Από την 1η Ιανουαρίου 2014 επανέρχεται το «πόθεν έσχες» για την αγορά ή κατασκευή ακινήτων, αφού στο τέλος του έτους λήγει η απαλλαγή από τον έλεγχο του «πόθεν έσχες» για την αγορά οποιουδήποτε ακινήτου (πρώτης κατοικίας, δευτερεύουσας ή εξοχικής κατοικίας, καταστήματος, οικοπέδου, αγροτεμαχίων κ.λπ.) και για την ανέγερση οικοδομής ή πισίνας. Η εφαρμογή του «πόθεν έσχες» για αγορά ή ανέγερση ακινήτων είχε ανασταλεί από τις 17 Δεκεμβρίου 2010 και επανέρχεται πλέον από την 1 Ιανουαρίου 2014. Με την επαναφορά του «πόθεν έσχες» κάθε δαπάνη που θα πραγματοποιεί φορολογούμενος για την αγορά ή την ανέγερση κατοικίας ή οποιουδήποτε άλλου κτίσματος, για την αγορά οικοπέδου, αγροτεμαχίου ή οποιασδήποτε άλλης εδαφικής έκτασης καθώς επίσης και για την κατασκευή πισίνας θα θεωρείται πλέον τεκμήριο απόκτησης περιουσιακού στοιχείου και θα πρέπει να δικαιολογείται από τα δηλωθέντα εισοδήματά του. Αξίζει να σημειωθεί ότι η αναστολή του «πόθεν έσχες» βοήθησε κυρίως τους φορολογουμένους που διέθεταν ρευστό και προχώρησαν στην αγορά ακριβών κατοικιών και τους γονείς που βοηθούν τα παιδιά τους για να αποκτήσουν στέγη, καθώς η απαλλαγή από το «πόθεν έσχες» εφαρμόζεται μέχρι το τέλος του έτους και στον φόρο για δωρεές ή γονικές παροχές μετρητών, τα οποία προορίζονταν για αγορά ακινήτων.

Όλοι όσοι θα πουλήσουν ακίνητο μετά την 1η Ιανουαρίου 2014 θα επιβαρυνθούν με φόρο υπεραξίας, ο οποίος θα υπολογίζεται με συντελεστή 15% επί της διαφοράς «τιμή πώλησης μείον τιμή αγοράς». Η τιμή πώλησης είναι αυτή που αναγράφει το συμβόλαιο. Η τιμή κτήσης είναι το τίμημα που αναγράφεται στο συμβόλαιο και σε περίπτωση που δεν υπάρχει τίμημα, η αξία βάσει της οποίας προσδιορίστηκε ο φόρος μεταβίβασης ακινήτου. Αν η τιμή κτήσης δεν μπορεί να προσδιοριστεί θεωρείται ότι είναι μηδενική. Η υπεραξία μειώνεται ανάλογα με τα χρόνια διακράτησης του ακινήτου ως εξής:

•Από 1 έως πέντε χρόνια έκπτωση 5%

•Από 5 έως 10 χρόνια έκπτωση 13%

•Από 10 έως 15 χρόνια, έκπτωση 21%

•Από 15 έως 20 χρόνια, έκπτωση 27%

•Από 20 έως 25χρόνια, έκπτωση 34%

•Πάνω από 25 χρόνια, έκπτωση 39%

Δεν καταλογίζεται φόρος αν η υπεραξία μετά τις μειώσεις δεν υπερβαίνει το ποσό των 25.000 ευρώ. Για να γίνει αυτό, πρέπει να πληρούνται δύο προϋποθέσεις:

•Ο φορολογούμενος να έχει διακρατήσει τα ακίνητα για τουλάχιστον πέντε χρόνια και

•Να μην έχει πραγματοποιήσει άλλη μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας εντός της περιόδου διακράτησης.

Εφόσον η υπεραξία από την πώληση του ακινήτου υπερβαίνει το 50% του εισοδήματος τότε θα επιβάλλεται φόρος εισοδήματος. Όσο μεγαλύτερο είναι το εισόδημα, τόσο λιγότερες θα είναι οι πιθανότητες να καταβληθεί φόρος. Δηλαδή, η διάταξη ευνοεί τους έχοντες υψηλά εισοδήματα. Με δεδομένη την καθίζηση των τιμών την τελευταία πενταετία, ο φόρος υπεραξίας εκτιμάται πως θα έχει περιορισμένες επιπτώσεις, ενώ ελάχιστη θεωρείται από αρμόδιους παράγοντες η συμβολή της μείωσης του φόρου μεταβίβασης στην αναθέρμανση της αγοράς, δεδομένου ότι είναι πρακτικά «νεκρή». Το περασμένο έτος τα έσοδα από μεταβιβάσεις ακινήτων ήταν μόλις 201 εκατ. ευρώ όταν πέντε χρόνια νωρίτερα έφταναν το 1 δισ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2007 έγιναν 148.125 αγοραπωλησίες ακινήτων, ενώ δύο χρόνια αργότερα, έχοντας ξεσπάσει η κρίση, τα νέα συμβόλαια δεν έφτασαν συνολικά ούτε στις 80.000. Αντίστοιχη «βουτιά» έκαναν και τα έσοδα του Δημοσίου από τις μεταβιβάσεις ακινήτων. Το 2007 εισπράχθηκε 1 δισ. ευρώ, το 2008 περίπου 895 εκατ. ευρώ, περιορίστηκαν σε 603 εκατ. το 2009, σε 554 το 2010, σε 399 εκατ. το 2011, ενώ το περασμένο έτος τα έσοδα άγγιξαν τα 201 εκατ. ευρώ.