Ενα ιστορικό κτίριο

Ένας από τους πιο σημαντικούς χώρους στην ιστορία του πολιτισμού της Θεσσαλονίκης, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας, το Θέατρο Αυλαία - ένα κύτταρο καλλιτεχνικής δημιουργίας- επαναλειτουργεί. Το θέατρο στεγάζεται στο κτίριο της Χριστιανικής Αδελφότητας Νέων Θεσσαλονίκης (ΧΑΝΘ), το οποίο εδώ και ογδόντα χρόνια αποτελεί σύμβολο της ιστορίας της συμπρωτεύουσας.

Τα θεμέλια του κτιρίου μπήκαν στις 3 Μαρτίου 1924. Νωρίτερα, το 1921, είχε ιδρυθεί η Χ.Α.Ν. Θεσσαλονίκης ως Σωματείο Ιδιωτικού Δικαίου, κοινωφελές, μη κερδοσκοπικό. Από την ίδρυσή της και για τρία χρόνια στεγαζόταν σε ένα μικρό νοικιασμένο κτίριο, στην οδό Ευζώνων 19, ώσπου το 1923 η τότε κυβέρνηση παραχώρησε στην Αδελφότητα το σημερινό χώρο για την ανέγερση ιδιόκτητου κτιρίου. Το 1926 ολοκληρώνεται η μελέτη και τα σχέδια του κτιρίου που εκπονήθηκαν από τον κ. Μ. Δελλαδέτσημα και εγκρίθηκαν από το τεχνικό γραφείο των Χ.Α.Ν. στην Ν. Υόρκη. Η τεχνική εταιρία Δ. Καλκάνη & Σία (Φεβρουάριος 1926) ανέλαβε την ανέγερσή του, ενώ στη συνέχεια η εταιρία ΤΕΚΤΩΝ ανέλαβε να υποβάλει σχέδια και προϋπολογισμό των εσωτερικών εγκαταστάσεων. Για το έργο ενδιαφέρθηκε προσωπικά ο Μητροπολίτης Γεννάδιος Αλεξιάδης, ο οποίος πρωτοστάτησε στους σχετικούς εράνους μεταξύ των ομογενών στην Αμερική. Το έργο αποπερατώθηκε το 1934. Τα τοξωτά ανοίγματα, ο τρούλος, καθώς και άλλα αρχιτεκτονικά στοιχεία κατάφεραν να ενώσουν το κτίσμα με το βυζαντινό παρελθόν της πόλης. Στο κτίριο αυτό έχουν λειτουργήσει κατά καιρούς η «Στέγη του σπουδαστή», νηπιαγωγείο, παιδότοποι, η Δημοτική Πινακοθήκη, από το 1966 μέχρι το 1986.

Επίσης, για πάνω από πενήντα χρόνια στεγάστηκε εκεί η Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης, από το 1939 έως και το 2000 οπότε μεταφέρθηκε στο δικό της κτίριο, όπως επίσης και το ιστορικό αρχείο εφημερίδων και περιοδικών. Αργότερα, στεγάστηκαν εκεί το γραφείο της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς, το γραφείο της «Τέχνης», η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης (στο θέατρο Αυλαία) ενώ το καφενείο «Χρώμα» παραχωρήθηκε στην θεραπευτική κοινότητα «Ιθάκη» με την οποία υπήρχε συνεργασία. Στο κτήριο λειτούργησε και το θέατρο Αυλαία, το οποίο στην αρχή περιελάμβανε κλειστή και ανοιχτή σκηνή, θερινή «Αυλαία», όπως και ο κινηματογράφος «Αίαντας» τη δεκαετία του 1980. Το 1990, η λειτουργία του θερινού θεάτρου «Αυλαία» σταμάτησε λόγω επεκτάσεων εγκαταστάσεων της ΧΑΝΘ και των εργασιών για την κατασκευή χώρου στάθμευσης. Μετά από μία χρονοβόρα διαδικασία γραφειοκρατικής φύσης, ξεκίνησαν οι εργασίες ανακατασκευής το 2008 και ολοκληρώθηκαν το 2010. Τα σημαντικά κεφάλαια που απαιτήθηκαν για την ολοκλήρωση του έργου προήλθαν από εθνικούς πόρους (υπουργείο Πολιτισμού) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στήριξης, καθώς και από χορηγίες.