Στην τελική ευθεία ο ενιαίος φόρος. Ο νέος φόρος στις κατοικίες θα επιβάλλεται με κλιμακωτά ανάλογα την τιμή ζώνης του ακινήτου. Στην κλίμακα που διαθέτει 20 συντελεστές ο βασικός φόρος (συντελεστής) ξεκινά από τα 2,3 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο για τιμή ζώνης έως 500 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο και κλιμακώνεται μέχρι τα 14 ευρώ το τ.μ., για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης άνω των 5.000 ευρώ ανά τ.μ.. Για τον καθορισμό του τελικού φόρου εκτός από το βασικό συντελεστή θα υπολογίζεται και ο συντελεστής ορόφου, ο συντελεστής παλαιότητας, ο συντελεστής βοηθητικών χώρων και ο συντελεστής ημιτελών χώρων. Στην πραγματικότητα όμως οι φορολογούμενοι είναι έρμαια των "φουσκωμένων" αντικειμενικών και των προσδιοριστικών συντελεστών υπολογισμού της φορολογητέας αξίας των ακινητων.

Ο Ενιαίος Φόρος Ακινήτων θα επιβαρύνει για πρώτη φορά ιδιοκτήτες οικοπέδων που βρίσκονται εντός σχεδίου πόλεως και οικισμών. Για τα οικόπεδα αυτά το υπουργείο Οικονομικών έχει καταρτίσει κλίμακα μοναδιαίας αξίας με 20 συντελεστές, που συνδέεται με αντίστοιχα κλιμάκια φόρου (ανέρχονται από 0,2 ευρώ έως και 2,6 ευρώ το τ.μ). Αλλά και τα αγροτεμάχια θα φορολογηθούν για πρώτη φορά.

Το υπουργείο Οικονομικών έχει προσδιορίσει βασικό συντελεστή 0,15 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο για τα οικόπεδα αυτά , ο οποίος θα προσαυξάνεται ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του ακινήτου. Έτσι, ο αρχικός φόρος θα πολλαπλασιάζεται με τον συντελεστή κατοικίας, τον συντελεστή θέσεως, τον συντελεστή χρήσεως, τον συντελεστή αποστάσεως από τη θάλασσα και τον συντελεστή προσόψεως. Ειδικότερα, και σύμφωνα με το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών:

Αστικά ακίνητα

- Ο φόρος προκύπτει από τα τετραγωνικά μέτρα του ακινήτου, του βασικού συντελεστή, του συντελεστή παλαιότητας, του συντελεστή ορόφου, του συντελεστή απομείωσης στις περιπτώσεις που αυτός ισχύει, του συντελεστή βοηθητικών χώρων (όταν υπάρχουν) και του συντελεστή ημιτελούς κτίσματος, όπου αυτός ισχύει, ως εξής: Φόρος = Επιφάνεια κτίσματος (τ.μ.) x ΒΦ x ΣΠΚ x ΣΟ x ΣΑΕ (στις περιπτώσεις που αυτός ισχύει) x ΣΒΧ (στις περιπτώσεις βοηθητικών χώρων) x ΣΗΚ (όπου αυτός ισχύει). - Οι συντελεστές ανέρχονται σε 20 (από 33 αρχικώς) και ξεκινούν από 2,3 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο για ακίνητα με τιμή ζώνης έως 500 ευρώ το τ.μ. και φθάνουν τα 14 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο για ακίνητα με τιμή ζώνης άνω των 5.000 ευρώ το τ.μ.

- Για τον προσδιορισμό του φόρου έχει προστεθεί εκτός από την τιμή ζώνης και του συντελεστή παλαιότητας και συντελεστής ορόφου, ενώ θεσπίζονται και συντελεστές απομείωσης καθώς και βοηθητικών χώρων. Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, το μέγεθος της επιφάνειας μπορεί να απομειωθεί (με βάση τους αντίστοιχους συντελεστές) εφόσον πρόκειται για κτίσματα ειδικών χρήσεων (θα εκδοθεί υπουργική απόφαση). Συντελεστές ορόφου - Υπόγειο, συντελεστής 0,98 - Ισόγειο και 1ος, συντελεστής 1,00 - 2ος και 3ος, συντελεστής 1,02 - 4ος και 5ος, συντελεστής 1,04 - 6ος και άνω, συντελεστής 1,06 Σε περίπτωση που το ακίνητο καταλαμβάνει περισσότερους από έναν όροφο, ως συντελεστής ορόφου λογίζεται εκείνος του υψηλότερου ορόφου. Για τις μονοκατοικίες ο συντελεστής ορόφου ανέρχεται στο 1,02 και για τους βοηθητικούς χώρους σε 0,1.

- Για τα ημιτελή κτίσματα εφαρμόζεται συντελεστής ημιτελών κτισμάτων (ΣΗΚ) ίσος με 0,5, για περίοδο μέχρι πέντε έτη από την έκδοση της οικοδομικής αδείας. Ως ημιτελές νοείται το κτίσμα προ του σταδίου των επιχρισμάτων, όπως βεβαιώνεται από αρμόδιο πολιτικό μηχανικό ή αρχιτέκτονα.

Οικόπεδα εντός σχεδίου

- Για τα οικόπεδα εντός σχεδίου προβλέπονται στο σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών 20 συντελεστές ανάλογα με τη μοναδιαία αξία του οικοπέδου. Για παράδειγμα, οικόπεδο εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμού με μοναδιαία αξίας 100 ευρώ το τ.μ. έχει συντελεστή 0,7 ευρώ το τ.μ. Ο φόρος προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό των τετραγωνικών μέτρων επί τον συντελεστή φόρου. Σημειώνεται ότι οι ιδιοκτήτες οικοπέδων δεν πληρώνουν το ειδικό τέλος ακινήτων μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ και θα πληρώσουν για πρώτη φορά τον ΕΝΦΑ.

- Ο φόρος που επιβάλλεται επί των οικοπέδων υπολογίζεται βάσει της επιφανείας του και των χαρακτηριστικών του. Εφόσον υπάρχει κτίσμα εντός του οικοπέδου η επιφάνεια που φορολογείται υπολογίζεται ως εξής:

- Στα οικόπεδα που βρίσκονται εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού, η επιφάνεια είναι αυτή που προκύπτει ως υπόλοιπο από τη μη χρήση του συντελεστή δόμησης και

- Για οικόπεδα τα οποία βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού, είναι αυτή που προκύπτει από την αφαίρεση της επιφάνειας του κτίσματος από τη συνολική επιφάνεια του γηπέδου.

Αγροτεμάχια

- Για τα οικόπεδα εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού ο φόρος προκύπτει από τον Βασικό Συντελεστή Φορολογίας που ορίζεται σε 0,15 λεπτά ανά τετραγωνικό μέτρο σε συνδυασμό, κατά περίπτωση, με επιπλέον συντελεστές ως εξής: - Αναλόγως της θέσης, προσδιορίζεται ο Συντελεστής Θέσης (ΣΘ) που αντιστοιχεί στην ελάχιστη Αρχική Βασική Αξία (ΑΒΑ) του δημοτικού διαμερίσματος στο οποίο ανήκει το αγροτεμάχιο

- Αναλόγως της χρήσης του αγροτεμαχίου, προσδιορίζεται Συντελεστής Χρήσης (ΣΧ) . - Αναλόγως της απόστασης από τη θάλασσα, προσδιορίζεται Συντελεστής Απόστασης από Θάλασσα . - Αναλόγως με την επιφάνεια του γηπέδου, προσδιορίζεται Συντελεστής Απομείωσης Επιφάνειας . - Αν το αγροτεμάχιο έχει πρόσοψη σε εθνική, επαρχιακή ή αγροτική οδό, τότε εφαρμόζεται Συντελεστής Πρόσοψης (ΣΠ) ίσος με 1,2. - Αναλόγως της ύπαρξης κατοικίας. Σε περίπτωση ύπαρξης κατοικίας εντός του αγροτεμαχίου εφαρμόζεται Συντελεστής Κατοικίας (ΣΚ) ίσος με 5. Αν η κατοικία είναι η μοναδική για την οικογένεια (υπόχρεος, σύζυγος και προστατευόμενα μέλη) του φυσικού προσώπου που έχει τα εμπράγματα δικαιώματα και έχει επιφάνεια χαμηλότερη των 150 τ.μ. ο συντελεστής δεν εφαρμόζεται.

- Ο φόρος προκύπτει ως γινόμενο της επιφάνειας του αγροτεμαχίου σε τετραγωνικά μέτρα, του βασικού συντελεστή φορολογίας, του συντελεστή θέσης, του συντελεστή χρήσης, του συντελεστή απόστασης από τη θάλασσα, του συντελεστή απομείωσης επιφανείας, του συντελεστή πρόσοψης και του συντελεστή κατοικίας, όπου αυτός εφαρμόζεται, ως εξής: Φόρος = Επιφάνεια γηπέδου (τ.μ.) x ΒΣΦ x ΣΘ x ΣΧ x ΣΑΘ x ΣΑΕ x ΣΠ x ΣΚ (όπου αυτός ισχύει).

Εκτός από τα προβλήματα σύνδεσης στην εφαρμογή της δήλωσης Ε9 για τα ακίνητα, διαπιστώνεται μεγάλο μπέρδεμα για το πώς δηλώνονται στους Πίνακε 1 και 2 τα αυθαίρετα κτίσματα. Ουσιαστικά κάθε νόμος τακτοποίησης αυθαιρέτων και ημιυπαίθριων χώρων συνεπάγεται και διαφορετικό χειρισμό στη συμπλήρωση της δήλωσης. Έτσι ένας φορολογούμενος μπορεί να πρέπει να δηλώσει με άλλο τρόπο ένα ακίνητο που «τακτοποίησε» με το νόμο Μπιρμπίλη και με άλλο για τον νόμο Παπακωνσταντίνου. Το πρόβλημα προφανώς έγκειται στο ότι κανείς υπουργός ΠΕΧΩΔΕ δεν ρώτησε την ΓΓΠΣ πώς θα πρέπει να δηλωθούν τα αυθαίρετα κτίσματα, ώστε να αντιμετωπιστούν ομοιόμορφα κατά τη δήλωση. Παρόλα αυτά θα φορολογηθούν όπως τα δηλώσουν, αν και θεωρούνται «νόμιμα» περιουσιακά στοιχεία (εξαιρούνται της κατεδάφισης) ενώ στα «τρέχει» ήδη και νέος νόμος τακτοποίησης αυθαιρέτων που ίσως μεταβάλει ξανά την εικόνα της περιουσιακής κατάστασης των φορολογουμένων το 2014!

Νέα σενάρια για την μείωση του φόρου μεταβίβασης. πληροφορίες που κυκλοφόρησαν χθές εμφάνιζαν το υπουργείο Οικονομικών να μεταθέτει την μείωση των συντελεστών για το 2016.Υπενθυμίζεται ότι μέχρι και πριν λίγες μέες διαροές απο το υπουργείο Οικονομικών εμφάνιζαν ότι το θέμα είχε εξεταστεί με την τρόικα η οποία είχε συμφωνήσει σε άμεση μείωση των συντελεστών 8% - 10% που εφαρμόζονται σήμερα κοντά στο 5%. Τελικά , πιο πρόσφατες πληροφορίες εμφάνιζαν ότι η νέα απόφαση είναι το μέτρο να θεσμοθετηθεί το 2015 για να ισχύσει το 2016, καθώς δεν υπάρχουν οι δημοσιονομικές δυνατότητες για να εφαρμοσθεί νωρίτερα. Σημειώνεται πως από το φόρο στη μεταβίβαση οικοδομών η κυβέρνηση έχει προϋπολογίσει για το 2013 έσοδα 155,3 εκατ. ευρώ, ενώ από το φόρο στη μεταβίβαση οικοπέδων και αγροκτημάτων αναμένονται το 2013 έσοδα 85 εκατ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι την ώρα που η Ελλάδα επιβάλλει φόρο 10% στις αγοραπωλησίες μεταχειρισμένων ακινήτων (τα καινούρια υπάγονται σε ΦΠΑ 23%) στην Αυστρία επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 3,5%, στην Ιρλανδία ο συντελεστής κυμαίνεται από 1% ως 2%, στην Ιταλία ο φόρος κυμαίνεται μεταξύ 7% -10%, ενώ στη Βρετανία δεν φορολογούνται οι αγορές ακινήτων μέχρι το επίπεδο των 125.000 λιρών.

Μπορεί το θέμα των αντικειμενικών να έχει "παγώσει" αλλά στο υπουργείο Οικονομικών μεθοδικά ετοιμάζουν νέες λίστες με προτάσεις τοπικών επιτροπών για νέες αντικειμενικές. Οι προτάσεις που επισημοποιούνται απο τις αρμόδιες επιτροπές όχι μόνο δεν αναγνωρίζουν την κατακόρυφη πτώση αλλά αντίθετα περιλαμβάνουν αυξήσεις έως και 30%. Πρόσφατο παράδειγμα, η εισήγηση της επιτροπής αντικειμενικών του νομού Ηλείας η οποία περιλαμβάνει πρόταση για αύξηση της τάξεως έως και 35% περίπου. Συγκεκριμένα η Επιτροπή του άρθρου 41 του ν. 1249/1982 που έχει ως αντικείμενο την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων σε περιοχές που ισχύει ο αντικειμενικός προσδιορισμός, συνεδρίασε την προηγούμενη Τρίτη το πρωί στην Εφορία του Πύργου και έλαβε ως απόφαση την εισήγηση για αύξηση των αντικειμενικών αξιών από 20% έως και 35% περίπου σε όλους τους δήμους της Ηλείας. Το παραπάνω, προκάλεσε την έντονη αντίδραση των εκπροσώπων των δήμων που βρέθηκαν στη συνεδρίαση ως μέλη της Επιτροπής και οι οποίοι τόνισαν πως εν καιρώ οικονομικής κρίσης μια τέτοια αύξηση θα λειτουργούσε αρνητικά στην τοπική κοινωνία, η οποία ήδη υποφέρει λόγω της έλλειψης ρευστότητας. Τελικά η εισήγηση που υπήρξε για αύξηση των αντικειμενικών αξιών από 20% έως 35% περίπου σε όλους τους δήμους της Ηλείας, πέρασε από τη συνεδρίαση κατά πλειοψηφία, με τους εκπροσώπους των δήμων που μειοψήφησαν να αντιπροτείνουν τη μείωση των αντικειμενικών αξιών κατά 50% σε όλες τις ζώνες και για όλους τους δήμους του Νομού.