Ο άμεσος φόρος επί της ακίνητης περιουσίας, όπως καταγράφεται στον Πίνακα 3.5 του Προϋπολογισμού 2012 το ΕΕΤΗΔΕ -κοινώς «χαράτσι της ΔΕΗ»-, είναι κατά τους κ. Βενιζέλο και Παπαδήμο «δίκαιος φόρος», που «παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα αναλογικότητας». Ο έλεγχος της σχέσης του ισχυρισμού αυτού με την αλήθεια, με τη συνταγματική νομιμότητα (Άρθρο 4 παρ. 5 του Συντάγματος), αλλά και με άλλες πτυχές και τυχόν ευθύνες που απορρέουν από το αποτέλεσμά του, είναι ιδιαίτερα χρήσιμος για τους πολίτες. Διότι αποδεικνύει συντελεστές φορολόγησης των φτωχότερων κατοικιών δεκαπλάσιους από αυτούς για τις πλουσιότερες. Βασικά δεδομένα:

α) Οι πίνακες με το ειδικό τέλος, τις Τιμές Ζώνης και την επιρροή παλαιότητας των κτισμάτων, όπως καταγράφονται στο Άρθρο 53 παρ. 2 του Ν. 4021/2011.

β) Οι ισχύουσες σήμερα Τιμές Ζώνης ανά την Ελλάδα, σύμφωνα με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, καθώς και η μεθοδολογία με τις εφαρμοζόμενες παραμέτρους του Αντικειμενικού Συστήματος Αξιών.

γ) Οι συνθήκες και οι όροι δόμησης που ισχύουν και εφαρμόζονται κατά κανόνα σε αγροτικούς και αστικούς οικισμούς, ανάλογα και με τις Τιμές Ζώνης (κυρίως των αστικών).

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα «δίκαιου φόρου»

α) Στην Ελλάδα οι Τιμές Ζώνης κυμαίνονται από 400 ευρώ/τ.μ. σε αγροτικούς οικισμούς (κυρίως ορεινούς και ημιορεινούς), μέχρι 10.000 ευρώ/τ.μ. στο Ψυχικό.

β) Τυπικό δείγμα στους πρώτους είναι κατοικίες μέχρι 100 τ.μ., με πρόσοψη σε δρόμους στενότερους από 6,00 μ. (Συντελεστής = 0,80), Ισόγειες (Συντελεστής = 0,90) με τοίχους πλάτους 0,50 μ. και άνω (Συντελεστής = 0,90), παλαιές (Συντελεστής = 0,60), πετρόκτιστες ή πλινθόκτιστες [Συντελεστής = 0,95) και χωρίς κεντρική θέρμανση (Συντελεστής = 0,95)]. Οι συντελεστές αυτοί είναι του Αντικειμενικού Συστήματος, χρησιμοποιούνται δε από συμβολαιογράφους και ΔΟΥ για τον υπολογισμό της αντικειμενικής αξίας των κατοικιών (Έντυπο 1) και των φόρων στις σχετικές συναλλαγές, αλλά και του ΦΑΠ. Με βάση αυτά τα δεδομένα μια κατοικία 100 τ.μ. (π.χ. στη Θεσπρωτία και όχι μόνον) έχει αντικειμενική αξία 14.036 ευρώ ως εξής: Α. Αξία = 400 Χ 0,80 Χ 0,90 Χ 0,90 Χ100 Χ 0,60 Χ 0,95 Χ 0,95 = 14.036 ευρώ. Φορολογείται δε με 3,00 ευρώ/τ.μ. Χ 100 τ.μ. = 300 ευρώ, δηλαδή με Συντελεστή Φορολόγησης 300 / 14.036 = 2,14%. Μία όμοια κατοικία σε Τιμή Ζώνης 550 ευρώ/τ.μ., σε πολλούς οικισμούς αρκετών νομών της χώρας (Χαλκιδική, Γρεβενά, Κοζάνη, Καστοριά, Γιάννενα κ.λπ.) στην Ήπειρο, τη Μακεδονία, τη Θράκη, τη Θεσσαλία, τη Στερεά κ.λπ., έχει αντικειμενική αξία 19.300 ευρώ, φορολογείται με 4,00 ευρώ/τ.μ. Χ 100 = 400 ευρώ και άρα ο συντελεστής φορολόγησης γι' αυτήν είναι 400 / 19.300 = 2,07%.

γ) Στο Ψυχικό, με Τιμή Ζώνης 10.000 ευρώ/τ.μ., μια νέα γωνιακή (Συντελεστής 1,05) μεζονέτα ισογείου και 1ου ορόφου (Συντελεστής 0,95), συνολικού εμβαδού 530 τ.μ. (Συντελεστής 1,30) έχει αντικειμενική αξία: 10.000 Χ 1,05 Χ 0,95 Χ 530 Χ 1,30 = 6.872.775 ευρώ, φορολογείται με 1,25 Χ 16,00 ευρώ/τ.μ. Χ 530 τ.μ. = 10.600 ευρώ, οπότε ο συντελεστής φορολόγησής της είναι = 10.600 / 6.872.775 = 0,15%. Δεν λαμβάνεται υπόψη η αυξητική επιρροή επί της αντικειμενικής αξίας της ενδεχόμενης συνήθως πισίνας.

δ) Συμπέρασμα Ο συντελεστής φορολόγησης του ακινήτου με Τ.Ζ. = 400 ευρώ/τ.μ. της παρ. β είναι 2,14%, του ομοίου με Τ.Ζ. 550 ευρώ/τ.μ. είναι 2,07% και του ακινήτου στο Ψυχικό με Τ.Ζ. 10.000 ευρώ/τ.μ. είναι 0,15%. Δηλαδή τα δύο ακίνητα μικρής φορολογητέας ύλης επιβαρύνονται με συντελεστές 14,3 και 13,8 φορές μεγαλύτερους από αυτόν της πολύ μεγαλύτερης φορολογητέας ύλης στο Ψυχικό.

Αμέσως μετά τις εκλογές εκατομμύρια νοικοκυριά θα κληθούν να πληρώσουν έως και πέντε φόρους για την ακίνητη περιουσία τους. Συνολικά μέχρι το τέλος τους έτους θα πρέπει να καταβάλουν στο ταμείο του Δημοσίου πάνω από 3 δισ. ευρώ για να εξοφλήσουν: το ειδικό τέλος ακινήτων του 2012 που επιβάλλεται μέσω των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος, το ΕΤΑΚ του 2009, την έκτακτη εισφορά που επιβάλλεται στη μεγάλη ακίνητη περιουσία που είχαν οι φορολογούμενοι στην κατοχή τους το 2009, το Φόρο Ακίνητης Περιουσίας για το 2010 και το ΦΑΠ για το 2011. Για να περιοριστούν τα λάθη και η ταλαιπωρία στις εφορίες για διορθώσεις στα στοιχεία των ακινήτων, η Γενική Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων κράτησε ανοικτή την ηλεκτρονική υπηρεσία του Ε9 και καλεί τους φορολογούμενους να ελέγξουν και να διορθώσουν μέσω διαδικτύου τα στοιχεία της ακίνητης περιουσία τους για τα έτη 2009, 2010 και 2011. Σύμφωνα με το σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομικών από το Μάιο οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα κληθούν να πληρώσουν:

1 Το Ενιαίο Τέλος Ακινήτων του έτους 2009. Περίπου 1,28 εκατομμύριο φορολογούμενοι θα παραλάβουν, τα «ξεχασμένα» εκκαθαριστικά σημειώματα για την καταβολή του ΕΤΑΚ 2009. Θα το πληρώσουν οι άγαμοι που την 1η Ιανουαρίου του 2009 είχαν ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας άνω των 100.000 ευρώ και οι έγγαμοι με ακίνητα αξίας άνω των 200.000 ευρώ. Σημειώνεται ότι έχουν ήδη εκκαθαριστεί 2.920.000 δηλώσεις από 3.946.646 ιδιοκτήτες και έχουν βεβαιωθεί φόροι ύψους 278,97 εκατ. ευρώ.

2 Την έκτακτη εισφορά στη μεγάλη ακίνητη περιουσία του έτους 2009. Όσοι είχαν στην κατοχή τους την 1η Ιανουαρίου του 2009 ατομική ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας άνω των 400.000 ευρώ με τα εκκαθαριστικά σημειώματα του ΕΤΑΚ του 2009 θα πληρώσουν και έκτακτη εισφορά. Η έκτακτη εισφορά επιβάλλεται κλιμακωτά με συντελεστές από 0,1% έως 0,9% ανάλογα με το ύψος της περιουσίας.

3 Το Φόρο Ακίνητης Περιουσίας του 2010. Περισσότεροι από 100.000 φορολογούμενοι οι οποίοι κατείχαν την 1η Ιανουαρίουυ του 2010 ακίνητα συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 400.000 ευρώ θα λάβουν το «λογαριασμό» του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας έτους 2010.

4 Τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας του 2011. Πάνω από 600.000 φορολογούμενοι που κατέχουν ακίνητα αξίας άνω των 200.000 ευρώ θα παραλάβουν κι άλλα εκκαθαριστικά σημειώματα για την πληρωμή του ΦΑΠ του 2011.

5 Το Ειδικό Τέλος Ακινήτων για το 2012 που επιβάλλεται και εισπράττεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ. Το τέλος θα καταβληθεί σε πέντε ίσες δόσεις.

Ο προεκλογικός κομματικός ανταγωνισμός «πάγωσε» όλους τους φόρους και τα «χαράτσια» για τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Προκειμένου να μη διαταραχθεί το πολιτικό κλίμα, ΠΑΣΟΚ και Νέα Δημοκρατία (!) θέλουν να πάνε στις κάλπες πριν αρχίσουν να φθάνουν στους φορολογούμενους τα εκκαθαριστικά σημειώματα για την πληρωμή των φόρων στα ακίνητα όπως του ΕΤΑΚ του 2009 και του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας για τα έτη 2010 και 2011. Ακόμη και η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων κάνει πρεμιέρα στις 9 Μαΐου, αφού τότε αναμένεται να ανοίξει η ηλεκτρονική πύλη του Taxisnet για την υποδοχή των δηλώσεων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η Γενική Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων έχει ήδη έτοιμα προς αποστολή 270.000 σημειώματα του ΕΤΑΚ του έτους 2009 για την είσπραξη εσόδων περίπου 100 εκατ. ευρώ. Ο αρχικός σχεδιασμός ήταν τα εκκαθαριστικά να ταχυδρομηθούν εντός του Μαρτίου, ωστόσο ακόμη βρίσκονται στα συρτάρια της ΓΓΠΣ, καθώς ο γενικός γραμματέας  περιμένει εντολή για να αρχίσει να τα αποστέλλει στους φορολογούμενους. Η αποστολή των «ξεχασμένων» λογαριασμών τους ΕΤΑΚ αναμένεται να ξεκινήσει τον Μάιο, ενώ μέσα στο Καλοκαίρι οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα κληθούν να πληρώσουν το Φόρο Ακίνητης Περιουσίας για τα έτη 2010 και 2011.

Το πρόστιμο για τα αυθαίρετα θα αρχίσει να τρέχει κι αυτό μετά τις εκλογές καθώς η διαδικασία παρατάθηκε για το τέλος Ιουνίου ενώ για το το δεύτερο εξάμηνο του έτους μετατέθηκε η καταβολή τριών φόρων μέσω των νέων εκκαθαριστικών σημειωμάτων:

• Του φόρου εισοδήματος έτους 2011. Οι φορολογούμενοι θα κληθούν να πληρώσουν «φόρους-φωτιά» μετά τη μείωση του βασικού αφορολογήτου ορίου από τις 12.000 ευρώ στις 5.000 ευρώ, την αύξηση έως και 200% στα τεκμήρια διαβίωσης για κατοικίες και Ι.Χ. αυτοκίνητα, τις περικοπές στις εκπτώσεις δαπανών για ενοίκια, δίδακτρα, ασφάλιστρα ζωής, ασφαλιστικές εισφορές, τόκους στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας, ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, νοσήλια και δωρεές καθώς και την κατάργηση του μπόνους για τις αποδείξεις.

• Της εισφοράς αλληλεγγύης για τα εισοδήματα του 2011.

• Του τέλους επιτηδεύματος που καταβάλλουν περίπου 1 εκατ. ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρήσεις. Τα ποσά θα είναι αυξημένα καθώς θα κυμαίνονται από 400 έως 500 ευρώ, αντί 300 ευρώ που ανέρχονταν πέρυσι.

Επίσης για τον Ιούλιο του 2012, έχει παραταθεί η υποβολή του εντύπου Ε9 του 2012 ενώ μετά τις εκλογές θα υπάρξουν και τα νέα μέτρα που θα επηρεάσουν άμεσα την αγορά ακινήτων, όπως η αύξηση των αντικειμενικών αξιών που αναμένεται να επιφέρει ένα ακόμη πλήγμα στην Κτηματαγορά και να προκαλέσει ντόμινο αυξήσεων σε φόρους και τέλη που βαρύνουν τα ακίνητα. Στα σχέδια του υπουργείου Οικονομικών περιλαμβάνεται και η φορολόγηση των εκτός σχεδίου οικοπέδων και αγροτεμαχίων ενώ εξετάζονται αλλαγές στους συντελεστές του φόρου μεταβίβασης, «ψαλίδισμα» ή και κατάργηση του αφορολόγητου ορίου στις αγοραπωλησίες, γονικές παροχές και δωρεές και καθιέρωση φόρου υπεραξίας για τους πωλητές.

Ηλεκτρονικό «δίχτυ» για τον έλεγχο όλων των συναλλαγών των Ελλήνων απλώνει το υπουργείο Οικονομικών με στόχο να εντοπίσει φορολογούμενους που αποκρύπτουν από την εφορία τα πραγματικά εισοδήματά τους ή πραγματοποιούν υψηλές δαπάνες ή έχουν αποκτήσει περιουσιακά στοιχεία χωρίς να δικαιολογούνται από τις φορολογικές δηλώσεις τους.

Για το σκοπό αυτό, δημιουργείται για κάθε πολίτη ατομικός φάκελος που θα περιέχει στοιχεία για καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια, καταθέσεις, επενδύσεις σε μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια, χρυσό, αγορές που πραγματοποιούνται μέσω πιστωτικών καρτών, δαπάνες για ηλεκτρονικό ρεύμα, νερό, σταθερή και κινητή τηλεφωνία ακόμη και στοιχεία από δημόσια νοσοκομεία και ιδιωτικές κλινικές. Με απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Π. Οικονόμου, τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρίες, νοσοκομεία, το χρηματιστήριο, τα ασφαλιστικά ταμεία κύριας και επικουρικής ασφάλισης, εταιρείες σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, Δημόσιες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας (ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ κτλ.) υποχρεώνονται να στείλουν στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων αναλυτικά στοιχεία για όλους τους πελάτες τους.

Σε πρώτη φάση τα στοιχεία αυτά, θα αφορούν τη χρήση του 2011 και θα διασταυρωθούν με τις δαπάνες και τα εισοδήματα που θα δηλώσουν οι φορολογούμενοι στις φετινές φορολογικές δηλώσεις. Όπου υπάρχουν διαφορές η εφορία θα προχωρά στον καταλογισμό πρόσθετων φόρων και προστίμων. Ειδικά για τις συναλλαγές που έχουν οι φορολογούμενοι με τράπεζες και συγκεκριμένα για στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, κίνηση τραπεζικών λογαριασμών και πιστωτικών καρτών το υπουργείο Οικονομικών μπορεί να ζητήσει στοιχεία από το 2010. Ωστόσο η διαβίβαση των στοιχείων αυτών θα γίνει μετά από αίτημα της ΓΓΠΣ σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Φορολογίας και τη Γενική Διεύθυνση Ελέγχων και Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων. Η πρώτη αποστολή των στοιχείων θα πρέπει να γίνει έως τις 20 Αυγούστου 2012 και από εκεί και πέρα θα αποστέλλονται στην ΓΓΠΣ επικαιροποιημένα «αρχεία» κάθε χρόνο και μέχρι τις 31 Μαρτίου. Πιο συγκεκριμένα:

1. Τράπεζες Χρηματιστήριο Αθηνών Α.Ε. και επιχειρήσεις ιδιωτικής ασφάλισης. Πρέπει να αποστείλουν στοιχεία για:

Δάνεια προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις, Υπόλοιπο και κινήσεις λογαριασμών, ενεργών ή μη, που άνοιξαν ή έκλεισαν. Κάθε άλλο στοιχείο αναγκαίο στις διαδικασίες βεβαίωσης και είσπραξης του φόρου καθώς και στις διαδικασίες του ελέγχου και των διασταυρώσεων. Για τα δάνεια προς πελάτες (ιδιώτες και επιχειρήσεις), διαβιβάζονται μεταξύ άλλων: ΑΦΜ του δανειολήπτη, Αριθμός δελτίου Ταυτότητας ή αριθμός διαβατηρίου, ημερομηνία, τόπος γεννήσεως και διεύθυνση κατοικίας δανειολήπτη, εφόσον δεν υπάρχει ΑΦΜ. Το είδος του δανείου (στεγαστικό, καταναλωτικό, επιχειρηματικό) Ημερομηνία χορήγησης του δανείου Νόμισμα τήρησης του δανείου Ένδειξη δανείου α΄ κατοικίας Για τα υπόλοιπα και τις κινήσεις των λογαριασμών, ενεργών ή μη, που άνοιξαν ή χρησιμοποιούνται ή έκλεισαν διαβιβάζονται: Ονοματεπώνυμο πρώτου δικαιούχου και συνδικαιούχων του λογαριασμού, Αριθμός και υπόλοιπο λογαριασμού. Ονοματεπώνυμο τρίτου, σε σχέση με το δικαιούχο και τους συνδικαιούχους του λογαριασμού, πληρωτή ή δικαιούχου Ποσό συναλλαγής. Επίσης διαβιβάζονται στοιχεία για: Αμοιβαία κεφάλαια, μετοχές, παράγωγα, ομόλογα, προϊόντα εφάπαξ καταβολής, επενδύσεις σε χρυσό ή ασήμι. Ύπαρξη θυρίδων Αγορά χρυσών λιρών και ράβδων χρυσού.

2. Εταιρείες τηλεφωνίας (σταθερής και κινητής), ηλεκτρικού ρεύματος και ύδρευσης: Από αυτές το υπουργείο Οικονομικών ζητεί όλα τα στοιχεία που αφορούν αριθμούς παροχής, ετήσιο ύψος λογαριασμών, ποσά που καταβλήθηκαν από τους πελάτες τους, τον ΑΦΜ των πελατών κτλ. Πιο αναλυτικά: Από τις εταιρίες τηλεφωνίας ζητούνται ΑΦΜ υπόχρεου συνδρομητή (ή αριθμός αστυνομικής ταυτότητας), ποσό ετήσιου τηλεπικοινωνιακού κόστους (καθαρή αξία λογαριασμού), ημερολογιακό έτος αναφοράς. Περιλαμβάνονται τα πάγια τέλη και τα τέλη χρήσης για συνδέσεις σταθερής και κινητής τηλεφωνίας ή σύνδεσης στο Διαδίκτυο μέσω σταθερής ή κινητής τηλεφωνίας, είτε μάλιστα αυτή γίνεται μέσω συμβολαίου είτε μέσω κάρτας. Από τις εταιρίες παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας ζητούνται αριθμός παροχής, ΑΦΜ συνδρομητή (ή αριθμός αστυνομικής ταυτότητας), κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος σε κιλοβατώρες (KWh), κόστος ηλεκτρικού ρεύματος (καθαρή αξία λογαριασμού), περίοδος αναφοράς. Από τις εταιρίες ύδρευσης ζητούνται αριθμός παροχής, ΑΦΜ συνδρομητή (ή αριθμός αστυνομικής ταυτότητας), κατανάλωση νερού σε κυβικά μέτρα (m3), κόστος νερού (καθαρή αξία λογαριασμού), περίοδος αναφοράς.