Σε πωλήσεις, εκμισθώσεις και παραχωρήσεις αναξιοποίητων κτιρίων προχωρεί το ΙΚΑ - ΕΤΑΜ προκειμένου να αποκτήσει ρευστότητα. Το Δ.Σ. του ταμείου αποφάσισε την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του (αντικειμενικής αξίας 745 εκατ. ευρώ σύμφωνα με επίσημα στοιχεία) με στόχο «την αύξηση της κεφαλαιακής επάρκειας». Στο πλαίσιο αυτό θα ενταχθεί και η πώληση ακινήτων «μη συμβατών για ιδιόχρηση» η πληρέστερη και ορθολογικότερη κάλυψη των στεγαστικών αναγκών και των υπηρεσιών του κ.ά. Το σχέδιο προβλέπει μεταξύ των άλλων: Τη μείωση του κόστους λειτουργίας μέσω εξορθολογισμού των στεγαστικών αναγκών και της μετεγκατάστασης των υπηρεσιών του σε ιδιόκτητα κτίρια. Για το σκοπό αυτό επιταχύνεται η ανακατασκευή του ιδιόκτητου μεγάρου επί της πλατείας Κουμουνδούρου για τη στέγαση της κεντρικής διοίκησης με την περιστολή των δαπανών. Την αξιοποίηση - sale and lease back, χρονομισθώσεις και νέων μορφών χρηματοδότησης (ΕΤΕπ, ΕΣΠΑ, Jessica). Τη μείωση του λειτουργικού κόστους των κτιρίων μέσω της εγκατάστασης συστημάτων εξοικονόμησης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Η αρχή θα γίνει με δύο κτίρια

-Πειραιώς 64: Πρόκειται για διατηρητέο οκταώροφο κτίριο το οποίο έχει χαρακτηριστεί νεότερο μνημείο. Το κτίριο (με συνολική επιφάνεια 14.000 τ.μ. υπόγειο 1.700 τ.μ.) έχει τη δυνατότητα να καλύψει πλήρως τις στεγαστικές ανάγκες των κεντρικών υπηρεσιών της διοίκησης του ΙΚΑ- ΕΤΑΜ εξοικονομώντας την πληρωμή ενοικίου.

-Πανεπιστημίου 46: Πρόκειται για διατηρητέο κτιριακό συγκρότημα εντός των ορίων του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, με ιδιαίτερη εμπορική αλλά και ιστορική αξία. Στόχος η μακροχρόνια παραχώρηση της χρήσης του για τη δημιουργία εμπορικού κέντρου.

Στην πρέσα επιχειρεί να βάλει το υπουργείο Οικονομικών τις δαπάνες του ελληνικού Δημοσίου για ενοίκια. Μετά την περιστολή κατά 20% όλων των μισθωμάτων που οδήγησε σε ετήσια εξοικονόμηση δαπανών ύψους 35 εκατ. ευρώ, με σχέδιο νομοθετικής ρύθμισης που κατέθεσε στη Βουλή ο υφυπουργός Οικονομικών Ιωάννης Μουρμούρας προωθείται η δυνατότητα του Δημοσίου να ξενοικιάζει με συνοπτικές διαδικασίες ακίνητα που έχει μισθώσει, όπως συμβαίνει με τα εμπορικά ακίνητα ιδιωτών. Με την προωθούμενη νομοθετική ρύθμιση το Δημόσιο θα μπορεί έναν χρόνο μετά την έναρξη της σύμβασης να ξενοικιάσει το ακίνητο, υπό την προϋπόθεση τρίμηνης προειδοποίησης στον ιδιοκτήτη και με την καταβολή αποζημίωσης ίσης με ένα ενοίκιο. Ετσι, με περιορισμένο σχετικά κόστος το Δημόσιο θα μπορέσει να ξενοικιάσει ακίνητα που μισθώνει και να επιλέξει άλλες οικονομικότερες λύσεις. Σήμερα το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει ότι καταγγελία μίσθωσης από την πλευρά του Δημοσίου μπορεί να γίνει μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, εφόσον τηρείται σειρά προϋποθέσεων. Στην αντίθετη περίπτωση, το Δημόσιο προκειμένου να λύσει πρόωρα μια μίσθωση ακινήτου θα πρέπει να πληρώσει στον εκμισθωτή το σύνολο των ενοικίων έως τη λήξη της μίσθωσης.

Το  επιχειρηματικό κλίμα στις Κατασκευές και στο Λιανικό Εμπόριο επιδεινώνεται σύμφωνα με σχετική έρευνα του ΙΟΒΕ. Αναλυτικότερα:

* Στο Λιανικό Εμπόριο, ο έντονα αρνητικός δείκτης των εκτιμήσεων των επιχειρήσεων για τις τρέχουσες πωλήσεις καταγράφει μικρή άνοδο, ενώ αντίθετα οι προβλέψεις για τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές των πωλήσεων ελαφρώς επιδεινώνονται, με τις εκτιμήσεις για τα αποθέματα να αυξάνονται ήπια.

* Στις Κατασκευές, οι ήδη χαμηλές προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών υποχωρούν κατακόρυφα, πτώση που μετριάζεται από τη μικρή άμβλυνση των έντονα αρνητικών προσδοκιών για την απασχόληση του τομέα.

* Στην Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, οι αρνητικές προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού, αλλά και οι προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση της χώρας κινούνται ανοδικά, ενώ αντίθετα η πρόθεση για αποταμίευση υποχωρεί σε νέα ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Τέλος, οριακή είναι η υποχώρηση των δυσοίωνων προβλέψεων για την εξέλιξη της ανεργίας.

Σε προσωρινό «κούρεμα» ενοικίων, που κυμαίνεται σε ποσοστό 15-20% συνήθως για διάστημα 1-2 ετών, προχωρεί εδώ και μήνες η Δικαιοσύνη λόγω της οικονομικής κρίσης και της ύφεσης στην αγορά, κάνοντας δεκτές σωρηδόν τις σχετικές αγωγές που υποβάλλουν ενοικιαστές σε όλες τις περιφέρειες της χώρας. Αλλεπάλληλες αποφάσεις Πρωτοδικείων υιοθετούν το περιεχόμενο αγωγών που αφορούν κυρίως επαγγελματικές - εμπορικές μισθώσεις και επιβάλλουν μείωση ενοικίου για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (με την επιφύλαξη για επανεξέταση της υπόθεσης στο μέλλον, ανάλογα με τις περαιτέρω οικονομικές εξελίξεις). Κοινό γεωμετρικό τόπο στις αποφάσεις περικοπής των ενοικίων αποτελεί η επιχειρηματολογία για την οικονομική κρίση που διέρχεται η χώρα, την εντεινόμενη ύφεση, την αυξανόμενη ανεργία, τα «λουκέτα» στην αγορά, τις μεγάλες περικοπές μισθών και συντάξεων που έχουν μειώσει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, αλλά και τη «μετακόμιση» καταστημάτων και επιχειρήσεων σε φθηνότερες περιοχές.

Τα δικαστήρια καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το συμφωνημένο ενοίκιο είναι υψηλό, λαμβάνοντας υπόψη τους αποδεικτικά στοιχεία που προσκομίζουν οι ενοικιαστές και τα οποία δείχνουν ότι, σε πολλές περιοχές, ιδιοκτήτες και ενοικιαστές έχουν συμφωνήσει μεταξύ τους (χωρίς να προσφύγουν στα δικαστήρια) μειώσεις της τάξης του 15-30%. Οι σχετικές συμφωνίες γίνονται κυρίως για ενοίκια κατοικιών, όπου τα συμβόλαια είναι συνήθως μικρής διάρκειας, ενώ για την επαγγελματική στέγη (όπου υπάρχει 12ετής μίσθωση) γίνονται ευκολότερα αγωγές. Στις σχετικές δικαστικές αποφάσεις τονίζεται ότι η εντεινόμενη οικονομική κρίση και τα επιβαρυντικά αποτελέσματά της (περικοπές, «λουκέτα», απολύσεις, ανεργία κ.λπ.) έχουν προκαλέσει εκτάκτως και εντελώς απρόβλεπτα την πλήρη κατάλυση της ισορροπίας που πρέπει να υπάρχει ανάμεσα στις δύο αντισυμβαλλόμενες πλευρές (ιδιοκτήτες - ενοικιαστές).

Αυτό έχει ως συνέπεια -αναφέρεται- να ζημιώνεται ουσιωδώς έως και υπέρμετρα η πλευρά των ενοικιαστών με αντίστοιχη ωφέλεια των ιδιοκτητών, σε περίπτωση που τηρηθεί η μεταξύ τους μισθωτική συμφωνία, γιατί έτσι θα παραβιαστούν οι αρχές της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών. Ετσι, τα δικαστήρια καταλήγουν ότι πρέπει να επιβάλουν την προς τα κάτω αναπροσαρμογή των ενοικίων, λαμβάνοντας υπόψη τους και στοιχεία για την πτώση της αγοράς σε γειτονικά ακίνητα. Το «πράσινο φως» για μειώσεις (ή και αυξήσεις) έχει δώσει η νομολογία του Αρείου Πάγου, που επιτρέπει την αναπροσαρμογή των ενοικίων, όταν εμφανίζονται απρόβλεπτες καταστάσεις και συνθήκες (η μεγάλη οικονομική κρίση, αλλά και η αιφνίδια αύξηση ή μείωση της εμπορικότητας μιας περιοχής κ.λπ.).