ΙΟΒΕ: τα ακίνητα η μοναδική ελπίδα για την οικονομία

Η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου είναι η μοναδική επιλογή για τη σωτηρία της ελληνικής οικονομίας, σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση του Ινστιτούτου Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα. Το ΙΟΒΕ διακρίνει τρία σενάρια ως επικρατέστερα για την εξέλιξη της οικονομίας: στο πρώτο η βοήθεια από την τρόικα επεκτείνεται χρονικά και η πορεία της χώρας εξαρτάται ουσιαστικά από τις διαθέσεις των πιστωτών μας και κυρίως της Γερμανίας, στο δεύτερο η χώρα οδηγείται σε στάση πληρωμών και στο τρίτο η Ελλάδα θα εκπλήξει ευχάριστα τις αγορές αν προχωρήσει σε επιθετική πολιτική αξιοποίησης της ακίνητης κρατικής περιουσίας.
Αναλυτικά τα σενάρια έχουν ως εξής:
α)Το «σενάριο της ελπίδας» προβλέπει ότι η Ελλάδα θα ακολουθήσει, σε γενικές γραμμές, το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής του Μνημονίου και θα εφαρμόσει παράλληλα πολιτικές που διευκολύνουν την οικονομική ανάπτυξη και συνακολούθως, τη δημοσιονομική προσαρμογή (απελευθέρωση επαγγελμάτων και αγορών, ιδιωτικοποιήσεις, ενίσχυση των επενδύσεων  κλπ). Στην περίπτωση αυτή το δημοσιονομικό έλλειμμα προβλέπεται να μειωθεί κοντά στο 7% του ΑΕΠ το 2011 και κοντά στο 5% το 2012, ενώ η οικονομική ανάπτυξη θα συνεχίσει να είναι αρνητική το 2011, αλλά ηπιότερη του 2010 και θετική το 2012 (μεταξύ 1,5 και 2,5%).
Είναι πιθανό, όχι όμως βέβαιο, ότι η υλοποίηση του αισιόδοξου σεναρίου θα επιτρέψει σταδιακή επιστροφή της Ελλάδος στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές. Δεν είναι βέβαιο, διότι το δημόσιο χρέος συνεχίζει να αυξάνεται, ακόμα και κάτω από αυτό το αισιόδοξο σενάριο (144% του ΑΕΠ το 2012 και το 2013). Κάτω από τις συνθήκες αυτές, οι διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές είναι πιθανό να συνεχίσουν να μην επιθυμούν να μας δανείσουν, δηλαδή τα spreads να μη μειωθούν δραστικά. Η πιθανότερη και λογικότερη έκβαση στην περίπτωση αυτή είναι η επέκταση του χρονικού ορίζοντα των δανείων που μας έχει χορηγήσει η «τρόικα». Σε γενικές γραμμές, η σωτηρία στο σενάριο αυτό εναπόκειται στα χέρια της «τρόικας», και ιδιαίτερα της γερμανικής κυβέρνησης. Ελπίζουμε επομένως, αλλά δεν είμαστε βέβαιοι ότι θα αποφύγουμε τη στάση πληρωμών, καθώς εξαρτώμεθα από οικονομικές, αλλά και πολιτικές εξελίξεις, ιδιαίτερα στη Γερμανία.
β)Το δεύτερο σενάριο, είναι το «σενάριο της καταστροφής», κατά το οποίο είτε η δημοσιονομική προσαρμογή εγκαταλείπεται λόγω των ποικίλων αντιδράσεων, είτε συνεχίζεται μεν αλλά χωρίς διαρθρωτικές αλλαγές. Στην πρώτη περίπτωση, επέρχεται «ακαριαίος θάνατος» με παύση εκταμίευσης των υπολοίπων δόσεων του δανείου και στάση πληρωμών της Ελλάδας. Στη δεύτερη περίπτωση είναι πολύ πιθανό ότι επέρχεται «αργός θάνατος», υπό την έννοια ότι η οικονομία θα αντιδράσει αρνητικά στη «σκέτη» δημοσιονομική προσαρμογή, αφού η έλλειψη διαρθρωτικών αλλαγών δεν θα μπορέσει να δημιουργήσει «αντισώματα» με την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τη βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Στην περίπτωση αυτή θα αργήσει, αλλά τελικά θα επέλθει, στάση πληρωμών λόγω μακροχρόνιας στασιμότητας του ΑΕΠ. Η εξέλιξη αυτή θα αποβεί καταστρεπτική για την ευημερία της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού και θα θέσει σε κίνδυνο τη σταθερότητα του ευρώ.
γ)Το «σενάριο της σωτηρίας», προβλέπει ότι η κυβέρνηση υιοθετεί τις πολιτικές του πρώτου σεναρίου ταυτόχρονα με επιθετική πολιτική αξιοποίησης της ακίνητης κρατικής περιουσίας. Το άμεσο αποτέλεσμα είναι να προεξοφληθεί από τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές η εξόφληση μέρους του δημόσιου χρέους. Αυτή η, μη αναμενόμενη, θετική εξέλιξη οδηγεί στην προσδοκία ότι, αργά ή γρήγορα, ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ θα υποχωρήσει και απομακρύνει το καταστρεπτικό, για την ευημερία του ελληνικού λαού, ενδεχόμενο της στάσης πληρωμών. Στο πλαίσιο αυτό, είναι σκόπιμο: Πρώτον, να γίνει μια προσπάθεια αποτίμησης της δημόσιας ακίνητης περιουσίας. Δεύτερον, να εξεταστούν οι τρόποι αξιοποίησής της και τα δυνητικά έσοδα του Δημοσίου. Τρίτον, να αποτυπωθεί η δυναμική του δημοσίου χρέους σε βάθος χρόνου (π.χ. για την επόμενη δεκαετία) λαμβάνοντας υπόψη αυτόν τον παράγοντα.