Πριν 110 χρόνια

Τι βλέπουν από την Αθήνα όσοι την επισκέπτονται σήμερα και τι θα έβλεπαν αν η μηχανή του χρόνου γυρνούσε 110 χρόνια πίσω;

Σίγουρα τότε δεν θα έβλεπαν μια πόλη που κυριαρχεί το μπετόν .Θα έβλεπαν μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα με κτίρια με καλαίσθητα κτίρια στα οποία η αρχιτεκτονική ταυτότητα τους ήταν το στοιχείο που κυριαρχούσε. Το πιο όμορφο δείγμα της ομορφιάς και της αρμονίας που χαρακτήριζε τα κτίρια των κεντρικών δρόμων της πρωτεύουσας, θα μπορούσε να θεωρηθεί η Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας.

Σε αντίθεση με την σημερινή εικόνα της λεωφόρου στην οποία κυριαρχούν οι αστικές πολυκατοικίες αλλά και το μπετόν , το 1896 τα νεοκλασικά κτίρια που ήταν οι κατοικίες των πλουσίων ήταν εκείνα που τραβούσαν το θαυμασμό του επισκέπτη. Πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά αφού τα σχέδια των κτιρίων αυτών είχαν την υπογραφή του Καυταντζόγλου, του Μεταξά , του Τσίλερ και άλλων άλλων κορυφαίων αρχιτεκτόνων τα έργα των οποίων εξακολουθούν να δίνουν την αρχιτεκτονική ταυτότητα αυτής της πόλης.

Αλλά και οι ιδιοκτήτες των κτιρίων αυτών ήταν πολύ ηχηρά ονόματα όπως Παπούδωφ, Ψύχας, Συγγρός, Καζούλης, Συριώτης, Καλλιγάς, Δραγούμης, Σταθάτος, Χαροκόπος κ.α. Όμως η Λεωφόρος Βασ. Σοφίας δεν διεκδικεί την πρωτοκαθεδρία μόνο στο τομέα της συγκέντρωσης σημαντικών κτιρίων αλλά και στο τομέα της καινοτομίας. Εκεί περί το 1900 ανεγέρθηκε , σχέδια Τσίλερ, η πρώτη πολυκατοικία.

Στη γωνία Βασιλίσσης Σοφίας και Ηρώδου Αττικού κτίζεται μια μεγάλη τριώροφος πολυκατοικία . Τα διαμερίσματα της προορίζονταν για ενοικίαση κυρίως για ξένους που έμεναν στην Αθήνα για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Λόγω μάλιστα του υψηλού κόστους κατασκευής η ετήσια απόδοση που πρόσφεραν δεν ξεπερνούσε το 4%.

Ο επισκέπτης της Αθήνας του 1896 θα έβλεπε στην αρχή της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας το μέγαρο Παπούδωφ. Στη γωνία με τη Ζαλοκώστα ήταν μέγαρα Ψύχα (σήμερα στεγάζεται η Αιγυπτιακή Πρεσβεία) και Συγγρού ( στεγάζεται το υπουργείο Εξωτερικών) . Στη γωνία Βασιλίσσης Σοφίας και Μέρλιν βρίσκονταν το μέγαρο Μέρλιν (κατεδαφίσθηκε το 1962) ενώ στη γωνία με τη Σέκερη κτίζει ένα ακόμα μέλος της οικογενείας Ψύχα. Πρόκειται για το κτίριο που στεγάζεται η ιταλική πρεσβεία .Και ακολουθούν το μέγαρο Χαροκόπου (αργότερα έγινε κατοικία του Ε. Μπενάκη και σήμερα λειτουργεί το ομώνυμο Μουσείο) και το μέγαρο Καζούλη (κατόπιν Γεωργαντά). Στη συνέχεια ήταν τα μέγαρα Συριώτη, Καλλιγά , Δραγούμη, Σταθάτου κ.α. τα περισσότερα από τα οποία σώζονται μόνο σε …φωτογραφίες ( για παράδειγμα το κτίριο στη γωνία με τη Νεοφύτου Βάμβα που κατεδαφίσθηκε πριν αρκετά χρόνια).