Τα αίτια υποβάθμισης του  Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας είναι πολλά και περίπλοκα.Η υποβάθμιση που παρατηρείται, κυρίως από το 2004 και μετά, είναι ραγδαία και αφορά στον παραμελημένο κτιριακό ιστό, στη δραματική έλλειψη ελεύθερων χώρων, στα υψηλά επίπεδα αέριας ρύπανσης και ηχορύπανσης, στην επικράτηση του ιδιωτικού χώρου έναντι του δημόσιου, στην υπερβολική συγκέντρωση καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος («βιομηχανία διασκέδασης»), στην απομάκρυνση δημόσιων υπηρεσιών, στη μείωση της νόμιμης επιχειρηματικής δραστηριότητας και στην αύξηση του παρεμπορίου, στις αλλαγές χρήσεων γης που οδηγούν σε αισθητική και κοινωνική υποβάθμιση, στην αυξημένη συγκέντρωση μεταναστών χωρίς όμως τις αντίστοιχες υποδομές ή τα αναγκαία μέσα ενσωμάτωσης, στην αυξημένη παραβατικότητα, κ.α. Το περίπλοκο αυτό σκηνικό συμπληρώνεται και από τους κερδοσκόπους γης και ακινήτων που επενδύουν στην «υποβάθμιση» και εκμεταλλεύονται την πρόθεση των παλαιών κατοίκων να φύγουν από το Ιστορικό Κέντρο εκποιώντας σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές τις περιουσίες τους.