Αλλάζει η εμπορική χωροταξία της εμπορικής αγοράς της Αθήνας καθώς , η άνοδος της εγκληματικότητας σε περιοχές πέριξ παραδοσιακών εμπορικών δρόμων έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο την απαξίωση αγορών αλλά και την συγκέντρωση του ενδιαφέροντος σε συγκεκριμένους δρόμους –κλειδιά της πόλης που όμως η παρουσία των εμπορικών αλυσίδων είναι κυρίαρχη.

Ήδη τα πρώτα σημάδια των αλλαγών αυτών είναι έκδηλα στην εμπορική αγορά του κέντρου της πρωτεύουσας, όπου οι μεγάλες εμπορικές αλυσίδες ελέγχουν τουλάχιστον το 70% των διαθέσιμων εμπορικών χώρων (εμβαδόν) με τάσεις το ποσοστό αυτό την επόμενη τριετία να ξεπεράσει το 85%. Αυτή είναι όμως η μία όψη του νομίσματος αφού η άλλη όψη είναι η απαξίωση των αγορών μέσω της ανεξέλεγκτης εγκληματικότητα και φυσικά της συρρίκνωσης της ζήτησης λόγω κρίσης.

Τυπικό παράδειγμα είναι οι παραδοσιακές εμπορικές πιάτσες της Αιόλου, της Αγ. Μάρκου , της Πραξιτέλους και της Δραγατσανίου αλλά και της Ακαδημίας. Οι ανθούσες αυτές εμπορικές αγορές , αδιάφορες σήμερα για τις μεγάλες αλυσίδες, μέχρι και πριν από πέντε χρόνια διατηρούσαν ένα μεγάλο μέρος της εμπορικής τους αίγλης καθώς απευθύνονταν σε παραδοσιακό κοινό. Σήμερα, το 50% των εμπορικών επιχειρήσεων που λειτουργούσαν πριν από πέντε εκεί έχει αναστείλει την λειτουργία του, ενώ και οι υπάρχουσες επιχειρήσεις συρρικνώνονται ανήμπορες να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις ενός διμέτωπου αγώνα(εγκληματικότητα και ύφεση). Το αποτέλεσμα; Να δημιουργείται ένα απόθεμα αδιάθετων χώρων , το οποίο μελλοντικά θα φιλοξενήσει άλλες εμπορικές επιχειρήσεις ενώ ταυτόχρονα , οι αλλαγές χρήσης να ωθούν ολόκληρη την περιοχή να απολέσει τα εμπορικά της χαρακτηριστικά . Έτσι λοιπόν αναγκαστικά η εμπορική ζήτηση θα στραφεί στις ακριβές πιάτσες στις οποίες ήδη οι μεγάλες αλυσίδες έχουν αποκτήσει κυρίαρχη θέση. Αυτό που συμβαίνει σήμερα στο κέντρο της Αθήνας είναι κάτι που ούτε και ο πιο ευφάνταστος σεναριογράφος θα μπορούσε να φανταστεί .

Ο συνδυασμός, οικονομική κρίση και εγκληματικότητα , οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην περαιτέρω ενίσχυση των μεγάλων –ελλήνων και ξένων του εμπορίου- είτε εξαφανίζοντας ολοκληρωτικά είτε ωθώντας κάθε πιθανό έλληνα ανταγωνιστή τους σε μία ιδιότυπη εμπορική εξορία. Το παράδειγμα της Δραγατσανίου είναι μία μικρογραφία του παιγνιδιού που παίζεται αυτή την στιγμή. Τα τελευταία χρόνια εκτοπίστηκαν από τις αλυσίδες ηλεκτρικών ειδών όλοι οι μικρομεσαίοι έλληνες ανταγωνιστές, ακόμα και αυτοί που άντεχαν δεν μπόρεσαν να επιβιώσουν σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζονταν από τα ναρκωτικά και την επαιτεία. Τώρα, ο επόμενος στόχος είναι οι ελληνικές αλυσίδες του κλάδου που έχουν παρουσία εκεί ώστε να σβήσει η συγκεκριμένη πιάτσα από τον εμπορικό χάρτη της πόλης και να μεταφερθεί σε μεγάλους χώρους στην περιφέρεια. Τι σημαίνει αυτό ; πολύ απλά μειώνεται το δίκτυο και περιορίζεται το εργατικό κόστος. Το μοντέλο αυτό , μπορεί να το δει και στην περίπτωση της αγοράς παιδικού ρούχου που άνθιζε στην Αιόλου , αλλά και στην αγορά αξεσουάρ με δεκάδες επιχειρήσεις να δραστηριοποιούνται στην Αγ. Μάρκου και τις παρόδους της.

Φαίνεται ότι το πραγματικό παιγνίδι που σήμερα παίζεται στο κέντρο της Αθήνας δεν είναι τόσο τα κέρδη μέσω των προγραμμάτων αναπλάσεων αλλά η εμπορική συγκέντρωση σε τρείς ή τέσσερεις πιάτσες όλου του λιανικού εμπορίου της πόλης.

Η έξοδος από την κρίση είναι χωρίς αμφιβολία η καθημερινή αγωνία εκατομμυρίων ανθρώπων. Εργαζομένων που αγωνιούν για την δουλειά τους, ανέργων που απεγνωσμένα αναζητούν δουλειά και επιχειρηματιών που τρέμουν στην προοπτική ενός μπαμ. Πρόκειται κοντολογίς για ένα τεράστιο πρόβλημα το οποίο καθορίζει την καθημερινότητα αλλά και το αύριο όλων μας. Μοναδική διέξοδος για να ξεπερασθεί το αδιέξοδο αυτό είναι η συνεργασία και η καλή πίστη. Δυστυχώς όμως για κάποιους η κρίση είναι η ευκαιρία για εύκολα κέρδη.

Για παράδειγμα , τα πιστωτικά ιδρύματα τα οποία σύμφωνα με τις απόψεις όλων εκείνων που χαράζουν την οικονομική πολιτική θα είναι η ατμομηχανή στην διαδικασία για να ξεπερασθεί στην κρίση λειτουργούν λες και βρίσκονται σε άλλη εποχή. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η τακτική αυτή οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια ακόμα βαθύτερα στην κρίση. Οι ίδιες , ανακαλύπτουν κανόνες για την χρηματοδότηση που είχαν «ξεχάσει» εδώ και πολλά χρόνια. Για παράδειγμα χρηματοδοτούν το 75% της αξίας που προκύπτει από την εκτίμηση του ακινήτου ,υποεκτιμούν τις εμπορικές αξίες προεξοφλώντας ακόμα μεγαλύτερη πτώση , ζητούν πρόσθετες εγγυήσεις ,προχωρούν τον δανεισμό μόνο αν οι δαπάνες εξυπηρέτησης δεν υπερβαίνουν το 40% του εισοδήματος και αν σε όλα πείς «ναι» αυτές σου λένε «όχι». Στην πραγματικότητα , ενώ η οικονομία εθίστηκε στον δανεισμό τώρα τραβούν το χαλί κάτω από τα πόδια με ολέθρια αποτελέσματα για την αγορά. Η πραγματικότητα είναι όμως ότι η αγορά για να πάρει μπρος και να μπει σε φάση ανάκαμψης χρειάζεται ρευστό και δυστυχώς το ρευστό είναι σε λιγοστά χέρια , τα οποία εκμεταλλεύονται την προνομιακή θέση στην οποία βρίσκονται. Κοντολογίς μπρός τα μάτια μας στήνεται το πιο άγριο παιγνίδι ανακατανομής της ακίνητης περιουσίας, στο οποίο το Δημόσιο έχει κυρίαρχο ρόλο αφού αφαιρεί την λιγοστή ρευστότητα που υπάρχει στην αγορά. Φυσικά , όλοι αυτοί που έχουν ρευστότητα δεν ενδιαφέρονται για τις γκαρσονιέρες και τα δυάρια αλλά για τον έλεγχο της γης και του μελλοντικού δικαιώματος δόμησης.

Δυστυχώς βρισκόμαστε μπροστά σε ένα φαύλο κύκλο που για να διακοπεί απαιτείται ένα χαρακτηριστικό το οποίο φαίνεται ότι οι ιθύνοντες αγνοούν . Το στοιχείο της συλλογικής προσπάθειας το οποίο δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τα φαινόμενα του καιροσκοπισμού τα οποία βλέπουμε να ξετυλίγονται μπρος στα μάτια καθημερινά. Στην διαδικασία αυτή η αγορά ακινήτων φαίνεται ότι θα πληγεί περισσότερο αφού από την μία πλευρά το Δημόσιο φαίνεται ότι αγνοεί παλιές δοκιμασμένες συνταγές που άπτονται με την ενίσχυση της στεγαστικής πολιτικής, ενώ ο ιδιωτικός τομέας έχει ξεμείνει από ρευστό και να αδυνατεί να δράσει είτε ως αγοραστής είτε ως παραγωγός.