Χωρίς την υποβολή των απαιτούμενων δικαιολογητικών θα πραγματοποιούνται μέχρι τον Σεπτέμβριο οι ηλεκτρονικές μεταβιβάσεις ακινήτων.Έτσι, τα όποια πρόσθετα δικαιολογητικά ζητήσουν οι εφορίες, που έχουν στη διάθεσή τους ούτως ή άλλως 60 ημέρες ώστε να ελέγχουν τα στοιχεία, θα πρέπει να προσκομιστούν από τους υπόχρεους από τον Οκτώβριο και εντός πέντε ημερών. Την εν λόγω «παράταση» της προθεσμίας υποβολής των συγκεκριμένων δικαιολογητικών υπέγραψε (υπ’ αριθμ. 1149/1.7.2021) ο διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γ. Πιτσιλής, με στόχο τη διευκόλυνση των συμβολαιογράφων, ώστε να εξοικειωθούν με τη χρήση της ηλεκτρονικής μεθόδου υποβολής των δηλώσεων ΦΜΑ κατά το πρώτο χρονικό διάστημα.

Θα πρέπει να αναφερθεί ότι με βάση το κείμενο της ανωτέρω απόφασης οι δηλώσεις φόρου μεταβίβασης ακινήτων, οι οποίες υποβάλλονται μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής myProperty, δύνανται να υποβάλλονται χωρίς τη συνυποβολή των κατά περίπτωση απαιτούμενων δικαιολογητικών μέχρι και την 30ή Σεπτεμβρίου 2021. Αξίζει να σημειωθεί ότι από τις 29 Ιουνίου οι μεταβιβάσεις ακινήτων πραγματοποιούνται μόνο ηλεκτρονικά από τα γραφεία των συμβολαιογράφων, οι οποίοι και ελέγχουν την ορθότητα των στοιχείων των μεταβιβαζόμενων ακινήτων, ενώ η εφορία μπορεί να ζητήσει πρόσθετα δικαιολογητικά, τα οποίοι οι συμβαλλόμενοι οφείλουν να τα προσκομίσουν, προκειμένου να ελεγχθούν και από τις φορολογικές υπηρεσίες.

Πλέον οι αγοραπωλησίες ακινήτων γίνονται με εννέα απλά βήματα:

1. ο συμβολαιογράφος συντάσσει τη δήλωση για λογαριασμό αγοραστή και πωλητή

2. η δήλωση αποστέλλεται στη θυρίδα αγοραστή και πωλητή στο myTaxisnet

3. ο αγοραστής και ο πωλητής αποδέχονται τη δήλωση

4. η δήλωση υποβάλλεται αυτόματα και βεβαιώνεται ο φόρος

5. ο συμβολαιογράφος ενημερώνεται αυτόματα για την υποβολή της δήλωσης

6. ο αγοραστής πληρώνει τον φόρο ψηφιακά (με κάρτα ή web banking)

7. το Taxis ενημερώνεται για την πληρωμή του φόρου

8. το αποδεικτικό καταβολής αναρτάται στο myProperty για συμβολαιογράφο και αγοραστή

9. ο συμβολαιογράφος αναρτά το συμβόλαιο στο myProperty.

Στο γραφείο του συμβολαιογράφου

Με τις e-μεταβιβάσεις ουσιαστικά η όλη διαδικασία θα γίνεται ηλεκτρονικά, ενώ θα ξεκινά και θα ολοκληρώνεται στο γραφείο του συμβολαιογράφου, χωρίς επισκέψεις στις εφορίες, αφού η δήλωση φόρου μεταβίβασης θα συντάσσεται και θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά, στο σύστημα TAXISnet, από τον συμβολαιογράφο, ενώ η διασταύρωση, ο έλεγχος και η επαλήθευση των δηλούμενων στοιχείων θα γίνονται αυτόματα από το σύστημα.

Ουσιαστικά ο συμβολαιογράφος θα ετοιμάζει τον ηλεκτρονικό φάκελο της μεταβίβασης του ακινήτου όπου θα συγκεντρώνει σε ψηφιακή μορφή όλα τα απαραίτητα έγγραφα και δικαιολογητικά που συνοδεύουν την αγοραπωλησία ενός ακινήτου. Εν συνεχεία θα συμπληρώνει ηλεκτρονικά τη δήλωση φόρου μεταβίβασης ακινήτων (ΦΜΑ) και θα υπολογίζει τον φόρο όπως γίνεται μέχρι σήμερα, με τα φύλλα υπολογισμού ή το ΑΤΑΚ (Αριθμός Ταυτότητας Ακινήτου) του ακινήτου, όπου υπάρχει.

Η δήλωση θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ αφού γίνει πρώτα αποδεκτή από τους συμβαλλόμενους (αγοραστές, πωλητές).

Επισημαίνεται ότι η ευθύνη για την ακρίβεια και την ορθότητα της υποβληθείσας δήλωσης και των φύλλων υπολογισμού αξιών αυτής θα ανήκει αποκλειστικά στους συμβαλλόμενους, οι οποίοι θα αποδέχονται το περιεχόμενο της δήλωσης με την υποβολή της μέσω του TAXISnet.

Κάθε χρόνο και αυτόματα θα αναπροσαρμόζονται οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων. Το υπουργείο Οικονομικών,  ετοιμάζει ένα νέο ηλεκτρονικό σύστημα που θα παρακολουθεί και θα καταγράφει τις τάσεις στην κτηματαγορά και θα αναπροσαρμόζει αυτόματα τις αντικειμενικές αξίες στα επίπεδα των εμπορικών τιμών.

Πρόκειται για την ανάπτυξη και εφαρμογή του Πληροφοριακού Συστήματος Μαζικών Εκτιμήσεων Αξιών Ακινήτων με τη δημιουργία ενός εκτιμητικού μοντέλου, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη και θα προσομοιώνει τις επικρατούσες συνθήκες της αγοράς ακινήτων και των τάσεων της αγοράς βάσει στατιστικών μεθόδων διαχείρισης και ανάλυσης δεδομένων, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές και διεθνείς βέλτιστες πρακτικές. Με τη διαδικασία αυτή, οι όποιες μεταβολές καταγράφονται στις τιμές αγοράς των ακινήτων θα περνούν αυτόματα στον χάρτη των αντικειμενικών αξιών, είτε πρόκειται για αυξήσεις είτε πρόκειται για μειώσεις.

Ετσι, μετά την ενεργοποίηση του ψηφιακού χάρτη μέσω του οποίου κάθε φορολογούμενος μπορεί να υπολογίσει την αντικειμενική αξία του ακινήτου του αλλά και την εφαρμογή των νέων τιμών ζώνης που θα αποκτήσουν από την 1η Ιανουαρίου 2022 τα ακίνητα σε όλη τη χώρα, έρχεται το νέο ηλεκτρονικό σύστημα αυτόματης αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξίων, το οποίο εντάσσεται στη δεύτερη φάση της μεταρρύθμισης του αντικειμενικού συστήματος.

Το σχέδιο

Ο σχεδιασμός του υπουργείου Οικονομικών προβλέπει:

1. Τη δημιουργία Μητρώου/Βάσης Δεδομένων στοιχείων των ακινήτων και αξιών. Το  έργο θα συγκεντρώνει στοιχεία που επηρεάζουν την αξία των ακινήτων από όλες τις διαθέσιμες πηγές, όπως π.χ. υπηρεσίες και φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα (με έμφαση στα σχετικά στοιχεία του Κτηματολογίου και της ΑΑΔΕ), καθώς και ανοιχτά δεδομένα. Ενδεικτικά δεδομένα που στοχεύει να συγκεντρώσει το έργο είναι:

α) δεδομένα αξιών ακινήτων (π.χ. αξίες συμβολαίων, μισθωτικές αξίες, εκτιμηθείσες αξίες, αξίες απαλλοτρίωσης),

β) δεδομένα χαρακτηριστικών ακινήτων (π.χ. χρήσης γης, επιφάνεια ακινήτων, όροφος, εγγύτητα σε σταθμούς μετρό, σχολεία, πυλώνες ηλεκτρικού ρεύματος κ.λπ.).

Το έργο θα αποτελεί ένα πολυχρηστικό, ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα (ΟΠΣ) της Γενικής Γραμματείας Οικονομικής Πολιτικής του  υπουργείου Οικονομικών, το οποίο θα φιλοξενείται στην κεντρική γεωχωρική υποδομή της ΓΓΠΣΔΔ και θα συμβάλει στον προσδιορισμό των αντικειμενικών αξιών ακινήτων, αφού θα παρέχει δεδομένα ακινήτων και αξιών (data inventory) εντοπισμένων γεωχωρικά.

2. Την ανάπτυξη ενός Ολοκληρωμένου Γεωπληροφοριακού Συστήματος Μαζικής Εκτίμησης Αξίας Ακινήτων (CAMA). Το έργο θα υλοποιήσει ένα πολυχρηστικό, ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα (ΟΠΣ) κεντρικής γεωχωρικής υποδομής για τη Γενική Γραμματεία Οικονομικής Πολιτικής (ΓΓΟΠ) του υπουργείου Οικονομικών, στο οποίο θα πραγματοποιείται συγκεντρωτικά μαζική εκτίμηση αξίας ακινήτων (Computer Assisted Mass Appraisal – CAMA), δημόσιων και ιδιωτικών, κατά τρόπο ομοιόμορφο, δίκαιο, θεσμικά κατοχυρωμένο και αυτοματοποιημένο.

Η προεργασία προχωρά με εντατικούς ρυθμούς για την ανάπτυξη του αυτόματου συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού αξιών ακινήτων που θα είναι εναρμονισμένο με τις εξελίξεις στην αγορά και θα δημιουργεί τις συνθήκες ώστε η φορολογία της ακίνητης περιουσίας να «διασφαλίζει τον διττό στόχο της κοινωνικής δικαιοσύνης και της οικονομικής αποτελεσματικότητας», όπως σημειώνουν στο υπουργείο Οικονομικών.

Σε επανασχεδιασμό του ΕΝΦΙΑ του 2022, με παρεμβάσεις στις κλίμακες και στους συντελεστές παλαιότητας για την αντιστάθμιση των επιβαρύνσεων από την αύξηση έως και 250% των αντικειμενικών τιμών, προχωρεί το οικονομικό επιτελείο. Με απόφαση του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα συστήνεται ειδική επιτροπή, έργο της οποίας είναι «η διαμόρφωση του νέου ΕΝΦΙΑ και η προσαρμογή των συντελεστών του στις μεταβολές των αντικειμενικών αξιών ακινήτων, που μεταβιβάζονται ή αποκτώνται με οποιαδήποτε αιτία».

Αν και δεν υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση των προτάσεων της επιτροπής, το υπουργείο Οικονομικών θέλει οι τελικές αποφάσεις να έχουν ληφθεί το αργότερο εντός του πρώτου τριμήνου του 2022, καθώς, όπως αποκάλυψε η έκθεση της Κομισιόν για τη 10η αξιολόγηση, η πληρωμή του φόρου το επόμενο έτος θα ξεκινήσει από τον Μάρτιο και θα απλωθεί σε περισσότερες δόσεις, ενδεχομένως έως το τέλος Δεκεμβρίου.

Η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων από 1/1/2022 φέρνει για εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων βαρύτερο λογαριασμό ΕΝΦΙΑ. Το οικονομικό επιτελείο, για να αποτρέψει εκτεταμένες και μεγάλες επιβαρύνσεις, προχωρά σε αναμόρφωση του ισχύοντος καθεστώτος, με κεντρική επιδίωξη να μην προκύψει διόγκωση του βάρους για τα χαμηλής και μεσαίας αξίας ακίνητα.

Το κλειδί, πάντως, για το εύρος των παρεμβάσεων είναι το ύψος των πρόσθετων εσόδων που θα προκύψουν κυρίως από την ένταξη νέων περιοχών στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού. Οι πρώτες εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών κάνουν λόγο για επιπλέον έσοδα ύψους 400 εκατ. ευρώ, αλλά το ακριβές όφελος για τα κρατικά ταμεία θα προσδιορισθεί από την άσκηση που θα «τρέξει» η ΑΑΔΕ για τη φορολογητέα ύλη των ακινήτων, με βάση τις νέες τιμές και η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί τον προσεχή Νοέμβριο.

Αρμόδιοι παράγοντες επισημαίνουν ότι το «πλεόνασμα» των εσόδων θα κρίνει το εύρος και την έκταση της μείωσης του ΕΝΦΙΑ, υπενθυμίζοντας ότι η συμφωνία με τους θεσμούς προβλέπει ότι οι αλλαγές στις αντικειμενικές αξίες θα έχουν δημοσιονομικά ουδέτερο αποτέλεσμα.

Τα σενάρια που εξετάζονται είναι η διεύρυνση των κλιμακίων με ταυτόχρονη μείωση του ποσού του κύριου φόρου με βάση την τιμή ζώνης, ώστε αφενός να απενεργοποιηθούν οι επιβαρύνσεις και αφετέρου να ενισχυθεί η αναλογικότητα και η προοδευτικότητα του συστήματος.

Πάντως, προς το παρόν, εγκαταλείπεται το αρχικό σχέδιο για νέα μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 8% το επόμενο έτος και το μέτρο θα επανεξεταστεί υπό το φως των δημοσιονομικών εξελίξεων και των κυβερνητικών προτεραιοτήτων στη φορολογία. Στο τραπέζι βρίσκεται και ο «εμπλουτισμός» των συντελεστών παλαιότητας που επηρεάζουν το τελικό ύψος του ΕΝΦΙΑ, έτσι ώστε εκτός της ηλικίας του ακινήτου να λαμβάνονται υπόψη και άλλα χαρακτηριστικά του, όπως η ανακαίνιση, οι επισκευές και η ενεργειακή και αισθητική αναβάθμιση, στοιχεία που διαφοροποιούν την αξία σε ακίνητα ίδιας παλαιότητας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ομάδα εργασίας θα εξετάσει και αλλαγές στο συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ (επιβάλλεται σε ακίνητα άνω των 250.000 ευρώ) είτε με «κούρεμα» των συντελεστών είτε με αύξηση του αφορολόγητου ορίου, ενώ σε βάθος χρόνου ο σχεδιασμός του υπουργείου Οικονομικών προβλέπει την πλήρη κατάργησή του κάτι που θα ευνοήσει τους έχοντες μεγάλη ακίνητη περιουσία. Στο μεταξύ, με σχετική διάταξη επεκτείνεται και για το έτος 2021 η απαλλαγή των αγροτεμαχίων των φυσικών προσώπων από τον συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ.

Το χρονοδιάγραμμα για την καταβολή αποζημιώσεων στους ιδιοκτήτες ακινήτων που επλήγησαν από την πανδημία, με βάση τον σχεδιασμό που έχει ήδη γίνει, ανακοίνωσαν το υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ. Από σήμερα  Τετάρτη 30 Ιουνίου ξεκινούν οι πληρωμές για τον μήνα Απρίλιο και από 1η Ιουλίου ανοίγει η πλατφόρμα για τον Μάιο.

Ειδικότερα:

Σήμερα, Τετάρτη 30 Ιουνίου θα καταβληθούν οι εκκαθαρίσεις των αποζημιώσεων Απριλίου και οι προκαταβολές Μαΐου, και θα εκκαθαριστούν και θα καταβληθούν οι αποζημιώσεις για τις υπεκμισθώσεις ενός ακινήτου, για τις οποίες έχουν ήδη υποβληθεί αιτήσεις καταβολής αποζημίωσης από τους αρχικούς ιδιοκτήτες.

H πλατφόρμα για την υποβολή δηλώσεων COVID Μαΐου θα ανοίξει την 1η Ιουλίου.

Από τις 5 έως τις 20 Ιουλίου θα αναρτηθούν ειδοποιήσεις λαθών και θα αποσταλούν μηνύματα στους ενδιαφερόμενους, και θα ανοίξει ξανά η πλατφόρμα για αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις Ιανουαρίου – Απριλίου 2021. Μεταξύ αυτών, και για υποβολή αρχικών δηλώσεων για υπεκμισθώσεις ενός ακινήτου.

Επίσης, κατά το ίδιο διάστημα θα δοθεί η δυνατότητα υποβολής τροποποιητικών δηλώσεων για υπεκμισθώσεις με πολλά ακίνητα για το 2020 και το 2021, και αρχικών δηλώσεων COVID από εκμισθωτές σε αλυσίδες υπεκμισθώσεων για τις οποίες δεν έχει υποβληθεί δήλωση COVID για το 2020.

Η επεξεργασία και η καταβολή των αποζημιώσεων για τις δηλώσεις που θα υποβληθούν μέχρι τις 20 Ιουλίου, θα διενεργηθεί μέχρι το τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου. Μέσα στο διάστημα αυτό θα επιλυθούν και επιμέρους προβλήματα που έχουν ανακύψει από τη μέχρι τώρα διαχείριση των αιτήσεων αυτών.

Τι πρέπει να κάνουν οι δικαιούχοι

Είναι πολύ σημαντικό οι δικαιούχοι των αποζημιώσεων:

Να μην ξεχάσουν να δηλώσουν τον λογαριασμό ΙΒΑΝ στην προσωποποιημένη πληροφόρηση του myTAXISnet, ώστε να καταστεί εφικτή η καταβολή των αποζημιώσεων σε αυτούς.

Να υποβάλουν δηλώσεις COVID για τους μήνες που έχουν λάβει προκαταβολή αποζημίωσης, γιατί αλλιώς χάνουν το δικαίωμα αποζημίωσης και θα πρέπει γι’ αυτούς να κινηθεί η σχετική διαδικασία αναζήτησης των ποσών που έλαβαν.

Για τον μήνα Ιούλιο προβλέπεται πλήρης απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής ενοικίου μόνο για τις επιχειρήσεις στις οποίες επιβάλλονται περιοριστικά μέτρα λειτουργίας στα τέλη Ιουνίου, όπως επιχειρήσεις του πολιτισμού και αθλητισμού, δραστηριότητες που σχετίζονται με τη διοργάνωση εκδηλώσεων και εκθέσεων, πάρκα αναψυχής και επιχειρήσεις που παραμένουν κλειστές με κρατική εντολή. Επιπλέον, εντάσσονται και τα γυμναστήρια, για τα οποία ίσχυε απαγόρευση δραστηριότητας έως πρόσφατα και λειτουργούν ακόμη με σημαντικούς περιορισμούς.

Η καταβολή μειωμένου ενοικίου κατά 40% ισχύει μόνο για την κύρια κατοικία των εργαζόμενων που τίθενται σε αναστολή εργασίας τον μήνα Ιούλιο, καθώς και για τη φοιτητική κατοικία των εξαρτώμενων μελών αυτών.