Ο φόρος που "σκοτώνει" μικροϊδιοκτήτες

Ο άμεσος φόρος επί της ακίνητης περιουσίας, όπως καταγράφεται στον Πίνακα 3.5 του Προϋπολογισμού 2012 το ΕΕΤΗΔΕ -κοινώς «χαράτσι της ΔΕΗ»-, είναι κατά τους κ. Βενιζέλο και Παπαδήμο «δίκαιος φόρος», που «παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα αναλογικότητας». Ο έλεγχος της σχέσης του ισχυρισμού αυτού με την αλήθεια, με τη συνταγματική νομιμότητα (Άρθρο 4 παρ. 5 του Συντάγματος), αλλά και με άλλες πτυχές και τυχόν ευθύνες που απορρέουν από το αποτέλεσμά του, είναι ιδιαίτερα χρήσιμος για τους πολίτες. Διότι αποδεικνύει συντελεστές φορολόγησης των φτωχότερων κατοικιών δεκαπλάσιους από αυτούς για τις πλουσιότερες. Βασικά δεδομένα:

α) Οι πίνακες με το ειδικό τέλος, τις Τιμές Ζώνης και την επιρροή παλαιότητας των κτισμάτων, όπως καταγράφονται στο Άρθρο 53 παρ. 2 του Ν. 4021/2011.

β) Οι ισχύουσες σήμερα Τιμές Ζώνης ανά την Ελλάδα, σύμφωνα με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, καθώς και η μεθοδολογία με τις εφαρμοζόμενες παραμέτρους του Αντικειμενικού Συστήματος Αξιών.

γ) Οι συνθήκες και οι όροι δόμησης που ισχύουν και εφαρμόζονται κατά κανόνα σε αγροτικούς και αστικούς οικισμούς, ανάλογα και με τις Τιμές Ζώνης (κυρίως των αστικών).

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα «δίκαιου φόρου»

α) Στην Ελλάδα οι Τιμές Ζώνης κυμαίνονται από 400 ευρώ/τ.μ. σε αγροτικούς οικισμούς (κυρίως ορεινούς και ημιορεινούς), μέχρι 10.000 ευρώ/τ.μ. στο Ψυχικό.

β) Τυπικό δείγμα στους πρώτους είναι κατοικίες μέχρι 100 τ.μ., με πρόσοψη σε δρόμους στενότερους από 6,00 μ. (Συντελεστής = 0,80), Ισόγειες (Συντελεστής = 0,90) με τοίχους πλάτους 0,50 μ. και άνω (Συντελεστής = 0,90), παλαιές (Συντελεστής = 0,60), πετρόκτιστες ή πλινθόκτιστες [Συντελεστής = 0,95) και χωρίς κεντρική θέρμανση (Συντελεστής = 0,95)]. Οι συντελεστές αυτοί είναι του Αντικειμενικού Συστήματος, χρησιμοποιούνται δε από συμβολαιογράφους και ΔΟΥ για τον υπολογισμό της αντικειμενικής αξίας των κατοικιών (Έντυπο 1) και των φόρων στις σχετικές συναλλαγές, αλλά και του ΦΑΠ. Με βάση αυτά τα δεδομένα μια κατοικία 100 τ.μ. (π.χ. στη Θεσπρωτία και όχι μόνον) έχει αντικειμενική αξία 14.036 ευρώ ως εξής: Α. Αξία = 400 Χ 0,80 Χ 0,90 Χ 0,90 Χ100 Χ 0,60 Χ 0,95 Χ 0,95 = 14.036 ευρώ. Φορολογείται δε με 3,00 ευρώ/τ.μ. Χ 100 τ.μ. = 300 ευρώ, δηλαδή με Συντελεστή Φορολόγησης 300 / 14.036 = 2,14%. Μία όμοια κατοικία σε Τιμή Ζώνης 550 ευρώ/τ.μ., σε πολλούς οικισμούς αρκετών νομών της χώρας (Χαλκιδική, Γρεβενά, Κοζάνη, Καστοριά, Γιάννενα κ.λπ.) στην Ήπειρο, τη Μακεδονία, τη Θράκη, τη Θεσσαλία, τη Στερεά κ.λπ., έχει αντικειμενική αξία 19.300 ευρώ, φορολογείται με 4,00 ευρώ/τ.μ. Χ 100 = 400 ευρώ και άρα ο συντελεστής φορολόγησης γι' αυτήν είναι 400 / 19.300 = 2,07%.

γ) Στο Ψυχικό, με Τιμή Ζώνης 10.000 ευρώ/τ.μ., μια νέα γωνιακή (Συντελεστής 1,05) μεζονέτα ισογείου και 1ου ορόφου (Συντελεστής 0,95), συνολικού εμβαδού 530 τ.μ. (Συντελεστής 1,30) έχει αντικειμενική αξία: 10.000 Χ 1,05 Χ 0,95 Χ 530 Χ 1,30 = 6.872.775 ευρώ, φορολογείται με 1,25 Χ 16,00 ευρώ/τ.μ. Χ 530 τ.μ. = 10.600 ευρώ, οπότε ο συντελεστής φορολόγησής της είναι = 10.600 / 6.872.775 = 0,15%. Δεν λαμβάνεται υπόψη η αυξητική επιρροή επί της αντικειμενικής αξίας της ενδεχόμενης συνήθως πισίνας.

δ) Συμπέρασμα Ο συντελεστής φορολόγησης του ακινήτου με Τ.Ζ. = 400 ευρώ/τ.μ. της παρ. β είναι 2,14%, του ομοίου με Τ.Ζ. 550 ευρώ/τ.μ. είναι 2,07% και του ακινήτου στο Ψυχικό με Τ.Ζ. 10.000 ευρώ/τ.μ. είναι 0,15%. Δηλαδή τα δύο ακίνητα μικρής φορολογητέας ύλης επιβαρύνονται με συντελεστές 14,3 και 13,8 φορές μεγαλύτερους από αυτόν της πολύ μεγαλύτερης φορολογητέας ύλης στο Ψυχικό.