Οι φορολογούμενοι με μεγάλη ακίνητη περιουσία άνω των 300.000 ευρώ είναι οι μεγάλοι χαμένοι της νέας πρότασης για το φόρο ακινήτων που δόθηκε στα επιτελεία Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ από το Μέγαρο Μαξίμου. Με τη νέα πρόταση:

Μειώνεται η φορολογία για όλα τα κτίσματα μεσοσταθμικά κατά 16% σε σχέση με το έκτακτο ειδικό τέλος ακινήτων που επιβάλλεται σήμερα στη ΔΕΗ.

Τα οικόπεδα φορολογούνται αυτοτελώς με μειωμένους κατά 70% -90% σε σχέση με το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών. Η μείωση της φορολογίας στα οικόπεδα ανέρχεται σε 83% κατά μέσο όρο.

Mειώνεται κατά 20% η φορολογία στα αγροτεμάχια. Επιβάλλεται πρόσθετος φόρος με κλιμακωτούς συντελεστές 0,2% έως 1% στους φορολογούμενους με ακίνητη περιουσία άνω των 300.000 ευρώ, πλην αγροτεμαχίων (το αφορολόγητο όριο που ίσχυε έως σήμερα για τον ΦΑΠ είναι 200.000).

Απαλλάσσονται πλήρως όλα τα γεωργικά και κτηνοτροφικά κτίσματα (π.χ. μαντριά, στάνες, πτηνοτροφεία, αποθήκες, κτηνοτροφεία, χοιροτροφεία, πρόχειρα καταλύμματα, χώροι στέγασης μηχανημάτων, θερμοκήπια, κλπ).

Αυξάνονται τα εισοδηματικά όρια για τους οικονομικά ασθενέστερους, τρίτεκνους, πολύτεκνους, ΑΜΕΑ, μακροχρόνια ανέργους από 7000 ευρώ σε 9.000, συν 1000 ευρώ για τη σύζυγο και κάθε προστατευόμενο μέλος.

Καταργούνται οι συντελεστές θέσης ως προς το οδικό δίκτυο, απόστασης από θάλασσα και απομείωσης.

Θεσμοθετείται ένας βασικός συντελεστής για όλα τα καλλιεργούμενα (2 ευρώ/στρέμμα) και εισάγεται η διάκριση αρδευομένου/μη αρδευομένου (2,2 ευρώ/στρέμμα).

Απαλλάσσεται από την προσαύξηση το αγροτεμάχιο το οποίο περιλαμβάνει πρώτη κατοικία έως 150τμ.

Μειώνεται σημαντικά η φορολόγηση των βοσκοτόπων και των ακαλλιέργητων αγροτεμαχίων ,μισό ευρώ/στρέμμα και μειώνονται τα δασικά σε 10 λεπτά/στρέμμα.

Το 90% των αγροτών θα πληρώσει κάτω από 2,64ευρώ/στρέμμα.

Προβλέπονται σημαντικές μειώσεις συντελεστών για απαλλοτριωτέα, διατηρητέα, παλαιά κτίσματα, ημιτελή κτίσματα και κτίρια ειδικών χρήσεων.

Με την νέα πρόταση, που τελεί υπό την αίρεση της τρόικας, τα έσοδα που θα πρέπει να βεβαιωθούν ανέρχονται σε 3,2 δισ. ευρώ και τα έσοδα που θα πρέπει να εισπραχθούν περιορίζονται στα 2,6 δισ. ευρώ από 2,9 δισ. ευρώ που είναι ο εισπρακτικός στόχος, δηλαδή με τη νέα πρόταση λείπουν έσοδα 300 εκατ. ευρώ.

Τελικά οι κοινοβουλευτικές ομάδες ΠΑΣΟΚ και ΝΔ ικανοποιήθηκαν από τις αλλαγές στο προτεινόμενο ενιαίο φόρο και όλα «βαίνουν καλώς». Σύμφωνα με πληροφορίες, το νέο σχέδιο για το φόρο που εκπόνησε η κυβέρνηση μετά τις αντιδράσεις των δύο κοινοβουλευτικών ομάδων θα επιβαρύνει τελικά τους περισσότερο τους έχοντες μεσαία και μεγάλη ακίνητη περιουσία ενώ διατηρεί σχεδόν στο «απυρόβλητο» τους αγρότες καθώς απαλλάσσονται πλήρως τα αγροτικά κτίσματα ενώ μειώνεται η φορολογική επιβάρυνση των αγροτεμαχίων. Η φορολόγηση των κτισμάτων, σύμφωνα με τις αλλαγές που έχουν προκύψει κατά τα τελευταία 24ωρα στο νέο φόρο επί της ακίνητης περιουσίας που θα τεθεί σε ισχύ από το 2014 εκτιμάται ότι θα είναι μεσοσταθμικά μειωμένη κατά 16%.

Τη νέα πρόταση για τον φόρο ακινήτων, συζήτησαν σήμερα οι βουλευτές της ΝΔ που μετέχουν στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής. Όπως έγινε γνωστό από το γραφείο του γενικού γραμματέα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΝΔ, , «από τη συζήτηση προέκυψε ότι το νέο σχέδιο ενσωματώνει τη συντριπτική πλειονότητα των προτάσεων που υπέβαλαν οι βουλευτές της ΝΔ και οδηγεί σε ένα ριζικά αναμορφωμένο σύστημα φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας. Ένα σύστημα πιο δίκαιο, πιο αντικειμενικό, πιο αναλογικό, πιο προοδευτικό και πιο ρεαλιστικό». Όπως, εξάλλου, αναφέρεται στην ανακοίνωση «οι βουλευτές της ΝΔ θα συνεχίσουν να συμμετέχουν ουσιαστικά στην περαιτέρω επεξεργασία και ολοκλήρωση του σχεδίου νόμου».

Την ίδια στιγμή, με θετικό τρόπο είδε η η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ την πρόταση που έχει σχηματιστεί αναφορικά με τον φόρο ακινήτων, ενώ βουλευτές εξέφραζαν, μετά τη σημερινή συνεδρίαση του ΚΤΕ Οικονομικών του κόμματος, την εκτίμηση ότι η πρόταση ενσωματώνει το σύνολο των παρατηρήσεων που είχαν κάνει, επισημαίνοντας ότι «όταν πιέζουν, καταφέρνουν αποτελέσματα». Όπως τονίζεται και σε σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε το ΠΑΣΟΚ μετά τη συνεδρίαση, η τελική τοποθέτησης τη ΚΟ θα γίνει μετά «την επεξεργασία της νομοτεχνικής διατύπωσης του σχεδίου αυτού και των παραδειγμάτων που θα αποδεικνύουν τις αλλαγές που επιτεύχθηκαν, καθώς και των προβλεπόμενων απαλλαγών και μειώσεων όπως έχει προταθεί (αύξηση των εισοδηματικών κλπ κριτηρίων για τις εκπτώσεις, απομειώσεις και απαλλαγές)». «Η ΚΟ του ΠΑΣΟΚ, αφού ενημερώθηκε σήμερα σε διευρυμένη συνεδρίαση του Κοινοβουλευτικού Τομέα Εργασίας Οικονομικών, σχετικά με το νέο πλαίσιο για τον φόρο περιουσίας, όπως διαμορφώθηκε μετά από συναντήσεις με εκπροσώπους της ΝΔ, εκτίμησε ότι η συλλογική της παρέμβαση είχε ως σημαντικό αποτέλεσμα την ουσιαστική αλλαγή του σχεδίου που είχε δοθεί για διαβούλευση», τονίζεται στην ανακοίνωση. Ειδικότερα, αναφέρεται ότι επιτυγχάνεται «η δικαιότερη κατανομή των βαρών και η με προοδευτικό τρόπο φορολόγηση της μεγάλης ακίνητης περιουσίας» και ότι «εξαλείφονται ή αμβλύνονται αδικίες και αντιφατικά φαινόμενα φορολόγησης ειδικών κατηγοριών ακινήτων (οικόπεδα εντός σχεδίου, αγροτικές εγκαταστάσεις, κλπ)».

Από μηδενική βάση επανεξετάζεται ο νέος ενιαίος φόρος ακινήτων μετά τις αντιδράσεις βουλευτών των δύο κυβερνητικών κομμάτων και τον φόβο ότι έτσι όπως είχε διαμορφωθεί το σχέδιο νόμου δεν υπήρχε περίπτωση να περάσει από τη Βουλή. Μία από τις σημαντικότερες αλλαγές που προτείνονται προκειμένου να μην υπάρξουν αντιδράσεις από τους κυβερνητικούς βουλευτές είναι να φορολογείται το κάθε ακίνητο ξεχωριστά αλλά με αρκετά χαμηλότερους συντελεστές σε σύγκριση με αυτούς που είχαν δοθεί πρόσφατα στη δημοσιότητα και στη συνέχεια να αθροίζεται η αντικειμενική αξία όλων των ακινήτων και εφόσον αυτή ξεπερνά το ύψος των 300.000 ευρώ να επιβάλλεται φόρος στα πρότυπα του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας ή του ΦΑΠ.

Από το Φόρο Ακίνητης Περιουσίας θα εξαιρούνται όλα τα αγροτεμάχια τα οποία πλέον θα φορολογούνται ξεχωριστά με πολύ χαμηλότερους συντελεστές και αρκετές εξαιρέσεις. Ο νέος ΦΑΠ πέραν του αφορολογήτου των 300.000 ευρώ θα έχει κλίμακα με προοδευτικούς συντελεστές ώστε να επιβαρύνεται περισσότερο η μεγάλη ακίνητη περιουσία και λιγότερο η χαμηλότερη. Ωστόσο μένει να αποδειχθεί στην πράξη και με παραδείγματα αν το ποσό του φόρου που θα προκύπτει για κάθε ακίνητο ξεχωριστά και στη συνέχεια ο ΦΑΠ που θα επιβάλλεται σε όσους έχουν ακίνητα αντικειμενικής αξίας άνω των 300.000 ευρώ είναι δικαιότερος από την προηγούμενη πρόταση του υπουργείου Οικονομικών. Ουσιαστικά το υπουργείο Οικονομικών στοχεύει στη μερική διατήρηση τόσο του υφιστάμενου χαρατσιού όσο και του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας. Ο νέος φόρος θα ελαφρύνει σημαντικό αριθμό ιδιοκτητών αλλά την ίδια στιγμή θα βαρύνει τους έχοντες με περισσότερα του ενός ακίνητα ή τις μεγάλες περιουσίες. Με βάση τις ίδιες πληροφορίες η μεσοσταθμική μείωση στη φορολογία των διαμερισμάτων και των κατοικιών σε σύγκριση με το υφιστάμενο χαράτσι θα είναι της τάξεως του 15%-17%. Οσον αφορά τη φορολογία των αγροτών η πρόταση που έπεσε στο τραπέζι των συζητήσεων είναι να μειωθεί η συνολική φορολογία που θα επιβληθεί στα αγροτεμάχια των κατ' επάγγελμα αγροτών από τα 150 εκατ. ευρώ στα 110 εκατ. ευρώ. Η ελάφρυνση αυτή θα προκύψει γιατί πρόκειται να εξαιρεθούν από τον φόρο οι κτηνοτρόφοι και οι πτηνοτρόφοι, ενώ την ίδια στιγμή θα υπάρξουν χαμηλότεροι και πιο αναλογικοί συντελεστές για τις μικρές γεωργικές εκτάσεις.

'Ολα τα γεωργικά κτήρια θα εξαιρεθούν της φορολογίας. Αν όμως υπάρχουν κατοικίες μέσα στα αγροτεμάχια τότε αυτές θα φορολογηθούν κανονικά. Μικρότερες επιβαρύνσεις πρόκειται να προκύψουν σύμφωνα με τις πληροφορίες και για τα οικόπεδα που για πρώτη φορά θα φορολογούνταν ουσιαστικά. Με βάση τα παραπάνω ενδεχομένως ο νέος φόρος να αποδώσει στα δημόσια ταμεία όχι 2,9 δισ. ευρώ που ήταν ο αρχικός σχεδιασμός αλλά περίπου 300 εκατ. ευρώ λιγότερα, δηλαδή περίπου 2,6 δισ. ευρώ ή και παρακάτω. Οσον αφορά τις υπόλοιπες αδικίες (ακίνητα που έχει γίνει διακοπή ρεύματος για να μην επιβαρύνονται με χαράτσι) στο υπουργείο Οικονομικών εξετάζουν τα συγκεκριμένα ακίνητα να μη εξαιρούνται της φορολογίας αλλά να επιβαρύνονται με νέους σημαντικά μειωμένους συντελεστές. Ωστόσο, τα ακίνητα που δεν έχουν ηλεκτροδοτηθεί ποτέ όπως είναι για παράδειγμα τα ημιτελή θα φορολογούνται με πολύ μειωμένους συντελεστές. Μεγάλο αγκάθι στον καθορισμό του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας αποτελούν οι υψηλές αντικειμενικές αξίες ακινήτων οι οποίες σε αρκετές περιπτώσεις είναι ακόμη και διπλάσιες από τις πραγματικές. Κατά συνέπεια το αφορολόγητο όριο των 300.000 ευρώ για το σύνολο της ατομικής ακίνητης περιουσίας πλην των αγροτεμαχίων και των εκτός σχεδίου οικοπέδων, με βάση τις ισχύουσες αντικειμενικές αξίες είναι χαμηλό. Για το λόγο αυτό στο υπουργείο Οικονομικών εξετάζουν και «σχέδιο Β» που όπως υποστηρίζουν θα ξεπεράσει αυτό το πρόβλημα.

Την όγδοη υψηλότερη φορολογία περιουσίας (ακίνητα και κεφαλαιακές συναλλαγές) μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ αναμένεται να έχει η Ελλάδα, εφόσον εφαρμοστεί ως έχει ο νέος Ενιαίος Φόρος Ακινήτων (ΕΝΦΑ), ο οποίος από μόνος του αντιστοιχεί σε 1,5% του ΑΕΠ (με βάση την παραδοχή ότι θα αποδίδει 3 δισ. ευρώ ετησίως). Με την προσθήκη και των υπολοίπων φόρων, δηλαδή τους φόρους μεταβίβασης, κληρονομιάς, δωρεών και φόρους επί των συναλλαγών, που υπολογίζεται ότι διαμορφώνονται σε 1,25% του ΑΕΠ, η συνολική επιβάρυνση θα ανέρχεται από το 2014 σε 2,75% του ΑΕΠ, ποσοστό που χαρακτηρίζεται υπερβολικό, ιδίως για τα δεδομένα μιας οικονομίας υπό καθεστώς ύφεσης και συνεχούς υποχώρησης των εισοδημάτων. Στα συμπεράσματα αυτά καταλήγει σχετική ανάλυση της Alpha Bank.

Ειδικότερα, το 1,5% του ΑΕΠ στο οποίο αντιστοιχεί ο ΕΝΦΑ είναι αισθητά υψηλότερος του μέσου όρου αντίστοιχων φόρων των χωρών του ΟΟΣΑ, που δεν ξεπερνά το 1% του ΑΕΠ. Αντίστοιχα, εφόσον συμπεριληφθούν και όλοι οι υπόλοιποι φόροι στην ακίνητη περιουσία, ο μέσος όρος ανέρχεται σε 2% του ΑΕΠ, έναντι 2,75% που θα είναι το εν Ελλάδι καθεστώς (χωρίς μάλιστα να υπολογίζεται και η φορολογία στα ενοίκια). Μόνο επτά χώρες έχουν υψηλότερη φορολογία, δείγμα της υψηλής φορολογικής επιβάρυνσης στην Ελλάδα και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ως εκ τούτου, η Alpha Bank επισημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρξει δραστική μείωση των υπολοίπων φόρων επί της περιουσίας, προκειμένου να υπάρξει κάποια εξισορρόπηση, ή να μειωθούν κατά περίπου 20% οι προτεινόμενοι φορολογικοί συντελεστές που προβλέπει ο ΕΝΦΑ. Αν αυτό δεν είναι εφικτό να γίνει σήμερα, λόγω των υποχρεώσεων που απορρέουν από το Μνημόνιο, τότε θα πρέπει να προαναγγελθούν μειώσεις από το 2016 και μετά, επισημαίνει η Alpha Bank.

Τα παραπάνω λαμβάνουν ακόμα μεγαλύτερη σημασία, αν ληφθεί υπόψη ότι η τράπεζα αποτελεί έναν από τους ελάχιστους υπερασπιστές του ΕΝΦΑ, θεωρώντας τον μία από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις στην οικονομία. Η Alpha Bank ήταν άλλωστε από τους πολέμιους του ΦΑΠ, ο οποίος απέδωσε εντέλει ελάχιστα (500 εκατ. ευρώ, ή 0,25% επί του ΑΕΠ), επιβαρύνοντας όμως σημαντικά λίγους ιδιοκτήτες. Στο πλαίσιο αυτό, η αλλαγή πλεύσης που γίνεται με τον ΕΝΦΑ, βάσει του οποίου φορολογείται κάθε ακίνητο ξεχωριστά και όχι στο σύνολο της ακίνητης περιουσίας του κάθε φορολογουμένου, όπως συνέβαινε με τον ΦΑΠ (Φόρος Ακίνητης Περιουσίας), είναι μια κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση. Με τον τρόπο αυτό κάθε ακίνητο φορολογείται με βάση την αξία του, η οποία απορρέει από τα εκάστοτε χαρακτηριστικά υποδομών και υπηρεσιών της κάθε περιοχής και τις ισχύουσες συνθήκες προσφοράς και ζήτησης. Σύμφωνα με την ανάλυση της Alpha Bank όμως, ο φόρος επί της αξίας του ακινήτου θα έπρεπε να είναι πολύ χαμηλότερος για τα ακίνητα που δεν έχουν καμία πραγματική, παρά μόνο τεκμαρτή απόδοση. Στο πλαίσιο αυτό, η φορολόγηση οικοπέδων θα πρέπει να γίνεται με τους ίδιους φορολογικούς συντελεστές επί της αξίας του οικοπέδου, και όχι με υψηλότερους όπως είναι η πρόταση του ΕΝΦΑ, που δεν φαίνεται να έχει καμία δικαιολογητική βάση.

Ως εκ τούτου, τα εντός σχεδίου οικόπεδα φορολογούνται με υπερβολικούς συντελεστές σε σχέση με την πραγματική τους αξία, ενώ συνολικά ο φόρος υπολογίζεται επί πλασματικών αντικειμενικών αξιών. Πάντως, η Alpha Bank θεωρεί ότι ο νέος φόρος, σε συνδυασμό με την απολύτως αναγκαία εκλογίκευση των αντικειμενικών αξιών και τη δραστική μείωση, ή κατάργηση του φόρου μεταβίβασης, θα επιτρέψουν την ουσιαστική εξομάλυνση της λειτουργίας της αγοράς ακινήτων από το 2014, δημιουργώντας τις συνθήκες για προσέλκυση περισσότερων ξένων επενδύσεων στα ακίνητα της χώρας.