήθηκε δωρεάν, ιδιοχρησιμοποιήθηκε ή παρέμεινε κενό καθ’ όλη τη διάρκεια του 2017, τότε στη στήλη 10 πρέπει να αναγραφεί ο αριθμός 12.

Στη στήλη 11 ή στο πεδίο «ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ Ή ΤΕΚΜΑΡΤΟ ΜΗΝΙΑΙΟ ΜΙΣΘΩΜΑ», αναγράφεται το ποσό του μηνιαίου ενοικίου που ελάμβανε ο ιδιοκτήτης του ακινήτου από τον ενοικιαστή, κατά τη διάρκεια του 2017. Εάν πρόκειται για δωρεάν παραχώρηση κτίσματος προς τρίτο (φίλο ή αδελφό) ή εάν πρόκειται για ιδιοχρησιμοποίηση κτίσματος, πρέπει να αναγραφεί ένα «τεκμαρτό» ποσό μηνιαίου μισθώματος, το οποίο προκύπτει κανονικά με πολλαπλασιασμό της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου με τον συντελεστή 3% και, στη συνέχεια, με διαίρεση του γινομένου που θα προκύψει δια τον αριθμό 12.

Στη στήλη 12 ή στο πεδίο «ποσοστό συνιδιοκτησίας», πρέπει να αναγραφεί μόνο ο αριθμός του ποσοστού συνιδιοκτησίας, χωρίς το σύμβολο %. Εάν το ακίνητο ανήκει στο σύνολό του στο φορολογούμενο πρέπει να αναγραφεί ο αριθμός 100, που σημαίνει ποσοστό συνιδιοκτησίας 100%. Εάν το ακίνητο ανήκει κατά το ήμισυ στο φορολογούμενο, τότε πρέπει να γραφτεί ο αριθμός 50, που σημαίνει ποσοστό συνιδιοκτησίας 50%.

Οι στήλες 13, 14 και 15 συμπληρώνονται με το ακαθάριστο εισόδημα των ακινήτων που αναλογεί στον υπόχρεο κατά κατηγορία όπως εμφανίζεται στους τίτλους των στηλών. Στις στήλες αυτές συμπληρώνονται και τα ανείσπρακτα εισοδήματα από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας (παρ. 4 του άρθρου 39 του ν. 4172/2013) που δηλώθηκαν στο προηγούμενο φορολογικό έτος στους κωδικούς αριθμούς 125-126 του Ε1 και εισπράχθηκαν κατά το έτος 2017.

Στη στήλη 16, αναγράφεται το συνολικό ποσό των ανείσπρακτων εισοδημάτων από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας, δηλαδή το σύνολο των ενοικίων που ο φορολογούμενος δεν κατάφερε να εισπράξει από τον ενοικιαστή του κατά τη διάρκεια του 2017. Η ξεχωριστή αναγραφή των ποσών αυτών κρίνεται αναγκαία, προκειμένου ο φορολογούμενος να μην πληρώσει φόρο εισοδήματος και γι' αυτά. Ωστόσο, για να δηλωθούν τα ποσά αυτά φέτος στη στήλη 16 και να μην φορολογηθούν θα πρέπει να πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις που προβλέπει ο νόμος.

Στη στήλη 17 συμπληρώνεται το είδος μίσθωσης και η χρήση του ακινήτου, καθώς και τα ανείσπρακτα εισοδήματα όπως αυτά προκύπτουν από την κατηγοριοποίηση των στηλών 13, 14, 15 και 16.

Στη στήλη 18 ή στο πεδίο «Αριθμός Παροχής Ρεύματος», πρέπει να γραφτούν τα πρώτα εννέα ψηφία από τον «αριθμό παροχής ρεύματος», ο οποίος αναγράφεται σε κάθε λογαριασμό κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος που έχει αποσταλεί από τη ΔΕΗ ή κάποια άλλη επιχείρηση παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς επίσης και στον μετρητή κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος που διαθέτει το ακίνητο.

Στη στήλη 19, συμπληρώνεται ο αριθμός της δήλωσης πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης ακίνητης περιουσίας, δηλαδή της δήλωσης των στοιχείων του μισθωτηρίου που έχει υποβληθεί ηλεκτρονικά στο σύστημα TAXISNET.

Η δεύτερη σελίδα του Ε2

Οι στήλες και οι κωδικοί της δεύτερης σελίδας του Ε2 του πίνακα ΙΙ «Συμπληρωματικά στοιχεία ακινήτων», συμπληρώνονται όταν:

α) για κάποιο ή για κάποια από τα ακίνητα που έχετε δηλώσει στην πρώτη σελίδα συντρέχει περίπτωση συνιδιοκτησίας, συνεπικαρπίας κλπ. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να αναγράψετε, στον πίνακα Ι, τα στοιχεία που αφορούν στην τοποθεσία, τον όροφο, τη χρήση, την επιφάνεια και τον αριθμό παροχής ρεύματος κάθε ακινήτου, καθώς και τα στοιχεία των συνιδιοκτητών, συνεπικαρπωτών κ.λπ. (ονοματεπώνυμο, ΑΦΜ και διεύθυνση). Ως αύξων αριθμός του πίνακα Ι αναγράφεται ο αύξων αριθμός του πίνακα της 1ης σελίδας.

β) αποκτήσατε ή μεταβιβάσατε ή υπεκμισθώσατε εντός του 2017 κάποιο ή κάποια από τα ακίνητα που δηλώσατε στην πρώτη σελίδα του Ε2. Σε κάθε μία από τις περιπτώσεις αυτές πρέπει να συμπληρώσετε απαραιτήτως, στον πίνακα ΙΙ, τα στοιχεία κάθε ακινήτου και κατά περίπτωση τις υπόλοιπες στήλες.

γ) στην περιουσία σας περιλαμβάνονται ακίνητα τα οποία την 31η/12/2017 ήταν ημιτελή. Πρέπει δηλαδή να αναγράψετε, στον πίνακα ΙΙ, τα στοιχεία των κτισμάτων που παρέμειναν ημιτελή στο τέλος του 2017.