Με δέκα "καρφιά" απαξιώθηκε η επένδυση σε ακίνητη περιουσία τους τελευταίους 15 μήνες. Πρόκειται για τις υπέρογκες φορολογικές επιβαρύνεις οι οποίες κατέστησαν την απόκτηση και την κτήση ακινήτων "προβληματική" αλλά και τους υφιστάμενους ιδιοκτήτες υποψήφια θύματα να απωλέσουν τις περιουσίες τους λόγω της αδυναμίας καταβολής όλων αυτών των επιβαρύνσεων. Τα "καρφιά" αυτά είναι :

1. Έκτακτη εισφορά ακίνητης ιδιοκτησίας επί ΕΤΑΚ 2009 έως και 9ο/oo

2. 10-20πλασιασμός του ετήσιου Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) από 1ο/oo σε έως 1%-2%

3. 10πλασιασμός του Φόρου κληρονομιάς - γονικής παροχής από 1% σε έως 10%

4. Αύξηση φορολογίας εισοδήματος έως 45%, χωρίς κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου

5. Βαρύ ετήσιο τεκμήριο διαβίωσης σε ιδιόκτητη ή και μισθωμένη κατοικία

6. Κατάργηση απαλλαγής των δαπανών επισκευών κτιρίων από το φορολογητέο εισόδημα

7. Περιορισμός απαλλαγής ΦΜΑ και τόκων για αγορά πρώτης κατοικίας

8. Εξαίρεση ιδιοκτητών ακινήτων από το δικαίωμα επαγγελματικής περαίωσης.

9. Δυνατότητα μονομερούς κατάργησης των μισθωτικών συμβάσεων εκ μέρους των μισθωτών.

10. Καθιέρωση υποχρεωτικών επιθεωρήσεων και αμοιβών σε βάρος των ιδιοκτητών κτιρίων.

Συμφέρει να αγοράσω σήμερα πρώτη κατοικία; Πρέπει να μεταβιβάσω στα παιδιά μου με γονική παροχή την ακίνητη περιουσία μου; Τι φόρο θα πληρώσω αν κληρονομήσω ένα ακίνητο; Τα ερωτήματα αυτά απασχολούν σήμερα πολλούς υποψήφιους αγοραστές ακινήτων αλλά και γονείς που σκοπεύουν να μεταβιβάσουν, με τη μικρότερη φορολογική επιβάρυνση, την ακίνητη περιουσία τους στα παιδιά τους. Ρόλο-κλειδί στην απόφαση των φορολογούμενων θα παίξει η αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων που θα έρθει μέσα στο καλοκαίρι και θα προκαλέσει ντόμινο αυξήσεων σε φόρους και τέλη που επιβαρύνουν τα ακίνητα. Τη φορολογική επιβάρυνση θα καθορίσει το ποσοστό αύξησης της τιμής ζώνης όπου βρίσκεται το ακίνητό σας. Αν η τιμή ζώνης υπολείπεται σημαντικά της σημερινής αγοραίας αξίας, τότε είναι πολύ πιθανόν να έρθετε αντιμέτωποι με μια «γενναία» αύξηση της αντικειμενικής αξίας και κατά συνέπεια να επιβαρυνθείτε φορολογικά υπέρμετρα. Αντίθετα, αν η διαφορά είναι μικρή, τότε η τελική φορολογική επιβάρυνση θα είναι μικρότερη. Πάντως όσοι σχεδιάζουν να αγοράσουν πρώτη κατοικία επιφάνειας μέχρι 120 τ.μ. και αξίας έως 200.000 ευρώ έχουν ένα ακόμη κίνητρο. Απαλλάσσονται πλήρως από τον έλεγχο του «πόθεν έσχες», δεν θα χρειαστεί δηλαδή να δικαιολογήσουν στην εφορία την προέλευση των χρημάτων που διέθεσαν για την απόκτηση της κατοικίας. Το μέτρο αυτό ισχύει για αγορά πρώτης κατοικίας η οποία όμως θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2012.

1. Ποιοι έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης στοιχείων ακινήτων έτους 2010;

Υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων για το έτος 2010 είναι:

-Όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, που έχουν εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε ακίνητα που βρίσκονται στην Ελλάδα καιμαποκτήθηκαν εντός του έτους 2009.

-Τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που την 1η Ιανουαρίου 2010 έχουν οποιαδήποτε μεταβολή στα ακίνητά τους, τα οποία έχουν δηλωθεί στο έντυπο Ε9 προηγουμένων ετών.

-Ο υπόχρεος που στις δηλώσεις Ε9 προηγουμένων ετών συμπεριέλαβε σύζυγο ή λοιπά προστατευόμενα μέλη, εφόσον έχουν επέλθει μεταβολές στην οικογενειακή του κατάσταση όπως έχει απεικονισθεί στις δηλώσεις Ε9 προηγουμένων ετών (έτη 2005 έως 2009), ανεξάρτητα από το αν έχει μεταβληθεί η κατάσταση των ακινήτων.

-Το προστατευόμενο μέλος που σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος υποχρεούται σε δήλωση φορολογίας εισοδήματος, εφόσον έχει επέλθει μεταβολή στην περιουσιακή του κατάσταση εντός του 2009.

2. Πότε υποβάλλεται η δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2010;

Η δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2010, φυσικών και νομικών προσώπων, υποβάλλεται τις ίδιες ημερομηνίες με τη δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος. Επίσης παρέχεται και δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης μέχρι την 30η Ιουνίου 2010.

3. Πού και πώς υποβάλλεται το έντυπο Ε9; Τ

Το έντυπο Ε9 (δήλωση στοιχείων ακινήτων) έτους 2010 υποβάλλεται αυτοτελώς στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. του φυσικού ή νομικού προσώπου. Η δήλωση υποβάλλεται σε δύο αντίτυπα που παρέχονται δωρεάν από το Δημόσιο, υπογράφεται από τον υπόχρεο και τη σύζυγο, εφόσον έχει ακίνητα ή εμπράγματα δικαιώματα σε αυτά ή από το νόμιμο εκπρόσωπο του νομικού προσώπου ή από πρόσωπο που έχει ειδικά εξουσιοδοτηθεί προς τούτου.

4. Οι σύζυγοι υποβάλλουν κοινό έντυπο Ε9;

ΝΑΙ. Οι σύζυγοι υποβάλλουν υποχρεωτικά κοινό έντυπο Ε9.

5. Σε περίπτωση γάμου εντός του 2009 υποχρεούται οι σύζυγοι να υποβάλλουν κοινό Ε9;

Σε περίπτωση γάμου εντός του 2009 υποχρεούται ο υπόχρεος-σύζυγος να υποβάλλει Ε9 έτους 2009 εφόσον η σύζυγος έχει εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε ακίνητα τα οποία έχουν καταχωρηθεί στις δηλώσεις Ε9 προηγουμένων ετών.

6. Τι ενέργειες πρέπει να γίνουν για υπόχρεο σε δήλωση Ε9 που απεβίωσε εντός του 2009;

Σε περίπτωση θανάτου του υπόχρεου μέχρι 31-12-2009 υποχρεούνται οι κληρονόμοι του αποβιώσαντος να υποβάλλουν δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) έτους 2010 στο όνομα του αποβιώσαντος συμπληρώνοντας στην πρώτη σελίδα του εντύπου τα στοιχεία του θανόντος σημειώνοντας «Χ» στην ένδειξη «διαγραφή λόγω θανάτου» καθώς και τα στοιχεία των λοιπών μελών όπως είχαν δηλωθεί στις δηλώσεις προηγουμένων ετών του αποβιώσαντος, σημειώνοντας «Χ» στις αντίστοιχες ενδείξεις «σχέση με τον υπόχρεο» και «μεταβολή σχέσης –διαγραφή –άλλη αιτία». Στο εσωτερικό του εντύπου δε θα αναγραφεί κανένα ακίνητο. Υπόχρεοι να δηλώσουν τα ακίνητα αυτά στη δήλωση στοιχείων ακινήτων είναι οι εξ’ αδιαθέτου κληρονόμοι κατά το ποσοστό τους, εφόσον δεν έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι τις 31-12-2009 ή από τους εκ διαθήκης κληρονόμους κατά το ποσοστό τους εφόσον έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι τις 31-12-2009.

7. Όταν επέλθει μεταβολή εντός του έτους 2009 στην οικογενειακή κατάσταση λόγω θανάτου της συζύγου ή των προστατευόμενων μελών ποιος υποχρεούται να δηλώσει τις μεταβολές στο Ε9;

Σε περίπτωση θανάτου της συζύγου ή των προστατευόμενων μελών του υπόχρεου μέχρι 31-12-2009, ο υπόχρεος-σύζυγος θα υποβάλει έντυπο Ε9 έτους 2010 συμπληρώνοντας τα στοιχεία τους, σημειώνοντας «Χ» στις αντίστοιχες ενδείξεις «σχέση με τον υπόχρεο» καθώς και «μεταβολή σχέσης –διαγραφή –Λόγω θανάτου». Στο εσωτερικό του εντύπου δε θα αναγραφούν στοιχεία των ακινήτων του θανόντος.

8. Σε περίπτωση διακοπής σχέσης των συζύγων εντός του έτους 2009, ποιος υποχρεούται να υποβάλει Ε9;

Σ’ αυτή την περίπτωση ο υπόχρεος-σύζυγος που τα προηγούμενα έτη είχε αναγράψει τα ακίνητα της συζύγου του στο κοινό έντυπο Ε9, υποχρεούται να υποβάλει δήλωση Ε9 έτους 2010 και να αναγράψει στην πρώτη σελίδα του εντύπου την σύζυγο, σημειώνοντας «Χ» στις αντίστοιχες ενδείξεις «σχέση με τον υπόχρεο –σύζυγος» και «μεταβολή σχέσης –διαγραφή -άλλη αιτία». Στο εσωτερικό του εντύπου δε θα αναγραφούν τα στοιχεία των ακινήτων της συζύγου. Η σύζυγος δε θα υποβάλει δήλωση Ε9 έτους 2010, εφόσον δεν υπάρχει μεταβολή στα στοιχεία των ακινήτων της.

9. Τέκνο που δεν είναι πλέον προστατευόμενο την 1η Ιανουαρίου 2010 σύμφωνα με τις διατάξεις φορολογίας εισοδήματος, υποχρεούται σε υποβολή Ε9 για το έτος 2010;

Ο Υπόχρεος-γονέας που στις δηλώσεις Ε9 των προηγουμένων ετών συμπεριέλαβε τα ακίνητα τέκνου του, το οποίο το 2010 δεν είναι προστατευόμενο μέλος, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, υποβάλει δήλωση Ε9 έτους 2010 και στην πρώτη σελίδα του εντύπου αναγράφει το τέκνο, σημειώνοντας «Χ» στις αντίστοιχες ενδείξεις «σχέση με τον υπόχρεο –τέκνο» και «μεταβολή σχέσης –διαγραφή -άλλη αιτία». Στο εσωτερικό του εντύπου που θα υποβληθεί από τον υπόχρεο-γονέα δε θα αναγραφούν τα στοιχεία των ακινήτων του τέκνου. Το τέκνο οφείλει να υποβάλει έντυπο Ε9 έτους 2010 με το οποίο δηλώνει μόνο τις μεταβολές των ακινήτων του. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει μεταβολή στα στοιχεία των ακινήτων του, δε θα υποβάλει δήλωση Ε9 έτους 2010.

10. Ανήλικο που σύμφωνα με τις διατάξεις φορολογίας εισοδήματος έχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και έχει τροποποιήσεις στα ακίνητά του, πως θα δηλώσει τις μεταβολές αυτές;

Με δήλωση στοιχείων ακινήτων στο όνομα του (δηλαδή η δήλωση θα υποβληθεί στο όνομα του ανηλίκου).

11. Ακίνητο που μεταβιβάστηκε μέσα στο έτος 2009 και είχε αναγραφεί στις δηλώσεις Ε9 των προηγουμένων ετών πως θα διαγραφεί;

Στην περίπτωση αυτή θα υποβληθεί από τον υπόχρεο δήλωση Ε9 έτους 2010, και στην πρώτη σελίδα του εντύπου στις ενδείξεις «δηλώθηκαν ακίνητα στο Ε9 τα έτη 2005 έως 2008» και «δηλώθηκαν ακίνητα στο Ε9 το έτος 2009» θα διαγραμμιστούν οι αντίστοιχες επιλογές, δηλαδή «ΝΑΙ» εφόσον έχουν δηλωθεί ακίνητα ή «ΟΧΙ» εφόσον δεν έχουν δηλωθεί ακίνητα για τα έτη αυτά. Στο εσωτερικό της δήλωσης θα αναγραφούν όλα τα στοιχεία του ακινήτου που μεταβιβάστηκε και στη στήλη «κωδ. μεταβολής» (24 του πίνακα 1 και 22 του πίνακα 2) θα αναγραφεί ο κωδ. αριθμός 3 (διαγραφή ακινήτου).

Αυτόματη αναπροσαρμογή της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων, ανάλογα με τις μεταβολές των αγοραίων τιμών, θα επιτρέπει το ηλεκτρονικό σύστημα που προωθεί το υπουργείο Οικονομικών. Ηδη βρίσκεται σε εξέλιξη νέος διαγωνισμός για την ανάθεση του έργου σε ιδιώτη, ο οποίος θα αναλάβει τη διαχείριση της ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων στην οποία θα είναι καταχωρισμένες οι αντικειμενικές και αγοραίες τιμές των ακινήτων όλης της χώρας. Υπενθυμίζεται ότι η επόμενη αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων θα γίνει τον Ιούνιο, σύμφωνα με το επικαιροποιημένο μνημόνιο. Για την αλλαγή του συστήματος υπολογισμού των αντικειμενικών αξιών, προωθείται η δημιουργία μιας τεράστιας βάσης δεδομένων, που θα επιτρέπει στις εφορίες να ελέγχουν ανά πάσα στιγμή τις αντικειμενικές αξίες αλλά και τις αγοραίες τιμές όλων των ακινήτων της χώρας.

Η σχετική εφαρμογή έχει ενταχθεί στο έργο «Ψηφιακές Υπηρεσίες Δημόσιας Περιουσίας και Εθνικών Κληροδοτημάτων (ΨΥ-ΔΗΠΕΕΚ)» και είναι σε διαβούλευση μέχρι τις 14 Φεβρουαρίου 2011. Με την ολοκλήρωσή του, το νέο σύστημα θα επιτρέπει τον άμεσο έλεγχο των αντικειμενικών και των αγοραίων τιμών, αλλά κυρίως θα παρέχει την ευκολία αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών. Η κεντρική μονάδα θα αντλεί στοιχεία με αγοραίες τιμές ακινήτων από όλη την Ελλάδα, που θα προέρχονται από φορείς, ιδιώτες, την Τράπεζα της Ελλάδος, τις κτηματικές υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών κ.α. Συντελεστές βαρύτητας Τις συγκεκριμένες τιμές το σύστημα θα τις επεξεργάζεται με συγκεκριμένο τρόπο, έτσι ώστε να εξάγει μια «προτεινόμενη τιμή ζώνης» για κάθε περιοχή. Η όλη διαδικασία θα εμπεριέχει χρήση συντελεστών βαρύτητας με βάση διάφορα κριτήρια. Οι «προτεινόμενες τιμές» θα είναι η βάση για τον καθορισμό των τελικών τιμών ζωνών, τις οποίες θα εισηγείται η υπηρεσία. Με τον τρόπο αυτό, σύμφωνα με παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών, θα δοθεί η δυνατότητα αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων κατά δικαιότερο τρόπο, αφού θα παρακολουθούνται με μεγαλύτερη ακρίβεια οι μεταβολές στις αγοραίες τιμές των ακινήτων.

Με το σημερινό σύστημα, μια γενική αύξηση των αντικειμενικών τιμών κατά 30% σε μια περιοχή επιβάλλεται επί «δικαίων και αδίκων», αφού σε ορισμένα ακίνητα η αγοραία αξία αυξήθηκε π.χ. 10%, ενώ για κάποια άλλα στην ίδια ζώνη αυξήθηκε 50%. Ομως, όλα τα ακίνητα της ίδιας ζώνης επιβαρύνονται το ίδιο. Το νέο σύστημα φιλοδοξεί να άρει τις συγκεκριμένες αδικίες και οι νέες αντικειμενικές αξίες που θα εκδίδονται στο μέλλον να είναι πιο δίκαιες. Επίσης, ευκολότερα θα παρακολουθείται και θα αναπροσαρμόζεται το ελάχιστο κόστος οικοδομών, ενώ ειδικό υποπρόγραμμα θα παρακολουθεί και θα αναλύει τις αγοραίες τιμές των ακινήτων, που μελλοντικά μπορεί να αξιοποιηθεί ποικιλοτρόπως από το υπουργείο Οικονομικών, όπως για παράδειγμα για τον έλεγχο του «πόθεν έσχες».