ΦΑΠ για τρεις χρονιές θα κληθούν να πληρώσουν περίπου 600.000 ιδιοκτήτες.Πρόκειται για φυσικά πρόσωπα με ατομική ακίνητη περιουσία (κτίσματα και οικόπεδα εντός σχεδίου πόλης) αντικειμενικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ, αφού για ακόμη μία χρονιά θα καταβάλουν ΦΑΠ και ταυτόχρονα θα πληρώσουν αναδρομικό φόρο για τον ΦΑΠ του 2011 και 2012 που λόγω εμπλοκών στον μηχανισμό τα σχετικά εκκαθαριστικά σημειώματα δεν έχουν ακόμα αποσταλεί. Ειδικότερα ΦΑΠ για το 2013 θα κληθούν να πληρώσουν περίπου 600.000 ιδιοκτήτες ακινήτων και με βάση τους σχεδιασμούς του υπουργείου Οικονομικών τα εκκαθαριστικά θα αρχίζουν να αποστέλλονται προς το τέλος του έτους ή στις αρχές του επόμενου έτους και η εξόφληση του φόρου αναμένεται να γίνει μέχρι και σε δέκα ίσες μηνιαίες δόσεις. Οι ίδιοι θα κληθούν να καταβάλουν και τον ΦΑΠ του 2011 και 2012 πιθανότατα μέσω ενός ενιαίου εκκαθαριστικού σημειώματος που η αποστολή του θα ξεκινήσει το αργότερο μέχρι το τέλος Μαΐου μετά το ξεμπλοκάρισμα της υπόθεσης με τις τιμές ζώνης σε δύο περιοχές του Ψυχικού, όπου οι κάτοικοι έχουν προσβάλει στα δικαστήρια την υπουργική απόφαση του 2007 ακυρώνοντας τις τιμές ζώνης.

Η εκκρεμότητα αυτή έχει αναστείλει την αποστολή των εκκαθαριστικών για τον ΦΑΠ σε όλη τη χώρα και το υπουργείο Οικονομικών για να υπερβεί το εμπόδιο έδωσε εντολή σε επιτροπή να επεξεργασθεί και να καθορίσει νέες τιμές ζώνης για τις επίμαχες περιοχές του Δήμου Ψυχικού. Συνολικά από τον ΦΑΠ του 2011, του 2012 και του 2013 το υπουργείο Οικονομικών προσδοκά να εισπράξει πάνω από 1,5 δισ. ευρώ, ποσό που θα δώσει μεγάλη δημοσιονομική ανάσα καλύπτοντας και τυχόν μαύρες τρύπες στα κρατικά ταμεία από την υστέρηση των φορολογικών εσόδων και των εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία. Υπενθυμίζεται ότι από το 2011 και μετά για τον υπολογισμό του ΦΑΠ ισχύει μειωμένο αφορολόγητο όριο 200.000 ευρώ από 400.000 που ήταν το 2010, με προοδευτική κλίμακα και φορολογικούς συντελεστές 0,2%-1% ανάλογα με την αξία της περιουσίας. Η ακίνητη περιουσία κάθε φυσικού προσώπου φορολογείται χωριστά με βάση την κλίμακα, πράγμα που σημαίνει ότι αν ο ένας από τους δύο συζύγους έχει ακίνητη περιουσία αξίας 150.000 ευρώ και ο άλλος 150.000 ευρώ και οι δύο είναι αφορολόγητοι. Αν έχουν συνιδιοκτησία 50% σε ακίνητη περιουσία συνολικής αξίας 400.000 ευρώ δεν θα φορολογηθούν, αφού η ατομική περιουσία του καθενός είναι 200.000 ευρώ και συνεπώς δεν ξεπερνάει το αφορολόγητο όριο.

Σε φθηνότερο κατά 15% χαράτσι ακινήτων μπορούν να προσδοκούν οι ιδιοκτήτες ακινήτων αν τελικά πάρει το «πράσινο φως» από την τρόικα το τελικό σενάριο του υπουργείου Οικονομικών που προβλέπει οριζόντιο κούρεμα σε όλους τους συντελεστές του ΕΕΤΗΔΕ. Το υπουργείο Οικονομικών φέρεται να εγκατέλειψε τα αρχικά σενάρια για μείωση του ΕΕΤΗΔΕ κατά 10%-15% για τα ακίνητα αντικειμενικής αξίας έως 1.500-2.000 ευρώ και προκρίνει οριζόντιο κούρεμα όλων των συντελεστών του τέλους ακινήτων. Αν η πρόταση περάσει, η κλίμακα του χαρατσιού που κυμαίνεται σήμερα από 3 ευρώ το τετραγωνικό για αντικειμενική αξία έως 500 ευρώ και φτάνει τα 16 ευρώ για αντικειμενική αξία άνω των 5.000 ευρώ, θα περιοριστεί σε ένα εύρος από 2,55 ευρώ έως και 13,6 ευρώ. Στην κλίμακα αυτή θα συνεχίσουν να εφαρμόζονται οι συντελεστές 1 έως 1,25 ανάλογα με την παλαιότητα του ακινήτου. Έτσι, για ένα ακίνητο 100 τ.μ. δεκαετίας στα Λιόσια το χαράτσι θα μειωθεί από τα 460 στα 391 ευρώ (μείωση 69 ευρώ), ενώ για το ίδιο ακίνητο στην Αγ. Παρασκευή η μείωση θα είναι 138 ευρώ (από τα 920 στα 782 ευρώ). Οι απώλειες των εσόδων θα καλυφθούν από τις εξής πηγές:

Πρώτον, από εκτός σχεδίου ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, τα οποία σήμερα επιβαρύνονται με τον κατώτατο συντελεστή (3€ ανά τ.μ.) και θα πάνε στον μέσο όρο των συντελεστών των δήμων όπου ανήκουν. Όσοι έχουν κατοικία σε περιοχές εκτός του συστήματος αντικειμενικών αξιών (κωμοπόλεις και χωριά της επαρχίας, συνοικισμούς, παραθαλάσσιες και τουριστικές περιοχές κ.α.),  ο φόρος θα αυξηθεί σημαντικά και σε ορισμένες περιπτώσεις θα διπλασιαστεί. Και αυτό γιατί ο συντελεστής φόρου για τις κατοικίες στις συγκεκριμένες περιοχές θα αυξηθεί ακόμα και στα 6 ευρώ το τ.μ., από 3 ευρώ το τ.μ. που ήταν σταθερά μέχρι σήμερα. Για παράδειγμα, κατοικία 100 τ.μ. σε τουριστική περιοχή εκτός σχεδίου με μέση τιμή ζώνης στον δήμο που ανήκει 1.500 ευρώ το τ.μ., ενώ μέχρι σήμερα πλήρωνε 300 ευρώ φόρο, με τον υπολογισμό της τιμής ζώνης στα 1.500 ευρώ ο φόρος θα ανέλθει στα 500 ευρώ.

Δεύτερον, από ακίνητα που νοικιάζει από ιδιώτες το Δημόσιο χωρίς να εισπράττει το ΕΕΤΗΔΕ. Υπάρχουν καταγγελίες όπου το Δημόσιο πληρώνει κανονικά το ενοίκιο για να στεγάσει ορισμένες υπηρεσίες του χωρίς να αφαιρεί το χαράτσι των ακινήτων που αναλογεί στο ακίνητο αυτό.

Τρίτον, από εξαιρέσεις που υπάρχουν σήμερα σε διάφορα ακίνητα όπου οι δήμοι δεν επιβάλλουν ΕΕΤΗΔΕ ή ΤΑΠ.Επίσης, μεγαλύτερη επιβάρυνση προκύπτει από τη διόρθωση συντελεστών που εφαρμόζουν κάποιοι δήμοι και με βάση τους οποίους υπολογίζεται το ΕΕΤΗΔΕ. Οι έλεγχοι έδειξαν ότι ορισμένοι δήμοι δεν επέβαλαν καθόλου τον φόρο σε ορισμένα ακίνητα. Τα στοιχεία τους είναι στη διάθεση της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και της ΔΕΗ και θα φορολογηθούν και αυτά.

Μέσα στο τρέχον έτος θα επιβληθεί φόρος σε οικόπεδα και αγροτεμάχια. Φέτος το ΕΕΤΗΔΕ (με αλλαγμένο όνομα) θα ισχύσει με τη μορφή που εφαρμόστηκε το 2012 και θα καταβληθεί προσπάθεια να αποδεχθεί η τρόικα μία «έκπτωση» μεταξύ 10% και 15%. Το οικονομικό επιτελείο θα προτάξει το επιχείρημα ότι οι μειωμένες κατά 200 με 250 εκατ. ευρώ εισπράξεις που θα προκύψουν από την «έκπτωση» θα αντισταθμιστούν από αύξηση των φορολογικών βαρών για ορισμένες κατηγορίες ιδιοκτητών μέσω αλλαγών στη δομή του ΕΕΤΗΔΕ. Ειδικότερα: -Θα αυξηθεί ο φόρος για τους ιδιοκτήτες ακινήτων τα οποία βρίσκονται εκτός συστήματος αντικειμενικών αξιών. Θα πληρώνουν ΕΕΤΗΔΕ με βάση τον μέσο όρο των τιμών των δήμων τους και όχι το χαμηλό ποσό των 3 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, όπως ισχύει σήμερα. -Θα καταργηθούν ειδικές κατηγορίες και εξαιρέσεις από το έκτακτο τέλος ακινήτων τις οποίες έχουν καθιερώσει παρατύπως πολλοί δήμοι. -Το ΕΕΤΗΔΕ θα επιβάλλεται και στα ακίνητα που νοικιάζει το Δημόσιο για να στεγάσει τις υπηρεσίες του και έως τώρα οι ιδιοκτήτες τους εξαιρούνταν από τη φορολογική υποχρέωση. Και οι τρεις δράσεις μαζί θα αποφέρουν στο Δημόσιο περίπου 140 εκατ. και τα υπόλοιπα της απώλειας θα καλυφθούν από τη μεγαλύτερη απόδοση που έχει το ΕΕΤΗΔΕ σε σχέση με αυτή που υπολογίζει η τρόικα.

Στο βασικό έντυπο φορολογίας εισοδήματος υπάρχουν 5 νέοι σημαντικοί κωδικοί με βάση τους οποίους θα υπολογισθούν ο συμπληρωματικός φορολογικός συντελεστής για εισοδήματα από ακίνητα.

Ο κωδικός με αριθμό 177-17 που πρέπει να συμπληρωθεί από όσους εισπράττουν ενοίκια από την εκμίσθωση αποθηκών και χώρων στάθμευσης με στόχο να υπάρξει σαφής φορολογικός διαχωρισμός στο ακαθάριστο εισόδημα από ακίνητα. Κι αυτό γιατί με τη συμπλήρωση του συγκεκριμένου κωδικού στο ακαθάριστο εισόδημα από αστικές μισθώσεις ανεξάρτητα από την επιφάνεια των ακινήτων θα επιβληθεί συμπληρωματικός φόρος 1,5% αντί 3% που ισχύει για τις επαγγελματικές μισθώσεις.

Στον πίνακα 5, που αφορά στα τεκμήρια διαβίωσης, υπάρχει κωδικός για τον αριθμό παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, ο οποίος θα πρέπει να συμπληρωθεί υποχρεωτικά για πρώτη φορά φέτος από όλους τους ιδιοκτήτες για όλες τις κατοικίες τους ενώ πέρυσι η αναγραφή του αριθμού παροχής ρεύματος ήταν προαιρετική και αφορούσε μόνο την πρώτη κατοικία.

Ο κωδικός για τις δαπάνες αποκατάστασης ακινήτων που μειώνουν τον φόρο. Ο κωδικός για αφορολόγητες δαπάνες αποκατάστασης διατηρητέων κτιρίων. Ο κωδικός για τα στοιχεία προσώπων που συνοικούν με τους φορολογουμένους και τους βαρύνουν όπου για πρώτη φορά ο φορολογούμενος θα πρέπει πέραν του ΑΦΜ να αναγράψει και τον ΑΜΚΑ για κάθε πρόσωπο ξεχωριστά.

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να επιδείξουν οι φορολογούμενοι στη συμπλήρωση των κωδικών για τα τεκμήρια διαβίωσης (κατοικίες, αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, κ.ά.), για να μη βρεθούν προ δυσάρεστων εκπλήξεων όταν παραλάβουν το εκκαθαριστικό σημείωμα της Εφορίας. Το ποσό των αποδείξεων που απαιτούνται αντιστοιχεί στο 25% του δηλωθέντος ή τεκμαρτού ατομικού εισοδήματος του φορολογουμένου που δηλώθηκε με την εμπρόθεσμη δήλωσή του και μέχρι του ποσού των 15.000 ε Το ποσό των αποδείξεων που απαιτούνται αντιστοιχεί στο 25% του δηλωθέντος ή τεκμαρτού ατομικού εισοδήματος του φορολογουμένου που δηλώθηκε με την εμπρόθεσμη δήλωσή του και μέχρι του ποσού των 15.000 ευρώ και για εισοδήματα μέχρι 60.000.

Τα τεκμήρια απειλούν κυρίως χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους που διαμένουν σε ιδιόκτητη ή μισθωμένη κατοικία και διαθέτουν ένα αυτοκίνητο μικρό ή μεσαίου κυβισμού. Πέραν των γνωστών και εμφανών τεκμηρίων, υπάρχει και ένα ελάχιστο ποσό διαβίωσης 3.000 ευρώ για τους άγαμους και 5.000 ευρώ για τους έγγαμους που η Εφορία υπολογίζει κατά την εκκαθάριση της δήλωσης, αλλά δεν εμφανίζεται πουθενά στους κωδικούς της φορολογικής δήλωσης. Το ποσό αυτό προστίθεται στα υπόλοιπα τεκμήρια διαβίωσης και έτσι αυξάνει το φορολογητέο εισόδημα και συνεπώς το ποσό του φόρου με βάση τη φορολογική κλίμακα.

Ακόμα και για κάποιον που θα υποβάλει φορολογική δήλωση με μηδενικό εισόδημα αλλά έχει κύρια κατοικία 50 τ.μ. και ένα αυτοκίνητο 1.200 κυβικών εκατοστών, ο αναλογούν φόρος που θα υπολογίσει η Εφορία κατά την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης με βάση το τεκμαρτό εισόδημα θα ανέλθει στα 400 ευρώ. Κι αυτό γιατί με βάση το ισχύον καθεστώς για τα τεκμήρια διαβίωσης ο συγκεκριμένος φορολογούμενος έχει ελάχιστες δαπάνες διαβίωσης 3.000 ευρώ, συν έξοδα 2.000 ευρώ για τη χρήση και τη συντήρηση της κατοικίας και άλλα 4.000 ευρώ για το αυτοκίνητο.

Το έντυπο Ε3

Το έντυπο Ε3 Συνολικά, δηλαδή, το τεκμαρτό του εισόδημα είναι 9.000 ευρώ και άρα τα 4.000 ευρώ που είναι πάνω από το νέο αφορολόγητο των 5.000 ευρώ φορολογούνται με συντελεστή 10% και έτσι προκύπτει καταβολή φόρου 400 ευρώ. Σε περίπτωση που το δηλωθέν εισόδημα είναι ίσο ή μεγαλύτερο από το τεκμαρτό, δεν θα υπάρχουν εκπλήξεις, αλλά αν το δηλωθέν είναι χαμηλότερο, ο φορολογούμενος θα κληθεί να καταβάλει υψηλότερο φόρο από εκείνον που αναλογεί στο πραγματικό του εισόδημα. Νευραλγικοί για τη φορολογική ελάφρυνση είναι οι κωδικοί στους οποίους θα αναγραφούν οι αποδείξεις και οι αφορολόγητες δαπάνες. Οι αποδείξεις Το ποσό των αποδείξεων που απαιτούνται αντιστοιχεί στο 25% του δηλωθέντος ή τεκμαρτού ατομικού εισοδήματος του φορολογουμένου που δηλώθηκε με την εμπρόθεσμη δήλωσή του και μέχρι του ποσού των 15.000 ευρώ και για εισοδήματα μέχρι 60.000.

Στην περίπτωση που οι αποδείξεις είναι λιγότερες επί της διαφοράς επιβάλλεται φορο-ποινή 10%. Εκπτωση φόρου φέρνουν και οι δαπάνες για ενοίκια, δίδακτρα σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα, τόκους στεγαστικών δανείων για την απόκτηση πρώτης κατοικίας, ιατρικά έξοδα και ασφάλιστρα ζωής. Το ανώτατο ποσό της έκπτωσης για ενοίκια δεν μπορεί να υπερβεί τα 100 ευρώ, για τα ασφάλιστρα ζωής, θανάτου, προσωπικών ατυχημάτων ή ασθενείας τα 120 ευρώ για τον άγαμο και τα 240 ευρώ για τους έγγαμους, για τα δίδακτρα σε φροντιστήρια μαθημάτων ή σε φροντιστήρια ξένων γλωσσών τα 100 ευρώ. Για τους τόκους στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας για ποσό δανείου μέχρι 200.000 ευρώ και κατοικία μέχρι 120 τ.μ., για τα έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης και για τις ασφαλιστικές εισφορές η έκπτωση από τον φόρο είναι 10% επί της δαπάνης.