Οι αλλαγές στους φόρους

Έως την 31η Δεκεμβρίου 2012 θα ισχύσει η απαλλαγή από το "πόθεν έσχες" για την απόκτηση πρώτης κατοικίας, μέτρο που τέθηκε σε εφαρμογή από τις 17 Δεκεμβρίου 2010. Η απαλλαγή, σύμφωνα και με την εγκύκλιο που εξέδωσε το υπουργείο Οικονομικών, αφορά πρώτη κατοικία εμβαδού έως 120 τ.μ. και αξίας έως 200.000 ευρώ και αναμένεται να βοηθήσει τη "χειμάζουσα" αγορά ακινήτων. Στην εγκύκλιο επεξηγείται- και με συγκεκριμένα παραδείγματα- ποιοι και πώς δικαιούνται απαλλαγή από το "πόθεν έσχες" για την απόκτηση πρώτης κατοικίας, όπως και το τι υπολογίζεται στο συνολικό εμβαδόν. Όπως επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, η απαλλαγή από το "πόθεν έσχες" αφορά "στη δαπάνη για την αγορά από ενήλικο, με δικαίωμα πλήρους κυριότητας, καθώς και στην ανέγερση από αυτόν οικοδομής, ως πρώτης κατοικίας, συνολικής αξίας διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ και όριο εμβαδού τα εκατόν είκοσι (120) τ.μ.. Αν επομένως αγορασθεί ή ανεγερθεί πρώτη κατοικία μέχρι 120 τ.μ. της οποίας η συνολική αξία δεν υπερβαίνει το ποσό των διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ δεν απαιτείται δικαιολόγηση του ποσού αγοράς ή του κόστους ανέγερσης. Αν η επιφάνεια της οικοδομής είναι εμβαδού πάνω από 120 τ.μ. ή η αξία της υπερβαίνει το ποσό των διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ, τότε λαμβάνεται υπόψη ως δαπάνη απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, η επιπλέον του ποσού αυτού δαπάνη ή το ποσό αγοράς ή το κόστος ανέγερσης που αναλογεί στην επιφάνεια πάνω από τα εκατόν είκοσι (120) τ.μ..

Σε περίπτωση που συντρέχουν και οι δύο ανωτέρω περιπτώσεις τότε λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο ποσό μεταξύ της δαπάνης των πάνω των διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ και της δαπάνης που αντιστοιχεί στην επιφάνεια πάνω από τα εκατόν είκοσι (120) τ.μ. Για τον υπολογισμό της επιφάνειας της πρώτης κατοικίας δεν θα ληφθεί υπόψη το εμβαδόν εξωστών ή μπαλκονιών ή το ποσοστό που ανήκει στην ιδιοκτησία αυτή σε κοινόχρηστους χώρους. Αντίθετα για τον υπολογισμό της επιφάνειας των εκατόν είκοσι (120) τ.μ. στην συνολική επιφάνεια της πρώτης κατοικίας περιλαμβάνεται ακέραιη και η επιφάνεια των βοηθητικών χώρων που βρίσκονται σε λειτουργική ενότητα με αυτή (αποθήκη, χώρος στάθμευσης, λεβητοστάσιο, αποθήκη καυσίμων, κλιμακοστάσιο κ.λπ.), εφόσον οι χώροι αυτοί δεν είναι κοινόχρηστοι. Επίσης, διευκρινίζεται ότι στην επιφάνεια της πρώτης κατοικίας δεν περιλαμβάνεται ο χώρος στάθμευσης στην πυλωτή ή στον ακάλυπτο χώρο του οικοπέδου που είναι παρακολούθημα της κατοικίας αυτής και δεν έχει ξεχωριστό ποσοστό ιδιοκτησίας στο οικόπεδο".

Τι αλλάζει στο Ε1

Περίπου 5,5 εκατ. νοικοκυριά της χώρας καλούνται να συμπληρώσουν εφέτος το νέο έντυπο Ε1 της φορολογικής δήλωσης και να δηλώσουν στην Εφορία τα εισοδήματα που απέκτησαν το 2010. Το νέο έντυπο, τις οδηγίες για τη συμπλήρωση του οποίου δημοσιοποίησε το υπουργείο Οικονομικών, έγινε ακόμη πιο πολύπλοκο σε σχέση με το παρελθόν, λόγω των πολλών και σημαντικών αλλαγών που επήλθαν στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων με τον νόμο 3842/2010. Ο νόμος αυτός θέσπισε τη νέα ενιαία φορολογική κλίμακα με αφορολόγητο όριο τα 12.000 ευρώ και συντελεστές φορολογίας 18%- 45%, την κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης εισοδημάτων, τα νέα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, τη σύνδεση του αφορολογήτου με τις αποδείξεις κ.λπ. Στο πλαίσιο αυτό, το νέο βασικό έντυπο Ε1 της φορολογικής δήλωσης, περιλαμβάνει αλλαγές σε τουλάχιστον 30 σημεία, όπως, για παράδειγμα, στους πίνακες για τον αντικειμενικό προσδιορισμό των εισοδημάτων, στους οποίους δηλώνονται οι κατοικίες, τα ΙΧ αυτοκίνητα, τα σκάφη αναψυχής, τα δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων, οι δαπάνες για υπηρετικό προσωπικό και οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων μεγάλης αξίας. Έτσι, η πιο σημαντική ίσως αλλαγή αφορά στα νέα τεκμήρια, τα οποία στοχεύουν στους φορολογούμενους (κυρίως ελεύθερους επαγγελματίες), οι οποίοι δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα και πλέον θα φορολογούνται με βάση την τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τον πίνακα 5 του εντύπου Ε1, όπου αναγράφονται τα στοιχεία που είναι αναγκαία για τον προσδιορισμό του εισοδήματος με βάση τις «αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης» και τις «δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων», δηλαδή με βάση το νέο σύστημα τεκμηρίων. Επίσης , οι φορολογούμενοι με καταθέσεις στο εξωτερικό, πρέπει υποχρεωτικά να δηλώσουν τα ποσά αυτά στη νέα φορολογική δήλωση, προκειμένου να ακολουθήσουν έλεγχοι, για να διαπιστωθεί εάν δηλώθηκαν τα ποσά των τόκων, εάν καταβλήθηκε ο φόρος 8% για την παραμονή των κεφαλαίων στην αλλοδαπή και εάν η απόκτηση των χρημάτων ήταν νόμιμη (έλεγχοι «πόθεν έσχες»). Επιπλέον φόρο εισοδήματος, με βάση το νέο έντυπο Ε1, θα υποχρεωθούν να καταβάλουν οι αυτοαπασχολούμενοι, οι οποίοι εντοπίσθηκαν το 2010 να μην εκδίδουν αποδείξεις ή να διακινούν πλαστά και εικονικά τιμολόγια. Οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι καλούνται να δηλώσουν σε ειδικό κωδικό ότι όντως υπέπεσαν σε τέτοιου είδους παραβάσεις, προκειμένου στη συνέχεια να μην υπολογισθεί στην εκκαθάριση του φόρου το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ. Από το τρέχον έτος, η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων καθίσταται υποχρεωτικά ηλεκτρονική για τους ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες. Οι προθεσμίες για την υποβολή της φορολογικής δήλωσης, αρχίζουν να εκπνέουν από την 1η Μαρτίου για τους ελεύθερους επαγγελματίες και ολοκληρώνονται στις 31 Μαϊου για τους μισθωτούς και συνταξιούχους (ανάλογα με το τελευταίο ψηφίο του ΑΦΜ).