Εκδόθηκε σήμερα από το υπουργείο Οικονομικών η εγκύκλιος για την αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ από 1ης Ιουλίου, δηλαδή από την ερχόμενη Πέμπτη.
Η εγκύκλιος έχει ως εξής:  
Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις των άρθρων 4 και 7 του ν.3845/2010 με τίτλο «Μέτρα για την εφαρμογή του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας από τα κράτη-μέλη της Ζώνης του ευρώ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο» και σας παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή τους:
Με το άρθρο 4 του παραπάνω νόμου, αυξάνονται από 01.07.2010 οι συντελεστές Φ.Π.Α. που ορίζονται στα δύο πρώτα εδάφια της παραγράφου 1 του άρθρου 21 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000 ΦΕΚ 248 Α), με εξαίρεση τα βιομηχανοποιημένα καπνικά προϊόντα, για τα οποία οι νέοι συντελεστές ισχύουν από 03.05.2010. Κατόπιν αυτού, οι συντελεστές Φ.Π.Α. διαμορφώνονται ως εξής:
α) ο κανονικός συντελεστής από 21%, αυξάνεται σε 23%,
β) ο μειωμένος συντελεστής που εφαρμόζεται για τα αγαθά και τις υπηρεσίες του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα Φ.Π.Α. από 10%, αυξάνεται σε 11%,
γ) ο μειωμένος κατά 50% συντελεστής, που ισχύει για ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα Φ.Π.Α. από 5%, αυξάνεται σε 5,5%.
Ακολούθως, οι μειωμένοι κατά 30% συντελεστές οι οποίοι ισχύουν για τα νησιά του Αιγαίου σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 21 του Κώδικα ΦΠΑ, από 15%, 7% και 4%, διαμορφώνονται αντίστοιχα σε 16%, 8% και 4% .
Επισημαίνεται ότι σε οποιοδήποτε στοιχείο εκδίδεται με ημερομηνία έκδοσης από την 01.07.2010 και εφεξής, ο Φ.Π.Α. θα υπολογίζεται με τους νέους αυξημένους συντελεστές, ακόμη και στην περίπτωση που το στοιχείο αυτό αφορά σε συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν πριν την ημερομηνία αυτή. Το ίδιο ισχύει και για τα πιστωτικά τιμολόγια που εκδίδονται με ημερομηνία από την 01.07.2010 και εφεξής και αφορούν σε συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν μέχρι και την 30η Ιουνίου 2010.
Αντίθετα, στην περίπτωση έκδοσης «Ειδικού Ακυρωτικού Στοιχείου» (βάσει των διατάξεων του άρθρου 23, παραγρ. 2ε΄ του Κ.Β.Σ.), ο Φ.Π.Α. θα υπολογίζεται με τον συντελεστή που εφαρμόσθηκε κατά την έκδοση του προς ακύρωση στοιχείου, με δεδομένο ότι στην περίπτωση αυτή ακυρώνεται η συναλλαγή στο σύνολό της.
Για την καλύτερη κατανόηση των παραπάνω, παραθέτουμε τα ακόλουθα παραδείγματα:
-Επιχείρηση στις 04.06.2010 είχε αποστείλει με Δελτίο Αποστολής σε πελάτη της εμπορεύματα που υπάγονταν σε συντελεστή Φ.Π.Α. 21% και το τιμολόγιο δεν εκδόθηκε άμεσα (04.06.2010). Στο τιμολόγιο πώλησης που θα εκδοθεί με ημερομηνία έκδοσης από 01.07.2010 και μετά, θα πρέπει να υπολογιστεί ΦΠΑ με συντελεστή 23%.
-Επιχείρηση την 01.06.2010 είχε αποστείλει με Δελτίο Αποστολής σε πελάτη της εμπορεύματα που υπάγονταν σε συντελεστή Φ.Π.Α. 21%. Εφόσον το Τιμολόγιο Πώλησης:
Α. εκδοθεί μέχρι 30.06.2010 θα πρέπει να υπολογιστεί Φ.Π.Α. με συντελεστή 21% ανεξάρτητα του τρόπου έκδοσής του (χειρόγραφα ή μηχανογραφικά),
Β. εκδοθεί, χειρόγραφα ή μηχανογραφικά, την 1η Ιουλίου 2010 (καταληκτική ημερομηνία για την έκδοση του τιμολογίου) ή μέχρι την 16η Ιουλίου με ημερομηνία όμως έκδοσης την 1η Ιουλίου 2010, θα πρέπει να υπολογιστεί Φ.Π.Α. με συντελεστή 23%.
-Επιτηδευματίας βάσει σύμβασης υπογραφείσας στις 12.04.2010, ανέλαβε εκτέλεση δημοσίου έργου. Στη σύμβαση αναγράφεται ότι το έργο επιβαρύνεται με Φ.Π.Α. 21%. Το έργο πιστοποιείται στις 20.07.2010. Στο τιμολόγιο που θα εκδοθεί θα πρέπει να υπολογιστεί Φ.Π.Α. με συντελεστή 23%.
-Κατά το μήνα Ιούνιο 2010 πραγματοποιήθηκαν επαναλαμβανόμενες πωλήσεις αγαθών ή παροχή υπηρεσιών ή πωλήσεις αγαθών για λογαριασμό τρίτου, που υπάγονταν σε Φ.Π.Α. 21%. Στο Τιμολόγιο ή στην Εκκαθάριση που μπορεί να εκδοθεί μέχρι 15.07.2010, με ημερομηνία 30.06.2010 (τελευταία ημέρα του Ιουνίου), θα υπολογισθεί Φ.Π.Α. με συντελεστή 21%.
-Εταιρεία στις 04.06.2010 πραγματοποίησε, με έκδοση Τιμολογίου-Δελτίου Αποστολής, πώληση αγαθών σε πελάτη της με συντελεστή Φ.Π.Α. 10%. Στις 02.07.2010 επιστρέφονται τα αγαθά λόγω ελαττώματος. Στο πιστωτικό τιμολόγιο που θα εκδοθεί θα πρέπει να υπολογισθεί Φ.Π.Α. με συντελεστή 11%.
-Επιχείρηση στις 28.06.2010 αποστέλλει με Τιμολόγιο-Δελτίο Αποστολής αγαθά σε πελάτη της, αξίας 2.000 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. 21% (420 ευρώ). Λόγω άρνησης του πελάτη της να τα παραλάβει, τα αγαθά επιστρέφονται στις 02.07.2010 και η επιχείρηση εκδίδει «Ειδικό Ακυρωτικό Στοιχείο», στο οποίο θα πρέπει να αναγράψει τα ίδια ποσά, δηλαδή: αξία 2.000 ευρώ και Φ.Π.Α. 21% (420 ευρώ).
Σημειώνεται ότι, για συναλλαγές που θα τιμολογηθούν από 01.07.2010 και μετά, θα πρέπει να αποδοθεί στο δημόσιο Φ.Π.Α. υπολογισμένος με τους νέους αυξημένους συντελεστές, ακόμη και αν τα φορολογικά στοιχεία εκδόθηκαν εσφαλμένα με τους παλαιούς συντελεστές. Στην τελευταία αυτή περίπτωση και εφόσον πρόκειται για χονδρικές πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών, υπάρχει η δυνατότητα έκδοσης συμπληρωματικού τιμολογίου με την -κατά τα παραπάνω- διαφορά του Φ.Π.Α.
Επίσης επισημαίνεται ότι, οι αυξημένοι συντελεστές Φ.Π.Α. θα ισχύουν από 01.07.2010 με βάση τα παραπάνω για όλες τις παραδόσεις αγαθών και τις παροχές υπηρεσιών, μη εξαιρούμενων των πωλήσεων φαρμάκων (όπως διευκρινίσθηκε με την ΠΟΛ 1076/31.05.2010).
Τέλος, σε σχέση με το ζήτημα της προσαρμογής των μηχανογραφικών συστημάτων και των φορολογικών ταμειακών μηχανών στους νέους συντελεστές, ισχύ έχουν οι οδηγίες που παρασχέθηκαν στα πλαίσια της ΠΟΛ 1018/06.03.2010, ενώ με εγκύκλιο που θα ακολουθήσει, θα παρασχεθούν διευκρινίσεις σχετικές με τον τρόπο υποβολής των περιοδικών και εκκαθαριστικών δηλώσεων μετά την αύξηση των συντελεστών του φόρου.

Στη ήδη χειμαζόμενη από την κρίση αγορά ακινήτων ήλθε να προστεθεί ένα ακόμα μείζον θέμα. Πρόκειται για τις αντικειμενικές τιμές οι οποίες σε άλλες περιπτώσεις αυξάνουν υπέρμετρα και δυσανάλογα την φορολογική επιβάρυνση και σε άλλες αποτελούν τροχοπέδη στις χορηγήσεις στεγαστικών δανείων στα οποία παρέχεται η εγγύηση του ελληνικού δημοσίου. Η πρώτη κατηγορία αφορά σε επαγγελματικά ακίνητα αλλά και κατοικίες των οποίων η εμπορική αξία υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας σε ποσοστό που φτάνει και το 50%. Το πρόβλημα μέχρι και πριν από ένα χρόνο αφορούσε κυρίως βιομηχανικά και βιοτεχνικά ακίνητα μεγάλης ηλικίας τόσο στην Αττική όσο και στην υπόλοιπη χώρα. Τους τελευταίους μήνες όμως το πρόβλημα μεταφέρθηκε και στην αγορά κατοικίας. Πρόκειται , για κατοικίες μεγάλης ηλικίας (άνω των 30 χρόνων) που βρίσκονται στο κέντρο κυρίως της Αθήνας και ειδικότερα σε περιοχές που χαρακτηρίζονται ως υποβαθμισμένες. Στην αγορά κατοικίας των περιοχών αυτών η πτώση των τιμών είναι μεγάλη με αποτέλεσμα να υπάρχει ανακολουθία μεταξύ των εμπορικών και πραγματικών αξιών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δυσχεραίνονται όχι μόνο οι πωλήσεις αλλά και οι μισθώσεις αφού το ελάχιστο μίσθωμα με βάση τις αντικειμενικές αξίες είναι υψηλότερο από αυτό που ισχύει στην αγορά. Από την άλλη πλευρά , και σε περιπτώσεις αγοράς κατοικίας με στεγαστικό δάνειο που η αντικειμενική αξία είναι μεγαλύτερη της αντικειμενικής . Η διαφορά μεταξύ της εμπορικής αξίας του ακινήτου με την αντίστοιχη που προκύπτει από τις αντικειμενικές αξίες έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στο ύψος του δανεισμού . Και αυτό γιατί , δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις στις οποίες στο συμβόλαιο μεταβίβασης απαιτείται να αναγράφεται το ποσό που έγινε η συναλλαγή και όχι αυτό που προκύπτει με βάση το σύστημα των αντικειμενικών αξιών. Αυτή μάλιστα είναι μία από τις αιτίες που έχουν σπάσει κυριολεκτικά στο παρά πέντε πολλές συμφωνίες.

Για την 1η Οκτωβρίου 2010 (αντί 1η Ιουλίου) μετατέθηκε η ημερομηνία έναρξης της υποχρεωτικής χρησιμοποίησης εγκεκριμένων φορολογικών μηχανισμών (ταμειακών μηχανών) του ν.1809/1988, για τους υπόχρεους - επιτηδευματίες που διαθέτουν λιανικώς στο κοινό εφημερίδες και περιοδικά εκτός εγκατάστασης, είτε από σταθερά σημεία διάθεσης (πάγκους) είτε πλανοδίως. Αυτό προβλέπει σημερινή απόφαση του υπουργείου Οικονομικών.

Για μία ακόμα φορά ο παιγνίδι με τις αντικειμενικές τιμές επαναλαμβάνεται . Αυξήσεις που φέρνουν τις αντικειμενικές τιμές πολύ κοντά στα επίπεδα των εμπορικών αξιών είναι το καινούργιο δεδομένο φέτος. Φυσικά η φορολογική επιβάρυνση για όλες τις μορφές μεταβίβασης ενός ακινήτου αυξάνεται θεαματικά-υπέρμετρα σε σχέση με άλλες ανταγωνιστικές αγορές – αλλά το ερώτημα που ανακύπτει είναι με ποιους μηχανισμούς καθορίζονται αυτές οι τιμές. Ως γνωστόν στο υπουργείο Οικονομικών με το θέμα αυτό λειτουργούν επιτροπές οι οποίες διαμορφώνουν τις τελικές εισηγήσεις. Οι επιτροπές αυτές αν και αποτελούνται από «ειδικούς» δεν έχουν στη διάθεση τους αντικειμενικούς μηχανισμούς πληροφόρησης για το που «κλειδώνουν» οι τιμές σε κάθε περιοχή ή μη μόνο τις τιμές που εμφανίζονται στις αγγελίες που δημοσιεύονται στο τύπο. Αλλά ακόμα και αυτό το «εργαλείο» -για το οποίο υπάρχουν αρκετές ενστάσεις για την αντικειμενικότητα του-δεν χρησιμοποιείται συστηματικά αφού δεν έχουν κτισθεί η διαχρονικές βάσεις δεδομένων οι οποίες θα επιτρέψουν τη καταγραφή των τάσεων που επικρατούν στην αγορά. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι οι καταστάσεις που βιώνουμε σήμερα οι οποίες παραπέμπουν στην αγορά σε νοοτροπίες αυθαιρεσίας –είτε πρόκειται για τις αντικειμενικές αξίες (χρησιμοποιούνται στο σύστημα του αντικειμενικούς προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων) είτε για τις εμπορικές αξίες .