Υπογράφηκε την Τρίτη η Υπουργική Απόφαση για την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών, σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών.Οπως υποστηρίζει το υπουργείο, δεν προβλέπονται αυξήσεις σε καμία περίπτωση, ενώ αντίθετα προωθήθηκαν μειώσεις που κινούνται από 5 έως 19%.

Οπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, το υπουργείο:

1) Εφαρμόζει την απόφαση του ΣτΕ περί αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών, με αναδρομική ισχύ από τις 21.5.2015, σε σύντομο χρονικό διάστημα από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης.

2) Εφαρμόζει τις νομοθετικές αποφάσεις, που έχουν ψηφιστεί από το 2007, και καμία από τις προηγούμενες κυβερνήσεις δεν είχε προχωρήσει σε εφαρμογή τους.

3) Διαψεύδει τις Κασσάνδρες, οι οποίες έσπευσαν να παραπληροφορήσουν για «αυξήσεις και νέα φορολογική επιβάρυνση των πολιτών», χωρίς να έχουν δει καν τις προτάσεις των αρμόδιων επιτροπών.

4) Επιβεβαιώνει τις δεσμεύσεις περί καμίας αύξησης στις αντικειμενικές αξίες, εκ μέρους της κυβέρνησης. Στις εννέα κλίμακες διαδοχικών ομάδων τιμών ζώνης που δημιουργούνται και αφορούν όλη την επικράτεια, στις ισχύουσες τιμές από 400-650 ευρώ, οι τιμές παραμένουν αμετάβλητες, όπως και στις τιμές από 4.050-8.800 ευρώ. Σε όλες τις άλλες ομάδες τιμών ζώνης έχουμε μείωση των ισχυουσών τιμών από 5-19%.

5) Παρά τις εισηγήσεις για αύξηση των τιμών αντικειμενικής αξίας (σε μερικές ζώνες), η πολιτική βούληση ήταν ξεκάθαρη και σταθερή για καμία αύξηση στις τιμές των αντικειμενικών αξιών.

Ανεξάρτητα από τη μείωση των αντικειμενικών, ο εισπρακτικός στόχος για τον νέο φόρο ακινήτων του 2016 δεν επηρεάζεται καθώς η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει με τους πιστωτές ότι και το αυτό το έτος θα εισπραχθούν από τα ακίνητα 2,65 δισ. ευρώ, δηλαδή όσο εισπράττονται με τον ΕΝΦΙΑ. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι το όφελος από τη μείωση των αντικειμενικών τιμών θα αντισταθμιστεί με στοχευμένη αύξηση των συντελεστών. Από την αλλαγή των αντικειμενικών τιμών, οι οποίες αναμένεται να ανακοινωθούν επίσημα εντός της εβδομάδας, δεν επηρεάζεται το ύψος του ΕΝΦΙΑ του 2015 καθώς υπολογίστηκε με τιμές που ίσχυαν την 1η Ιανουαρίου 2015. Ωστόσο, επηρεάζονται μια σειρά άλλοι φόροι και μάλιστα αναδρομικά, όπως για παράδειγμα ο φόρος μεταβίβασης ακινήτων, κληρονομικών, γονικών παροχών κλπ. Για το συγκεκριμένο θέμα αναζητείται διαδικασία από το υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να επιστραφούν τα σχετικά ποσά στους φορολογούμενους. Μειώσεις στις τιμές ζώνης από 9% έως και 20% προβλέπει η υπουργική απόφαση για τις αλλαγές στις αντικειμενικές τιμές, σύμφωνα με πρωτοσέλιδο δημοσίευμα του "Βήματος". Ειδικότερα, σε περιοχές με τιμή ζώνης έως 600 ευρώ δεν επέρχεται καμία μεταβολή, ενώ το ίδιο ισχύει και για περιοχές με τιμή ζώνης άνω των 4.800 ευρώ. Οι μειώσεις είναι κλιμακωτές με το μεγαλύτερο ποσοστό (19% έως 20%) να εντοπίζεται στις μεσαίες περιοχές, δηλαδή αυτές με τιμή ζώνης από 1.600 έως 2.300 ευρώ. Να σημειωθεί ότι οι νέες τιμές ζώνης πρόκειται να τεθούν σε ισχύ αναδρομικά από την 21η Μαΐου 2015 προκειμένου να συμμορφωθεί το υπουργείο Οικονομικών με σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που όριζε την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών.

Όχι μόνον μειώσεις, αλλά και αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων περιλαμβάνει ο σχεδιασμός του υπουργείου Οικονομικών, παρά το αντίθετο πόρισμα των ειδικών επιτροπών. Περιοχές... υψηλού κινδύνου, "υποψήφιες" για να εφαρμοστούν οι αυξήσεις, είναι κυρίως οι "λαϊκές" συνοικίες στα δυτικά προάστια της Αθήνας, καθώς εκεί ακόμα και σήμερα οι εμπορικές αξίες είναι υψηλότερες των αντικειμενικών και συγκεκριμένα οι Τιμές Ζώνης ξεκινάνε από τα από 600 ευρώ/ τ.μ., ενώ οι εμπορικές τιμές παραμένουν 5% με 10% υψηλότερες. Με βάση τα στοιχεία της κτηματαγοράς, πρόκειται κατ' αρχάς για περιοχές όπως το Ίλιον, τα Άνω Λιόσια, το Ζεφύρι, η Μάνδρα, ο Ασπρόπυργος, το Καματερό, η Φυλή, το Περιστέρι, το Αιγάλεω. Στην ίδια ζώνη επικινδυνότητας βρίσκονται και προάστια του Πειραιά: η Νίκαια, ο Ταύρος, η Δραπετσώνα, το Πέραμα, το Κερατσίνι, η Ελευσίνα. Μένει να φανεί εάν το υπουργείο Οικονομικών θα κάνει τις αυξήσεις στις παραπάνω περιοχές ή αλλού. Οι ανατροπές θα συνεχιστούν με το νέο φόρο ακινήτων, που θα υπολογίζεται στο σύνολο της περιουσίας, με κλίμακα ανάλογη με αυτή του ΦΑΠ και όχι ανά τ.μ. όπως ο ΕΝΦΙΑ. Πρόθεση του υπουργείου Οικονομικών είναι να υπάρξει ένα μικρό αφορολόγητο μόνο για την κύρια κατοικία και να μετακυλήσει το βάρος σε ακριβές και μεγάλες περιουσίες, γεννώντας όμως ερωτήματα για την εισπραξιμότητά του. Ο υπολογισμός του φόρου το 2016 θα γίνει με τις νέες αντικειμενικές αξίες, ενώ του χρόνου θα υπολογιστεί με το υπό διαμόρφωση σύστημα «εμπορικών» αξιών. Το... κερασάκι στην τούρτα είναι η αναδρομική ισχύς των νέων αντικειμενικών αξιών, κάτι που θα υποχρεώσει τις εφορίες να επανεκκαθαρίσουν το φόρο για όλες τις κληρονομιές, γονικές παροχές, αγοραπωλησίες του β' 6μήνου του 2015. Όπου προκύπτει μικρότερος φόρος δεν θα υπάρχει επιστροφή αλλά συμψηφισμός με μελλοντικές οφειλές, ενώ όπου προκύπτει μεγαλύτερος φόρος θα πρέπει να καταβάλλεται.

Μειώσεις έως 19% στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων δρομολογεί το υπουργείο Οικονομικών, σύμφωνα με την τελική εισήγηση των αρμόδιων επιτροπών που έχει στα χέρια του ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης .Οι τέσσερις επιτροπές χώρισαν τις τιμές των ακινήτων σε 9 ζώνες, προτείνοντας -στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας- στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου να υπάρξουν μειώσεις αλλά και αυξήσεις στις τιμές εφορίας των ακινήτων.

Ωστόσο, μετά από πολιτική απόφαση, και προκειμένου να μην υπάρξουν αδικίες, ιδιαίτερα για τις αποκαλούμενες «φθηνές» περιοχές, που έχουν υποστεί και το μεγαλύτερο πλήγμα από την οικονομική κρίση, φαίνεται να αναπροσαρμόζονται προς τα κάτω οι τιμές ή να μένουν αμετάβλητες και να μην γίνεται καμία αύξηση.Έτσι στις 9 ζώνες σε όλη τη χώρα, οι τιμές της εφορίας για τα ακίνητα ή μειώνονται από 5,5% έως 19% αναδρομικά από τον Μάιο του 2015 ή παραμένουν αμετάβλητες στις φθηνότερες και στις ακριβότερες ζώνες.

Πάντως,δεν είναι λίγοι στην αγορά ακινήτων που υποστηρίζουν, ότι οι νέες τιμές κινδυνεύουν να μετατραπούν σε επιτομή της αυθαιρεσίας και αυτό διότι οι βάσεις δεδομένων της Τράπεζας της Ελλάδος είναι περιορισμένες και σε καμία περίπτωση δεν καλύπτουν όλες τις ζώνες που περιλαμβάνει το σύστημα των αντικειμενικών αξιών. ΄Όπως προκύπτει και από τις ίδιες της ανακοινώσεις της Κεντρικής Τράπεζας, ο συνολικός όγκος των δεδομένων, μόλις και μετά βίας φθάνει τις δέκα χιλιάδες και αυτό πρακτικά σημαίνει ότι υπάρχουν περιοχές, στις οποίες δεν υπάρχουν καθόλου δεδομένα.Ακόμα και σε περιοχές οι οποίες χαρακτηρίζονται ως εμπορικές , οι τιμές που έχουν καταχωρηθεί μπορεί να είναι λιγότερεςαπο τα δάκτυλα του ενός χεριού.

Και φυσικά αυτή η ένδεια στατιστικών δεδομένων, σε καμία περίπτωση δεν καλύπτει τις ανάγκες αλλά και τις προσδοκίες που έχουν καλλιεργηθεί για μια συνολική αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών, με τρόπο ώστε να αντανακλούν τα πραγματικά επίπεδα των τιμών.

Από την άλλη πλευρά, η δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η αγορά ακινήτων δεν επιτρέπει την προσέγγιση των τιμών με τη χρήση στατιστικών μεθόδων. Και αυτό διότι λόγω της ανύπαρκτης ζήτησης, κάθε νέα συμφωνία ουσιαστικά επαναπροσδιορίζει τα επίπεδα των τιμών προς τα κάτω. Μάλιστα αυτή η πτωτική δυναμική, δεν εμφανίζει ομοιογενή χαρακτηριστικά, με αποτέλεσμα ακόμα και ο πιο ικανός στατιστικολόγος να βρεθεί μπροστά σε επιστημονικό αδιέξοδο, αφού οι παραδοχές θα πρέπει να έχουν τέτοιο περιθώριο αυθαιρεσίας, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να μην έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα.

Ακόμα πιο μεγάλες ελλείψεις υπάρχουν στις βάσεις δεδομένων για τα εμπορικά ακίνητα. Η αγορά επαγγελματικών ακινήτων εμφανίζει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία αντανακλώνται στις τιμές οι οποίες μπορεί να διαφοροποιούνται από οικοδομικό τετράγωνο σε οικοδομικό τετράγωνο, αλλά και με βάση την πλευρά του δρόμου στην οποία βρίσκονται τα ακίνητα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, για την κατάρτιση των δεικτών για τις τιμές των επαγγελματικών ακινήτων να χρησιμοποιούν ιδιαίτερες τεχνικές. Και φυσικά οι δείκτες που εμφάνισε πριν λίγο καιρό η Τράπεζα της Ελλάδος, δεν έχουν καμία σχέση με αυτές τις τεχνικές . Πέραν αυτού, τα στοιχεία που διαθέτουν οι επίσημα αποδεκτές βάσεις δεδομένων είναι στατιστικά ανεπαρκείς -ως προς τον όγκο των δεδομένων-.

Παράλληλα οι βάσεις δεδομένων χαρακτηρίζονται και απο σημαντικά ποιοτικά προβλήματα, καθώς σε αυτές περιλαμβάνουν ακίνητα τα οποία έχουν ιδιαίτερα-σχεδόν μοναδικά- χαρακτηριστικά, αφού είτε ανήκουν στο χαρτοφυλάκιο των τραπεζών είτε σε ΑΕΕΑΠ. Κοντολογίς πρόκειται για τον «αφρό» της αγοράς τόσο σε τοπικό όσο και σε υπερτοπικό επίπεδο.Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν υπάρχει καμία στατιστική απεικόνιση για το μεγάλο όγκο των εμπορικών ακινήτων που βρίσκονται σε περιοχές, αλλά και πιάτσες που έχουν πληγεί από την οικονομική κρίση. Σύμφωνα μάλιστα με έγκυρους αναλυτές, οι τεχνοκράτες που θα κληθούν να δώσουν προτάσεις θα αναγκαστούν εκ των πραγμάτων να ...αυθαιρετήσουν με απρόβλεπτες συνέπειες, τόσο για την αγορά όσο και τη φορολογία ακινήτων.

Ακόμα και οι βάσεις δεδομένων που τηρούνται απο το υπουργείο Οικονομικών και αφορούν στα μισθώματα -κατοικιών και εμπορικών ακινήτων- μπορεί, σύμφωνα με την εκτιμητική επιστήμη, να χρησιμοποιηθούν ως βάση υπολογισμού εμπορικών αξιών, αλλά αυτό ισχύει μόνο για τις περιπτώσεις εκείνες που καταγράφουν τις αξίες των μισθωμάτων τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Αντίθετα , η στατιστική εξομάλυνση του δείγματος των ακινήτων μπορεί να οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερες αποκλίσεις από τα τρέχοντα επίπεδα της αγοράς.

Σε κάθε περίπτωση η αγορά ακινήτων βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με την προοπτική να δεχθεί ένα ακόμα καίριο πλήγμα, το οποίο ενδεχομένως να αποδειχθεί και ...τελειωτικό. Τελικά αποδεικνύεται ότι όταν η πολιτική σε θέματα της αγοράς γίνεται από ανθρώπους που δεν γνωρίζουν, τότε οι ερασιτεχνισμοί έχουν τεράστιο πολιτικό και οικονομικό κόστος.