Χαρτομάνι  από δικαιολογητικά όπως πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, αναλυτική δήλωση περιουσιακών στοιχειών, τοπογραφικό διάγραμμα κ.ά. θα πρέπει να υποβληθούν στην εφορία από τους πολίτες που διεκδικούν απαλλαγή από τον φόρο μεταβίβασης για την αγορά πρώτης κατοικίας. Όπως προκύπτει από τα όσα απαντούν οι ίδιες οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών σε όσους πολίτες ζητούν διευκρινίσεις, η διαδικασία είναι αρκετά πολύπλοκη και προβλέπει την υποβολή τουλάχιστον τριών δικαιολογητικών, τα οποία είναι: πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, τοπογραφικό διάγραμμα ή άδεια οικοδομής για το αποκτώμενο ακίνητο και υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 με την οποία θα βεβαιώνεται ένα πλήθος προϋποθέσεων απαλλαγής από το φόρο μεταβίβασης που συντρέχουν στο πρόσωπο του αιτούντος, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Επιπλέον θα πρέπει να συμπληρωθεί χειρόγραφα και να συνυποβληθεί εκ νέου «αναλυτική δήλωση στοιχείων ακινήτων», ένα έντυπο που αποτελεί παραλλαγή του πολύπλοκου Ε9, προκειμένου να αποδειχθεί ότι τα υπόλοιπα ακίνητα που έχει κατά πλήρη κυριότητα ή επικαρπία ο αιτών την απαλλαγή δεν ικανοποιούν τις στεγαστικές του ανάγκες!

Ενδεχομένως δε μετά την υποβολή όλων αυτών των δικαιολογητικών αργότερα η αρμόδια ΔΥΟ να μπορεί να ζητήσει την προσκόμιση κι άλλων πιστοποιητικών και βεβαιώσεων. Όλες οι αναγκαίες πληροφορίες για τα αφορολόγητα όρια που ισχύουν και τα δικαιολογητικά που απαιτείται να προσκομισθούν για τη χορήγηση απαλλαγής από το φόρο μεταβίβασης σε περίπτωση αγοράς πρώτης κατοικίας, περιλαμβάνονται σε αναλυτικό κείμενο με απαντήσεις στα πιο συχνά υποβαλλόμενα ερωτήματα των φορολογουμένων, το οποίο έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών. Αναλυτικά, τα ερωτήματα των πολιτών προς τις ΔΟΥ σχετικά με την απαλλαγή της πρώτης κατοικίας από το φόρο μεταβίβασης και οι αντίστοιχες επίσημες απαντήσεις των υπηρεσιών έχουν ως εξής:

1. Ποια είναι τα αφορολόγητα ποσά για την αγορά πρώτης κατοικίας; Η απαλλαγή της αγοράς πρώτης κατοικίας από το φόρο μεταβίβασης παρέχεται: - Για αγορά οικίας ή διαμερίσματος από άγαμο μέχρι ποσού αξίας 200.000 ευρώ. - Για αγορά οικίας ή διαμερίσματος από έγγαμο και διαζευγμένο ή χήρο ή άγαμο γονέα που έχουν την επιμέλεια των τέκνων τους μέχρι ποσού αξίας 250.000 ευρώ. - Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του, κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του. - Για αγορά οικοπέδου από άγαμο μέχρι ποσού αξίας 50.000 ευρώ, ενώ από έγγαμο και διαζευγμένο ή χήρο ή άγαμο γονέα που έχουν την επιμέλεια των τέκνων τους μέχρι ποσού αξίας 100.000 ευρώ. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του και κατά 15.000 ευρώ για το τρίτο και για καθένα από τα επόμενα τέκνα του.

2. Ποια είναι τα δικαιολογητικά για τη χορήγηση της απαλλαγής από το φόρο για απόκτηση πρώτης κατοικίας με αγορά και πότε υποβάλλονται; Τα δικαιολογητικά που υποβάλλονται για τη χορήγηση της απαλλαγής από το φόρο για πρώτη κατοικία είναι:

α) Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του δικαιούχου της απαλλαγής και ληξιαρχική πράξη γάμου ή γέννησης τέκνου, κατά περίπτωση, εφόσον τα στοιχεία του γάμου ή της γέννησης δεν προκύπτουν από αυτό.

β) Τοπογραφικό διάγραμμα με επ' αυτού δήλωση μηχανικού ότι το αγοραζόμενο οικόπεδο ή το οικόπεδο μέσα στο οποίο βρίσκεται η αγοραζόμενη κατοικία είναι οικοδομήσιμο και βρίσκεται μέσα σε εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο ή μέσα στα όρια οικισμού χωρίς εγκεκριμένο σχέδιο. Στην περίπτωση κατά την οποία έχει εκδοθεί από την αρμόδια υπηρεσία άδεια οικοδομής, δεν απαιτείται το προηγούμενο δικαιολογητικό, εφόσον από την άδεια οικοδομής και το προσαρτημένο σ' αυτήν τοπογραφικό διάγραμμα προκύπτουν και οι δύο αναγκαίες κατά νόμο προϋποθέσεις και ο υπόχρεος δηλώσει υπεύθυνα στη δήλωση της επόμενης παραγράφου ότι όσα αναφέρονται στο τοπογραφικό διάγραμμα δεν έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν κατά το χρόνο φορολογίας.

γ) Υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 (ΦΕΚ 75 Α΄), με την οποία ο αγοραστής θα βεβαιώνει ότι:

* τόσο αυτός όσο και ο/η σύζυγος και τα ανήλικα τέκνα τους δεν έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη κατοικία ή δικαίωμα πλήρους κυριότητας σε οικοδομήσιμο οικόπεδο ή ιδανικό μερίδιο οικοπέδου ή κατοικίας σε δημοτικό ή κοινοτικό διαμέρισμα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων και τα οποία συνολικά πληρούν τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς τους,

* τόσο ο ίδιος όσο και ο/η σύζυγός του δεν έχουν τύχει απαλλαγής από το φόρο μεταβίβασης, κληρονομιάς ή γονικής παροχής για την απόκτηση πρώτης κατοικίας, * δεν είναι συγγενής πρώτου βαθμού εξ αίματος ή εξ αγχιστείας με τον πωλητή,

* δεν έχει μεταβιβάσει κατά την προηγούμενη πενταετία την επικαρπία ή το δικαίωμα οίκησης ή ιδανικό μερίδιο κατοικίας ή την ψιλή κυριότητα ή επικαρπία ή ιδανικό μερίδιο οικοπέδου που πληρούσαν τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς του, συναθροιζόμενα με τα λοιπά ακίνητα της οικογένειας,

* κατοικεί μόνιμα στην Ελλάδα και εντάσσεται στις ακόλουθες κατηγορίες δικαιούχων: Έλληνες, ομογενείς από Αλβανία, Τουρκία και χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, πολίτες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναγνωρισμένοι πρόσφυγες σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 96/2008 (ΦΕΚ 152 Α'Α) και πολίτες τρίτων χωρών που απολαύουν του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος στην Ελλάδα σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 150/2006 (ΦΕΚ 160 Α΄) ή προτίθεται να εγκατασταθεί στην Ελλάδα εντός δύο ετών από την αγορά,

* αναλαμβάνει την υποχρέωση να προσκομίσει, μετά την κατάρτιση του συμβολαίου, τα απαιτούμενα κατά περίπτωση πιστοποιητικά που τυχόν θα του ζητηθούν από τη ΔΟΥ. δ) Αναλυτική κατάσταση ακινήτων (ένα έντυπο παραλλαγή του γνωστού Ε9), σύμφωνα με το υπόδειγμα που παρέχεται από τη ΔΟΥ, υπογεγραμμένη και από τους δύο συζύγους. Το έντυπο αυτό αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της υπεύθυνης δήλωσης της προηγούμενης περίπτωσης. Τα παραπάνω δικαιολογητικά υποβάλλονται μαζί με τη δήλωση φόρου μεταβίβασης ακινήτου πριν από την υπογραφή του οριστικού συμβολαίου.

Καθώς βρισκόμαστε πλέον σε προεκλογική περίοδο προσπαθήσαμε να καταγράψουμε τις πολιτικές για την ακίνητη περιουσία που προτίθενται να εφαρμόσουν τα τρία πρώτα κόμματα που προέκυψαν απο τις εκλογές της 6ης Μαϊου.

Η Νέα Δημοκρατία διά του προέδρου της κ. Αντ. Σαμαρά εξήγγειλε πρόσφατα μέτρα για την τόνωση της οικοδομής και αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων. Το ζητούμενο όμως είναι να δεχθεί η τρόικα να εφαρμοστούν αυτά τα μέτρα καθώς σε κάθε περίπτωση θα πρέπει η κατάργηση ή μείωση ενός φόρου να προβλέπει ισοδύναμα δημοσιονομικά μέτρα. Δηλαδή, να βρεθούν τα χρήματα από κάπου αλλού. Για την τόνωση της οικοδομής μέσω της οποίας ζουν περίπου 150 επαγγέλματα ο κ. Σαμαράς ανέφερε: «Το πρώτο μέτρο που θα πάρουμε είναι η επιδότηση στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας με 2% για δέκα χρόνια. Το κράτος θα πάρει πολλαπλάσια τα πρώτα δύο χρόνια απ' ό,τι θα πληρώνει σταδιακά τα υπόλοιπα οκτώ χρόνια. Ολα αυτά μαζί θα δώσουν μια πρώτη μεγάλη ανάσα στην οικονομία. Η εφαρμογή αυτών των μέτρων μπορεί να μειώσει την ύφεση εφέτος και να οδηγήσει στην ανάκαμψη μέσα στο 2013».

Στο πρόγραμμα του ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει μεταξύ των άλλων ότι θα εφαρμόσει:

-Την κλιμακωτή με βάση το εισόδημα αύξηση της έκπτωσης για τα ενοίκια

-Την αύξηση του αφορολογητου για μεταβιβάσεις , κληρονομίες , γονικές παροχές και δωρεές.

-Αλλαγές στο ποθεν έσχες

Παράλληλα, θα διατηρήσει τον ΦΑΠ.

Για μη επιβολή νέων φόρων και μείωση των φορολογικών συντελεστών μιλάει και το ΠαΣοΚ, με τον πρόεδρό του κ. Ευ. Βενιζέλο να δηλώνει: «Δεσμευόμαστε πως δεν πρόκειται να επιβληθούν νέοι φόροι. Αντιθέτως, θα αρχίσει, όσο προχωράει το πρόγραμμα, η σταδιακή αφαίρεση των έκτακτων φόρων εισφορών και τελών που μπήκαν για να αντιμετωπίσουμε οξύτατες ανάγκες της κρίσης. Και αυτό αφορά και την έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης και το ειδικό τέλος ακινήτων που εισπράττεται μέσω της ΔΕΗ, χωρίς να κόβεται σε κανέναν το ρεύμα γιατί δεν έχει να πληρώσει το τέλος».

Οδηγίες από την κυβέρνηση και το υπουργείο Οικονομικών σχετικά με το τέλος ακινήτων του 2012 και αν αυτό θα καταβληθεί όπως πέρυσι, μέσω των λογαριασμών ρεύματος, αναμένει η ΔΕΗ. Στο μεταξύ και για μικρό χρονικό διάστημα, όπως δήλωσε στο ΑΜΠΕ ο διευθυντής επικοινωνίας της επιχείρησης, οι λογαριασμοί εκδίδονται χωρίς το τέλος ακινήτων. Το τέλος επιβλήθηκε πέρυσι και ενσωματώθηκε σε δύο δόσεις στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού, ενώ για εφέτος ο σχεδιασμός προέβλεπε την κατανομή του σε περισσότερες δόσεις. Η επιβολή του τέλους είναι η βασική αιτία για τα έντονα προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζει η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, λόγω της αδυναμίας πολλών καταναλωτών να πληρώσουν τους λογαριασμούς με το τέλος. Στο μεταξύ, με απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας έχει κριθεί αντισυνταγματική η διακοπή του ρεύματος για όσους δεν πληρώσουν το τέλος.

Η αποστολή των εκκαθαριστικών σημειωμάτων του Ενιαίου Τέλους Ακινήτων για το 2009, η βεβαίωση της πρώτης δόσης του χαρατσιού στα ακίνητα μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ και η πρώτη αποστολή εκκαθαριστικών σημειωμάτων του φόρου εισοδήματος θα ξεκινήσει όταν θα δοθεί το πράσινο φώς από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών. Ωστόσο, η σημερινή πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών είναι επί της ουσίας στον αέρα και αδυνατεί να πάρει τις σχετικές αποφάσεις καθώς παραμένει στη θέση της μόνο και μόνο επειδή εννέα ημέρες μετά τις εκλογές δεν έχει ακόμη σχηματισθεί κυβέρνηση. Στο μεταξύ, το σκέλος των εσόδων του προϋπολογισμού ασθμαίνει επικίνδυνα, καθώς η ροή των εισπράξεων μειώνεται όλο και περισσότερο. Τα χαράτσια που περιμένουν το σχηματισμό κυβέρνησης είναι τα εξής:

- η αποστολή των εκκαθαριστικών σημειωμάτων του Ενιαίου Τέλους Ακινήτων. Η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του ΥΠΟΙΚ πρόκειται εντός της εβδομάδας να έχει εκκαθαρίσει και ετοιμάσει περίπου 300.000 εκκαθαριστικά του ΕΤΑΚ. Για την αποστολή τους, ωστόσο, θα περιμένει την λήψη της σχετικής έγκρισης από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου.

- η πρώτη εκκαθάριση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων. Η πρώτη παρτίδα εκτιμάται ότι θα περιλαμβάνει περίπου 300.000 εκκαθαριστικά, στα οποία θα έχει βεβαιωθεί πολύ υψηλότερος φόρος σε σχέση με πέρυσι λόγω μέτρων όπως η μείωση του αφορολόγητου και η συν-βεβαίωση της εισφοράς αλληλεγγύης. Η πρώτη παρτίδα εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμη έως το τέλος του μήνα.

- η βεβαίωση στους λογαριασμούς της ΔΕΗ της πρώτης από τις πέντε δόσεις του χαρατσιού στα ακίνητα (ΕΕΤΗΔΕ) για το 2012. Η τυπική απόφαση δεν έχει ακόμη ληφθεί και, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν πρόκειται να ληφθεί από την παρούσα κυβέρνηση. Ο λόγος είναι ότι τα χαράτσια, όπως αυτό στους λογαριασμούς της ΔΕΗ, είναι βασικά συστατικά της οικονομικής πολιτικής του μνημονίου το οποίο μετά τις εκλογές βρίσκεται στον αέρα.